Besluit van de Minister van Justitie en Veiligheid van 15 juni 2022 (kenmerk 4063134/22/DP&O), houdende wijziging van het Organisatiebesluit Ministerie van Justitie en Veiligheid in verband met de instelling van de Nationale Opvang Organisatie

De Minister van Justitie en Veiligheid,

Gelet op artikel 3, tweede lid, van het Coördinatiebesluit organisatie, bedrijfsvoering en informatiesystemen rijksdienst;

Besluit:

ARTIKEL I

A

Aan artikel 2, derde lid, onder a, wordt een nieuw onderdeel toegevoegd, luidende:

• 5°. de Nationale Opvang Organisatie (NOO).

B

In hoofdstuk 9a wordt na artikel 63h3 een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 63h4

• 1 De Nationale Opvang Organisatie (NOO) is belast met de taak om in het kader van de opvang van Oekraïense ontheemden bij te dragen aan:

  • a. het realiseren van voldoende opvanglocaties van voldoende kwaliteit, en;

  • b. het voldoende beschikbaar en toegankelijk zijn van benodigde basisvoorzieningen en -functies, zoals onderwijs, zorg, maatschappelijke hulp.

• 2 De NOO is meer specifiek belast met:

  • a. Het ondersteunen en monitoren van het realiseren van voldoende opvanglocaties van voldoende kwaliteit door gemeenten in Nederland.

  • b. Het ondersteunen en monitoren van de uitvoering van de feitelijke opvang, door gemeenten. Daarbij gaat het erom dat gemeenten moeten kunnen voorzien in voldoende beschikbaarheid en toegankelijkheid van benodigde basisvoorzieningen en -functies, zoals onderwijs, zorg, maatschappelijk hulp.

  • c. Het waar nodig ondersteunen en monitoren van de veilige terugkeer dan wel het bestendigd verblijf van ontheemden en van de afbouw van locaties en voorzieningen door gemeenten.

  • d. Het waar nodig uitvoeren van een regierol op voornoemde gebieden, bijvoorbeeld bij de organisatie van crisisnoodopvang bij plotselinge grootschalige instroom.

• 3 De NOO bestaat uit:

  • a. de afdeling Ontwikkeling Opvanglocaties

  • b. de afdeling Planning & Control

  • c. de afdeling Ondersteuning Opvang

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt terug tot en met 26 april 2022.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius

TOELICHTING

Algemeen

Dit besluit strekt tot wijziging van het Organisatiebesluit Ministerie van Justitie en Veiligheid (hierna: JenV). Het betreft een actualisering van het Organisatiebesluit JenV in verband met de instelling van de Nationale Opvang Organisatie.

Door de Russische invasie van Oekraïne raken miljoenen Oekraïners ontheemd. Inmiddels is een groot aantal mensen uit Oekraïne naar Nederland gekomen. De eerste opvang met basisbehoeften zoals tijdelijke huisvesting en verzorging wordt geregeld door de veiligheidsregio’s. Ook dragen vele particuliere initiatieven bij. Voor de langdurige en grootschalige opvang van deze ontheemden, als ook voor te zijner tijd de afbouw van de opvang, is ondersteuning -onder meer financieel- en uitvoeringscoördinatie nodig op landelijk niveau.

Gezien de omvang en aard van de opgave wordt een nieuwe tijdelijke taakorganisatie opgezet: de Nationale Opvang Organisatie (NOO). De NOO krijgt de juridische structuur van een dienst(onderdeel) bij JenV. Dit met name vanwege de snelheid waarmee deze structuur tot stand gebracht kan worden, hetgeen gelet op de urgentie van het inregelen van verblijf voor de Oekraïense ontheemden van doorslaggevend belang is. Daarnaast is de bedoelde juridische structuur het meest passend vanwege de beoogde taken en verantwoordelijkheden van de NOO en het kunnen invullen van de ministeriële verantwoordingsplicht aan de Tweede kamer.

De doelgroep van de NOO zijn de vele ontheemden die recht hebben op de EU-beschermingsstatus voor Oekraïense staatsburgers en daaraan gelijk te stellen andere status-houdende vluchtelingen uit Oekraïne. Deze vluchtelingen kunnen zich vrij vestigen in de EU en hebben recht op werk, onderwijs, zorg en sociale voorzieningen. De EU-status eindigt in maart 2023, maar kan tweemaal worden verlengd.

Het Programmadirectoraat-Generaal Oekraïense Ontheemden (DG OEK) treedt op als opdrachtgever van de NOO, binnen het reguliere sturingsmodel JenV waarbij er sprake is van een eigenaar, een opdrachtgever en een opdrachtnemer. De NOO voert zijn taken uit binnen de financiële kaders en beleidskaders die door of via de opdrachtgever zijn verstrekt.

De NOO heeft de kerntaak om in het kader van de opvang van Oekraïense ontheemden bij te dragen aan (a) het realiseren van voldoende opvanglocaties van voldoende kwaliteit, en (b) het voldoende beschikbaar en toegankelijk zijn van benodigde basisvoorzieningen en -functies, zoals onderwijs, zorg, maatschappelijke hulp.

Gezien het voorgaande gaat het om een tijdelijke taakorganisatie. De tijdelijkheid van de NOO is verbonden met de duur van de EU-verblijfstatus van Oekraïense ontheemden (tot 23 maart 2023) die maximaal verlengd kan worden tot 23 maart 2025. Daarnaast heeft de NOO een rol in de afbouw van het verblijf. Daarmee rekening houdend, is te verwachten dat de NOO tot uiterlijk eind 2025 operationeel kan blijven. NOO is tenminste tot eind 2023 operationeel.

Artikel II

Het besluit werkt terug tot 26 april 2022, de datum waarop in de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) is besloten de NOO op te zetten.

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius