Regeling van de Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs van 15 september 2023, nr. 39573611, houdende de vaststelling van de screenings- en testinstrumenten ten behoeve van de indicatiestelling voor leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en praktijkonderwijs (pro) voor het schooljaar 2024–2025 (Regeling screenings- en testinstrumenten lwoo en pro schooljaar 2024–2025)

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs,

Gelet op artikel 2.46, tweede lid, van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020;

Besluit:

Artikel 1. Vaststelling screenings- en testinstrumenten

De screenings- en testinstrumenten ten behoeve van de indicatiestelling voor leerwegondersteunend onderwijs en praktijkonderwijs voor het schooljaar 2024–2025 en de regels voor het gebruik ervan worden vastgesteld conform de bijlage bij deze regeling.

Artikel 2

De Regeling screenings- en testinstrumenten lwoo en pro schooljaar 2023–2024 wordt ingetrokken.

Artikel 3. Inwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 oktober 2023.

Artikel 4. Citeertitel

Deze regeling wordt aangehaald als: Regeling screenings- en testinstrumenten lwoo en pro schooljaar 2024–2025.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, M.L.J. Paul

BIJLAGE BIJ ARTIKEL 1 VAN DE REGELING SCREENINGS- EN TESTINSTRUMENTEN LWOO EN PRO SCHOOLJAAR 2024–2025

Toegestane instrumenten Criterium Intelligentie schooljaar 2024–2025

Tenzij in de testhandleiding anders is aangegeven, hoeft men geen Flynn-correctie toe te passen. Wanneer leerlingen eind groep 7 naar het lwoo of pro gaan, mogen onderstaande intelligentietesten die bestemd zijn voor groep 8 leerlingen worden afgenomen wanneer de leerling groep 3 of hoger heeft gedoubleerd.

De scores op de IQ-testen mogen niet ouder zijn dan twee jaar, zijnde de periode tussen de datum van afname en datum van indiening van het volledige dossier bij het betreffend samenwerkingsverband. Om te voorkomen dat leerlingen onnodig extra getest moeten worden, moet men extra alert zijn wanneer bij een test is vermeld dat deze ‘voor het laatst is toegestaan’. Dat betekent dat men zowel moet kijken naar het criterium van maximaal twee jaar als naar de einddatum van de regeling screenings- en testinstrumenten lwoo en pro schooljaar 2024–2025. Dit impliceert dat wanneer bij een test vermeld is in de hiervoor genoemde regeling dat een test ‘voor het laatst is toegestaan’, die test alleen voor een aanvraag kan worden gehanteerd indien de betreffende test is afgenomen:

• binnen de periode van twee jaar voor de datum van indiening van de aanvraag bij het samenwerkingsverband;

• voor de einddatum waarop de regeling, waarin vermeld staat dat dat screenings- of testinstrument voor het laatst gebruikt mag worden, expireert.

Lijst toegestane instrumenten Criterium Intelligentie schooljaar 2024–2025

Naam Test	Bereik	Opmerkingen (Zie tevens opmerkingen onder deze tabel)
ADIT: Adaptieve Digitale Intelligentie Test, A-VISION, 2013	Groep 6, 7 en 8	Attentie bij afname potentiële pro-leerlingen.
Cito Intelligentietest VO, Cito 2013	Klas 1 t/m 3 regulier VO	Attentie bij afname potentiële pro-leerlingen.
IDS-2: Intelligentie- en ontwikkelingsschalen voor kinderen en jongeren, Hogrefe Uitgevers 2018	5–20 jaar
NIO: Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau, Boom test onderwijs, 2018	Groep 7, 8 en klas 1, 2 en 3 VO	Afname van april-juli groep 7. Niet bedoeld voor leerlingen uit het (v)so Groepsgrootte maximaal 15 bij afname bij leerlingen in sbo en pro. Attentie bij afname potentiële pro-leerlingen
NSCCT: Niet Schoolse Cognitieve Capaciteiten Test, De Rijnlandse School, 2014	Groep 4 t/m 8	Attentie bij afname potentiële pro-leerlingen.
RAKIT-2: REVISIE AMSTERDAMSE KINDER INTELLIGENTIE TEST, Pearson Benelux B.V., 2011	4 t/m 12,6 jaar	Deze test moet vóór de 12de verjaardag zijn afgenomen.
SON-R 6-40, Snijders-Oomen Niet-verbale intelligentietest, Hogrefe Uitgevers, 2011	6 t/m 40 jaar	Met name te gebruiken bij taalproblemen (achterstanden technisch lezen, begrijpend lezen en spelling > 50%) en leerlingen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen.
WISC-V-NL: Wechsler Intelligence Scale for Children Fifth Edition, Pearson Benelux B.V., 2018	6–17 jaar	Voorlopig toegestaan; er zijn nog onvoldoende onderzoekresultaten naar de criteriumvaliditeit bekend. Zie voor Totaal IQ (TIQ) opmerking 3 onder deze tabel.

Opmerkingen bij Criterium Intelligentie:

• 1. Een IQ-test die volgens de handleiding door een leerkracht mag worden afgenomen, moet altijd worden toegepast onder de verantwoordelijkheid van een diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog.

• 2. Pas op met het gebruik van schriftelijk af te nemen klassikale tests ingeval er sprake is van een leerling met grote leerachterstanden; met name op begrijpend lezen of bij onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal.

• 3. Bij het intelligentiecriterium wordt uitgegaan van een Totaal IQ (TIQ). Wanneer daarvoor de WISC-V-NL gebruikt wordt, dient met behulp van zeven subtests (zoals aangegeven in de handleiding van de WISC-V-NL) het Totaal IQ (TIQ) bepaald worden. De betreffende zeven subtesten geven tezamen een puntscore. Voor het intelligentiecriterium mag niet worden uitgegaan van betrouwbaarheidsintervallen.

• 4. Hulpmiddelen voor dyslectische leerlingen mogen uitsluitend ingezet worden indien dit in de handleiding is vermeld. In de aanvraag dient men aan te geven welke hulpmiddelen op welke wijze zijn gehanteerd bij de afname van de test.

Nieuw op de lijst

N.v.t.

Dit jaar voor het laatst toegestaan

N.v.t.

Toegestane instrumenten sociaal-emotionele diagnostiek schooljaar 2024–2025

De scores op de gehanteerde instrumenten ten behoeve van sociaal emotionele diagnostiek mogen niet ouder zijn dan één jaar, zijnde de periode tussen de datum van afname en datum van indiening van het volledige dossier bij het samenwerkingsverband.

Om te voorkomen dat leerlingen onnodig extra getest moeten worden, moet men extra alert zijn wanneer bij een test is vermeld dat deze ‘voor het laatst is toegestaan’. Dat betekent dat men zowel moet kijken naar het criterium van maximaal één jaar als naar de einddatum van de regeling screenings- en testinstrumenten lwoo en pro schooljaar 2024–2025. Dit impliceert dat wanneer bij een test vermeld is in de hiervoor genoemde regeling dat een test ‘voor het laatst is toegestaan’, die test alleen voor een aanvraag kan worden gehanteerd indien de betreffende test is afgenomen:

• binnen de periode van één jaar voor de datum van indiening van de aanvraag bij het samenwerkingsverband;

• voor de einddatum waarop de regeling, waarin vermeld staat dat dat screenings- of testinstrument voor het laatst gebruikt mag worden, expireert.

Sociaal-emotionele diagnostiek bij potentiële leerlingen voor lwoo of pro is volgens de regeling alleen van toepassing voor de toelaatbaarheidsbepaling van betreffende leerlingen met een IQ tussen de 90 en 120. Doorgaans betreft het leerlingen waarvoor een aanwijzing leerwegondersteuning wordt aangevraagd en in bijzondere situaties een aanvraag voor een toelaatbaarheidsverklaring praktijkonderwijs. Schriftelijke zelfbeoordelingsvragenlijsten zijn meestal te moeilijk voor leerlingen met grote leerachterstanden op het gebied van begrijpend lezen en/of beperkt begrip van de Nederlandse taal. Er worden daarom beperkingen gesteld aan het gebruik van zelfbeoordelingsvragenlijsten door deze leerlingen. Leerlingen zijn met zelfbeoordelings-vragenlijsten toetsbaar wanneer ze op Begrijpend Lezen het niveau halen van een DLE 40 of hoger (gemiddelde score van leerlingen aan het eind van groep 6 of hoger). Wanneer een leerling een begrijpend leesniveau heeft met een DLE 30–40 moet de onderzoeker nagaan of een zelfbeoordelingslijst wel een juiste keuze is. Bij een begrijpend leesniveau DLE < 30 wordt sterk afgeraden een zelfbeoordelingsvragenlijst te gebruiken bij het onderzoek van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Voor het persoonlijkheidsonderzoek kan de bevoegde diagnostisch geschoolde psycholoog of orthopedagoog of orthopedagoog-generalist (academisch gevormd) in dat geval gebruik maken van gegevens uit het onderwijskundig rapport, van beoordelingslijsten door ouders en/of leerkracht én van gegevens op basis van eigen observatie. Voor zover de vragenlijsten van score-aanduidingen zijn voorzien van het type ‘klinisch bereik’, ‘risicogebied’, ‘zorgscore’ en dergelijke, mogen alleen de scores die in een dergelijk bereik vallen gebruikt worden als argumentatie voor ondersteuningsbehoefte.

Lijst toegestane instrumenten sociaal-emotionele diagnostiek schooljaar 2024–2025

Naam Test	Bereik	Opmerkingen
Agressie Vragenlijst (AGV), Bohn Stafleu van Loghum, 2018	4–18 jaar
Autisme Spectrum Vragenlijst (ASV), Bohn Stafleu van Loghum, 2013	4–18 jaar
Kanjervragenlijst, Instituut voor Kanjertrainingen B.V., 2012	Groep 5 t/m 8
LOVS VISEON 2.0, Cito, 2016	Groep 3 t/m 8
Leervoorwaardentes (LVT)t, Bohn Stafleu van Loghum, 2011	4–18 jaar
NPV-J-2: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 2, Boom uitgevers Amsterdam, 2011	9–16 jaar	Dit jaar voor het laatst toegestaan.
NPV-J-3: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 2, Boom uitgevers Amsterdam, 2021	9–16 jaar
PMT-K-2: Prestatie Motivatietest voor Kinderen 2, Pearson Benelux B.V., 2011	Groep 7/8 en leerjaar 1 VO
Sociaal emotionele vragenlijst (SEV), Bohn Stafleu van Loghum, 2018	4–18 jaar
Vragenlijst Emotionele Intelligentie Quotient (EIQ), Bohn Stafleu van Loghum, 2015	8–18 jaar
Vragenlijst Psychosociale Vaardigheden (VPV), Bohn Stafleu van Loghum, 2012	9–18 jaar
ZIEN! Pedagogisch Expertsysteem voor het primair onderwijs. Driestar Onderwijsadvies, 2012	Groep 1 t/m 8	Betreft de leerkrachtversie van ZIEN! Er is een versie groep 1 t/m 4 en versie groep 5 t/m 8. Er is geen verschil in items maar er worden andere handelingssuggesties gegeven.
ZIEN! Leerling 5 – 8 Sociale vaardigheden, Driestar Onderwijsadvies, 2015	Groep 5 t/m 8	Het betreft de Digitale leerlingversie.
ZIEN! Leerling 5 – 8 Leer- en leefklimaat, Driestar Onderwijsadvies, 2016	Groep 5 t/m 8	Het betreft de Digitale leerlingversie. De beoordeling voor de schaal Pestgedrag is onvoldoende

Opmerkingen bij Criterium Sociaal-Emotionele diagnostiek:

Test- of screeningsmiddelen die het beeld geven van sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling en die volgens de handleiding door een leerkracht mag worden afgenomen moeten altijd onder de verantwoordelijkheid van een diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog) worden geïnterpreteerd. Daarbij is het zaak de relatie leerprestaties en sociaal-emotionele ontwikkeling aan te geven.

Wanneer hulp en/of hulpmiddelen voor dyslectische leerlingen zijn ingezet bij een test- of screeningsinstrument dient men in de aanvraag aan te geven welke hulp en/of hulpmiddelen op welke wijze zijn gehanteerd bij afname van betreffende test of screeningsmiddel.

Dit jaar voor het laatst toegestaan

• NPV-J-2: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 2, Boom uitgevers Amsterdam, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

Dit jaar nieuw op de lijst

• NPV-J-3: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 3, Boom uitgevers Amsterdam, 2021

Toegestane instrumenten onderzoek leerachterstanden schooljaar 2024–2025

Afname van leervorderingenonderzoek

Voor het weergeven van de leervorderingen wordt in principe altijd gevraagd om de meest recent afgenomen toetsen. Wanneer een leerling van 1-2-2024 tot en met 30-9-2024 wordt aangemeld, moeten de didactische toetsen in het schooljaar 2023–2024 of daarna zijn afgenomen. Bij aanmelding vóór 1-2-2024 mogen de gegevens van de didactische toetsen die in het onderwijskundig rapport worden gebruikt niet ouder zijn dan zes toetsmaanden (juli en augustus worden niet meegerekend). Alle genoemde leervorderingentoetsen die geschikt zijn voor groep 8 mogen ook gebruikt worden voor het didactisch toetsen van leerlingen in het eerste leerjaar voortgezet onderwijs. De didactische leeftijd (DL) is in dat geval 60 en dezelfde regels die voor groep 8 gelden ten aanzien van adaptief toetsen, gelden ook hier.

Vaardigheidsscores of functioneringsniveaus omzetten naar DLE’s

Het aanleveren van Didactische Leeftijds Equivalenten (DLE) is voorwaarde bij de doorverwijzing van leerlingen naar het lwoo en het pro. In leerlingvolgsystemen die in het primair onderwijs worden gehanteerd, worden niet bij alle toetsen een koppeling gemaakt met DLE’s in de rapportages. Men gebruikt bijvoorbeeld voor de rapportage vaardigheidsscores en/of functioneringsniveaus. In de handleiding van betreffend leerlingvolgsysteem is te vinden hoe de benodigde DLE’s opgevraagd en/of berekend kunnen worden. Ook zijn de betreffende tabellen te gebruiken in de publicatie DLE-Schalen) ¹ voor de omzetting van ruwe scores (papieren versie) of vaardigheidsscores (digitale versie) naar DLE’s.

Het is niet mogelijk om een directe verbinding te leggen tussen de scores op papieren toetsen en digitale versies, omdat in beide gevallen langs een andere route de resultaten worden verkregen. Het is daarom noodzakelijk te vermelden welke toetsversie is gebruikt en de daarvoor van toepassing zijnde normen te hanteren.

Hulp voor dyslectische leerlingen wanneer doortoetsen en terugtoetsen mogelijk is

Wanneer hulp en/of hulpmiddelen voor dyslectische leerlingen zijn ingezet bij een toetsinstrument dient men in de aanvraag aan te geven welke hulp en/of hulpmiddelen op welke wijze zijn gehanteerd bij de afname van die toets. Het kan nuttig zijn om te weten wat betreffende leerling kan met en zonder ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van voorleessoftware. Voor deze leerlingen is de volgende procedure aan te bevelen. Laat de toets op het huidige of iets hogere niveau maken met de hulpmiddelen die de leerling ook in de klas gebruikt. Noteer de behaalde score en ook de ervaring en de werkwijze met betrekking tot de motivatie. Neem vervolgens de toets van een jaar onder het huidige niveau af strikt conform de instructie van de handleiding. Neem deze score op in de aanvraag en verwerk de uitkomsten van de eerste afname in de toelichting op de scores. In de aanvraag wordt op deze wijze duidelijk wat het niveau van de leerling is met en zonder hulp.

Adaptief toetsen

Bij jaargroep gebonden toetsen uit leerlingvolgsystemen dienen de commissies die over de aanvragen lwoo en pro beslissen uit te gaan van toetsen die aansluiten bij het werkelijke didactische niveau van de leerling (adaptief toetsen). Dit betekent dat schoolverlaters op de basisschool soms toetsen moeten maken die in jaargroepen daarvoor gebruikt worden. De handleidingen van de leerlingvolgsysteemtoetsen geven aan hoe op maat getoetst moet worden. Bij die toetsen dient door- of teruggetoetst te worden volgens die instructies.

Bij adaptieve toetsing door de basisschool worden toetsen afgenomen die de leerling op basis van zijn eigen leerniveau redelijk zou moeten kunnen maken. Een leerling die qua leerlijn in groep 6 zit, laat men niet een te moeilijke toets van groep 8 maken. Het gebruik van de toets van groep 6 is kindvriendelijker en de score niet alleen betrouwbaarder, maar geeft ook meer inzicht in wat een leerling kan.

Door- en terugtoetsen

De algemene regel is dat voor een goede niveaubepaling een toetsversie gebruikt moet worden die het beste past bij het feitelijke leerniveau van de leerling. Mocht uit de uitslag blijken dat bij nader inzien toch niet de juiste toetsversie is gekozen, dan moet er in principe worden door- of teruggetoetst. Maar waaraan zie je dat? Wanneer moet er dan worden door- of teruggetoetst? Dat verschilt per toetssoort. Bij leerjaargebonden toetsen moet in principe worden door- of teruggetoetst als de feitelijke uitslag meer dan één leerjaar (in DLE’s uitgedrukt: meer dan 10 punten) van de verwachte score af ligt.

Stel: De leerkracht vermoedt dat de leerling op het niveau van halfweg leerjaar 5 zal scoren. Op grond hiervan wordt derhalve toets M5 ingezet met een DL van 25. Verwacht wordt een score die ligt tussen DLE 15 en 35. Als de toetsscore inderdaad binnen die range valt, hoeft er niet doorgetoetst te worden. Valt de score daarbuiten, dan moet er in principe wel doorgetoetst worden met een andere toetsversie. Zie daarvoor een tweetal voorbeelden hieronder.

Voorbeeld één: de leerling haalt op de M5-toets een score die correspondeert met een DLE van 36. Dit is geen pro-score maar een score die past bij lwoo. De afwijking van de gevonden score is groter dan 10 DLE-punten. Ter nadere verifiëring van de juistheid van dit niveau wordt nu de M6- of E6-toets afgenomen om te zien waar het niveau dan op uitkomt. Beide toetsscores worden toegevoegd aan het onderwijskundig rapport.

Voorbeeld twee: opnieuw wordt een M5-toets afgenomen, maar nu blijkt de DLE die hoort bij de score van de leerling maar 14 te zijn. Ook hier is de afstand groter dan 10 DLE-punten, maar omdat de uitkomst nog steeds op pro-niveau ligt, is terug toetsen niet noodzakelijk.

De toepassing van deze regel mag minder strikt gehanteerd worden als alle relevante gegevens in een eenduidige richting wijzen en door- of terugtoetsen naar alle waarschijnlijkheid niet tot een andere indicatie zal leiden. Echter: als de toets uitslag van de leerling meer dan 10 DLE-punten van de gekozen toetsversie af ligt, moet in ieder geval worden door- of teruggetoetst als:

• dit toetsresultaat duidelijk afwijkt van de gegevens uit het onderwijskundig rapport of het leerlingvolgsysteem, of;

• er sprake is van strijdige gegevens (sommige scores verwijzen naar lwoo en andere naar pro), of;

• er sprake is van een IQ tussen 75 en 80 (omdat dit het overlapgebied is tussen lwoo en pro).

Werkend op deze wijze, hoeft nooit meer dan twee keer getoetst te worden. Uitgangspunt is dat de leerling de eerste keer een toets voorgelegd krijgt, die naar de verwachting van de afnemer van de toets past bij het niveau van de leerling. De eventuele tweede toets die men kiest sluit aan bij het op de eerste toets behaalde niveau. Die twee gegevens zullen voor elke commissie die over de aanvragen beslist voldoende zijn. Het is van groot belang dat precies de toetsinstructies van de betreffende toetshandleiding wordt gevolgd.

In onderstaande tabel wordt weergegeven hoe door- of terug te toetsen bij dit soort toetsen.

Adviestabel door- en terugtoetsen E-toetsen

Niveau van de toets	Behaald DLE	Advies
Groep E4	< 10	Doortoetsen niet nodig: pro-score
Groep E4	> 30	Kies een toets van groep 5
Groep E5	< 20	Doortoetsen niet nodig: pro-score
Groep E5	> 40	Kies een toets van groep 6
Groep E6	< 30	Kies een toets van groep 4[1]
Groep E6	> 50	Kies een toets van groep 7
Groep E7	< 40	Kies een toets van groep 6 (zie noot 1)
Groep E7	> 60	Doortoetsen niet nodig: score valt buiten lwoo-criteria.

1 Is de score lager dan het voorafgaande leerjaar dat u adaptief had gekozen, dan is het advies: neem de toets van het leerjaar waar de behaalde DLE-score naar verwijst. Dit kan twee of meer leerjaren lager worden als uw startniveau veel te hoog is geweest.

Adviestabel door- en terugtoetsen M-toetsen

Niveau van de toets	Behaald DLE	Advies
Groep M4	< 5	Doortoetsen niet nodig: pro-score
Groep M4	> 25	Kies een toets van groep 5
Groep M5	< 15	Doortoetsen niet nodig: pro-score
Groep M5	> 35	Kies een toets van groep 6
Groep M6	< 25	Kies een toets van groep 5 (zie noot 1)
Groep M6	> 45	Kies een toets van groep 7
Groep M7	< 35	Kies een toets van groep 6 (zie noot 1)
Groep M7	> 55	Kies een toets van groep 8
Groep M8	< 45	Kies een toets van groep 7 (zie noot 1)

Lijst toegestane instrumenten Leerachterstand Technisch lezen schooljaar 2024–2025

Naam Test	Bereik	Opmerkingen
Boom LVS Technisch Lezen Tekst, Boom test onderwijs, 2019	Groep 3 t/m 8
Boom LVS Technisch Lezen Woorden, Boom test onderwijs, 2021	Groep 3 t/m 8
Drempelonderzoek 678 7^e versie, 678 Onderwijs Advisering, 2017	Groep 5 t/m 8
IEP LVS Technisch Lezen, Bureau ICE, 2020	Groep 3 t/m 6	Alleen genormeerd voor leerlingen (speciaal) basisonderwijs
Klepel-R, Pearson Benelux B.V., 2019	Groep 3 t/m 8 regulier basisonderwijs en klas 1 en 2 van het regulier voortgezet onderwijs (leeftijd: 6,6 t/m 14,5 jaar)
LVS AVI, Cito, 2017	Groep 3 t/m 8
LVS DMT, Cito, 2017	Groep 3 t/m 8	Afname van kaart 1, 2 en 3 verplicht, met samengestelde ruwe score als uitgangspunt voor bepalen achterstand.
LOVS Technisch Lezen, Cito, 2010/2012	Groep 3 t/m 8	Onderdeel Leestempo Dit jaar voor het laatst toegestaan.

Opmerkingen bij Technisch lezen:

Dit jaar voor het laatst toegestaan

• LOVS Technisch Lezen, Cito, 2010/2012, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

Dit jaar nieuw op de lijst

N.v.t.

Lijst toegestane instrumenten Leerachterstand Begrijpend lezen schooljaar 2024–2025

Wanneer een leerling bij de afname van de toets Technisch Lezen lager scoort dan DLE 20 is afname van een toets Begrijpend Lezen voor leerlingen die naar het pro worden verwezen niet noodzakelijk.

Naam Test	Bereik	Opmerkingen
Boom LVS Begrijpend Lezen, Boom test onderwijs, 2011	Groep 3 t/m 8	Naamswijziging sinds augustus 2019. Voorheen heette deze test: Schoolvaardigheidstoets Begrijpend Lezen (SVT BL). Normering 2011 is ongewijzigd.
Boom LVS Begrijpend Lezen, Boom test onderwijs, 2022	Groep 3 t/m 8
Begrijpend Lezen Speciale leerlingen, Cito, 2011	Voor functioneringsniveaus groep 3 t/m met 5	Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het speciaal (basis) onderwijs en leerlingen die extra ondersteuning behoeven in het reguliere basisonderwijs. Dit jaar voor het laatst toegestaan
Begrijpend Lezen Speciale leerlingen, Cito, 2012	Voor functioneringsniveaus groep 6 t/m 8	Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het speciaal (basis) onderwijs en leerlingen die extra ondersteuning behoeven in het reguliere basisonderwijs. Attentie bij afname potentiële pro-leerlingen. Dit jaar voor het laatst toegestaan
Diatekst 345, Diataal 2022	Midden groep 3 t/m midden groep 5	Voor leerlingen in het (speciaal) basisonderwijs.
Diatekst 678, Diataal 2020	Eind groep 5 t/m midden groep 8	Voor leerlingen in het (speciaal) basisonderwijs.
Drempelonderzoek 678 7^e versie, 678 Onderwijs Advisering, 2017	Groep 5 t/m 8
IEP LVS (Begrijpend) Lezen, 2019, Bureau ICE	Groep 4 t/m 8	Alleen genormeerd voor leerlingen (speciaal) basisonderwijs
Leerling in Beeld 3.0, Begrijpend Lezen, Cito, 2022	Groep 3 t/m 5
Leerling in Beeld 3.0, Begrijpend Lezen, Cito, 2022	Groep 6 t/m 8
LOVS 3.0 Begrijpend lezen, Cito, 2014 – 2017	Groep 3 t/m 8	Papieren versie.

Opmerkingen bij Begrijpend lezen:

Dit jaar voor het laatst toegestaan

• Begrijpend Lezen Speciale leerlingen, groep 3 t/m 5, Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

• Begrijpend Lezen Speciale leerlingen, groep 6 t/m 8, Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

Dit jaar nieuw op de lijst

• Boom LVS Begrijpend Lezen, Boom test onderwijs, 2022, groep 3 t/m 8

• Diatekst 345, Diataal 2022, groep 3 t/m midden groep 5

• Leerling in Beeld 3.0, Begrijpend Lezen, Cito, 2022, groep 3 t/m 5

• Leerling in Beeld 3.0, Begrijpend Lezen, Cito, 2022, groep 6 t/m 8

Lijst toegestane instrumenten Leerachterstand Spelling schooljaar 2024–2025

Naam Test	Bereik	Opmerkingen
Boom LVS Spelling Woorden en Werkwoorden, Boom test onderwijs, 2015	Groep 3 t/m 8	Deel ‘Spelling Woorden’ Naamswijziging sinds maart 2021. Voorheen heette deze test: Schoolvaardigheidstoets Spelling (SVT SP). Normering 2015 is ongewijzigd.
Diaspel 345, Diataal, 2022	Midden groep 3 t/m midden groep 5
Diaspel 678, Diataal, 2021	Eind groep 5 t/m midden groep 8
Drempelonderzoek 678 7^e versie, 678 Onderwijs Advisering, 2017	Groep 5 t/m 8
IEP LVS Taalverzorging, Bureau ICE 2019	Groep 6 t/m 8	Alleen genormeerd voor leerlingen (speciaal) basisonderwijs
Leerling in Beeld 3.0, Taalverzorging, Cito, 2022	Groep 3 t/m 5
Leerling in Beeld 3.0, Taalverzorging, Cito, 2022	Groep 6 t/m 8
PI-dictee, Boom test onderwijs, 2019	Groep 3 t/m 8	Als signaleringsinstrument en als diagnostisch instrument.
Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), Cito, 2011	Voor functioneringsniveaus groep 3 t/m 5	Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het Speciaal (Basis) Onderwijs en leerlingen die extra ondersteuning behoeven in het reguliere basisonderwijs. Dit jaar voor het laatst toegestaan
Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), Cito, 2012	Voor functioneringsniveaus groep 6 t/m 8	Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het Speciaal (Basis) Onderwijs en leerlingen die extra ondersteuning behoeven in het reguliere basisonderwijs. Attentie bij afname potentiële pro-leerlingen. Dit jaar voor het laatst toegestaan
LOVS 3.0 Spelling Werkwoorden groep 7 en 8 Niet-werkwoorden groep 3 t/m 8 Cito, 2014 – 2017.	Groep 7 en 8 Groep 3 t/m 8	Papieren en digitale versies.

Opmerkingen bij Spelling:

Dit jaar voor het laatst toegestaan

• Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), groep 3 t/m 5 Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

• Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), groep 6 t/m 8 Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

Dit jaar nieuw op de lijst

• Leerling in Beeld 3.0, Taalverzorging, Cito, 2022, groep 3 t/m 5

• Leerling in Beeld 3.0, Taalverzorging, Cito, 2022, groep 6 t/m 8

Lijst toegestane instrumenten Leerachterstand Inzichtelijk Rekenen schooljaar 2024–2025

Naam Test	Bereik	Opmerkingen
Boom LVS Rekenen-Wiskunde, Boom test onderwijs, 2019	Groep 3 t/m 8
Diacijfer 345, Diataal 2022	Midden groep 3 t/m midden groep 5
Diacijfer 678, Diataal, 2021	Eind groep 5 t/m midden groep 8
Drempelonderzoek 678 7^e versie, 678 Onderwijs Advisering, 2017	Groep 5 t/m 8
IEP LVS Rekenen, 2019	Groep 3 t/m 8	Alleen genormeerd voor leerlingen (speciaal) basisonderwijs
Leerling in Beeld 3.0, Rekenen, Cito, 2022	Groep 3 t/m 5
Leerling in Beeld 3.0, Rekenen, Cito, 2022	Groep 6 t/m 8
LOVS 3.0 Rekenen-Wiskunde, Cito, 2013 – 2017	Groep 3 t/m 8	Papieren- en digitale versie.
Rekenen-Wiskunde Speciale leerlingen, Cito, 2011	Voor functioneringsniveaus groep 3 t/m 8	Papieren en digitale versie. Voor leerlingen in het speciaal (basis) onderwijs en leerlingen die extra ondersteuning behoeven in het reguliere basisonderwijs. Attentie bij afname potentiële pro -leerlingen. Dit jaar voor het laatst toegestaan
SVT-RW: Schoolvaardigheidstoets Rekenen-Wiskunde, Boom test uitgevers, 2012	Groep 3 t/m 8

Opmerkingen bij Inzichtelijk rekenen:

Dit jaar voor het laatst toegestaan

• Rekenen-Wiskunde Speciale leerlingen, groep 3 t/m 8, Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.

Dit jaar nieuw op de lijst

• Leerling in Beeld 3.0, Rekenen, Cito, 2022, groep 3 t/m 5

• Leerling in Beeld 3.0, Rekenen, Cito, 2022, groep 6 t/m 8

TOELICHTING

1. Algemeen

Volgens artikel 2.46, tweede lid, van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 dient er jaarlijks vóór 1 oktober bij ministeriële regeling een lijst van screenings-, en testinstrumenten te worden vastgesteld die gebruikt dient te worden voor de indicatiestelling leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en praktijkonderwijs (pro). Deze regeling bevat een limitatieve opsomming van de te gebruiken instrumenten bij aanvragen tot een aanwijzing lwoo of toelaatbaarheid pro die ingediend worden bij de samenwerkingsverbanden die over de aanvragen beslissen in de periode 1 oktober 2023 t/m 30 september 2024 voor leerlingen die vallen onder artikel 2.30, tweede en derde lid, van de Wet Voortgezet Onderwijs 2020.

De in deze regeling opgenomen lijst van screenings- en testinstrumenten is limitatief en bedoeld voor gebruik door scholen en samenwerkingsverbanden. Indien een samenwerkingsverband ten aanzien van lwoo voor ‘opting-out’ zoals bedoeld in artikel 2.48 van de Wet Voortgezet Onderwijs 2020 heeft gekozen voor wat betreft de criteria voor lwoo is de in deze regeling opgenomen opsomming van screenings- en testinstrumenten niet bindend bij het aanvragen tot aanwijzing lwoo.

2. Uitgangspunt opname test- en screeningsinstrumenten op de lijst

Uitgangspunten voor opname in de lijst zijn ongewijzigd ten opzichte van vorig jaar en zijn:

• Er is sprake van psychometrische deugdelijkheid die op onafhankelijke wijze is vastgesteld. Dit wordt of is gedaan door de COTAN of het College voor Toetsen en Examens (CvTE) of de Expertgroep toetsen Primair Onderwijs.

• De COTAN beoordeelt als onafhankelijke commissie test- en screeningsinstrumenten en rapporteert hierover via de COTAN Documentatie (www.cotandocumentatie.nl). Daarnaast geeft het College voor Toetsen en Examens (CvTE) kwaliteitsoordelen over een tussentijdse toets of een reeks van tussentijdse toetsen (https://www.cvte.nl). Tot 1 januari 2023 werd dit laatste gedaan door de Expertgroep Toetsen Primair Onderwijs. OCW doet geen selectie, maar neemt de lijst over.

  Een belangrijk criterium voor opname van testinstrumenten in de lijst is een positieve beoordeling door de COTAN, CvTE of Expertgroep Toetsen PO op de relevante aspecten: betrouwbaarheid, normering, begripsvaliditeit en veelal de criteriumvaliditeit. Uitgangspunt daarbij is een beoordeling met de kwalificatie ‘voldoende of hoger’ op alle genoemde aspecten. Een uitzondering hierop is het aspect criteriumvaliditeit bij didactische toetsen en de sociaal-emotionele vragenlijsten, aangezien dit aspect bij deze test- en screeningsinstrumenten een minder belangrijke rol speelt.

  De normtabellen van de betreffende testen en toetsen zijn niet ouder dan 15 jaar en de betreffende test of toets is uiterlijk voor 1 juni van het jaar van publicatie van onderhavige regeling beoordeeld door de COTAN, de CvTE of de Expertgroep Toetsen PO beoordeeld.²

• De test- en screeningsmiddelen worden door eerder genoemde partijen geschikt geacht voor de doelgroepen lwoo en pro met betrekking tot een aanwijzing lwoo of een toelaatbaarheidsbepaling pro. Het betreft hier het gegeven dat de test- en screeningsmiddelen de criteria voor de bepaling lwoo en pro, zoals die in de wet zijn vastgelegd, kunnen meten.

3. Wijzigingen test- en screeningsinstrumenten op de lijst

Jaarlijks verschijnen er nieuwe test- en screeningsinstrumenten op de lijst en worden verouderde testen uit de lijst verwijderd. In deze tabel is te zien welke testen er dit jaar voor het laatst zijn toegestaan en welke er sinds dit jaar nieuw op de lijst zijn.

Criteria	Vorig jaar voor het laatst toegestaan	Dit jaar voor het laatst	Nieuw sinds dit jaar
Intelligentie	N.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Sociaal Emotionele Diagnostiek	Leermotivatie 6-7-8, Boom test onderwijs, 2009. In 2023 zijn de normtabellen van deze test 15 jaar oud en verouderd.	NPV-J-2: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 2, Boom uitgevers Amsterdam, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.	NPV-J-3: Junior Nederlandse Persoonlijkheidsvragenlijst 3, Boom uitgevers Amsterdam, 2021
Technisch lezen	In 2023 zijn de normtabellen van onderstaande drie tests 15 jaar en verouderd of wordt het product niet meer door de uitgever ondersteund. Derhalve zijn deze drie test dit jaar voor het laatst toegestaan. – LOVS AVI, Cito, 2009 – LOVS DMT, Cito, 2009 – TPVO-TL: Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs, Technisch Lezen, A-VISION, normering 2009	LOVS Technisch Lezen, Cito, 2010/2012, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.	n.v.t
Begrijpend lezen	LOVS 2.0 Begrijpend Lezen, Cito, 2010, aangezien dit product niet meer door de uitgever ondersteund wordt.	Begrijpend Lezen Speciale leerlingen, groep 3 t/m 5, Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund. Begrijpend Lezen Speciale leerlingen, groep 6 t/m 8, Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund	– Boom LVS Begrijpend Lezen, Boom test onderwijs, 2022, groep 3 t/m 8 – Diatekst 345, Diataal 2022, groep 3 t/m midden groep 5 – Leerling in Beeld 3.0, Begrijpend Lezen, Cito, 2022, groep 3 t/m 5 – Leerling in Beeld 3.0, Begrijpend Lezen, Cito, 2022, groep 6 t/m 8
Spelling	LOVS 2.0 Spelling (niet-werkwoorden), Cito 2010/2012, aangezien dit product niet meer door de uitgever ondersteund wordt.	– Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), groep 3 t/m 5 Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund. – Spelling Speciale leerlingen (niet-werkwoorden), groep 6 t/m 8 Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.	– Leerling in Beeld 3.0, Taalverzorging, Cito, 2022, groep 3 t/m 5 – Leerling in Beeld 3.0, Taalverzorging, Cito, 2022, groep 6 t/m 8
Inzichtelijk rekenen	LOVS 2.0 Rekenen-Wiskunde, Cito, 2010 aangezien dit product niet meer door de uitgever ondersteund wordt.	Rekenen-Wiskunde Speciale leerlingen, groep 3 t/m 8, Cito, 2011, aangezien dit product niet meer door de uitgever wordt ondersteund.	– Leerling in Beeld 3.0, Rekenen, Cito, 2022, groep 3 t/m 5 – Leerling in Beeld 3.0, Rekenen, Cito, 2022, groep 6 t/m 8

4. Gebruik klassikale en/of schriftelijke tests

Bij veel instrumenten is klassikale en/of schriftelijke afname gebruikelijk. In een flink aantal gevallen worden klassikale en/of schriftelijke tests echter niet geschikt geacht voor delen van de desbetreffende leerlingpopulatie. Dit hangt meestal samen met ernstige taal- en (begrijpend) leesproblemen van de leerling, onder andere als gevolg van dyslexie, ernstige spraak- en taalstoornissen of Nederlands als tweede taal. Er kan dan worden gekozen voor bijvoorbeeld afname in een individuele setting. Wanneer men er evenwel voor kiest om deze leerlingen te laten deelnemen aan klassikaal en/of schriftelijke tests en de resultaten daarop in overeenstemming zijn met eerdere, op een andere manier verzamelde gegevens (bijvoorbeeld een recente NIO met een WISC V), dan kan ervan worden uitgegaan dat de aangeleverde gegevens kloppen. Deze hoeven dan niet door een andere test vervangen hoeven te worden. Dit geldt ook wanneer gegevens harmonisch overeenkomen met andersoortige gegevens in de aanvraag. Bijvoorbeeld van een leerling is een NPV-J-3 afgenomen hoewel hij voor begrijpend lezen slechts een DLE van 25 heeft, maar de gegevens komen overeen met eerder jeugdpsychiatrisch onderzoek en/of met gegevens uit het onderwijskundig rapport. Opnieuw testen is dan niet nodig. Dit moet wel gebeuren wanneer recente onderzoeksgegevens afwijken van eerdere resultaten en hiervoor geen duidelijke verklaring kan worden gegeven. Bijvoorbeeld, de NIO komt veel lager uit dan op grond van vorig intelligentie onderzoek of op grond van resultaten op de inzichtvakken mocht worden verwacht. Of de leerling geeft in de NPV-J-3 aan sociaal adequaat te handelen, waar de leerkracht in de ZIEN aangeeft, dat dat geenszins het geval is. In dergelijke situaties wordt aanbevolen over te gaan tot hertesten met een ander instrument of het invullen van in deze regeling genoemde vragenlijsten door leerkracht en/of ouders.

5. Diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog

In twee specifieke gevallen dienen de testresultaten onder de verantwoordelijkheid van een diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog te worden geïnterpreteerd. Het gaat daarbij om de resultaten op de testinstrumenten voor i) het intelligentiequotiënt van de leerling, uitdrukkende zijn cognitieve capaciteiten op basis van scores op verbaal en niet-verbaal gebied, en ii) persoonlijkheidsonderzoeken met betrekking tot prestatiemotivatie, faalangst en emotionele instabiliteit die een beeld geven van het sociaal-emotionele functioneren van de leerling in relatie tot de leerprestaties (artikel 2.46, tweede lid, van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020).

Onder een diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog wordt verstaan iemand die in het kader van de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) geregistreerd is als gezondheidszorgpsycholoog of orthopedagoog-generalist.

Indien een diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog niet geregistreerd staat in het register bedoeld in de BIG (het BIG register) dan dient de diagnostisch geschoold psycholoog of diagnostisch geschoold orthopedagoog te voldoen aan onderstaande twee eisen:

• 1. Afgestudeerd als psycholoog of orthopedagoog (academisch gevormd).

• 2. In bezit van de basisaantekening psychodiagnostiek.

5. Administratieve lasten en regeldruk

Deze regeling leidt niet tot extra administratieve lasten voor samenwerkingsverbanden. Net als voor scholen verandert er aan het gebruik van de lijst van screenings- en testinstrumenten niets. Zij zijn bekend met de lijst en weten dat deze jaarlijks geactualiseerd wordt. Over het algemeen wijzigt het aantal screenings- en testinstrumenten niet vaak, daarom ontstaan er weinig tot geen extra administratieve lasten.

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, M.L.J. Paul

---

1 DLE-schalen indicatiestelling LWOO en pro voor instroom in schooljaar 2024–2025, Boom uitgevers Amsterdam, 2023.

2 Die datum van 1 juni kan als lastig worden ervaren, omdat uitgevers vaak een test of toets al op de markt hebben gebracht voor de beoordeling door COTAN, CvTE of Expertgroep en scholen deze soms al gebruiken voor leerlingen. Echter, zorgvuldige beoordeling is van belang om een test of toets verantwoord op de lijst te kunnen plaatsen.