De Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen,
Gelet op artikel 10, tweede lid, van de Wet kinderbijslagvoorziening BES en artikel
21, derde lid, van het Besluit onderstand BES;
Besluit:
TOELICHTING
Omdat de armoedeproblematiek in Caribisch Nederland groot is, is in het Coalitieakkoord
aandacht voor armoedebestrijding in combinatie met het toewerken naar het ijkpunt
sociaal minimum. Deze opgave vanuit de optiek van bestaanszekerheid is met name groot
voor twee groepen, te weten: onderstandsgerechtigden die zelfstandig wonen, zowel
alleenstaanden als paren, en gezinnen met kinderen. Het kabinet acht het noodzakelijk
om voor deze doelgroepen al per juli 2022 het inkomen te verhogen om toe te werken
naar het ijkpunt sociaal minimum. Derhalve wordt gebruikgemaakt van de grondslag gegeven
in artikel 21, derde lid, van het Besluit onderstand BES en artikel 10, tweede lid,
van de Wet kinderbijslagvoorziening BES om de uitkering onderstand en kinderbijslag
tussentijds te verhogen per 1 juli 2022. Dit is een eerste stap die dit kabinet zet
binnen een breder pakket om toe te werken naar bestaanszekerheid op Caribisch Nederland.
Onderstand
In het coalitieakkoord is aangegeven dat er invulling wordt gegeven aan de herijking
van het sociaal minimum in Caribisch Nederland door onder meer het verhogen van de
onderstand. Om ervoor te zorgen dat iedere inwoner, uitkeringsgerechtigden inbegrepen,
kan voorzien in de noodzakelijke kosten van levensonderhoud, moet de onderstand naar
het ijkpunt voor het sociaal minimum toegroeien, waarbij de onderstand meebeweegt
met de ontwikkeling van het wettelijk minimumloon (Wml). Voor twee huishoudcategorieën
in het bijzonder is het niveau onderstand ontoereikend en staat het nog niet in de
gewenste verhouding ten opzichte van het wettelijk minimumloon zoals eerder aan de
Tweede Kamer gecommuniceerd.1 De onderstand voor een alleenstaande die zelfstandig woont, is 55% van het Wml en
voor een paar dat zelfstandig woont 69% van het Wml. Dit niveau is voor de desbetreffende
huishoudcategorieën onvoldoende om te voorzien in de noodzakelijke kosten van levensonderhoud.
Met het oog op de armoedeproblematiek voor deze specifieke huishoudcategorieën in
de onderstand wordt met de onderhavige regeling zowel de toeslag zelfstandig wonen
als de toeslag gezamenlijke huishouding in de onderstand verhoogd. De toeslag voor
zelfstandig wonen, wordt verhoogd naar 109 USD per twee weken op Bonaire, 132 USD
per twee weken op Sint Eustatius en 130 USD per twee weken op Saba. De toeslag voor
mensen die een gezamenlijke huishouding voeren, wordt verhoogd naar 109 USD per twee
weken op Bonaire, 132 USD per twee weken op Sint Eustatius en 130 USD per twee weken
op Saba. Met de verhoging van de onderstand via deze toeslagen komt de hoogte van
de onderstand voor deze huishoudcategorieën in een betere verhouding te staan tot
de hoogte van het Wml (62,5% voor alleenstaanden en 85% voor paren). Een verhoging
van de onderstand is een eenvoudige wijziging die direct merkbaar is in de portemonnee
van inwoners met een smalle beurs en onderdeel is van het bereiken van het ijkpunt
voor het sociaal minimum.
Kinderbijslag
In het coalitieakkoord is aangegeven dat het streven van dit kabinet is om meer bestaanszekerheid
te bieden in Caribisch Nederland. Ten aanzien van bestaanszekerheid is de opgave het
grootst voor huishoudens met kinderen. Een effectief instrument om het besteedbaar
inkomen van zowel werkende ouders als ouders in de onderstand te vergroten, is het
verhogen van de kinderbijslag. Per 1 januari 2016 is de Wet kinderbijslagvoorziening
BES ingevoerd. De afgelopen jaren is het niveau van de kinderbijslagvoorziening meerdere
malen beleidsmatig verhoogd. Op dit moment ontvangen ouders 89 USD per kind per maand
ongeacht de leeftijd van het kind. Dit is grosso modo te vergelijken met het bedrag
aan kinderbijslag van de jongste leeftijdscategorie in Europees Nederland.2 Het is wenselijk om verdere stappen te zetten om gezinnen met kinderen beter financieel
te ondersteunen in het inkomen door de kinderbijslag te verhogen. Ouders met kinderen
ontvangen daarom met ingang van 1 juli 2022 99 USD per kind per maand. Hiermee is
het bedrag aan kinderbijslag BES omgerekend op een gelijkwaardig niveau ten opzichte
van het gemiddelde bedrag aan kinderbijslag in Europees Nederland.
Budgettaire effecten
De budgettaire effecten zijn weergegeven in onderstaande tabel. Dit wordt gedekt uit
de middelen die zijn vrijgemaakt voor Caribisch Nederland in het Coalitieakkoord.
x € dzd
|
2022
|
2023
|
2024
|
2025
|
2026
|
2027
|
Onderstand
|
130
|
266
|
269
|
272
|
274
|
275
|
Kinderbijslag
|
262
|
543
|
549
|
553
|
556
|
558
|
Totaal
|
392
|
809
|
818
|
824
|
829
|
834
|
Inwerkingtreding
Deze regeling treedt in werking op 1 juli 2022. Daarmee worden de nieuwe bedragen
per 1 juli 2022 geëffectueerd. Omdat de aanpassingen voor de belanghebbenden begunstigend
zijn, is een spoedige inwerkingtreding wenselijk. De datum van inwerkingtreding is
tevens tot stand gekomen in overleg met de uitvoerder, de bij de Rijksdienst Caribisch
Nederland gepositioneerde RCN-unit SZW.
De Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, C.J. Schouten