Besluit van de Minister van Justitie en Veiligheid van 5 december 2023, kenmerk 5059377, houdende regels over de bewapening van de buitengewoon opsporingsambtenaren van het Team Bijzondere Bijstand Douane met een semi-automatisch schoudervuurwapen bij het afschermen en beveiligen van 'hoog-risico' drugsvondsten (Besluit voorschrift specialistische bewapening Team Bijzondere Bijstand Douane)

De Minister van Justitie en Veiligheid,

Gelet op artikel 4, eerste en tweede lid van de Regeling wapens en munitie,

BESLUIT:

Artikel 1

• 1. Ambtenaren van de rijksbelastingdienst, bevoegd inzake douane, zijn op grond van artikel 8k van de Opiumwet en artikel 11:3, eerste lid van de Algemene Douanewet bevoegd respectievelijk belast met het opsporen van feiten die zijn strafbaar gesteld in de Opiumwet.

• 2. Het afschermen en beveiligen van ‘hoog-risico’ drugsvondsten vanaf het moment van aantreffen en inbeslagname tot het moment waarop deze zijn vernietigd, maakt onderdeel uit van de opsporingstaak als bedoeld in het eerste lid.

Artikel 2

De buitengewoon opsporingsambtenaren als bedoeld in artikel 2 van het Besluit buitengewoon opsporingsambtenaar Belastingdienst/Douane 2022 (nr. BOACAT2022/065) die zijn aangesteld als ambtenaar van de rijksbelastingdienst, bevoegd inzake douane en deel uitmaken van het Team Bijzondere Bijstand Douane, wordt het voorschrift gegeven om bij de uitoefening van hun taken beschreven in artikel 1, aanvullend op hun eerder toegekende geweldsmiddelen korte wapenstok, pepperspray en vuurwapen (i.c. een pistool), mede een semi-automatisch schoudervuurwapen in het kaliber 9 x 19 mm voorhanden te hebben.

Artikel 3

• 1. Als semi-automatisch schoudervuurwapen, bedoeld in artikel 2 wordt goedgekeurd: een semi-automatisch schoudervuurwapen in het kaliber 9 x 19 mm van het merk SIG Sauer, type MPX.

• 2. Het semi-automatische schoudervuurwapen bedoeld in het eerste lid mag uitsluitend worden geladen met munitie genoemd in artikel 3 van het Aanwijzingsbesluit bewapening en uitrusting politie 2018.

Artikel 4

Aan het voorschrift bedoeld in artikel 2 worden ten aanzien van het semi-automatische schoudervuurwapen de volgende beperkende voorwaarden verbonden:

• a. Het semi-automatische schoudervuurwapen mag alleen worden gebruikt ten behoeve van statisch en defensief gebruik bij het afschermen en beveiligen van 'hoog-risico' drugsvondsten vanaf het moment van aantreffen en in beslagname tot het moment dat deze zijn vernietigd.

• b. De buitengewoon opsporingsambtenaar van het Team Bijzondere Bijstand Douane mag het semi-automatische schoudervuurwapen met bijbehorende munitie als bedoeld in artikel 3 uitsluitend tijdens zijn dienstuitoefening, waaronder tevens piketdiensten worden gerekend, voorhanden hebben. Het semi-automatische schoudervuurwapen mag uitsluitend in een hiervoor bestemd afgesloten en beveiligd compartiment van een dienstvoertuig worden meegenomen.

• c. De buitengewoon opsporingsambtenaar van het Team Bijzondere Bijstand Douane mag het semi-automatische schoudervuurwapen met bijbehorende munitie als bedoeld in artikel 3 uitsluitend gebruiken nadat zijn bekwaamheid voor het gebruik van dit geweldsmiddel is aangetoond. Hiertoe dient hij met goed gevolg de van toepassing zijnde toetsen, zoals vastgelegd in de ‘Regeling toetsing geweldsbeheersing buitengewoon opsporingsambtenaar’, te hebben afgelegd.

• d. Buiten de dienstuitoefening wordt het semi-automatische schoudervuurwapen in een wapenkluis op een douanelocatie bewaard.

• e. Het semi-automatische schoudervuurwapen mag alleen uit het afgesloten en beveiligd compartiment van het dienstvoertuig worden gehaald indien zich een situatie voordoet zoals beschreven bij onderdeel a.

• f. Het semi-automatische schoudervuurwapen dient terstond in het afgesloten en beveiligd compartiment van het dienstvoertuig te worden opgeborgen op het moment waarop de partij inbeslaggenomen drugs op de vernietigingslocatie is vernietigd.

Artikel 5

Het voorschrift als bedoeld in artikel 2 geldt uitsluitend gedurende de periode waarin de buitengewoon opsporingsambtenaar van het Team Bijzondere Bijstand Douane beschikt over een titel van opsporingsbevoegdheid.

Artikel 6

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na dagtekening van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Dit besluit wordt aangehaald als: Besluit voorschrift specialistische bewapening Team Bijzondere Bijstand Douane.

Dit besluit wordt met de toelichting in de Staatscourant geplaatst.

’s-Gravenhage, 5 december 2023

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius

TOELICHTING

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 4, eerste en tweede lid van de Regeling wapens en munitie, kunnen aan de buitengewoon opsporingsambtenaar geweldmiddelen worden toegekend. Dit geschiedt in de vorm van een voorschrift van de Minister van Justitie en Veiligheid of de Minister van Rechtsbescherming dat middels een besluit aan een buitengewoon opsporingsambtenaar of afgebakende groep van buitengewoon opsporingsambtenaren wordt gegeven.

Dit besluit richt zich op de buitengewoon opsporingsambtenaren van het Team Bijzondere Bijstand douane (TBB Douane). Voordat dit voorschrift werd gegeven, was de buitengewoon opsporingsambtenaar die deel uitmaakt van het Team Bijzondere Bijstand Douane op grond van artikel 6, eerste lid van het Besluit van de Minister voor Rechtsbescherming van 11 oktober 2022 nr. BOACAT2022/065, strekkende tot aanwijzing van buitengewoon opsporingsambtenaren bij Belastingdienst/Douane, al bevoegd om een aantal geweldmiddelen (korte wapenstok, pepperspray en een vuurwapen (pistool) te dragen. Deze bewapening bleek echter door ontwikkelingen in de drugscriminaliteit niet langer toereikend te zijn voor het afschermen en beveiligen van ‘hoog-risico’ drugsvondsten door het Team Bijzondere Bijstand Douane.

De Douane ziet namelijk al geruime tijd een toename van drugscriminaliteit in en rondom de Nederlandse zeehavens en daarmee rondom het douaneproces. In de havens van Rotterdam en Vlissingen worden periodiek grote partijen drugs onderschept. Daarnaast is een duidelijke toename te zien in (de zwaarte van) geweld dat is verbonden aan drugscriminaliteit. Aan de toenemende drugscriminaliteit rondom het douaneproces zijn steeds duidelijkere indicaties van dreigingen vanuit criminele organisaties verbonden. Naar aanleiding hiervan heeft de Douane in nauw overleg met onder andere de politie jaren geleden het Team Bijzondere Bijstand Douane ingesteld. Dit team heeft onder meer als taak om de medewerkers van de Douane die zich in het primair proces bezighouden met de bestrijding van drugsmokkel, op verschillende manieren te ondersteunen en te beschermen vanaf het moment van aantreffen tot en met het moment van vernietiging van in beslaggenomen drugs.

Om de veiligheidssituatie tijdig en juist te kunnen inschatten, werkt de douane op basis van veiligheidsanalyses ten aanzien van haar inzet. De risico’s die zijn verbonden aan transporten van drugs die ter vernietiging worden aangeboden, worden ingeschat naar 'ernst' en 'waarschijnlijkheid' en geclassificeerd in termen van verschillende soorten risico’s. Het Team Bijzondere Bijstand Douane voert jaarlijks een groot aantal drugstransporten uit naar een vernietigingslocatie, variërend van een enkele kilo tot enkele tonnen. Ingevolge de genoemde classificering werd bij een groot deel van de transporten geoordeeld, dat er een ‘hoog risico’ was.

De Douane stuit regelmatig onverwacht op 'hoog risico' geclassificeerde situaties waarbij gewelddadige confrontaties met criminelen volgens de Douane een reëel risico zijn (bijvoorbeeld bij het onverwacht aantreffen en vervolgens transporteren van grote hoeveelheden drugs).

Om de veiligheid en weerbaarheid van de douanemedewerkers te vergroten, heeft de Douane de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de werkwijze, uitrusting en opleiding van het Team Bijzondere Bijstand Douane, dat altijd snel ter plaatse kan zijn.

Vanuit het oogpunt van de veiligheid van de samenleving, het vergroten van de veiligheid en weerbaarheid van douanemedewerkers en de noodzaak om conform de regelgeving zo spoedig mogelijk tot vernietiging van de aangetroffen drugs over te gaan, zijn de tot op heden genomen beschermingsmaatregelen echter niet langer toereikend voor een goede en veilige uitoefening van de douanetaken rond het afschermen en beveiligen van grote hoeveelheden drugs.

Om die reden wordt het noodzakelijk geacht om het Team Bijzondere Bijstand Douane aanvullend op hun geweldmiddelen mede te laten beschikken over een semi­automatisch schoudervuurwapen waarmee over een langere afstand zuiver kan worden geschoten.

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius