TOELICHTING
1. Aanleiding
Met deze wijziging van de Regeling zorgverzekering (Rzv) zijn twee geneesmiddelen
in de sluis geplaatst. Op 23 maart 2022, kenmerk 2022010059, heeft het Zorginstituut
advies uitgebracht over de sluisplaatsing van deze geneesmiddelen, waaruit blijkt
dat voldaan wordt aan de criteria voor toepassing van de sluis. Het betreft:
-
– avapritinib (merknaam: Ayvakyt), voor zover verstrekt in het kader van de behandeling
van volwassenen met agressieve systemische mastocytose (ASM), systemische mastocytose
met een geassocieerd hematologisch neoplasma (SM-AHN) of mestcelleukemie (MCL), na
tenminste één systemische therapie;
-
– lisocabtagene maraleucel (merknaam: Breyanzi), voor zover verstrekt in het kader van
geneeskundige behandelingen.
2. Sluis
Met het oog op het nemen van maatregelen die een beheerste instroom in het basispakket
mogelijk maken, is in artikel 2.4a van het Besluit zorgverzekering de bevoegdheid
om dure intramurale geneesmiddelen (tijdelijk) uit te sluiten nadrukkelijk geregeld.
De toepassing van deze bevoegdheid wordt ‘de sluis’ genoemd. Zolang een geneesmiddel
in de sluis is geplaatst, is het uitgesloten van het basispakket en wordt het niet
vergoed uit hoofde van de zorgverzekering.
Een intramuraal geneesmiddel komt in aanmerking voor de sluis in de volgende twee
gevallen:
-
• het verwacht macrokostenbeslag van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling
van één nieuwe indicatie of van meerdere nieuwe indicaties samen bedraagt € 40 miljoen
of meer per jaar. Alle nieuwe indicaties worden in de sluis geplaatst. Op het moment
van plaatsing in de sluis worden bestaande indicaties uitgezonderd van de toepassing
van de sluis. Het geneesmiddel is voor bestaande indicaties derhalve niet uitgesloten
van het basispakket;
-
• de verwachte kosten van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling van
een nieuwe indicatie zijn € 50.000 of meer per jaar en het verwachte macrokostenbeslag
van die verstrekkingen bedraagt € 10 miljoen of meer per jaar. Deze nieuwe indicatie
wordt in de sluis geplaatst.
Onder een indicatie valt niet alleen een indicatie waarvoor het geneesmiddel is of
wordt geregistreerd, maar ook ‘off-label’ gebruik van het geneesmiddel dat is of wordt
geprotocolleerd of gestandaardiseerd door de beroepsgroep. Plaatsing in de sluis geschiedt
binnen vier weken na registratie respectievelijk vaststelling van het protocol of
de standaard voor de nieuwe indicatie.
Terwijl het geneesmiddel in de sluis is geplaatst, kan eventuele opname in het basispakket
worden beoordeeld. Hierover kan Zorginstituut Nederland (hierna: Zorginstituut) advies
worden gevraagd. De sluis maakt het mogelijk maatregelen te treffen om de verstrekking
van het geneesmiddel op betaalbare wijze via het basispakket toegankelijk te maken
en te houden. Dit kunnen financiële maatregelen zijn, in het bijzonder het sluiten
van een financieel arrangement met de leverancier van het geneesmiddel, alsmede maatregelen
om gepast gebruik van het geneesmiddel te bevorderen en te borgen.
Als, voor zover van toepassing, het Zorginstituut advies heeft uitgebracht en er voldoende
maatregelen zijn getroffen voor gepast gebruik van het geneesmiddel en voor het afdekken
van financiële risico’s, kan besloten worden over opname van het geneesmiddel in het
basispakket.
De opname in het basispakket kan tijdelijk of onder voorwaarden geschieden. De tijdelijkheid
of de voorwaarden zijn dan afgeleid van de maatregelen die zijn geïnitieerd of getroffen
voor het realiseren van gepast gebruik van het geneesmiddel en voor het afdekken van
financiële risico’s. Wanneer de opname tijdelijk is, bijvoorbeeld gedurende de looptijd
van een financieel arrangement, dient rekening gehouden te worden met de mogelijkheid
dat het geneesmiddel daarna geen deel meer uitmaakt van het basispakket.
3. Avapritinib
Nieuwe indicatie
Avapritinib is een nieuw intramuraal geneesmiddel. Op 24 maart 2022 heeft de Europese
Commissie een handelsvergunning afgegeven voor een nieuwe indicatie van avapritinib.
Het betreft de behandeling als monotherapie van volwassen patiënten met agressieve
systemische mastocytose (ASM), systemische mastocytose met een geassocieerd hematologisch
neoplasma (SM-AHN) of mestcelleukemie (MCL), na tenminste één systemische therapie.
Deze aandoeningen vallen onder de overkoepelende indicatie: geavanceerd systemische
mastocystose (AdvSM).
Toepassing sluis
De verstrekking van avapritinib voor de behandeling van AdvSM komt in aanmerking voor
plaatsing in de sluis. Omdat de kosten van avapritinib ten tijde van de Horizonscan
lager werden ingeschat, waardoor het geneesmiddel op dat moment niet aan de sluiscriteria
voldeed, is dit niet eerder aangekondigd in een kamerbrief. Van de patiëntenpopulatie
met AdvSM zullen, volgens het advies van het Zorginstituut van 23 maart, naar schatting
20 patiënten in aanmerking komen voor de behandeling met avapritinib. Naar verwachting
komen er jaarlijks 15 patiënten bij.
Het betreft een langdurige behandeling, waarbij patiënten dagelijks een dosering ontvangen.
In het derde jaar na opname komen daarom naar verwachting 65 patiënten in aanmerking
voor de behandeling van AdvSM met avapritinib. De kosten van een dosering (pil) bedragen
€ 1.056,97, waarmee de kosten voor de behandeling uitkomen op € 385.794,05 per patiënt
per jaar.
Het verwachtte macrokostenbeslag van avapritinib wordt geraamd op € 22.183.158 per
jaar vanaf het derde jaar na opname.
De verstrekking van avapritinib voor de indicatie AdvSM voldoet aan de criteria voor
toepassing van de sluis, aangezien het geneesmiddel meer dan € 50.000 per patiënt
per jaar kost en het verwachte macrokostenbeslag van de verstrekkingen meer dan € 10 miljoen
per jaar bedraagt.
De consequentie van de toepassing van de sluis is dat avapritinib voor de indicatie
AdvSM vooralsnog geen deel uitmaakt van het basispakket.
4. Lisocabtagene maraleucel
Nieuw geneesmiddel
Lisocabtagene maraleucel is een nieuw intramuraal geneesmiddel. Op 27 januari 2022
heeft het CHMP een positieve opinie gegeven over markttoelating tot de Europese markt
van lisocabtagene maraleucel voor volwassenen met diffuus grootcellig B-cellymfoom
(DLBCL), primair mediastinaal grootcellig B-cellymfoom (PMBCL) en folliculair lymfoom
graad 3B (FL3B), na ten minste twee eerdere behandelingslijnen.
Toepassing sluis
De verstrekking van lisocabtagene maraleucel voor bovengenoemde indicatie komt in
aanmerking voor plaatsing in de sluis. Dit is reeds aangekondigd in de brief aan de
Tweede Kamer van 15 november 2021 (Kamerstukken II 2020/21, 29 477 nr. 733).
Het aantal patiënten (DLBCL/PMBCL) na ten minste twee eerdere behandelingslijnen,
dat in aanmerking komt voor een behandeling is ontleend aan het advies van het Zorginstituut
van 23 maart 2022. Uit het advies kan worden afgeleid dat in het derde jaar na opname
in het basispakket 145 patiënten met DLBCL/PMBCL in aanmerking komen voor een behandeling
met lisocabtagene maraleucel.
Het patiëntvolume voor folliculair lymfoom graad 3B (FL3B), na tenminste twee eerdere
behandelingslijnen, is volgens het Zorginstituut in het advies ingeschat op maximaal
100 patiënten.
In totaal zullen in het derde jaar na opname in het basispakket maximaal 245 patiënten
in aanmerking komen voor behandeling met lisocabtagene maraleucel.
Het betreft een eenmalige behandeling. Er is op dit moment nog geen Nederlandse prijs
van het geneesmiddel bekend. Op basis van de Amerikaanse prijs zijn de kosten voor
lisocabtagene maraleucel € 390.504 per behandeling. Het verwachtte macrokostenbeslag
van lisocabtagene maraleucel wordt daarmee geraamd op maximaal € 95.673.480 per jaar.
Dit kan mogelijk verder stijgen vanwege twee te verwachten indicatie-uitbreidingen.
De verstrekking van lisocabtagene maraleucel voor deze indicatie voldoet aan de criteria
voor toepassing van de sluis, aangezien het verwachte macrokostenbeslag meer dan € 40 miljoen
per jaar is. Consequentie van de toepassing van de sluis is dat de verstrekking van
het geneesmiddel breed in de sluis wordt geplaatst voor geneeskundige behandeling
en vooralsnog geen deel uitmaakt van het basispakket.
5. Vervolg
De leveranciers van avapritinib en lisocabtagene maraleucel zijn reeds geïnformeerd
over de toepassing van de sluis op de betreffende geneesmiddelen. De volgende stap
is advisering door het Zorginstituut over opname in het basispakket. Ten behoeve van
de advisering worden de leveranciers verzocht een dossier in te dienen bij het Zorginstituut.
In het advies kan het Zorginstituut ingaan op het sluiten van een financieel arrangement
of het bevorderen van gepast gebruik. Wanneer advies is uitgebracht en er – voor zover
van toepassing – sprake is van succesvolle onderhandelingen over een financieel arrangement
en van waarborgen voor gepast gebruik, kan besloten worden over opname in het basispakket
van het geneesmiddel.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.J. Kuipers