Besluit van de Autoriteit Consument en Markt van 11 mei 2023, kenmerk ACM/UIT/587221 tot wijziging van de voorwaarden als bedoeld in artikel 54, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 22, eerste lid, van de Gaswet betreffende de vooraankondiging van een leverancierswitch (Besluit wijziging Informatiecode elektriciteit en gas in verband met de vaststelling van de Beleidsregel Redelijke opzegvergoedingen vergunninghouders 2023)

De Autoriteit Consument en Markt,

Gelet op artikel 55 van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 23 van de Gaswet;

Besluit

ARTIKEL I

De Informatiecode elektriciteit en gas wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 2.5.6 wordt ‘2.5.4’ vervangen door ‘2.5.3’.

B

In hoofdstuk 2 wordt na paragraaf 2.5b een paragraaf ingevoegd, luidende:

Paragraaf 2.5c. Vooraankondiging leverancierswitch

2.5c.1.

Een leverancier stuurt, uiterlijk één werkdag nadat die beschikt over een nieuwe leveringsovereenkomst en voornemens is in de toekomst een switchmelding als bedoeld in 3.1.1.1 in te dienen, aan de regionale netbeheerder een vooraankondiging leverancierswitch. Dit bericht bevat:

• a. de EAN-code van de aansluiting;

• b. de beoogde switchdatum;

• c. indien de leverancier dat wenst op te geven: een referentienummer van de leverancier.

2.5c.2.

De regionale netbeheerder controleert of:

• a. de aanvraag volledig en syntactisch correct is;

• b. de EAN-code van de aansluiting is geregistreerd in het aansluitingenregister;

• c. de bedrijfs-EAN-code van de indienende leverancier voorkomt in het leveranciersregister.

2.5c.3.

Indien de controle uit 2.5c.2 één of meer negatieve resultaten oplevert, stuurt de regionale netbeheerder de leverancier uiterlijk één werkdag na ontvangst van de vooraankondiging leverancierswitch een bericht onder vermelding van:

• a. de bedrijfs-EAN-code van de indienende leverancier;

• b. de EAN-code van de aansluiting;

• c. indien aangeleverd in de vooraankondiging leverancierswitch: het referentienummer van de indienende leverancier;

• d. de reden van afwijzing:

  • 1. de vooraankondiging leverancierswitch is niet volledig of syntactisch onjuist;

  • 2. de EAN-code van de aansluiting komt niet voor in het aansluitingenregister;

  • 3. de bedrijfs-EAN-code van de indienende leverancier komt niet voor in het leveranciersregister.

2.5c.4.

Indien alle controles uit 2.5c.2 een positief resultaat geven, stuurt de regionale netbeheerder uiterlijk één werkdag na ontvangst van de vooraankondiging leverancierswitch een ontvangstbevestiging aan de indienende leverancier.

2.5c.5.

Indien alle controles uit 2.5c.2 een positief resultaat geven, stuurt de regionale netbeheerder uiterlijk één werkdag na ontvangst van de vooraankondiging leverancierswitch een bericht aan elke leverancier die voor deze EAN-code geregistreerd staat in het contracteindegegevensregister met een einddatum die later ligt dan de in 2.5c.1 doorgegeven beoogde switchdatum en vermeldt daarbij:

• a. de EAN-code van de aansluiting;

• b. de beoogde switchdatum.

2.5c.6.

Artikel 2.5c.1 is niet van toepassing op aansluitingen waarvoor een beroep is gedaan op artikel 95n van de Elektriciteitswet 1998 of op artikel 52c van de Gaswet.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 juni 2023.

ARTIKEL III

Dit besluit wordt aangehaald als: Besluit wijziging Informatiecode elektriciteit en gas in verband met de vaststelling van de Beleidsregel Redelijke opzegvergoedingen vergunninghouders 2023.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 11 mei 2023

Autoriteit Consument en Markt, namens deze: C.M.L. Hijmans van den Bergh bestuurslid

Als u rechtstreeks belanghebbende bent, kunt u bezwaar maken tegen dit besluit. Stuur uw gemotiveerde bezwaarschrift naar de Autoriteit Consument en Markt, Directie Juridische Zaken, Postbus 16326, 2500 BH Den Haag. Graag ontvangen wij uw bezwaarschrift binnen zes weken na de dag waarop dit besluit bekend is gemaakt. In uw bezwaarschrift kunt u de Autoriteit Consument en Markt verzoeken in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de bestuursrechter.

TOELICHTING

1 Samenvatting

• 1. Met dit codebesluit wijzigt de ACM de Informatiecode elektriciteit en gas (hierna: Informatiecode) in verband met de Beleidsregel Redelijke opzegvergoedingen vergunninghouders 2023 (hierna: Beleidsregel ROVER 2023).¹ De wijziging bestaat uit het toevoegen van een informatiebericht aan het geautomatiseerde berichtenverkeer, waarmee een vergunninghouder het sluiten van een nieuwe leveringsovereenkomst met een kleinverbruiker meldt aan de vergunninghouders die nog niet-afgelopen leveringsovereenkomsten met deze kleinverbruiker hebben. Door dit informatiebericht kunnen deze andere vergunninghouders de kleinverbruiker informeren over de hoogte van de opzegvergoeding, waarover de ACM de Beleidsregel ROVER 2023 heeft vastgesteld. Met dit codebesluit treedt tegelijkertijd deze beleidsregel in werking. De Beleidsregel ROVER 2023 beoogt het aanbod van langer lopende energiecontracten tegen een vaste prijs te stimuleren.

2 Aanleiding en gevolgde procedure

• 2. De ACM is op grond van artikel 55 van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 23 van de Gaswet bevoegd regelgeving vast te stellen voor de elektriciteits- en gasmarkt. Deze regelgeving is vastgelegd in de Informatiecode.

• 3. In november 2022 heeft de ACM bij de voorbereiding van de Beleidsregel ROVER 2023 geconstateerd dat een informatiebericht inhoudende een vooraankondiging van een leverancierswitch nodig was voordat deze beleidsregel in werking kan treden. De ACM heeft dit in de weken erna besproken met Energie-Nederland en het Marktfaciliteringsforum (hierna: MFF).

• 4. Op 12 januari 2023 heeft de ACM de Beleidsregel ROVER gepubliceerd, waarbij de inwerkingtredingsdatum werd vastgelegd als de datum van inwerkingtreding van dit besluit met citeertitel ‘Besluit wijziging Informatiecode elektriciteit en gas in verband met de vaststelling van de Beleidsregel Redelijke opzegvergoedingen vergunninghouders 2023’.

• 5. Bij brief van 16 januari 2023 heeft de ACM het MFF aangekondigd binnenkort in overleg te treden over een informatiebericht betreffende een vooraankondiging van een leverancierswitch waarin de Informatiecode zou kunnen voorzien.

• 6. Op 25 april 2023 heeft de ACM van het MFF een codevoorstel² ontvangen voor het wijzigen van de Informatiecode ten behoeve van Beleidsregel ROVER 2023.

• 7. Op 4 mei 2023 heeft de ACM van het MFF een aanvulling op het codevoorstel ontvangen.

• 8. De ACM is van mening dat het codevoorstel en de aanvulling geen technische voorschriften bevatten als bedoeld in Richtlijn 2015/1535. Om die reden zijn de voorwaarden in dit besluit niet in ontwerp ter notificatie aangeboden.

3 Beoordeling

3.1 Procedureel

• 9. De ACM constateert dat het codevoorstel en de aanvulling zijn ingediend namens een representatief deel van de ondernemingen die zich bezighouden met transporteren, leveren of meten van elektriciteit of gas, zoals artikel 54, eerste lid van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 22, eerste lid van de Gaswet voorschrijven. Dit blijkt uit het feit dat het codevoorstel en de aanvulling zijn aangenomen in de algemene ledenvergadering van het MFF van 12 april 2023, respectievelijk 1 mei 2023 en dat op dat moment per marktrol binnen het MFF de stemgerechtigde leden een representatief deel van de markt vertegenwoordigden.

• 10. De ACM constateert dat het MFF het codevoorstel op 13 april 2023 met representatieve organisaties heeft besproken. Er is een verslag opgenomen van dit overleg en de indieners hebben in aangegeven welke gevolgtrekkingen zij hebben verbonden aan de zienswijzen die organisaties naar voren hebben gebracht. De aanvulling op het codevoorstel heeft het MFF schriftelijk aan deze organisaties voorgelegd op 20 april 2023, wat niet heeft geresulteerd in opmerkingen op het codevoorstel. Naar het oordeel van de ACM voldoen het codevoorstel en de aanvulling daarmee aan de vereisten bedoeld in 54, tweede en derde lid, van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 22, tweede en derde lid, van de Gaswet.

• 11. In het codevoorstel worden artikelen ingevoerd, waarbij de verwerking van aansluiting- en contractgegevens aan de orde is en daarmee verwerking van persoonsgegevens in de zin van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In het codevoorstel en in een namens de netbeheerders verstuurde e-mail³ hebben leveranciers en netbeheerders aangegeven hiervoor een grondslag te hebben in de zin van artikel 6, eerste lid, van de AVG. In de aanvulling op het codevoorstel worden geen persoonsgegevens verwerkt.

3.2 Inhoudelijk

• 12. Het strekking van het codevoorstel en de aanvulling (hierna gezamenlijk genoemd: het codevoorstel) daarop is het regelen van de vooraankondiging van de leverancierswitch.

• 13. De aanleiding voor het codevoorstel is dat de ACM in de beleidsregel ROVER 2023 het uitgangspunt hanteert dat de vergunninghouder die van een andere vergunninghouder een aankondiging ontvangt van een leverancierswitch van een kleinverbruiker die een leveringsovereenkomst bij hem heeft, deze kleinverbruiker informeert over de voorlopige hoogte van de opzegvergoeding (die ook nihil kan zijn). Door zo snel mogelijk op de hoogte te worden gebracht van de voorgenomen leverancierswitch, is de vergunninghouder in staat om de kleinverbruiker tijdig op de hoogte te brengen van de voorlopige hoogte van de opzegvergoeding.

• 14. Na ontvangst van de voorlopige hoogte van de opzegvergoeding kan de kleinverbruiker (als hij een herroepingsrecht heeft op grond van artikel 230o van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek) deze informatie meewegen bij de beslissing over het gebruik van dit herroepingsrecht. Deze mogelijkheid is in het bijzonder van belang vanwege de potentieel hogere opzegvergoedingen die mogelijk zijn op basis van de uitgangspunten in de Beleidsregel ROVER 2023 ten opzichte van de uitgangspunten die de ACM voordien hanteerde voor de beoordeling van de hoogte van de opzegvergoeding.

• 15. Het is mogelijk dat de kleinverbruiker meerdere toekomstige leveringsovereenkomsten heeft gesloten. Het doel van het codevoorstel is het mogelijk maken dat alle reeds gecontracteerde vergunninghouders in alle gevallen tijdig op de hoogte gebracht worden van een toekomstige leverancierswitch door een kleinverbruiker, zodat zij de voorlopige hoogte van de opzegvergoeding aan de kleinverbruiker kunnen verstrekken.

• 16. In het codevoorstel is geregeld dat voor kleinverbruikaansluitingen die onderdeel zijn van een multisite-overeenkomst geen vooraankondiging van een switch gestuurd wordt.

• 17. De ACM is van oordeel dat het codevoorstel voldoet aan het door het MFF geformuleerde doel en tegemoetkomt aan de belangen van de kleinverbruikers die de Beleidsregel ROVER 2023 beoogt te beschermen. De ACM hecht aan een ordentelijk verloop van wisseling van leverancier in deze context. Zonder een verplichte vooraankondiging van de leverancierswitch als voorbereidingshandeling op een switch, kan de huidige vergunninghouder pas na de daadwerkelijke switchdatum de kleinverbruiker informeren over de hoogte van de opzegvergoeding, omdat deze vergunninghouder pas dan op de hoogte is van de switch. Kleinverbruikers die bij het sluiten van een nieuwe leveringsovereenkomst met een andere leverancier zich niet gerealiseerd hebben wat de financiële gevolgen zouden zijn van een overstap naar een andere leverancier, zouden dan niet meer de switch ongedaan kunnen maken. Door de verplichte vooraankondiging van de switch kan de kleinverbruiker de voorlopige hoogte van de opzegvergoeding ontvangen tijdens de lopende termijn van het herroepingsrecht (als de kleinverbruiker dat herroepingsrecht heeft op grond van artikel 230o van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek) en besluiten om de nieuw gesloten overeenkomst te herroepen voordat de switch heeft plaatsgevonden.

• 18. De ACM kan zich vinden in de keuze om voor kleinverbruikaansluitingen die onderdeel zijn van een multisite-overeenkomst geen vooraankondiging switch te sturen.

• 19. In het codevoorstel heeft het MFF verslag gedaan van haar overleg met representatieve organisaties. Uit het verslag en de bijlagen komt naar voren dat Energie-Nederland akkoord is met het codevoorstel, maar daarnaast in het bericht met de vooraankondiging van de switch graag de identificatie van de indienende leverancier toegevoegd zou willen hebben. Het MFF heeft in het overleg geantwoord dat netbeheerders geen AVG-grondslag voor zichzelf zien om deze informatie te verwerken. Daarnaast stelt het MFF dat deze informatie weliswaar handig is, maar mogelijk risico’s heeft en niet noodzakelijk is om het doel van de vooraankondiging switch te bereiken. Het MFF heeft het voorstel van Energie-Nederland daarom niet overgenomen in het codevoorstel dat aan de ACM is verstuurd.

• 20. De ACM heeft op basis van dit verslag van het overleg met de representatieve organisaties het voorstel van Energie-Nederland niet overgenomen in dit codebesluit.

• 21. Overigens merkt de ACM op dat het codevoorstel geen effect heeft op het proces van opzeggen in de energiemarkt. Het is gebruikelijk dat de nieuwe houder van een leveringsovereenkomst de overstap regelt van de klant, inclusief het opzeggen van de oude leveringsovereenkomsten. Dit opzegproces verandert dus niet.

• 22. De ACM constateert dat er in het codevoorstel voor gekozen wordt om de vooraankondiging van de leverancierswitch op te nemen na de paragrafen van hoofdstuk 2 van de Informatiecode die gaan over het contracteindegegevensregister. De ACM kan zich hier in vinden, omdat de vooraankondiging leverancierswitch door de regionale netbeheerder moet worden doorgezonden aan de vergunninghouders die in dit register zijn opgenomen. Anders dan paragrafen 2.5, 2.5a, en 2.5b betreft de nieuwe paragraaf 2.5c geen opvraag uit dit register. Een aanpassing van artikel 2.5.11 is daarom niet nodig.

• 23. Het MFF wijst in het codevoorstel de ACM nog op een onjuistheid in artikel 2.5.6. De ACM neemt de door het MFF voorgestelde correctie over in dit besluit.

3.3 Conclusie

• 24. De ACM is van mening dat het codevoorstel voorziet in het kunnen informeren van de kleinverbruiker over de opzegvergoeding die verbonden kan zijn aan het switchen naar een nieuwe leverancier.

• 25. Het codevoorstel is naar het oordeel van de ACM niet in strijd met de belangen, regels en eisen bedoeld in artikel 36, eerste en tweede lid, en artikel 55 van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 12f, eerste en tweede lid, en artikel 23 van de Gaswet.

• 26. De ACM neemt daarom de voorgestelde wijzigingen over in dit codebesluit.

• 27. De ACM heeft enkele tekstuele aanpassingen gedaan om de codebepalingen te verduidelijken.

’s-Gravenhage, 11 mei 2023

Autoriteit Consument en Markt, namens deze: C.M.L. Hijmans van den Bergh bestuurslid

---

1 ACM/UIT/590203, 12 januari 2023.

2 ACM/IN/769561.

3 ACM/IN/768127, 19 april 2023.