Besluit van 16 januari 2023, nr. 2022002913 tot aanwijzing van onroerende zaken ter onteigening in de gemeente Altena krachtens artikel 72a van de onteigeningswet (onteigening in de gemeente Altena voor de reconstructie van de Rijksweg A27 Houten – knooppunt Hooipolder (deeltraject 2), met bijkomende werken in de gemeenten Gorinchem, Altena en Geertruidenberg)

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Ingevolge artikel 72a, eerste lid, van de onteigeningswet kan onteigening van onroerende zaken plaatsvinden onder meer voor aanleg en verbetering van wegen, bruggen, spoorwegwerken en kanalen, alsmede daarop rustende zakelijke rechten. Daaronder wordt mede begrepen werken ter uitvoering van een tracébesluit als bedoeld in artikel 9, eerste lid, van de Tracéwet.

Het verzoek tot aanwijzing ter onteigening

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat (hierna: verzoeker) heeft Ons bij brief van 16 maart 2022, kenmerk RWS-2022/7525, verzocht, om ten name van de Staat over te gaan tot het aanwijzen ter onteigening van de onroerende zaken in de gemeente Altena. De onteigening wordt verzocht voor de reconstructie van de Rijksweg A27 Houten – knooppunt Hooipolder (deeltraject 2), vanaf de kruising van de A27 met de Groeneweg (A27 km. 38,79) tot en met de aansluiting Geertruidenberg (aansluiting 20), ongeveer 900 meter ten zuiden van de kruising van de A27 met de Bergsche Maas bij de Keizersveerbrug (A27 km. 20,80), met bijkomende werken in de gemeenten Gorinchem, Altena en Geertruidenberg.

Om de realisatie van deeltraject 2 mogelijk te maken, heeft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat op 26 juli 2021 een onteigeningsverzoek bij Ons ingediend. Naar aanleiding van enkele ingediende zienswijzen heeft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat Ons bij brief van 6 december 2021 verzocht de aanwijzing van enkele onroerende zaken ter onteigening achterwege te laten. Verzoeker heeft het minnelijke overleg met de eigenaren van deze onroerende zaken voortgezet. Omdat het voortgezette overleg nog niet tot (volledige) overeenstemming heeft geleid, heeft verzoeker Ons bij brief van 16 maart 2022 alsnog verzocht om deze onroerende zaken ter onteigening aan te wijzen.

Bij e-mailbericht van 9 juni 2022 heeft verzoeker Ons te kennen gegeven wegens minnelijke eigendomsverkrijging niet langer prijs te stellen op voortzetting van de onteigeningsprocedure voor de daarbij betrokken onroerende zaken met de grondplannummers 217.8 en 320.9. Omdat de noodzaak van onteigening voor deze grondplannummers hiermee is komen te vervallen, zullen Wij deze niet ter onteigening aanwijzen. In de bij dit besluit behorende lijst van te onteigenen onroerende zaken is hiermee rekening gehouden.

Planologische grondslag

De onroerende zaken waarop het verzoek betrekking heeft, liggen in de gemeente Altena. De grondslag voor de planologische uitvoerbaarheid van het werk waarin de ter onteigening aan te wijzen onroerende zaken zijn gelegen, wordt gevormd door het tracébesluit A27 Houten-Hooipolder. Dit besluit is op 20 december 2018 vastgesteld. Het tracébesluit is bij uitspraken van 26 augustus 2020, nr. 201900349/1/R3 en 16 december 2020, nr. 201900349/5/R3 van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State onherroepelijk geworden.

Toepassing uniforme openbare voorbereidingsprocedure

Overeenkomstig artikel 63, tweede lid, van de onteigeningswet en artikel 3:11, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) hebben het ontwerp koninklijk besluit en de in artikel 63 van de onteigeningswet bedoelde stukken vanaf 24 juni 2022 tot en met 4 augustus 2022 in de gemeente Altena en bij Rijkswaterstaat Corporate Dienst te Utrecht ter inzage gelegen.

Overeenkomstig artikel 3:12 van de Awb heeft Onze Minister van Infrastructuur en Waterstaat (Onze Minister) van het ontwerp koninklijk besluit en van de terinzagelegging van de onteigeningsstukken openbaar kennis gegeven in de Staatscourant van 23 juni 2022, nr. 16497.

Verder heeft Onze Minister het ontwerp koninklijk besluit overeenkomstig artikel 3:13 van de Awb, voorafgaand aan de terinzagelegging toegezonden aan belanghebbenden, waaronder de verzoeker. Daarbij zijn de belanghebbenden gewezen op de mogelijkheid om schriftelijk of mondeling zienswijzen over het ontwerpbesluit naar voren te brengen en op de mogelijkheid over de zienswijzen te worden gehoord.

Overwegingen

Noodzaak en urgentie

De A27 vormt een belangrijke noord-zuidverbinding tussen het noordelijke deel van de Randstad (Amsterdam, Utrecht) en Noord-Nederland enerzijds en Noord-Brabant (Breda) en België (Antwerpen en zuidelijker) anderzijds. De weg vormt tevens de schakel tussen een aantal belangrijke oost-westverbindingen, zoals de A12, A15 en A59. Ter hoogte van knooppunt Everdingen is er veel uitwisseling van verkeer tussen de A27 en een andere noord-zuidverbinding, de A2. Tussen Houten en knooppunt Hooipolder bestaan er in de A27 vier grote oeververbindingen en drie knooppunten. Op dit moment bestaat de A27 tussen Houten-Hooipolder voor het grootste deel uit 2x2 rijstroken. Alleen tussen Gorinchem en Noordeloos is aan de oostzijde een plusstrook aanwezig. Het wegvak Houten-Everdingen bestaat aan beide zijden uit 2x3 rijstroken (inclusief spitsstrook aan de oostzijde en plusstrook aan de westzijde).

De A27 is tussen Houten en Hooipolder zwaar belast. De weg kan op een aantal plaatsen het verkeersaanbod niet verwerken waardoor de doorstroming van het verkeer wordt belemmerd. Op verschillende wegvakken van de A27 stonden afgelopen jaren bijna dagelijks files. Ten gevolge daarvan staat de bereikbaarheid van de regio onder druk. De verkeersdrukte op de A27 heeft negatieve gevolgen voor het aansluitende provinciale en gemeentelijke wegennet. Bij drukte en files op de A27 gaat verkeer vanaf deze weg steeds meer gebruik maken van sluiproutes via het onderliggend wegennet. Dit heeft een negatief effect op de doorstroming van het verkeer en vermindert de verkeersveiligheid op dat net. De verkeersdruk op de A27 en provinciale en gemeentelijke wegen heeft ook een negatief effect op de leefbaarheid in de omgeving van deze wegen.

De verwachting is dat de problemen op en rond de A27 alleen maar zullen toenemen als er geen maatregelen worden getroffen. In de referentiesituatie 2030 (dat is situatie in 2030 wanneer de capaciteit van de A27 niet wordt uitgebreid) neemt de verkeersdruk op de A27 verder toe. Dit leidt ertoe dat de filevorming verder toeneemt, met nog meer negatieve gevolgen voor de doorstroming op deze hoofdroute als ook op het provinciale en gemeentelijke weggennet. Bovendien heeft dit negatieve effecten op de leefbaarheid in de omgeving.

Om de hiervoor beschreven knelpunten op te lossen heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het plan om de A27 tussen Houten en Hooipolder te reconstrueren (te verbreden en aan te passen) en een aantal nieuwe oeververbindingen aan te leggen. De hoofddoelstelling van dit plan, aangeduid als het project A27 Houten-Hooipolder, is om de doorstroming op de A27 tussen de aansluiting Houten en het knooppunt Hooipolder te verbeteren. Door deze reconstructie verminderen de files en het sluipverkeer in de regio en verbetert de verkeersveiligheid. De verbreding zorgt voor betere doorstroming op het hoofdwegennet, voor een goed ingerichte weg met het oog op toekomstige verkeersstromen en voor de beschikbaarheid van voldoende alternatieve routes in geval van calamiteiten.

Het traject tussen de aansluiting Houten en knooppunt Hooipolder is circa 46 kilometer. Vanwege de lengte is het genoemde traject van de A27 voor de onteigening in drie deeltrajecten verdeeld, waarvoor afzonderlijke onteigeningsverzoeken worden ingediend:

• deeltraject 1: gedeelte A27 tussen km. 21,81 en km. 17,50, gedeelte A59 tussen km. 104,59 en km. 99,90 en aanleg nieuwe verbindingsweg tussen de aansluiting Oosterhout – Raamsdonksveer. Dit deeltraject ligt in de gemeenten Oosterhout en Geertruidenberg;

• deeltraject 2: gedeelte A27 tussen km. 38,79 en km. 20,80. Dit deeltraject ligt in de gemeenten Altena, Gorinchem en Geertruidenberg en;

• deeltraject 3: gedeelte A27 tussen km. 68,33 en km. 38,79. Dit deeltraject ligt in de gemeenten Molenlanden, Vijfheerenlanden, Houten en Nieuwegein.

Deze onteigening heeft betrekking op enkele onroerende zaken die nodig zijn voor de realisatie van deeltraject 2 in de gemeenten Gorinchem, Altena en Geertruidenberg.

In deeltraject 2 wordt de capaciteit van de A27 in beide richtingen uitgebreid met extra rijstroken met vluchtstroken en deels spitsstroken. De bestaande Merwedebruggen worden vervangen door 2 nieuwe bruggen. Hetzelfde gebeurt bij de bestaande Keizersveerbrug.

Om de werken en werkzaamheden tijdig te kunnen realiseren wenst de Staat de eigendom te verkrijgen, vrij van lasten en rechten, van de onroerende zaken die in het onteigeningsplan zijn begrepen.

De verzoeker heeft met de eigenaren overleg gevoerd om deze onroerende zaken minnelijk in eigendom te verkrijgen. Dit overleg heeft vooralsnog niet tot (volledige) overeenstemming geleid. Omdat het ten tijde van het verzoek naar het oordeel van de verzoeker niet aannemelijk was dat het overleg op afzienbare termijn tot vrijwillige eigendomsoverdracht zou leiden, heeft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat een verzoek ingediend tot aanwijzing ter onteigening van deze onroerende zaken, om de tijdige verwezenlijking van het plan van het werk zeker te stellen.

Uit de Ons bij het verzoek overgelegde zakelijke beschrijving blijkt dat voor de realisering van het project A27 Houten-Hooipolder onderscheid wordt gemaakt tussen een zuidelijk en noordelijk contract. Het zuidelijke contract omvat de deeltrajecten 1 en 2. De aanbestedingsprocedure voor het zuidelijke contract is gestart in juni 2021. Na gunning zal naar verwachting eind 2022 met de werkelijke realisatie van de deeltrajecten 1 en 2 worden begonnen. De werkzaamheden aan het zuidelijke deel van het tracé zijn tussen 2029 en 2031 afgerond. Daarmee is aannemelijk dat zal worden voldaan aan de door Ons voor de aanvang van de werken en werkzaamheden gehanteerde termijn van ten hoogste vijf jaar na de datum van dit aanwijzingsbesluit.

Zienswijzen

Binnen de bedoelde termijn zijn geen zienswijzen naar voren gebracht.

Overige overwegingen

Uit de bij het verzoek overgelegde stukken blijkt, dat de in het onteigeningsplan begrepen onroerende zaken bij de uitvoering van het overgelegde plan van het werk niet kunnen worden gemist.

Ons is niet gebleken van feiten en omstandigheden die overigens de toewijzing van het verzoek in de weg staan. Het moet in het belang van een vlotte en veilige doorstroming van het verkeer noodzakelijk worden geacht dat de Staat de vrije eigendom van de door Ons ter onteigening aan te wijzen onroerende zaken verkrijgt.

Wij zullen, gelet op het hierboven gestelde, het verzoek van de Staat tot het nemen van een besluit krachtens artikel 72a van de onteigeningswet gedeeltelijk toewijzen.

BESLISSING

Gelet op de onteigeningswet,

op de voordracht van Onze Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 17 augustus 2022, nr. RWS-2022/25236, Rijkswaterstaat Corporate Dienst;

gelezen het verzoek van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat bij brief van 16 maart 2022, kenmerk RWS-2022/7525;

gelezen het e-mailbericht van verzoeker van 9 juni 2022;

de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord, advies van 26 oktober 2022, no. W17.22.0144/IV;

gezien het nader rapport van Onze Minister van Infrastructuur en Waterstaat 22 december 2022, nr. RWS-2022/33491, Rijkswaterstaat Corporate Dienst;

Hebben Wij goedgevonden en verstaan:

Voor de reconstructie van de Rijksweg A27 Houten – knooppunt Hooipolder (deeltraject 2), vanaf de kruising van de A27 met de Groeneweg (A27 km. 38,79) tot en met de aansluiting Geertruidenberg (aansluiting 20), ongeveer 900 meter ten zuiden van de kruising van de A27 met de Bergsche Maas bij de Keizersveerbrug (A27 km. 20,80), met bijkomende werken in de gemeenten Gorinchem, Altena en Geertruidenberg, ten name van de Staat ter onteigening aan te wijzen de onroerende zaken in de gemeente Altena aangeduid op de grondtekeningen die ingevolge artikel 63 van de onteigeningswet in de gemeente Altena en bij Rijkswaterstaat Corporate Dienst te Utrecht ter inzage hebben gelegen en die zijn vermeld op de bij dit besluit behorende lijst.

Onze Minister van Infrastructuur en Waterstaat is belast met de uitvoering van dit besluit, dat in de Staatscourant zal worden geplaatst en waarvan afschrift zal worden gezonden aan de Afdeling advisering van de Raad van State.

Den Haag, 16 januari 2023

Willem-Alexander

DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT, M.G.J. Harbers

LIJST VAN DE TE ONTEIGENEN ONROERENDE ZAKEN

ONTEIGENINGSPLAN: A27 HOUTEN – HOOIPOLDER DEELTRAJECT 2

VERZOEKENDE INSTANTIE: MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

		Kadastraal bekend als gemeente Werkendam
Grondplan nr.	Te onteigenen grootte (m^2)	Kadastrale grootte (m^2)	Sectie en nr.	Ten name van
321.13	1.609	12.815	T 889	Elk 1/2 eigendom: Johannes Cornelus Martinus Petrus van der Pluijm, Nieuwendijk NB; Nicole van Rhee, Nieuwendijk NB.
321.15	626	8.790	T 384	Elk 1/2 eigendom: Johannes Cornelus Martinus Petrus van der Pluijm, Nieuwendijk NB; Nicole van Rhee, Nieuwendijk NB.
321.16	115	220	T 386	Elk 1/2 eigendom: Johannes Cornelus Martinus Petrus van der Pluijm, Nieuwendijk NB; Nicole van Rhee, Nieuwendijk NB.
324.7	1.425	16.770	T 1861	Ewoud van Elderen, Nieuwendijk NB.
324.8	940	8.912	T 1398	Ewoud van Elderen, Nieuwendijk NB. Zakelijk recht als bedoeld in artikel 5, lid 3, onder b, van de Belemmeringenwet Privaatrecht: Brabant Water N.V., ’s-Hertogenbosch; Enexis Netbeheer B.V., ’s-Hertogenbosch.
337.8	1.728	14.115	T 2098	Ewoud van Elderen, Nieuwendijk NB, gehuwd met Jozina Hendrika Crielaard.
442.2	18	3.815	S 2874	Autofood Liesveld B.V., Groot-Ammers.
442.4	12
444.12	89	1.955	S 3465	Autofood Liesveld B.V., Groot-Ammers.