Besluit van de Autoriteit Consument en Markt van 12 oktober 2023, kenmerk ACM/UIT/594735 tot wijziging van de tariefstructuren en voorwaarden als bedoeld in artikel 31 van de Elektriciteitswet 1998 betreffende de kosten voor de conformiteitsverificatie

De Autoriteit Consument en Markt,

Gelet op artikel 36 van de Elektriciteitswet 1998;

Besluit

ARTIKEL I

De Netcode elektriciteit wordt gewijzigd als volgt:

A

Artikel 3.31, tweede lid, vervalt.

B

Artikel 14.5, dertiende lid, vervalt.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 12 oktober 2023

Autoriteit Consument en Markt, namens deze: M.R. Leijten bestuurslid

Als u rechtstreeks belanghebbende bent, kunt u bezwaar maken tegen dit besluit. Stuur uw gemotiveerde bezwaarschrift naar de Autoriteit Consument en Markt, Juridische Zaken, postbus 16326, 2500 BH Den Haag. Graag ontvangen wij uw bezwaarschrift binnen zes weken na de dag waarop dit besluit bekend is gemaakt. In uw bezwaarschrift kunt u de Autoriteit Consument en Markt verzoeken in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de bestuursrechter.

TOELICHTING

1 Samenvatting

1. Netbeheer Nederland heeft geconstateerd dat de toerekening van de kosten voor testen en beproevingen door de systeembeheerder die nodig zijn voor de monitoring van de conformiteitsverificatie van elektriciteitsproductie-eenheden niet eenduidig in de Netcode elektriciteit geregeld is. Enerzijds worden deze kosten toegerekend aan een bepaalde groep aangeslotenen maar voor andere groepen verwerkt de netbeheerder deze kosten dan weer in de transporttarieven. Met dit besluit heft de Autoriteit Consument en Markt (hierna: de ACM) deze inconsistentie op.

2 Aanleiding en gevolgde procedure

• 2. De ACM stelt op grond van artikel 36 van de Elektriciteitswet 1998 (hierna: Elektriciteitswet) regelgeving vast voor de energiemarkt. Dit besluit is tot stand gekomen op basis van een voorstel van Netbeheer Nederland (hierna: de gezamenlijke netbeheerders) met kenmerk BR-2022-1941, dat de ACM op 3 maart 2023 heeft ontvangen.

• 3. De ACM is van mening dat het voorstel geen technische voorschriften bevat bedoeld in Richtlijn 2015/1535. Om die reden zijn de voorwaarden in dit besluit niet in ontwerp ter notificatie aangeboden.

3 Beoordeling

3.1 Procedureel

4. De ACM constateert dat het voorstel op 9 februari 2023 in een overleg met representatieve organisaties is besproken. In het voorstel is een verslag opgenomen van dit overleg en de indieners hebben in het voorstel aangegeven welke gevolgtrekkingen zij hebben verbonden aan de zienswijzen die organisaties naar voren hebben gebracht. Naar het oordeel van de ACM voldoet het voorstel daarmee aan de vereisten bedoeld in artikel 33, eerste en tweede lid, van de Elektriciteitswet.

3.2 Inhoudelijk

Voorstel gezamenlijke netbeheerders

• 5. De gezamenlijke netbeheerders hebben een inconsistentie met betrekking tot de kosten voor testen en beproevingen voor monitoring van de conformiteitsverificatie van elektriciteitsproductie-eenheden geconstateerd. Voor eenheden van type C of D worden de kosten die de netbeheerder maakt, volgens de huidige Netcode elektriciteit in rekening gebracht bij de aangeslotene. Voor andere groepen aangeslotenen is dit niet expliciet in de Netcode elektriciteit geregeld en worden deze kosten in de transporttarieven verwerkt. Voor vergelijkbare kosten van andere soorten aansluitingen – zoals (gesloten) distributienetten, opslag en HVDC-systemen – is dit ook niet geregeld, waardoor deze kosten ook in de tarieven verwerkt worden.

• 6. Om dit op te lossen hebben de gezamenlijke netbeheerders naar vier oplossingsrichtingen gekeken. De eerste is om het te houden zoals het nu is. De tweede is de overige aansluitingen gelijktrekken met de type C of D en die kosten dan ook bij de aangeslotene in rekening te brengen. De derde oplossingsrichting is om alle kosten voor de conformiteitsverificatie bij alle aangeslotene rechtstreeks in rekening te brengen. Tenslotte, de vierde, om alle netbeheerkosten voor de conformiteitsverificatie in de transporttarieven te verwerken. De gezamenlijke netbeheerders hebben de activiteit van de testen en beproevingen van elektriciteitsproductie-eenheden in het kader van de monitoring van de conformiteitsverificatie vergeleken met andere activiteiten die de netbeheerder in het kader van de totale systeemintegriteit uitvoert. Deze kosten worden in de transporttarieven verwerkt. De gezamenlijke netbeheerders concluderen dat deze testen en beproevingen minstens even veel bijdragen aan de systeemintegriteit. Daarmee is het volgens de gezamenlijke netbeheerders redelijk om deze kosten in de transporttarieven te verwerken in plaats van ze in rekening bij de individuele aangeslotene te brengen.

Beoordeling ACM

• 7. Eerst gaat de ACM nader in op de oorzaak van de kosten en aan wie die toegerekend zouden moeten worden. Allereerst merkt de ACM op dat in titel IV van de Europese aansluitcode, Verordening (EU) 2016/631 (hierna: NC RfG), de artikelen 40 en 41 de verantwoordelijkheden van de eigenaren van de elektriciteitsproductie-installatie, respectievelijk de taken van de systeembeheerder met betrekking tot de conformiteit beschrijft. De verantwoordelijkheid van de eigenaar is conform artikel 40 om te zorgen dat, gedurende de levensduur, de elektriciteitsproductie-installatie voldoet aan de eisen die volgens de NC RfG van toepassing zijn. Dit kan de eigenaar doen door het overleggen van een conformiteitscertificaten die verstrekt zijn door een erkende certificerende instantie, of op zijn verzoek door testen en beproevingen. De eigenaar dient dit te doen bij de initiële aanvraag, maar ook na fouten of wijzigingen van de installatie. De kosten, die hiermee gemoeid zijn, zijn voor de eigenaar.

• 8. Conform NC RfG, artikel 41, heeft de systeembeheerder de taak gedurende de levensduur van een elektriciteitsproductie-eenheid te toetsen of zij voldoet aan de van toepassing zijnde eisen van deze verordening. Het betreft in dit geval eenheden van het type C en D die een aansluiting hebben op het HS of EHS net van TenneT. Voor het type C geldt dat de eisen een verfijnde, stabiele en goed controleerbare dynamische respons in real time moeten waarborgen die erop gericht is ondersteunende diensten te leveren teneinde de voorzieningszekerheid te waarborgen. Ten aanzien van type D gelden nog aanvullende eisen in verband met de aansluiting op hogere spanning van de installatie, dit met het oog op het effect op de besturing en het beheer van het gehele systeem. Deze eisen voor deze types zien toe op de systeemintegriteit. Het toetsen doet de systeembeheerder aan de hand van conformiteitstesten of -simulaties. Per geval gaat het om kosten van ordegrootte € 10.000. De ACM is het dan ook eens met de gezamenlijke netbeheerders dat deze kosten gemaakt worden voor het nut van het geheel van het net.

• 9. De ACM komt daarom tot de conclusie dat de kosten voor testen en beproevingen die de systeembeheerder maakt in het kader van de monitoring om de veiligheid en betrouwbaarheid van de netten en van het transport te waarborgen in de tarieven verwerkt mogen worden. Dit laat onverlet dat de kosten voor conformiteitsverificatie van een elektriciteitsproductie-installatie voor de eigenaar zijn.

• 10. De ACM komt tot het oordeel dat de wijzigingen die de gezamenlijke netbeheerders voorstellen niet in strijd zijn met de belangen, regels en eisen bedoeld in artikel 36, eerste en tweede lid, van de Elektriciteitswet.