Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, nr. 21313806, 16 december 2021 houdende tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter bescherming van de onbedekte teelt van wortelen voor de beheersing van Pythium spp. (Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de onbedekte teelt van wortelen tegen Pythium spp., 2022)

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat;

Gelet op artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van de Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309);

BESLUIT:

Artikel 1

Tijdelijke vrijstelling als bedoeld in artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 wordt verleend het gebruik van Apron XL ter bescherming van de onbedekte teelt van wortelen tegen Pythium spp.

Artikel 2

De vrijstelling is slechts van toepassing indien de gebruiksvoorschriften in de bijlage bij dit besluit worden nageleefd.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking op 15 maart 2022 en vervalt op 12 juli 2022.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de onbedekte teelt van wortelen tegen Pythium spp, 2022.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, E. Veldhuis Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Bezwaar

Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na dagtekening van dit besluit digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen.

Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via ‘mijn.rvo.nl’. Om in te loggen heeft u uw gebruikerscode en wachtwoord nodig, voor de ondertekening een TAN-code. Bij een digitaal bezwaarschrift stuurt u een kopie van dit besluit mee als pdf-bestand of u stuurt een kopie per post na.

Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, afdeling Juridische Zaken, Postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Bij een schriftelijk bezwaar stuurt u een kopie van dit besluit mee met uw bezwaarschrift.

Op mijn.rvo.nl/bezwaar vindt u meer belangrijke informatie over het digitaal en schriftelijk indienen van een bezwaarschrift.

Meer informatie

Heeft u nog vragen over uw bezwaarschrift, kijk dan op de website: mijn.rvo.nl. of bel: 088 042 42 42 (lokaal tarief).

BIJLAGE: WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT APRON XL (12280)

Wettelijk Gebruiksvoorschrift

Het middel is uitsluitend toegelaten als schimmelbestrijdingsmiddel voor het professionele gebruik door middel van een zaadbehandeling in de volgende toepassingsgebieden (volgens Definitielijst toepassingsgebieden versie 2.1 Ctgb juni 2015) onder de hierna vermelde toepassingsvoorwaarden.

Toepassingsvoorwaarden

Toepassingsgebied	Te bestrijden organisme	Dosering[1] middel per toepassing
Wortelen (onbedekt)	Pythium[2]	1 ml middel per kg zaaizaad

1 Verlaging van de dosering is toegestaan, maar van het maximaal aantal toepassingen en de andere toepassingsvoorwaarden mag niet worden afgeweken. Werkzaamheid is vastgesteld voor de genoemde dosering per toepassing en niet voor verlaagde doseringen.

2 Pythium (Pythium spp.)

Overige toepassingsvoorwaarden

In de teelt van Parijse wortelen geldt een maximale zaaidichtheid van 8,6 kg/ha.

Om de vogels/ de zoogdieren te beschermen moet het product volledig in de bodem worden ondergewerkt; zorg ervoor dat het product ook op de kopakker is ondergewerkt.

Om de vogels/ de zoogdieren te beschermen moet u gemorst product verwijderen

Draag beschermende kleding tijdens het opzakken van behandeld zaad.

Draag beschermende kleding en handschoenen tijdens het mengen en laden van Apron XL en tijdens het kalibreren van de apparatuur.

Draag beschermende kleding, handschoenen en adembescherming met een beschermingsfactor 20 bij het schoonmaken van de apparatuur.

Resistentiemanagement

Dit middel bevat de werkzame stof metalaxyl-M. Metalaxyl-M behoort tot de acylalanines. De FRAC code is 4. Bij dit product bestaat er kans op resistentieontwikkeling. In het kader van het resistentiemanagement dient u de adviezen die gegeven worden in de voorlichtingsboodschappen, op te volgen.

TOELICHTING

1 Algemeen

Artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en nr. 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309) (hierna: Verordening (EG) nr. 1107/2009) en artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Wgb) maken het mogelijk in bijzondere omstandigheden tijdelijke vrijstelling te verlenen van het verbod om een niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel binnen Nederland te brengen, op de markt te brengen, voorhanden te hebben of te gebruiken.

Tijdelijke vrijstelling kan worden verleend als een maatregel nodig blijkt voor een gecontroleerd en beperkt gebruik ter beheersing van een noodsituatie die op geen enkele andere redelijke manier te bestrijden is.

2 Adviezen

2.1 Noodsituatie

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een noodsituatie.

Gevaar

Een aantasting door Pythium spp. kan leiden tot een ongelijke opkomst met als gevolg een ongelijke groei en ongelijke afrijping. Als er onregelmatig planten wegvallen gaat de dikte van het geoogste product verschillen en wordt de gewenste sortering, en de daarmee samenhangende kwaliteit, niet gehaald. Met de beschikbare maatregelen en middelen kan Pythium spp. niet afdoende beheerst worden.

Alternatieven

Maatregelen

Maatregelen gericht op het beheersen van Pythium spp zijn het vermijden of voorkomen van koude en natte omstandigheden tijdens het zaaien en de kieming, kiezen voor schoon uitgangsmateriaal, bedrijfshygiëne (bv. onderwerken gewasrestanten na oogst, zaaibedbereiding, enz.) en teelt- en vruchtwisseling. Deze maatregelen leveren een bijdrage, maar werken niet afdoende.

Toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, voormalige RUBmiddelen en goedgekeurde basisstoffen:

Er zijn microbiologische middelen op basis van Bacillus amyloliquefaciens strain QST 713 en op basis van Trichoderma harzianum Rifai stam T-22 toegelaten in de teelt van wortelen tegen Pythium spp. Bij een lichte tot matige ziektedruk van Pythium spp. is de werking van deze middelen afdoende. Op percelen met een zware druk is het dus niet altijd mogelijk om Pythium spp. afdoende te beheersen. Deze percelen zijn ook niet altijd te vermijden, omdat Pythium spp. overal voor komt en de druk lastig te voorspellen is.

Kiem- en bodemschimmels kunnen in de onbedekte teelt van wortelen die gezaaid worden na 1 juni, afdoende beheerst worden. Met name het zaaien onder gunstige omstandigheden is belangrijk (en goed mogelijk na 1 juni), omdat de wortelen dan een snelle weggroei hebben waardoor Pythium spp. geen kans krijgt. Ook voor de microbiologische middelen op basis van Bacillus amyloliquefaciens strain QST 713 en Trichoderma harzianum Rifai stam T-22 zijn dit omstandigheden die bevorderlijk zijn voor een snellere werking. De meeste wortelen worden echter voor 1 juni gezaaid. Hierdoor zijn voor een groot deel van de teelt onvoldoende beheersingsmogelijkheden.

Bijzondere omstandigheden

Een middel op basis van metalaxyl-M was tot 1 juni 2021 beschikbaar voor de beheersing van Pythium spp. in de onbedekte teelt van wortelen, door middel van een zaaizaadbehandeling. Bij de verlenging van de goedkeuring van de werkzame stof metalaxyl-M op 5 mei 2020 is de restrictie opgenomen dat met dit middel behandeld zaad in de EU uitsluitend in de kas mag worden uitgezaaid. De opgebruiktermijn van met metalaxyl-M behandelde zaden voor de onbedekte teelt was tot 1 juni 2021.

De toelatinghouder heeft een aanvullend dossier bij de rapporterende lidstaat (België) ingediend, met het verzoek de restrictie op te heffen. De verwachting is dat de besluitvorming tijdig afgerond zal zijn, zodat de toelating van het middel op basis van metalaxyl-M in de onbedekte teelt van wortelen in Nederland voor het teeltseizoen van 2023 mogelijk is.

Conclusie

De NVWA komt tot volgende conclusies:

• Een landbouwtechnisch doelmatige onbedekte teelt van wortelen in Nederland wordt bedreigd door onvoldoende mogelijkheden tot beheersing van Pythium spp.;

• Een landbouwtechnisch doelmatige onbedekte teelt van wortelen is met het beschikbare pakket aan maatregelen en middelen niet mogelijk;

• De aanvraag voldoet aan de eis van bijzondere omstandigheden. De toelatinghouder levert inspanningen om te komen tot een oplossing. Er is perspectief voor de toelating van een middel op basis van metalaxyl-M in de onbedekte teelt van wortelen binnen de gestelde termijn, waardoor een kortstondig noodverband gerechtvaardigd is.

De tijdelijke vrijstelling van Apron XL voor de beheersing van Pythium spp. in de onbedekte teelt van wortelen voldoet aan de criteria voor een noodsituatie.

2.2 Risicobeoordeling

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van aanvaardbare risico’s.

Humane toxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende restrictiezinnen:

• Draag beschermende kleding tijdens het opzakken van behandeld zaad.

• Draag beschermende kleding en handschoenen tijdens het mengen en laden van Apron XL en tijdens het kalibreren van de apparatuur.

• Draag beschermende kleding, handschoenen en adembescherming met een beschermingsfactor 20 bij het schoonmaken van de apparatuur.

Volksgezondheid

Voldoet aan de eisen.

Gedrag in het milieu

Voldoet aan de eisen.

Ecotoxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende restrictiezinnen:

• Om de vogels/ de zoogdieren te beschermen moet het product volledig in de bodem worden ondergewerkt; zorg ervoor dat het product ook op de kopakker is ondergewerkt.

• Om de vogels/ de zoogdieren te beschermen moet u gemorst product verwijderen.

Conclusie

Het College constateert dat het risico voldoende gereduceerd kan worden.

Advies

Het College adviseert de vrijstelling van Apron XL in de onbedekte teelt van wortelen te verlenen, gezien het risico verbonden aan de beoogde vrijstelling. De restricties staan vermeld onder '2.2 Risicobeoordeling'.

3 Overwegingen

Een tijdelijke vrijstelling van het gewasbeschermingsmiddel Apron XL is gewenst, omdat zonder deze vrijstelling de onbedekte teelt van wortelen op geen enkele andere redelijke wijze te beschermen is tegen Pythium spp. Hierdoor wordt de doelmatige onbedekte teelt van wortelen bedreigd. Belanghebbenden spannen zich in om op korte termijn te beschikken over een regulier toegelaten gewasbeschermingsmiddel.

In het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (zie bijlage bij dit besluit) zijn de risico reducerende maatregelen overgenomen die door het Ctgb zijn voorgesteld.

4 Besluit

De adviezen van de NVWA en het Ctgb overnemend, heb ik in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, besloten om op grond van artikel 38 van de Wgb tijdelijke vrijstelling te verlenen voor het gebruik van het gewasbeschermingsmiddel Apron XL ter bescherming van de onbedekte teelt van wortelen tegen Pythium spp.

Dit besluit treedt in werking op 15 maart 2022 en vervalt op 12 juli 2022.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, E. Veldhuis Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit