Besluit van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 30 maart 2022, nr. DOB/32058971, inhoudende de instelling van de Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld (Instellingsbesluit Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld)

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

Handelende in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad;

Besluit:

Artikel 1

In dit besluit wordt verstaan onder:

– minister:

Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap;

– Nationaal Actieplan:

meerjarig actieplan van doelen en maatregelen om seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld effectief te bestrijden alsmede een jaarlijks voortgangsbericht;

– Regeringscommissaris:

Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Artikel 2

• 1. Er is een Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

• 2. De Regeringscommissaris is onder verantwoordelijkheid van de minister belast met het versterken van de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld en het aanjagen van de noodzakelijke cultuurverandering.

• 3. De Regeringscommissaris rapporteert aan de minister en diens ambtsgenoot van Sociale Zaken en Werkgelegenheid die namens het kabinet de centrale regie voeren van een gecoördineerde aanpak van seksueel overschrijdend gedrag en seksueel geweld.

• 4. De Vaststellingsregeling Aanwijzingen externe contacten rijksambtenaren is niet van toepassing.

Artikel 3

De Regeringscommissaris heeft de volgende taken:

• a. De Regeringscommissaris adviseert gevraagd en ongevraagd het kabinet bij de totstandkoming en uitvoering van de integrale en gecoördineerde aanpak.

• b. De Regeringscommissaris ondersteunt bij de totstandkoming en uitvoering van het Nationaal Actieplan dat onder de regie van het kabinet wordt opgesteld.

• c. De Regeringscommissaris is een herkenbaar, onafhankelijk en toegankelijk boegbeeld van de cultuurverandering die in de samenleving plaats moet vinden.

• d. De Regeringscommissaris initieert het maatschappelijk debat en dialoog, stimuleert initiatieven op dit terrein.

• e. De Regeringscommissaris heeft een belangrijke signaleringsfunctie.

Artikel 4

• 1. De Regeringscommissaris heeft een bureau ter ondersteuning van de werkzaamheden en een budget dat toereikend is voor de toebedeelde taken. De middelen hiervoor worden verstrekt door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

• 2. De Regeringscommissaris maakt waar mogelijk gebruik van de faciliteiten van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap.

• 3. De archiefbescheiden van de Regeringscommissaris en het bijbehorende bureau worden na beëindiging van de werkzaamheden van de Regeringscommissaris overgebracht naar het archief van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap.

Artikel 5

• 1. Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt daarbij terug tot en met 1 april 2022.

• 2. Dit besluit vervalt op 1 juli 2025.

Artikel 6

Dit besluit wordt aangehaald als: Instellingsbesluit Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, R.H. Dijkgraaf

TOELICHTING

Algemeen

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld is een pijnlijk en hardnekkig maatschappelijk probleem. Gebeurtenissen in de sportsector, theaterwereld en recente onthullingen rond betaald voetbalorganisatie Ajax en het televisieprogramma The Voice of Holland maken dit opnieuw duidelijk. Deze reeks van incidenten laten een patroon zien waarbij machtsongelijkheid en genderstereotypen keer op keer een voedingsbodem blijken voor intimidatie en (machts)misbruik. Als maatschappij slagen we er nog onvoldoende in om het tij te keren en mensen en hun directe omgeving te behoeden voor deze inbreuk op hun leven. Het doorbreken van deze impasse vraagt directe actie en langdurige inzet, ook van de Rijksoverheid.

Het kabinet zal, onder regie van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de aankomende periode toewerken naar een nationaal actieplan, gericht op een langjarige inzet en duurzame verandering. Hierbij wordt nadrukkelijk de verbinding gezocht met decentrale overheden, sociale partners, kennis- en expertisecentra, specifieke sectoren, overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties.

Het voornaamste doel van het actieplan is het tot stand brengen van de fundamentele cultuurverandering, die nodig is om een einde te maken aan seksueel grensoverschrijdend gedrag/geweld, te helpen vormgeven, te versnellen en te verduurzamen. Dit vraagt een Rijksoverheid die bewustwording creëert, faciliteert, normeert, handvatten biedt en waar nodig sanctioneert.

Ter versterking van de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt een Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld ingesteld die ook zal zorgen voor het aanjagen van de noodzakelijke cultuurverandering.

Artikelsgewijs

Artikel 1

Dit artikel bevat de definitiebepalingen.

Artikel 2

In dit artikel is de Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld in het leven geroepen (eerste lid). In het tweede lid is bepaald dat de Regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld de taken uitvoert onder verantwoordelijkheid van de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Er is sprake van een gedeelde regierol met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

De Vaststellingsregeling Aanwijzingen externe contacten rijksambtenaren is niet van toepassing. Deze aanwijzingen zijn in verband met het beperkte gezagsbereik van de ministers uitsluitend van toepassing op personen die werkzaam zijn onder (volledige) ministeriële verantwoordelijkheid. De aanwijzingen gelden, gelet op de bijzondere positie in het staatsbestel van de desbetreffende ambtsdragers, organen en colleges, niet voor rechters, ambtenaren die werkzaam zijn bij de Staten-Generaal, ambtenaren die werkzaam zijn bij andere Hoge Colleges van Staat, bij adviescolleges als bedoeld in de Kaderwet adviescolleges en bij decentrale overheden en zelfstandige bestuursorganen. Hoewel de regeringscommissaris werkzaam is op basis van de Ambtenarenwet 2017 ligt voor de hand, mede gelet op de beoogde onafhankelijkheid, dat de aanwijzingen ook niet van toepassing zijn op de regeringscommissaris. Dat betekent dat wanneer de Kamer de regeringscommissaris wil horen, tussenkomst van de betrokken minister niet vereist is. Wel is het wenselijk dat de betrokken minister door de Kamer tegelijk met de uitgenodigde persoon in kennis wordt gesteld gelet op de wel aanwezige ministeriële verantwoordelijkheid.

Artikel 3

In dit artikel zijn de taken opgenomen die zijn opgedragen aan de Regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Bij de uitvoering van deze taken werkt de Regeringscommissaris nauw samen met de betrokken ministeries, medeoverheden, toezichthoudende organen, sociale partners en betrokken overheidsinstanties. Tegelijkertijd staat de commissaris doorlopend in verbinding met relevante stakeholders in het veld en kan terugvallen op een stevig netwerk onder ervaringsdeskundigen, slachtofferorganisaties en professionals bij organisaties die zich dagelijks inzetten op dit terrein.

Artikel 4

Het budget van de Regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld is bedoeld voor materiële en personele uitgaven en wordt vastgesteld op basis van een managementafspraak als bedoeld in artikel 1 sub n en artikel 10 van het Organisatie- en mandaatbesluit OCW.

Artikel 5

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 april 2022. De Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld wordt aangesteld tot 1 juli 2025, op welke datum het instellingsbesluit zal vervallen.

Artikel 6

Dit besluit zal worden aangehaald als ‘Instellingsbesluit Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld’.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, R.H. Dijkgraaf