Beoordelingskader Integral Safety Management System (ISMS) Schiphol, Inspectie Leefomgeving en Transport

Op 2 maart 2022 heeft de inspecteur-generaal van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) de beleidsregel “Beoordelingskader ISMS” definitieve versie 1.1 vastgesteld.

In dat beleidskader wordt de basis gelegd voor het toezicht van de ILT op het ISMS op de Luchthaven Schiphol.

Betrokken partijen in het ISMS zijn op een eerder tijdstip over het beleidskader geïnformeerd.

Hieronder wordt de kern van het document ‘’Beoordelingskader ISMS’’ aangehaald. Het gehele document is op te vragen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport, via telefoonnummer 088-4890000 of via het vragenformulier dat u kunt invullen op www.ilent.nl

Algemeen

Uit de visie en bijpassende toezichtstrategie blijkt dat het reguliere toezicht geschikt is voor de mate van naleving door de luchtvaartsector. Ook vanuit internationaal standpunt gezien voldoet de ILT aan de verplichtingen.

Voor de werkwijze en omgeving van het ISMS is een andere benadering nodig. Het toezicht verandert van achteraf en repressief naar actueel en preventief. Veel meer dan bij regulier toezicht worden de intenties en het gedrag van bestuurders aan toezicht onderworpen.

De focus richting het ISMS gaat naar de integraliteit (inclusief de samenwerking), intrinsieke aanpak en invulling van boardroom-driven. De nieuwe toezichtstrategie betekent dat de beoordelingsmethodiek van de inspecteurs verandert en dit geldt vooral voor de beoordeling van het ISMS. De te hanteren methodiek wordt Besturingstoezicht.

Toezicht en/of beoordeling

Feitelijk is er sprake van een beoordeling van het ISMS en haar activiteiten op basis van open normen. Hierbij wordt voor een groot deel gebruik gemaakt van het bestaande toezichtinstrumentarium bestaande uit audits en inspecties. Dit wordt onder andere uitgevoerd in de vorm van thema inspecties.

Gelet op de andere aard van ISMS – zowel qua juridische aspecten, entiteit, het samenwerkingsverband, als qua procesorganisatie etc.- is het toezichtinstrumentarium op dit moment niet toereikend. Voor een beoordeling van het complexe samenstel van toezichtobjecten en -subjecten worden op onderwerpen andere vormen van -financiële- onderzoeken, verkenningen en analyses toegepast.

In combinatie met uitkomsten van bijvoorbeeld audits en -thema- inspecties worden observaties, opvattingen en mogelijke verdere onderzoeksvragen vastgesteld.

In het toezicht proces wordt bij audits en inspecties over het algemeen “hoor en wederhoor” toegepast. De uitkomsten van de beoordeling worden over het algemeen besproken door het gebruik van de methodiek besturingstoezicht.

De aanpak van het regulier toezicht wordt daarbij gevolgd. Dat geldt zowel voor de wijze van informatievergaring als voor het vastleggen van de gebruikte feitelijke informatie.

Hierbij is ook aandacht voor de wijze van het delen van standpunten of, in uitzonderlijke situaties, voor het delen van bevindingen en het geven van aanwijzingen.

Besturingstoezicht

Besturingstoezicht is een methodiek om een groter maatschappelijk effect te bereiken via de besturingsorganen van een organisatie. Dit gebeurt door het toezicht te richten op de sturing -in relatie tot een bepaald beoordelingsgebied- en de meest relevante factoren die dit beïnvloeden (zoals gedrag- en cultuuraspecten, de governance, het stelsel/krachtenveld waarin de organisatie zich bevindt, de financiële positie en/of de toezichtrelatie). Voor besturingstoezicht is inzage in- en begrip voor de unieke situatie van een organisatie waar de ILT toezicht op houdt noodzakelijk.

Besturingstoezicht is niet bedoeld als escalatie, maar als methodiek die zowel preventief als probleemoplossend wordt ingezet. Het probeert, waar nodig, het gedrag van besturingsorganen te beïnvloeden ten dienste van het maatschappelijk beoogde effect. Voorwaarden om dit te bereiken zijn een goede relatie, respect, communicatie, transparantie, samenwerking, een gedeeld belang, professionaliteit, betrouwbaarheid, consistentie en een onderzoekende opstelling.