Beleidsregel Adz-ondersteuning van parkinsonzorg, Nederlandse Zorgautoriteit

BR/REG-23148

Vastgesteld 25 oktober 2022

Gelet op artikel 57, eerste lid, onderdelen b en c, van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), stelt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) beleidsregels vast met betrekking tot het uitoefenen van de bevoegdheid om tarieven en prestatiebeschrijvingen vast te stellen.

Gelet op artikel 59, aanhef en onder a, van de Wmg, heeft de Minister van VWS met brief van 21 oktober 2022, met kenmerk 3452903-1038179-PZo, ten behoeve van de voorliggende beleidsregel een aanwijzing op grond van artikel 7 van de Wmg, aan de NZa gegeven. Deze aanwijzing dateert van 21 oktober 2022 en heeft als kenmerk 3452903-1038179-PZo.

Artikel 1 Begripsbepalingen

In deze beleidsregel wordt, tenzij anders vermeld, verstaan onder:

Adz:

algemene diensten ten behoeve van verzekerde zorg;

Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg:

algemene diensten of activiteiten ten behoeve van Parkinsonzorg;

Adz-zorgaanbieder:

zorgaanbieder die Adz levert;

NZa:

Nederlandse Zorgautoriteit;

tarief:

prijs voor een prestatie of het geheel van prestaties van een zorgaanbieder;

Vrij tarief:

tarief als bedoeld in artikel 50, eerste lid, onder a, van de Wmg, dat voor een prestatie in rekening mag worden gebracht;

Wmg:

Wet marktordening gezondheidszorg;

zorgaanbieder:

• 1°. natuurlijk persoon of rechtspersoon die beroeps- of bedrijfsmatig zorg in de zin van de Wmg verleent als bedoeld in artikel 1, aanhef en onder c, van de Wmg;

• 2°. natuurlijk persoon of rechtspersoon voor zover deze tarieven in rekening brengt namens, ten behoeve van of in verband met het verlenen van zorg door een zorgaanbieder als bedoeld onder 1°.

Artikel 2 Doel van de beleidsregel

Het doel van deze beleidsregel is om vast te leggen op welke wijze de NZa gebruik maakt van haar bevoegdheid om tarieven en prestatiebeschrijvingen vast te stellen op het gebied van Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg.

Artikel 3 Reikwijdte

Deze beleidsregel is van toepassing op geneeskundige zorg als bedoeld in artikel 2.4. van het Besluit zorgvezekering voorzover het gaat om Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg.

Artikel 4 Prestatiebeschrijving

Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg

Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg zijn algemene diensten of activiteiten geleverd door een Adz-zorgaanbieder en omvat de volgende negen functionaliteiten:

• Vraagbaak voor deelnemende zorgprofessionals van het netwerk;

• Selectie, certificering en herregistratie van aan het netwerk deelnemende zorgaanbieders in de eerste lijn;

• Ondersteunen van regionale samenwerking, onder andere door middel van ICT, accountmanagers;

• Transparant maken van kwaliteit van zorg aan patiënten met de ziekte van Parkinson;

• Ondersteuning van patiënten met de ziekte van Parkinson: informatievoorziening over de ziekte en over het regionale zorgaanbod, beslissingsondersteuning en bevorderen van zelfmanagement;

• Inzichtelijk maken van de integrale kosten van Parkinsonzorg (in samenwerking met zorgverzekeraars);

• Versterken van de relatie tussen 2e lijn en 1e lijn netwerk: neurologen en Parkinson verpleegkundigen in de 2e lijn steeds verder betrekken bij het netwerk en stimuleren om maximaal gebruik te maken van het 1e lijn netwerk;

• Innovatie in zorgfinanciering: samen met zorgverzekeraars experimenteren met regionale zorgfinanciering waardoor beter gestuurd kan worden op kwaliteit en kostenbeheersing;

• Innovatie binnen de netwerkzorg; de zorgkwaliteit en kostenbeheersing kunnen verder toenemen door implementatie van e-health en hulpmiddelen voor zelfmanagement.

De prestatiebeschrijving kan alleen in rekening worden gebracht als wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:

• (i) De Adz-zorgaanbieder en de ziektekostenverzekeraar hebben hiervoor een schriftelijke afspraak gemaakt;

• (ii) De activiteiten dienen ter directe ondersteuning van de betrokken zorgaanbieders bij de verlening van verzekerde zorg;

• (iii) De (beschikbaarheid van) activiteiten komen ten goede aan (individuele) patiënten die de zorg van de betrokken zorgaanbieders ontvangen en bij de betrokken verzekeraar verzekerd zijn, en

• (iv) De kwaliteit van de integrale zorg blijft de verantwoordelijkheid van de betrokken zorgaanbieder.

Artikel 5 Tariefsoort

Voor de in artikel 4 genoemde prestatiebeschrijving geldt een vrij tarief.

Artikel 6 Bekendmaking, inwerkingtreding en citeertitel

Inwerkingtreding / Bekendmaking

Deze beleidsregel treedt in werking met ingang van 1 januari 2023.

Ingevolge artikel 5, aanhef en onder e, van de Bekendmakingswet, zal deze beleidsregel in de Staatscourant worden geplaatst.

De beleidsregel ligt ter inzage bij de NZa en is te raadplegen op www.nza.nl.

Citeertitel

Deze beleidsregel wordt aangehaald als: Beleidsregel Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg

TOELICHTING

Adz

In de brief van 29 juni 2020 heeft de Minister voor Medische Zorg en Sport de Tweede Kamer geïnformeerd over hoe rechtstreekse bekostiging van ‘algemene diensten ten behoeve van verzekerde zorg’ (Adz) onder voorwaarden kan worden opengesteld. (Eerstelijns)zorg kenmerkt zich door zorgverleners met een verschillende expertise en verschillende organisatiestructuren. Er is behoefte aan samenwerkingsvormen en netwerkstructuren die de zorg en de ondersteuning, in onderlinge samenhang, rondom de patiënt organiseren. Het gaat hierbij om coördinatie-activiteiten en de onderliggende infrastructuur die benodigd is voor de organisatie van samenwerking tussen zorgaanbieders. Deze activiteiten bevorderen de kwaliteit, doelmatigheid en betaalbaarheid van verzekerde zorg. Dergelijke activiteiten worden in het vervolg aangeduid Adz. We spreken in dit kader alleen over zorg gerelateerde activiteiten die ten dienste staan aan de aanspraken volgens de Zorgverzekeringswet (Zvw).

Voorwaarden voor bekostiging Adz

Zelfstandig declareren van Adz door derden is in beginsel mogelijk binnen het huidige wettelijk kader als deze activiteiten, vanwege een onlosmakelijke relatie met verzekerde zorg, ook als verzekerde zorg in de zin van de Zvw zijn te kwalificeren.

Het Zorginstituut stelt in de eerste plaats vast of de feitelijke activiteiten of diensten waarvoor zelfstandige bekostiging uit hoofde van de zorgverzekering wordt gezocht, direct verband houden met een zorgvorm onder de functioneel omschreven verzekerde aanspraken van de Zvw (bijvoorbeeld zorg ‘zoals huisartsen die plegen te bieden’). De activiteiten staan dan ten dienste aan deze zorg. Het Zorginstituut hanteert hierbij de in het pakketbeheer gebruikelijke pakketvoorwaarden. Het Zorginstituut heeft in haar memo van 17 februari 2021 geoordeeld dat zij een negental activiteiten van ParkinsonNet als zorg ziet die de beroepsgroepen tot het aanvaarde arsenaal van zorg rekenen, en die geleverd wordt op een wijze die door de beroepsgroepen als professioneel juist wordt beschouwd.

Voor de rechtmatigheid van de bekostiging moet daarnaast worden voldaan aan de volgende, aanvullende voorwaarden:

• (i) De activiteiten dienen ter directe ondersteuning van de betrokken zorgaanbieders bij de verlening van verzekerde zorg;

• (ii) De (beschikbaarheid van) activiteiten komen ten goede aan (individuele) patiënten die de zorg van de betrokken zorgaanbieders ontvangen en bij de betrokken verzekeraar verzekerd zijn;

• (iii) De kwaliteit van de integrale zorg blijft de verantwoordelijkheid van de betrokken zorgaanbieder, en

• (iv) De activiteiten vallen onder een door de NZa vastgestelde tarief- en prestatiebeschrijving voor de desbetreffende Adz.

Dat in de praktijk aan deze voorwaarden wordt voldaan, moet uiteindelijk neerslaan in een schriftelijke overeenkomst van de Adz-uitvoerder en de zorgverzekeraar. Daaruit moet bovendien blijken dat zorgaanbieders immer hun eindverantwoordelijkheid voor de zorg waar kunnen maken.

Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg

De eerste Adz-prestatie die door de NZa wordt vastgesteld betreft Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg. Op dit moment wordt ondersteuning van parkinsonzorg al geleverd door ParkinsonNet. ParkinsonNet is een landelijk netwerk van zorgverleners die gespecialiseerd zijn in het behandelen en begeleiden van Parkinsonpatiënten. Ongeveer 3.750 zorgverleners – onder andere neurologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, diëtisten, apothekers en Parkinsonverpleegkundigen – verdeeld over 71 regio’s zijn aangesloten bij dit netwerk. Het netwerk streeft ernaar dat iedereen met de ziekte van Parkinson of een atypisch Parkinsonisme de allerbeste zorg krijgt die mogelijk is.

Onderzoek heeft aangetoond dat de benadering van ParkinsonNet de kwaliteit van Parkinsonzorg aanzienlijk verbetert (bijvoorbeeld door betere kennis en gebruik van richtlijnen). Deze kwaliteitsverbetering helpt ook om de kosten van de gezondheidszorg in te dammen.¹ Zo noemt de adviesaanvraag van het ministerie een reductie van 7,5% op de jaarlijkse uitgaven voor chronische Parkinsonzorg. Verzekeraars erkennen deze verbetering.

Contractvereiste

De prestatie Adz-ondersteuning van Parkinsonzorg mag alleen door de Adz-zorgaanbieder in rekening worden gebracht als hiervoor een schriftelijke afspraak is gemaakt tussen de Adz-zorgaanbieder en de ziektekostenverzekeraar. Dit staat los van de eventuele voorwaarden genoemd in een polis van de zorgverzekeraar die gaan over de hoogte van de vergoeding waar de verzekerde recht op heeft.

---

1 Stichting ParkinsonNet. ParkinsonNet, het wetenschappelijk bewijs: https://www.parkinsonnet.nl/app/uploads/2019/11/parkinsonnet__het_wetenschappelijk_bewijs_meta.pdf