Tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden voor het gebruik van desinfectiemiddelen in luchtvaartuigen in verband met de uitbraak COVID-19 (Vijfde tijdelijke vrijstelling desinfectie luchtvaartuigen COVID-19 2022)

IENW/BSK-2022/163292

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,

Handelende in overeenstemming met de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

In aanmerking genomen de noodzaak van desinfectie in luchtvaartuigen als gevolg van de uitbraak van COVID-19 en het behoud en het waarborgen van de luchtwaardigheid van luchtvaartuigen,

Gelet op artikel 46, eerste lid, van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 55 van Verordening (EU) nr. 528/2012;

BESLUIT:

Artikel 1

Ten behoeve van de bestrijding van infecties ten tijde van de uitbraak van het coronavirus SARS-CoV-2 en in verband met de oppervlaktedesinfectie in luchtvaartuigen en het waarborgen van de luchtwaardigheid van de luchtvaartuigen, wordt op grond van:

• a) artikel 46, eerste lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden vrijstelling verleend van het verbod, bedoeld in artikel 43, eerste en tweede lid van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden, om in strijd te handelen met artikel 17, eerste lid van Verordening (EU) nr. 528/2012, in dit geval inzake het onder voorwaarden op de markt aanbieden en gebruik van de volgende middelen voor de desinfectie van luchtvaartuigen:

  • Cee Bee A-18S op basis van de werkzame stof Benzyl-C12-16-alkyldimethyl- ammoniumchloride,

  • Ki-ose 380 en Ki-ose 390 op basis van de werkzame stof Didecylmethylammonium chloride (DDAC)

  • Ki-ose 321 t/m Ki-ose 325 op basis van de werkzame stof Didecylmethylammonium chloride (DDAC)

  • TASKI Sani 4 in 1 Plus spray op basis van de werkzame stof L-(+) Lactic acid.

• b) artikel 55 van Verordening (EU) nr. 528/2012 toegestaan dat de in onderdeel a genoemde middelen onder de daarin genoemde voorwaarden op de markt worden aangeboden en gebruikt.

Artikel 2

Aan de vrijstelling en toestemming, bedoeld in artikel 1, onderdelen a onderscheidenlijk b, zijn de in de bijlage bij dit besluit opgenomen beperkingen en voorschriften verbonden. Gebruik buiten deze beperkingen en voorwaarden valt buiten deze vrijstelling.

Artikel 3

De vrijstelling annex toestemming wordt verleend van 8 augustus 2022 tot en met 3 februari 2023.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Vijfde tijdelijke vrijstelling desinfectie luchtvaartuigen COVID-19 2022.

Dit besluit zal met bijlage en de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, namens deze de directeur-generaal Milieu en Internationaal, R.P. Lapperre

Bezwaar

Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kunnen belanghebbenden een bezwaarschrift indienen tegen dit besluit binnen zes weken na de dag waarop dit is bekendgemaakt. Het bezwaarschrift moet worden gericht aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, ter attentie van Hoofddirectie Bestuurlijke en Juridische Zaken, afdeling Algemeen Bestuurlijk-Juridische Zaken, postbus 20901, 2500 EX Den Haag.

Het bezwaarschrift dient te zijn ondertekend en ten minste te bevatten:

• a. naam en adres van de indiener;

• b. de dagtekening;

• c. een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaarschrift zich richt (datum en nummer of kenmerk);

• d. een opgave van de redenen waarom men zich met het besluit niet kan verenigen;

• e. zo mogelijk een afschrift van het besluit waartegen het bezwaarschrift zich richt.

Het niet voldoen aan deze eisen kan leiden tot niet-ontvankelijkheid van het bezwaarschrift.

Een bezwaarschrift kan uitsluitend per gewone post en niet per e-mail worden ingediend. Machtigt u iemand om namens u bezwaar te maken? Stuur dan ook een kopie van de machtiging mee. Bij indiening van een bezwaarschrift namens een rechtspersoon, dient u documenten mee te sturen (origineel uittreksel uit het handelsregister en/of een kopie van de statuten van de rechtspersoon) waaruit blijkt dat u bevoegd bent namens de rechtspersoon op te treden.

BIJLAGE, BEDOELD IN ARTIKEL 2

Producenten en distributeurs die biociden op de markt aanbieden onder deze vrijstelling en gebruikers die deze biociden toepassen moeten voldoen aan de onderstaande voorwaarden.

Het etiket moet voldoen aan de CLP-verordening (Verordening EG 1272/2008) betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels.

De desinfectiemiddelen moeten worden toegepast volgens onderstaande voorwaarden. Bovendien dienen de onderstaande voorwaarden en zinnen op het etiket te worden opgenomen:

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel Cee Bee A-18S

• Het oppervlak voor desinfectie reinigen.

• Spuit het desinfectiemiddel daarna op het oppervlak in een concentratie van 10% v/v. Zoveel vloeistof gebruiken dat het oppervlak nat blijft gedurende 5 minuten inwerktijd. Daarna oppervlak laten drogen.

• Om te hoge concentraties in de lucht te voorkomen mag per luchtvaartuig de desinfectie door middel van spuiten maar door één persoon tegelijkertijd uitgevoerd worden.

• Tijdens desinfectie moet het ventilatiesysteem van het luchtvaartuig in werking zijn.

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel Ki-ose 380 en 390

• Breng Ki-Ose op het te desinfecteren oppervlak door middel van de wipes. Zoveel gebruiken dat het oppervlak nat blijft gedurende de inwerktijd van tien minuten. Laat het oppervlak tien minuten drogen. Niet spoelen.

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel Ki-ose 321 t/m 325

• Ki-ose 321-325 is gebruiksklaar en wordt middels sprayen aangebracht op de te desinfecteren oppervlakken. De inwerktijd bedraagt enkele seconden. 6 mL/m² is de aanbevolen dosering voor de afdoding van het coronavirus.

• De behandelde oppervlakken moeten worden drooggemaakt met een doek.

• Om te hoge concentraties in de lucht te voorkomen mag per luchtvaartuig de desinfectie door middel van spuiten maar door 1 persoon tegelijkertijd uitgevoerd worden.

• Tijdens desinfectie moet het ventilatiesysteem van het luchtvaartuig in werking zijn

Voorschriften en beperkingen voor gebruik van het middel TASKI Sani 4 in 1 Plus spray

• Het desinfectiemiddel op het oppervlak sprayen, indien nodig met een doek vegen om het product te verdelen. Zoveel vloeistof gebruiken dat het oppervlak nat blijft gedurende de inwerktijd. Daarna oppervlak droogvegen of op laten drogen.

• Inwerktijd: vijf minuten voor bacteriën en omkapselde virussen; vijftien minuten voor gisten.

TOELICHTING

Noodzaak desinfectie

Tijdens de COVID-19 pandemie zijn door de Europese luchtvaartautoriteit (EASA) en de Nederlandse regelgeving verplichtingen ingesteld tot het desinfecteren van luchtvaartuigen die passagiers vervoeren. Deze verplichting is ingetrokken in april 2022 voor Europa. In plaats daarvan adviseert de EASA¹ op dit moment luchtvaartmaatschappijen zelf een risico analyse te maken van de COVID situatie ter plaatse en zo nodig te kiezen voor extra desinfectie. Ook wordt er geadviseerd te desinfecteren op het moment dat er een passagier met COVID aan boord is geweest. Daarnaast hebben sommige (Europese) bestemmingen nog steeds de verplichting om vliegtuigen te desinfecteren. Om aan deze eisen te kunnen voldoen hebben de luchtvaartmaatschappijen de vrijgestelde middelen nodig. Het niet op bepaalde bestemmingen kunnen vliegen zouden onevenredig zware gevolgen zijn, die niet in verhouding staan met de risico’s die het gebruik van deze middelen met zich mee brengt.

In Nederland moet ook rekening worden gehouden met het RIVM-advies over desinfecteren². Het RIVM adviseert dat huishoudelijk reinigen (schoonmaken) conform de standaardwerkwijze voldoende is, speciale maatregelen zijn niet noodzakelijk.

Desinfectie van de gehele cabine is niet nodig; het RIVM adviseert om in passagiersvliegtuigen:

• de handcontactpunten (zoals armleuningen, klaptafeltje en handgrepen van de bagagebakken en de toiletruimtes) na elke vlucht te desinfecteren, en

• te desinfecteren indien oppervlakten zichtbaar verontreinigd zijn met bloed, braaksel of ontlasting, etc.

Het opvolgen van het RIVM-advies is in Nederland voldoende. Vanwege de internationale luchtvaartregelgeving en -context, kunnen de luchtvaartmaatschappijen, indien zij dit noodzakelijk achten, ook de EASA-richtlijnen volgen.

Noodzaak vrijstelling

Een desinfectiemiddel mag alleen worden gebruikt, indien het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) het heeft toegelaten tot de Nederlandse markt. Een middel moet werkzaam zijn en veilig voor mens en milieu. Om de luchtwaardigheid van luchtvaartuigen te waarborgen, stelt luchtvaartregelgeving bovendien een aanvullende beperking: het gebruik moet zijn toegestaan door vliegtuigfabrikanten.

Op dit moment heeft het Ctgb (nog) geen desinfectiemiddelen ter bestrijding van virussen toegelaten, waarvan het gebruik ook door vliegtuigfabrikanten wordt toegestaan. Zonder deze middelen mogen luchtvaartuigen niet worden gedesinfecteerd en dat leidt tot risico’s voor de menselijke gezondheid. Om desinfectie toch mogelijk te maken, wordt opnieuw tijdelijk een vrijstelling verleend voor het gebruik van enkele niet-toegelaten desinfectiemiddelen.

Volgens de verordening mag er sprake zijn van een vrijstelling als er onevenredig grote negatieve gevolgen zijn voor de samenleving in verhouding tot de risico’s van het gebruik van de middelen. Het niet op bepaalde bestemmingen kunnen vliegen staat niet in verhouding tot de risico’s van het gebruik van de middelen als deze volgens de voorschriften worden gebruikt. De risico’s voor milieu zijn laag, omdat de middelen uitsluitend in het vliegtuig gebruikt worden. Om de risico’s voor de gebruiker zo veel mogelijk te beperken mag er slechts één persoon in het vliegtuig aanwezig zijn op het moment dat het middel gebruikt wordt en moet het ventilatiesysteem aan staan (in het geval van de spray).

Structurele oplossing

Uitgangspunt is dat alleen desinfectiemiddelen mogen worden gebruikt die door het Ctgb zijn toegelaten tot de Nederlandse markt. Een vrijstelling is alleen een tijdelijke oplossing voor een noodsituatie, ter overbrugging naar een structurele oplossing. De luchtvaartsector en/of producenten van desinfectiemiddelen kunnen een structurele oplossing in ieder geval bereiken door:

• de lijst met desinfectiemiddelen waarvan het gebruik door fabrikanten van luchtvaartuigen is toegestaan, uit te breiden met middelen die door het Ctgb zijn toegelaten tot de Nederlandse markt,

• aanvragen tot toelating in te dienen bij het Ctgb, van middelen waarvan het gebruik door fabrikanten van luchtvaartuigen is toegestaan. Na toelating mogen deze middelen worden gebruikt.

In deze regeling zijn alleen desinfectiemiddelen vrijgesteld, waarvan duidelijk is dat daarmee een structurele oplossing kan worden gerealiseerd. Het gaat om de middelen waarvoor sinds de eerste vrijstelling van september 2020 aantoonbaar initiatief is ondernomen om te bereiken dat het gebruik tegen virussen in luchtvaartuigen binnen afzienbare termijn zal zijn toegelaten én toegestaan. De producenten hebben daarvoor een aanvraag of wijziging van een bestaande toelating ingediend bij het Ctgb. Nadat de betreffende middelen zijn toegelaten, kunnen de tijdelijke vrijstellingen achterwege blijven.

Risicobeoordeling Ctgb

Vanuit humaan-toxicologisch en milieutechnisch oogpunt zijn er geen bezwaren tegen het verlenen van deze vrijstelling, mits de voorschriften uit de bijlage worden nageleefd.

De middelen zijn werkzaam tegen virussen.

---

1 EASA SIB nr.: 2022 – 03, 5 april 2022

2 Aanbeveling schoonmaak in vliegtuigen, 30 juli 2020, OMT