Regeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 12 december 2024, nr. IENW/BSK-2024/307426, houdende wijziging van de Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater in verband met het aanpassen van de geraamde kosten van maatregelen in West-Nederland en het rivierengebied

(KetenID WGK027152)

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,

Gelet op artikel 3, eerste lid, onderdeel g, artikel 4, tweede lid, en artikel 5, aanhef en onderdeel b, van de Kaderwet subsidies I en M;

BESLUIT:

ARTIKEL I

De Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 5, eerste lid, wordt ‘€ 181.148.000,–’ vervangen door ‘€ 182.188.000,–’.

B

Bijlage A. Maatregelen bij de regeling wordt als volgt gewijzigd:

1. De tabel ‘West-Nederland’ komt te luiden:

West-Nederland

Maatregelen West-Nederland	Investering (mln €)	Rijksbijdrage (%)	Rijksbijdrage (mln €)
Doorvoer Krimpenerwaard	21,2	46%	9,75
Vervolgmaatregel Brielse Meer	0,4	50%	0,2
Inlaatwerk Kromme Rijn	15	50%	7,5
Beter benutten Bergsluis	3,5	50%	1,75
COASTAR pilot brakwaterwinning kust(duinen)	4,2	14%	0,6
COASTAR pilot Rotterdam	2,2	28%	0,56
Freshem NL	0,2	50%	0,10
Temmen brakke kwel	4	25%	1,0
COASTAR pilot Westland	3,4	25%	0,83
COASTAR pilot brakwaterwinning polders (droogmakerij)	4,2	25%	1,05
Totaal West-Nederland	58,3		23,34

2. De tabel ‘Rivierengebied’ komt te luiden:

Rivierengebied

Maatregelen Rivierengebied	Investering (mln €)	Rijksbijdrage (%)	Rijksbijdrage (mln €)
Verplaatsing inlaat Alblasserwaard	3,25	26%	0,85
Vergroten van de wateraanvoer Bloemers/Ufford	0,65	23%	0,15
Aanpassing gemaal de Pannerling	3,1	25%	0,8
Totaal Rivierengebied	7		1,8

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, B. Madlener

TOELICHTING

A. Algemeen deel

1. Achtergrond en hoofdlijnen

In het Deltaprogramma zoetwater (ook wel het Deltaplan zoetwater) zijn maatregelen en onderzoeken opgenomen met betrekking tot de beschikbaarheid van zoet water in Nederland. Het programma is vastgesteld door het Rijk en de zes zoetwaterregio’s.¹ Elke zes jaar wordt een fase van het programma uitgevoerd. De uitvoering van de eerste fase liep van 2015–2021, de uitvoering van de tweede fase loopt van 2022–2028, en de derde fase zal daarna van start gaan.

Op basis van de Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater kan een rijksbijdrage worden verleend aan waterschappen en provincies voor het uitvoeren van maatregelen die bijdragen aan de weerbaarheid tegen een zoetwatertekort. In bijlage A bij de regeling zijn per zoetwaterregio de maatregelen opgenomen en zijn per maatregel de geraamde totale kosten en de maximale rijksbijdrage aangegeven. De rijksbijdrage bedraagt maximaal 50% van de geraamde totale kosten, het overige deel van de kosten wordt door de provincies of waterschappen gefinancierd. Met deze wijzigingsregeling zijn de geraamde kosten van de maatregelen (en dus ook de maximale rijksbijdrage) in de zoetwaterregio’s West-Nederland en Rivierengebied aangepast.

Aanpassing geraamde kosten en rijksbijdrageplafond

De aanvrager verstrekt jaarlijks voor 31 maart informatie over de voortgang van de maatregelen over het voorgaande kalenderjaar. Uit de informatie die dit jaar is verstrekt is gebleken dat een aantal maatregelen waarvan de uitvoering al is gestart vertraging oplopen omdat de geraamde kosten te laag zijn ingeschat en de rijksbijdrage onvoldoende gaat zijn om de maatregel af te ronden. Van enkele andere maatregelen die nog moeten worden genomen is eveneens de verwachting dat de geraamde kosten te laag zijn geschat. Er is dus extra financiering noodzakelijk om de maatregelen te kunnen nemen. Tegelijkertijd zijn er maatregelen waarvoor (in de tweede fase) niet langer een rijksbijdrage zal worden aangevraagd. De maatregelen ‘Temmen brakke kwel’ en ‘Harnaschpolder (Delfland), hergebruik voor gietwater’ zijn (deels) uitgesteld naar de derde fase van het Deltaprogramma zoetwater. De maatregel ‘Vergroten van de wateraanvoer Bloemers/Ufford’ valt goedkoper uit. Het geld dat beschikbaar komt door het wegvallen van een aanvraag om een bijdrage van deze maatregelen zorgt ervoor dat te tekorten bij de eerstgenoemde maatregelen kunnen worden aangevuld. Deze wijzigingen in de geraamde kosten zijn afgestemd in het Bestuurlijk Platform Zoetwater² van 5 juni 2024.

Door de wijziging van de geraamde kosten en de maximale rijksbijdrage voor de maatregelen is ook het totaalbedrag aan geraamde kosten en de totale rijksbijdrage van de regio West-Nederland aangepast. De verhoging van de rijksbijdrage voor de zoetwaterregio West-Nederland heeft als gevolg dat het totale rijksbijdrageplafond van de regeling is gestegen.

Verrekenen

Binnen een zoetwaterregio kan een overschot bij de ene maatregel worden gebruikt ter financiering van een andere maatregel. In artikel 6, vierde lid, van de Tijdelijke regeling stimuleren tweede fase Deltaprogramma zoetwater is daartoe een uitzondering opgenomen op de regel dat de rijksbijdrage een maximum percentage van de geraamde totale kosten mag bedragen.

Dit artikellid wordt toegepast om een hoger percentage van de geraamde totale kosten toe te staan bij de volgende maatregelen:

• COASTAR pilot Rotterdam (regio West-Nederland)

• Verplaatsing inlaat Alblasserwaard (regio Rivierengebied)

Er kan niet voor alle aanpassingen worden volstaan met een onderlinge verrekening en een aanpassing van de regelgeving blijft noodzakelijk, omdat men bij de nog aan te vragen maatregelen wil uitgaan van de aangepaste (hogere) geraamde kosten. Daarnaast is aanpassing van de regelgeving noodzakelijk omdat het totale rijksbijdrageplafond van de regeling is gestegen.

2. Verhouding tot hoger recht en nationale wetgeving

Deze regeling is gebaseerd op artikel 3, eerste lid, onderdeel g, artikel 4, tweede lid, en artikel 5, aanhef en onderdeel b, van de Kaderwet subsidies I en M. De kaderwet maakt het mogelijk om subsidies en specifieke uitkeringen te verstrekken. In artikel 17, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet staat dat specifieke uitkeringen worden geregeld bij of krachtens de wet. Deze wettelijke grondslag wordt geboden in de Kaderwet subsidies I en M.

In het regeerprogramma is opgenomen dat specifieke uitkeringen in 2026 moeten zijn omgezet in fondsuitkeringen. De Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma wordt op een later moment gewogen via het afwegingskader omzetting specifieke uitkeringen.

3. Gevolgen

De maatregelen waarvan de maximaal te verstrekken rijksbijdrage is verhoogd kunnen als gevolg van de aanpassing van de regeling zonder vertraging worden uitgevoerd. Voor de maatregelen die (deels) zijn uitgesteld naar de derde fase van het Deltaprogramma zoetwater kan het langer duren voordat de waterbeschikbaarheid van zoetwater wordt vergroot. Er zijn geen negatieve effecten voor burgers of bedrijven.

4. Advies en consultatie

De wijzigingen aan de regeling zijn afgestemd in het Bestuurlijk Platform Zoetwater, waarin onder andere de zoetwaterregio’s West-Nederland en Rivierengebied vertegenwoordigd zijn.

In geval van medebetrokkenheid van medeoverheden geldt conform de Code interbestuurlijke verhoudingen een formele consultatietermijn van twee maanden. In afstemming met de betrokken overheden is er van afgezien een dergelijke termijn aan te houden. Er is eveneens afgezien van publicatie van het ontwerp van de wijzigingsregeling op internetconsultatie.nl, omdat deze geen gevolgen heeft voor burgers of bedrijven en internetconsultatie niet zou leiden tot aanpassing van het ontwerp.

Het ontwerp van de wijzigingsregeling is niet ter toetsing aan het Adviescollege toetsing regeldruk voorgelegd, omdat deze geen gevolgen heeft voor de regeldruk voor burgers of bedrijven.

5. Inwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst. Bij de inwerkingtreding van deze regeling wordt afgeweken van de vaste verandermomenten en de minimuminvoeringstermijn als bedoeld in aanwijzing 4.17 van Aanwijzingen voor de regelgeving. De minimuminvoeringstermijn is de termijn tussen publicatie van de regeling en het tijdstip van inwerkingtreding ervan. Dit is mogelijk, omdat er sprake is van het voorkomen van aanmerkelijke ongewenste publieke nadelen als bedoeld in het vijfde lid, onderdeel a, van die aanwijzing.

Met deze regeling worden wijzigingen aangebracht in de geraamde kosten en rijksbijdragen van maatregelen in twee regio’s, de regio West-Nederland en de regio Rivierengebied. De aanvragers van bijdragen voor maatregelen in die regio’s (respectievelijk de provincie Zuid-Holland die is aangewezen als regiocoördinator in West-Nederland en het waterschap Rivierengebied) hebben zelf verzocht om de wijziging. Het is van belang de regeling zo spoedig mogelijk in werking te laten treden om te voorkomen dat de maatregelen door een te lage rijksbijdrage (of een te laag voorschot voor de rijksbijdrage) vertraging oplopen. Om bovenstaande reden is de wijziging in werking getreden met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij is geplaatst.

Er is geen overgangsrecht nodig, in verband met het volgende.

• Op maatregelen waarvoor nog geen aanvraag is gedaan, of reeds een aanvraag is gedaan maar nog geen besluit tot verlening is afgegeven zijn de bedragen en percentages als bedoeld in deze regeling van toepassing.

• Voor maatregelen waarvoor reeds een besluit tot verlening (en een voorschot) is verstrekt geldt dat er bij de afronding van de maatregel een verzoek kan worden gedaan om een extra voorschot (conform artikel 10, derde lid, van de Tijdelijke regeling stimuleren tweede fase Deltaprogramma zoet water).

• Voor de maatregel waarvan de geraamde kosten en rijksbijdrage lager uitvalt (Temmen brakke kwel en Vergroten van de wateraanvoer Bloemers/Ufford), geldt dat in het Bestuurlijk platform zoetwater is geconstateerd dat (in deze fase) met een lagere rijksbijdrage kan worden volstaan. Als een hoger bedrag is ontvangen (als voorschot) zal dit bij de vaststelling worden verrekend.

• Voor de maatregel die vervalt (Harnaschpolder (Delfland), hergebruik voor gietwater) is nog geen aanvraag gedaan.

B. Artikelsgewijze toelichting

Onderdeel A

Met de wijziging is het rijksbijdrageplafond verhoogd. Het rijksbijdrageplafond is het maximale bedrag dat beschikbaar wordt gesteld voor het verstrekken van een rijksbijdrage op basis van de Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater. Als gevolg van de verhoging van de maximale rijksbijdrage voor de maatregelen in West-Nederland is ook het rijksbijdrageplafond verhoogd.

Onderdeel B

In bijlage A van de Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater zijn de geraamde kosten per maatregel aangegeven. In onderdeel B van deze wijzigingsregeling zijn de geraamde kosten gewijzigd voor de regio’s West-Nederland en Rivierengebied. Hieronder zijn de tabellen voor die regio’s weergegeven, waarbij de nieuw geldende geraamde kosten, percentages en rijksbijdragen in cursief zijn weergegeven.

West-Nederland

Maatregelen West-Nederland	Investering (mln €)	Rijksbijdrage (%)	Rijksbijdrage (mln €)
Doorvoer Krimpenerwaard	21,2	46%	9,75
Vervolgmaatregel Brielse Meer	0,4	50%	0,2
Inlaatwerk Kromme Rijn	15,0	50%	7,5
Beter benutten Bergsluis	3,5	50%	1,75
COASTAR pilot brakwaterwinning kust(duinen)	4,2	14%	0,6
COASTAR pilot Rotterdam	2,2	28%	0,56
Freshem NL	0,2	50%	0,10
Temmen brakke kwel	4	25%	1,0
COASTAR pilot Westland	3,4	25%	0,83
COASTAR pilot brakwaterwinning polders (droogmakerij)	4,2	25%	1,05
Totaal West-Nederland	58,3		23,34

Voor de maatregel ‘Temmen brakke kwel’ zijn de geraamde kosten verlaagd. Voor de maatregelen ‘Doorvoer Krimpenerwaard’ ‘Inlaatwerk Kromme Rijn’ ‘Beter benutten Bergsluis’, ‘COASTAR pilot Rotterdam’ en ‘COASTAR pilot Westland’ zijn de geraamde kosten verhoogd. De maatregel ‘Harnaschpolder (Delfland), hergebruik voor gietwater’ is vervallen.

De tabel Rivierengebied komt te luiden:

Rivierengebied

Maatregelen Rivierengebied	Investering (mln €)	Rijksbijdrage (%)	Rijksbijdrage (mln €)
Verplaatsing inlaat Alblasserwaard	3,25	26%	0,85
Vergroten van de wateraanvoer Bloemers/Ufford	0,65	23%	0,15
Aanpassing gemaal de Pannerling	3,1	25%	0,8
Totaal Rivierengebied	7,0		1,8

Bij de maatregel ‘Verplaatsing inlaat Alblasserwaard’ zijn de geraamde kosten met € 50.000 verhoogd. Bij de maatregel ‘Vergroten van de wateraanvoer Bloemers/Ufford’ zijn de geraamde kosten met datzelfde bedrag gedaald.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, B. Madlener

---

1 Deze zoetwaterregio’s zijn opgenomen in bijlage B bij de Tijdelijke regeling stimuleren maatregelen tweede fase Deltaprogramma zoetwater.

2 Een overleggremium waarin het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, de zoetwaterregio’s, de Deltacommissaris, Rijkswaterstaat, de VEWIN, het IPO en de Unie van Waterschappen zijn vertegenwoordigd.