Regeling van de Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur van 28 november 2024 nr. WJZ/89800946 houdende wijziging van de Regeling verhandeling teeltmateriaal in verband met door de EU toegestane tijdelijke afwijkingen van handelsvoorwaarden voor teeltmateriaal

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur,

Gelet op:

• Uitvoeringsbesluit (EU) 2024/1188 van de Commissie van 24 april 2024 betreffende een aan Nederland toegestane tijdelijke afwijking van de voorwaarden van Richtlijn 66/402/EEG van de Raad voor het in de handel brengen van gecertificeerd zaad,

• Uitvoeringsbesluit (EU) 2024/1192 van de Commissie van 24 april 2024 betreffende een aan België, Frankrijk en Nederland toegestane tijdelijke afwijking van de voorwaarden van Richtlijn 2002/57/EG van de Raad voor het in de handel brengen van gecertificeerd vlaszaad, en

• de artikelen 2, 3 en 6 van het Besluit verhandeling teeltmateriaal,

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling verhandeling teeltmateriaal wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 16 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 17 van richtlijn (EEG) 66/401 en de op dat artikel gebaseerde uitvoeringsbesluiten’.

B

In artikel 17 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 17 van deze richtlijn en de op dat artikel gebaseerde uitvoeringsbesluiten’.

C

In artikel 18 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 24 van deze richtlijn en de op dat artikel gebaseerde uitvoeringsbesluiten’.

D

In artikel 19 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 22 van deze richtlijn en de op dat artikel gebaseerde uitvoeringsbesluiten’.

E

In artikel 20 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 21 van deze richtlijn en de op dat artikel gebaseerde uitvoeringsbesluiten’.

F

In artikel 21 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 13 van richtlijn (EG) 2008/72 en de op dat artikel gebaseerde maatregelen’.

G

In artikel 22 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 11 van richtlijn (EU) 2008/90 en de op dat artikel gebaseerde maatregelen’.

H

In artikel 23 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘alsmede artikel 10 van richtlijn 98/56/EG en de op dat artikel gebaseerde voorschriften’.

I

In artikel 24 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘alsmede artikel 18 van bedoelde richtlijn en de op dat artikel gebaseerde uitvoeringsbepalingen’.

J

In artikel 25 wordt na ‘in acht’ ingevoegd ‘, alsmede artikel 38 van bedoelde richtlijn en de op dat artikel gebaseerde regels’.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt ten aanzien van artikel I, onderdelen B en E, terug tot en met 24 april 2024.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

's-Gravenhage, 28 november 2024

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, J.F. Rummenie

TOELICHTING

I ALGEMEEN

1 Doel en aanleiding

Door moeilijke teeltomstandigheden in Nederland, België en Frankrijk in de afgelopen jaren, is een tekort ontstaan in vlas, gerst en tarwe. De moeilijke teeltomstandigheden zijn voor vlas en het teeltmateriaal daarvan, ontstaan vanwege hittegolven, droogte en beperkte neerslag tijdens de groeiperiode in de afgelopen jaren. Voor gerst en tarwe inclusief het teeltmateriaal daarvan, is dit vooral ontstaan vanwege ongewoon regenachtig weer in de herfst van 2023 en het begin van de winter direct daarop volgend. Dit had als gevolg dat er tekorten zijn ontstaan bij het aanbod van gecertificeerd vlaszaad en van voorjaarsgerst en voorjaarstarwe.

Gelet op deze tijdelijke moeilijkheden en de ontstane tekorten heeft de Commissie aan de hand van twee Uitvoeringsbesluiten¹ het aan onder andere Nederland toegestaan, om tijdelijk af te wijken van enkele specifieke inspectie- en certificeringsvoorwaarden. In geval van het telen onder de bedoelde afwijkende voorwaarden, die er op gericht zijn de beschikbare hoeveelheid vlas, gerst en tarwe binnen afzienbare tijd weer aan te vullen op gewenst niveau, gelden enkele aanvullende etiketteringsvoorwaarden.

De twee Uitvoeringsbesluiten zijn door de Commissie vastgesteld op 24 april 2024 en daarmee onmiddellijk van kracht geworden. Op 26 april 2024 zijn deze gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU.

NAK en Naktuinbouw hebben direct na het van kracht worden van deze Uitvoeringsbesluiten en ook daaraan voorafgaand, bij de uitvoering van hun wettelijke keuringstaken met de in bedoelde Uitvoeringsbesluiten toegestane afwijkingen rekening gehouden.² Om de uitvoering van keuringstaken ook formeel-rechtelijk goed te laten aansluiten op deze uitvoeringsbesluiten is echter een aanvullende grondslag nodig in de Regeling verhandeling teeltmateriaal. Hiertoe dient de onderhavige regeling. Uit oogpunt van toekomstbestendige regelgeving ziet de aanvullende grondslag die in deze regeling wordt geregeld meteen op de gehele reikwijdte van de Regeling verhandeling teeltmateriaal (landbouwgewassen, tuinbouwgewassen en bosbouwgewassen). In de betrokken artikelen wordt daartoe de verwijzing naar de desbetreffende EU-richtlijn uitgebreid naar op die richtlijn gebaseerde uitvoeringshandelingen in geval van noodmaatregelen.

Voor gerst en tarwe geldt dat het zaad, anticiperend op publicatie van het Commissiebesluit, veelal al gezaaid was op het moment van vaststelling. Voor vlas geldt, dat het tekort zo groot was (door slechte weersomstandigheden in de drie productiegebieden Frankrijk, België en Nederland) dat het naar verwachting nog twee jaar duurt om weer voldoende vlaszaad van de afgesproken kwaliteit te hebben.

2. Gevolgen uitvoering

Direct vanaf de vaststelling op 24 april 2024 van de twee uitvoeringsbesluiten hebben NAK en Naktuinbouw uitvoering gegeven aan Uitvoeringsbesluit (EU) 2024/1188, respectievelijk Uitvoeringsbesluit (EU) 2024/1192, van de Commissie. Omdat deze besluiten tot stand kwamen in de loop van het zaaiseizoen 2024 is ook voorafgaand aan de vaststelling daarvan al door NAK en Naktuinbouw hiermee rekening gehouden.

De Uitvoeringsbesluiten zijn gericht tot alle lidstaten, waardoor in de uitvoeringspraktijk Uniebreed rekening wordt gehouden met de door de Commissie voor Nederland, België en Frankrijk bepaalde afwijkingen.

3. Regeldruk

Er is geen sprake van regeldruk want er is geen sprake van nieuwe verplichtingen voor het bedrijfsleven. Het betreft implementatie van Europese regelgeving waarbij de aangewezen keuringsdiensten de bevoegdheid krijgen om voor de onderhavige en toekomstige gevallen, uitvoering te geven aan tijdelijke uitzonderingen op de standaard kwaliteitsregels, nadat de Europese Commissie hier, op basis van de specifieke voorziening in de desbetreffende EU regelgeving, voor een bepaalde periode toe heeft besloten. Door de aanvullende grondslag die in deze regeling wordt geregeld zal dit mogelijk worden voor de gehele reikwijdte van de Regeling verhandeling teeltmateriaal (landbouwgewassen, tuinbouwgewassen en bosbouwgewassen).

4. Consultatie/afstemming met betrokken keuringsinstellingen

Met NAK en Naktuinbouw is de doorwerking van de twee Uitvoeringsbesluiten doorgenomen. Dit heeft geleid tot de in de Regeling verhandeling teeltmateriaal voorgenomen aanpassingen.

5. Inwerkingtreding

Volgens artikel 21, vierde lid, eerste volzin, van de Handelsrichtlijn voor zaaigranen³, respectievelijk artikel 25, tweede lid, van de Handelsrichtlijn voor zaaizaad van oliehoudende planten en vezelgewassen⁴ en artikel 4, derde lid, eerste volzin, van het Raadsbesluit inzake de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden⁵, zijn deze Uitvoeringsbesluiten van de Commissie onmiddellijk van toepassing.

Gelet op artikel 1, tweede lid, van het Besluit verhandeling teeltmateriaal gelden de wijzigingen van de voorwaarden als bedoeld in de handelsrichtlijnen 66/402/EEG en 2002/57/EG voor de toepassing van dit besluit met ingang van de dag waarop aan de betrokken wijzigingsrichtlijn uitvoering moet zijn gegeven. NAK en Naktuinbouw hebben hiermee bij de inspectie- en certificeringswerkzaamheden in 2024 rekening gehouden.

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst. Het kabinetsbeleid inzake vaste verandermomenten (Kamerstukken II 2009/10, 29 515, nr. 309) biedt de mogelijkheid om, in geval van implementatie van bindende EU-rechtshandelingen af te wijken van de reguliere verandermomenten van regelgeving en de reguliere invoeringstermijn tussen bekendmaking en inwerkingtreding van twee maanden. Voor wat betreft de implementatie van de twee Uitvoeringsbesluiten die op 24 april 2024 van kracht zijn geworden werkt artikel I, onderdelen B en E, terug tot en met 24 april 2024. Met de overige onderdelen worden bestaande verwijzingen naar de desbetreffende richtlijnen aangevuld met specifieke verwijzingen naar de desbetreffende noodvoorziening, ter aanscherping van eerdere implementatie.

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, J.F. Rummenie

---

1 Uitvoeringsbesluit (EU) 2024/1188 van de Commissie van 24 april 2024 betreffende een aan Nederland toegestane tijdelijke afwijking van de voorwaarden van Richtlijn 66/402/EEG van de Raad voor het in de handel brengen van gecertificeerd zaad en Uitvoeringsbesluit (EU) 2024/1192 van de Commissie van 24 april 2024 betreffende een aan België, Frankrijk en Nederland toegestane tijdelijke afwijking van de voorwaarden van Richtlijn 2002/57/EG van de Raad voor het in de handel brengen van gecertificeerd vlaszaad.

2 Met artikel 2 van het Besluit verhandeling teeltmateriaal zijn de keuringsinstellingen NAK en Naktuinbouw aangewezen met onder andere de keuring van bepaalde gewassen, waarbij conform de artikelen 1, tweede lid, 4, derde lid, 5, derde lid en 6, derde lid, van genoemd besluit bij de keuring rekening is gehouden met deze Uitvoeringsbesluiten.

3 Richtlijn 66/402/EEG van de Raad van 14 juni 1966 betreffende het in de handel brengen van zaaigranen (PbEG 1966, P 125).

4 Richtlijn 2002/57/EG van de Raad van 13 juni 2002 betreffende het in de handel brengen van zaaizaad van oliehoudende planten en vezelgewassen (PbEU 2002, L 193).

5 1999/468/EG: Besluit van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden