Tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden voor het gebruik van desinfectiemiddelen in luchtvaartuigen in verband met de uitbraak COVID-19 (Vierde tijdelijke vrijstelling desinfectie luchtvaartuigen COVID-19 2022)

IENW/BSK-2022/8750

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,

Handelende in overeenstemming met de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

In aanmerking genomen de noodzaak van desinfectie in luchtvaartuigen als gevolg van de uitbraak van COVID-19 en het behoud en het waarborgen van de luchtwaardigheid van luchtvaartuigen,

Gelet op artikel 46, eerste lid, van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 55 van Verordening (EU) nr. 528/2012;

BESLUIT:

Artikel 1

Ten behoeve van de bestrijding van infecties ten tijde van de uitbraak van het coronavirus SARS-CoV-2 en in verband met de oppervlaktedesinfectie in luchtvaartuigen en het waarborgen van de luchtwaardigheid van de luchtvaartuigen, wordt op grond van:

• a) artikel 46, eerste lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden vrijstelling verleend van het verbod, bedoeld in artikel 43, eerste en tweede lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden, om in strijd te handelen met artikel 17, eerste lid van Verordening (EU) nr. 528/2012, in dit geval inzake het onder voorwaarden op de markt aanbieden en gebruik van de volgende middelen voor de desinfectie van luchtvaartuigen:

  • Cee Bee A-18S op basis van de werkzame stof Benzyl-C12-16-alkyldimethyl- ammoniumchloride,

  • Ki-ose 380 en Ki-ose 390 op basis van de werkzame stof Didecylmethylammonium chloride (DDAC)

  • Ki-ose 321 t/m Ki-ose 325 op basis van de werkzame stof Didecylmethylammonium chloride (DDAC)

  • TASKI Sani 4 in 1 Plus spray op basis van de werkzame stof L-(+) Lactic acid.

• b) artikel 55 van Verordening (EU) nr. 528/2012 toegestaan dat de in onderdeel a genoemde middelen onder de daarin genoemde voorwaarden op de markt worden aangeboden en gebruikt.

Artikel 2

Aan de vrijstelling en toestemming, bedoeld in artikel 1, onderdelen a onderscheidenlijk b, zijn de in de bijlage bij dit besluit opgenomen beperkingen en voorschriften verbonden. Gebruik buiten deze beperkingen en voorwaarden valt buiten deze vrijstelling.

Artikel 3

De vrijstelling annex toestemming wordt verleend van 9 februari 2022 tot en met 7 augustus 2022.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Vierde tijdelijke vrijstelling desinfectie luchtvaartuigen COVID-19 2022.

Dit besluit zal met bijlage en de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen

BIJLAGE, BEDOELD IN ARTIKEL 2

Producenten en distributeurs die biociden op de markt aanbieden onder deze vrijstelling en gebruikers die deze biociden toepassen moeten voldoen aan de onderstaande voorwaarden.

Het etiket moet voldoen aan de CLP-verordening (Verordening EG 1272/2008) betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels.

De desinfectiemiddelen moeten worden toegepast volgens onderstaande voorwaarden. Bovendien dienen de onderstaande voorwaarden en zinnen op het etiket te worden opgenomen:

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel Cee Bee A-18S

• Het oppervlak voor desinfectie reinigen.

• Spuit het desinfectiemiddel daarna op het oppervlak in een concentratie van 10% v/v. Zoveel vloeistof gebruiken dat het oppervlak nat blijft gedurende 5 minuten inwerktijd. Daarna oppervlak laten drogen.

• Om te hoge concentraties in de lucht te voorkomen mag per luchtvaartuig de desinfectie door middel van spuiten maar door één persoon tegelijkertijd uitgevoerd worden.

• Tijdens desinfectie moet het ventilatiesysteem van het luchtvaartuig in werking zijn.

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel Ki-ose 380 en 390

• Breng Ki-Ose op het te desinfecteren oppervlak door middel van de wipes. Zoveel gebruiken dat het oppervlak nat blijft gedurende de inwerktijd van tien minuten. Laat het oppervlak tien minuten drogen. Niet spoelen.

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel Ki-ose 321 t/m 325

• Ki-ose 321-325 is gebruiksklaar en wordt middels sprayen aangebracht op de te desinfecteren oppervlakken. 6 mL/m² is de aanbevolen dosering voor de afdoding van het coronavirus.

• De behandelde oppervlakken moeten worden drooggemaakt met een doek.

• Om te hoge concentraties in de lucht te voorkomen mag per luchtvaartuig de desinfectie door middel van spuiten maar door 1 persoon tegelijkertijd uitgevoerd worden.

• Tijdens desinfectie moet het ventilatiesysteem van het luchtvaartuig in werking zijn

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel TASKI Sani 4 in 1 Plus spray

• Het desinfectiemiddel op het oppervlak sprayen, indien nodig met een doek vegen om het product te verdelen. Zoveel vloeistof gebruiken dat het oppervlak nat blijft gedurende de inwerktijd. Daarna oppervlak droogvegen of op laten drogen.

• Inwerktijd: vijf minuten voor bacteriën en omkapselde virussen; vijftien minuten voor gisten.

TOELICHTING

Noodzaak desinfectie

Op grond van richtlijnen¹ van de Europese luchtvaartautoriteit (hierna: EASA) en Nederlandse regelgeving² zijn luchtvaartmaatschappijen verplicht tot het desinfecteren van luchtvaartuigen die passagiers vervoeren. Desinfectie moet volgens die regels gebeuren ten minste één maal per 7 dagen, en bovendien na een vlucht indien aan boord een mogelijk besmet persoon met COVID-19 is vastgesteld. Tijdens de desinfectie mogen geen passagiers of vracht aan boord zijn.

EASA heeft tevens richtsnoeren opgesteld over de te desinfecteren oppervlakten³. EASA adviseert het gehele luchtvaartuig te desinfecteren.

In Nederland moet bovendien rekening worden gehouden met het RIVM-advies over desinfecteren⁴. Het RIVM adviseert dat huishoudelijk reinigen (schoonmaken) conform de standaardwerkwijze voldoende is, speciale maatregelen zijn niet noodzakelijk.

Desinfectie van de gehele cabine is niet nodig; het RIVM adviseert om in passagiersvliegtuigen:

• de handcontactpunten (zoals armleuningen, klaptafeltje en handgrepen van de bagagebakken en de toiletruim) na elke vlucht te desinfecteren, en

• te desinfecteren indien oppervlakten zichtbaar verontreinigd zijn met bloed, braaksel of ontlasting, etc.

Het opvolgen van het RIVM-advies is in Nederland voldoende. Vanwege de internationale luchtvaartregelgeving en -context, kunnen de luchtvaartmaatschappijen, indien zij dit noodzakelijk achten, ook de EASA-richtlijnen volgen.

Noodzaak vrijstelling

Een desinfectiemiddel mag alleen worden gebruikt, indien het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) het heeft toegelaten tot de Nederlandse markt. Een middel moet werkzaam zijn en veilig voor mens en milieu. Om de luchtwaardigheid van luchtvaartuigen te waarborgen, stelt luchtvaartregelgeving bovendien een aanvullende beperking: het gebruik moet zijn toegestaan door vliegtuigfabrikanten.

Op dit moment heeft het Ctgb (nog) geen desinfectiemiddelen ter bestrijding van virussen toegelaten, waarvan het gebruik ook door vliegtuigfabrikanten wordt toegestaan. Zonder deze middelen mogen luchtvaartuigen niet worden gedesinfecteerd en dat leidt tot risico’s voor de menselijke gezondheid. Om desinfectie toch mogelijk te maken, wordt opnieuw tijdelijk een vrijstelling verleend voor het gebruik van enkele niet-toegelaten desinfectiemiddelen.

Structurele oplossing

Uitgangspunt is dat alleen desinfectiemiddelen mogen worden gebruikt die door het Ctgb zijn toegelaten tot de Nederlandse markt. Een vrijstelling is alleen een tijdelijke oplossing voor een noodsituatie, ter overbrugging naar een structurele oplossing. De luchtvaartsector en/of producenten van desinfectiemiddelen kunnen een structurele oplossing in ieder geval bereiken door:

• de lijst met desinfectiemiddelen waarvan het gebruik door fabrikanten van luchtvaartuigen is toegestaan, uit te breiden met middelen die door het Ctgb zijn toegelaten tot de Nederlandse markt,

• aanvragen tot toelating in te dienen bij het Ctgb, van middelen waarvan het gebruik door fabrikanten van luchtvaartuigen is toegestaan. Na toelating mogen deze middelen worden gebruikt.

In deze regeling zijn alleen desinfectiemiddelen vrijgesteld, waarvan duidelijk is dat daarmee een structurele oplossing kan worden gerealiseerd. Het gaat om de middelen waarvoor sinds de eerste vrijstelling van september 2020 aantoonbaar initiatief is ondernomen om te bereiken dat het gebruik tegen virussen in luchtvaartuigen binnen afzienbare termijn zal zijn toegelaten én toegestaan. De producenten hebben daarvoor een aanvraag of wijziging van een bestaande toelating ingediend bij het Ctgb. Nadat de betreffende middelen zijn toegelaten, kunnen de tijdelijke vrijstellingen achterwege blijven.

Risicobeoordeling Ctgb

Vanuit humaan-toxicologisch en milieutechnisch oogpunt zijn er geen bezwaren tegen het verlenen van deze vrijstelling, mits de voorschriften uit de bijlage worden nageleefd.

De middelen zijn werkzaam tegen virussen.

Bezwaar

Een belanghebbende kan tegen dit besluit een bezwaarschrift indienen, binnen zes weken na de dag waarop dit besluit bekend is gemaakt. Een dergelijk bezwaarschrift moet worden gestuurd aan: de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, afdeling ABJZ, Postbus 20901, 2500 EX Den Haag. Het bezwaarschrift moet zijn ondertekend en ten minste te bevatten:

• naam en adres van de indiener;

• de datum van verzending van het bezwaarschrift;

• een opgave van de redenen waarom de belanghebbende het niet eens is met het besluit;

• een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaarschrift zich richt (datum en nummer of kenmerk), en

• een afschrift van het besluit waartegen het bezwaarschrift zich richt.

---

1 EASA Safety Directive 2021-04, 12 juli 2021, EASA

2 Operational Directive – NL 2021-001R1

3 EASA Guidance on aircraft cleaning and disinfection in relation to the COVID-19 pandemic, 30 juni 2020, EASA

4 Aanbeveling schoonmaak in vliegtuigen, 30 juli 2020, OMT