Besluit van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid van 11 november 2022, nummer 4282062, tot tijdelijk afwijken van artikel 4.17a, derde, vierde en vijfde lid, van het Vreemdelingenbesluit 2000

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid,

Gelet op artikel 50, eerste lid, van de Vreemdelingenwet 2000 en artikel 4.17b, eerste lid, van het Vreemdelingenbesluit 2000;

Gehoord de Commandant van de Koninklijke Marechaussee;

Besluit:

ARTIKEL I

Met toepassing van artikel 4.17b van het Vreemdelingenbesluit 2000 wordt tijdelijk afgeweken van artikel 4.17a, derde, vierde en vijfde lid, van het Vreemdelingenbesluit 2000.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 11 november 2022

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, E. van der Burg

TOELICHTING

De instroom van vreemdelingen in de Europese Unie is onverminderd hoog. Vanwege het toegenomen aantal illegale grensoverschrijdingen via de Balkanroute hebben de Duitse, Oostenrijkse en Zweedse autoriteiten aangekondigd de grenscontroles op 12 november 2022 te zullen invoeren. De Franse autoriteiten hebben aangekondigd op 1 november 2022 te starten met verscherpt grenstoezicht. Ook in Nederland is op basis van cijfers van ’Asylum Trends’ van de Immigratie- en Naturalisatiedienst sprake van een significante toename van het aantal eerste asielaanvragen. Deze asielinstroom in Nederland is veelal te herleiden tot secundaire migratie vanuit lidstaten van eerste aankomst via andere lidstaten naar Nederland. Het aantal migranten dat na een toegangsweigering asiel aanvraagt aan de buitengrenzen die door Nederland worden beheerd (lucht- en zeehavens) is relatief beperkt ten opzichte van het totaalaantal eerste asielaanvragen in Nederland. Dit is voor een deel terug te zien in de Eurodac-treffers van asielzoekers in Nederland. In de eerste helft van 2022 (januari t/m juni) hebben 13.460 vreemdelingen een eerste asielaanvraag ingediend. Van hen hebben circa 720 vreemdelingen de asielaanvraag ingediend bij de grensdoorlaatposten bij de grote luchthavens in Nederland en minder dan 10 bij een zeehaven. Van de overige vreemdelingen is de wijze van vervoer niet geregistreerd¹.

Om er zicht op te houden of deze asielzoekersstroom in Europa zich ook naar Nederland verplaatst, acht ik het van groot belang dat het operationeel toezicht door de Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV)-eenheden van de Koninklijke Marechaussee, voor de periode van zes maanden wordt geïntensiveerd. Intensiever toezicht is noodzakelijk, maar kan niet plaatsvinden binnen de kaders van artikel 4.17a Vreemdelingenbesluit 2000. Daarom besluit ik op grond van artikel 4.17b Vreemdelingenbesluit 2000 tot een intensivering van de controles.

Met de intensivering van de MTV-controles worden de volgende effecten verwacht:

• 1) de bestrijding van illegale immigratie in het algemeen, het buigen van de migratiestromen naar Nederland waarmee mogelijk de druk op de asielopvang kan worden verlicht en de bestrijding van mensensmokkel in het bijzonder;

• 2) het voorkomen van mensonterende incidenten (zoals de omgekomen vreemdelingen in vrachtwagens);

• 3) het voorkomen van substantiële incidenten voor de openbare orde en nationale veiligheid in Nederland.

Daarnaast acht ik het van belang dat de KMar krachtig en zichtbaar waar nodig samen optreedt met de andere ketenpartners, zoals de politie en de douane.

Uitvoering controles

Op grond van artikel 4.17b worden de extra MTV-controles binnen onderstaand kader uitgevoerd:

• 1. op eenzelfde vliegroute wordt ten hoogste op de helft van het aantal vluchten per dag gecontroleerd. In het kader van dit toezicht wordt slechts een deel van de passagiers op een vlucht staande gehouden.

• 2. per dag worden ten hoogste zes treinen per traject en ten hoogste veertig treinen in totaal gecontroleerd, met dien verstande dat het toezicht slechts mag worden uitgeoefend in een deel van de trein, en per trein in ten hoogste vier treincoupés.

• 3. op eenzelfde weg of vaarweg worden ten hoogste 180 uur per maand en ten hoogste 12 uur per dag controles uitgevoerd. In het kader van dit toezicht wordt slechts een deel van de passerende vervoermiddelen stilgehouden.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, E. van der Burg

---

1 Bron: Tweede Kamer, vergaderjaar 2021–2022, Aanhangsel, nr. 3870