Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 27 september 2023, nr. 2023-0000478170, tot wijziging van de Nadere regeling kinderarbeid ter beperking van commerciële bezorging van boodschappen door kinderen

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

Gelet op artikel 3:2, derde lid, van de Arbeidstijdenwet;

Besluit:

ARTIKEL I

In artikel 1:1, derde lid, onderdeel c, van de Nadere regeling kinderarbeid wordt na ‘maaltijden’ ingevoegd ‘of boodschappen’.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking een maand na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Den Haag, 27 september 2023

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, C.E.G. van Gennip

TOELICHTING

Deze wijziging introduceert een verbod op het zelfstandig en op commerciële basis bezorgen van boodschappen, bekend als flitsbezorging, door kinderen tot 16 jaar, waarbij sprake is van deelname aan het verkeer met behulp van een voertuig (zoals een fiets of een e-bike). In feite gaat het hier om een verbod voor 15-jarigen, omdat kinderen van 13 en 14 jaar geen zelfstandige arbeid mogen verrichten.

Het online bestellen van boodschappen die via bezorging in beperkte tijd (vaak binnen 10 minuten) worden thuisbezorgd heeft in de afgelopen jaren aan populariteit gewonnen. In tegenstelling tot maaltijdbezorgplatforms doen de flitsplatforms direct zaken met de consument¹. Om in beperkte tijd bij de klant te kunnen bezorgen beschikken deze platforms over distributielocaties, ook bekend als darkstores. Deze fysieke locaties beschikken over een kleiner assortiment dan de reguliere supermarkt en zijn gericht op een beperkte hoeveelheid dagelijkse boodschappen of snelle trek. Flitsbezorging staat maatschappelijk in de aandacht en roept weerstand op vanwege onveilige verkeerssituaties en overlast. Er zijn ook nieuwe ontwikkelingen waarbij de reguliere supermarkt samenwerking (al dan niet via een pilot) met een flitsbezorger aangaat om dagelijkse boodschappen sneller bij de klant te kunnen bezorgen. Kleine(re) buurtsupers of avondwinkels – eventueel zonder distributielocatie of opslag – die ook dagelijkse boodschappen laten bezorgen door flitsbezorgers vallen hier dus ook onder.

Maaltijdbezorging is voor jongeren onder de 16 jaar verboden. De Nederlandse Arbeidsinspectie constateert dat maaltijdbezorging en flitsbezorging veel overeenkomsten hebben: werken onder tijdsdruk, tijdens dezelfde piektijden op de dag, veelal door jongeren en jongvolwassenen, in het verkeer met soortgelijke vervoersmiddelen met een rugtas of bakken voor de bestellingen. Door de combinatie van deze factoren is bij flitsbezorging sprake van soortgelijke werkzaamheden en soortgelijke arbeidsrisico’s als bij maaltijdbezorging. Tijdens het bezorgen kan sprake zijn van aanrijdgevaar, werkdruk, agressie en geweld en fysieke belasting door zware rugtassen.

De Tweede Kamer heeft bij motie van de leden Kathmann en Maatoug²verzocht om naast het verbod op maaltijdbezorging, ook een verbod op flitsbezorging voor jongeren onder de 16 jaar in te stellen.³

De Arbeidstijdenwet (ATW) verbiedt in het eerste lid van artikel 3:2 arbeid door kinderen, dat wil zeggen, kinderen tot 16 jaar. Op grond van het tweede lid worden bepaalde typen arbeid van lichte aard onder voorwaarden toegestaan, dat wil zeggen, arbeid die niet te zwaar is, die geen gevaar oplevert en niet schadelijk is voor de gezondheid. De Nadere regeling kinderarbeid (Nrk), gebaseerd op het derde lid van artikel 3:2 ATW, geeft niet alleen aan onder welke voorwaarden deze lichte arbeid mag worden verricht, maar ook welke werkzaamheden in ieder geval onacceptabele veiligheidsrisico’s voor het kind met zich meebrengen. De onderhavige wijziging sluit hierbij aan, door aan de opsomming van vormen van arbeid die genoemde onacceptabele veiligheidsrisico’s met zich meebrengen en om die reden dus verboden zijn⁴, de bezorging van boodschappen aan onderdeel c toe te voegen.

Hiermee wordt expliciet vastgelegd dat arbeid waarbij een kind zelfstandig en op commerciële basis boodschappen bezorgt en waarbij sprake is van deelname aan het verkeer met behulp van een voertuig voor het kind onacceptabele veiligheidsrisico’s met zich meebrengt en dus verboden is.

Ten slotte nog een opmerking over het toepassingsbereik van het verbod. Er is voor gekozen om het verbod op maaltijdbezorging uit te breiden naar het bezorgen van dagelijkse boodschappen. De reden daarvoor is dat bij flitsbezorging van boodschappen dezelfde onacceptabele veiligheidsrisico’s als bij maaltijdbezorging gelden, namelijk het werken onder tijdsdruk met een voertuig op piektijden op de dag, met een zware tas op de rug of bakken voor bestellingen. Hierdoor ontstaan gevaarlijke verkeerssituaties.

Deze regeling treedt in werking een maand na de datum van uitgifte van de

Staatscourant waarin zij wordt geplaatst. Na eerdere aankondiging dat dit verbod er nog dit jaar zou komen (persbericht van 13 april 2023) wordt hiermee een zo kort mogelijke, maar wel redelijke termijn gegund om lopende contracten en geplande werkzaamheden voor de betreffende 15-jarigen te beëindigen. Omdat het gaat om de veiligheid en gezondheid van kinderen is er voldoende reden om het verbod nu zo snel mogelijk in te voeren.

Het niet naleven van het hierboven omschreven verbod op bezorging door kinderen is een overtreding van artikel 3:2 van de Arbeidstijdenwet. Op grond van de Beleidsregel boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit 2013, zoals die op dit moment van kracht is, is een dergelijke overtreding direct beboetbaar indien door deze overtreding een voor het kind gevaarlijke situatie ontstaat.

Door deze wijziging wordt het verbod op bezorging van boodschappen door kinderen tot 16 jaar, bekend als flitsbezorging, in de Nadere regeling kinderarbeid aangeduid als arbeid waarbij sprake is van onacceptabele veiligheidsrisico’s voor een kind. Overtreding van dit verbod is per definitie gevaarlijk en dus direct beboetbaar een maand na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin deze regeling wordt geplaatst.

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft aangegeven dat deze wijziging voor hen uitvoerbaar en handhaafbaar is.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, C.E.G. van Gennip

---

1 Themarapportage maaltijd- en flitsbezorging, Nederlandse Arbeidsinspectie, april 2022; Rapportage maaltijd- en flitsbezorging | Rapport | Nederlandse Arbeidsinspectie (nlarbeidsinspectie.nl).

2 Kamerstukken II 2021/22, 25 883, nr. 437.

3 Deze motie verwijst ook naar Themarapportage maaltijd- en flitsbezorging, Nederlandse Arbeidsinspectie, april 2022; Rapportage maaltijd- en flitsbezorging | Rapport | Nederlandse Arbeidsinspectie (nlarbeidsinspectie.nl).

4 Artikel 1:1, derde lid, Nrk.