TOELICHTING
Algemeen
Inhoud
Deze wijzigingsregeling ziet op de nieuw ontwikkelde en gewijzigde kwalificatie(dossier)s
in de periode van juli 2020 – december 2020. De afgelopen periode heeft geleid tot
actualisering van drieëntwintig kwalificatiedossiers, op grond van nieuwe ontwikkelingen
binnen het vakgebied. Deze zijn voorzien van een positief advies van de SBB toetsingskamer.
In diverse sectoren van de arbeidsmarkt is zichtbaar dat de inhoud van beroepen, mede
onder invloed van de crisis, onderhavig is aan veranderingen. De grenzen tussen herkenbare
en bekende taakgebieden vervagen, wat vraagt om een responsieve en flexibele kwalificatiestructuur
om snel te kunnen inspelen op de veranderende vraag. Dit heeft zich vertaald naar
het niveau van kwalificatiedossiers en vormt in een aantal specifieke situaties de
aanleiding om een sectorale kwalificatiestructuur volledig te herzien. Daarbij worden
kwalificaties samengevoegd tot nieuwe kwalificatiedossiers waarbij gekozen wordt voor
een verbreding met als doel het vergroten van de responsiviteit. Deze verbreding wordt
enerzijds vormgegeven door het gekozen aggregatieniveau te verhogen (minder specifieke
elementen) en anderzijds door het toevoegen van onderdelen van kwalificaties die afkomstig
zijn uit een kwalificatie buiten het eigen domein.
Voor acht kwalificaties gelden beroepsvereisten: Pedagogisch medewerker kinderopvang
en Gespecialiseerd pedagogisch medewerker (SZW, OCW); de vier kwalificaties Maritiem
officier en de kwalificaties Personenvervoer en Schipper Rondvaartboot (I&W); de kwalificaties
Beveiliger 2 en Beveiliger 3 (J&V). Voor deze kwalificaties is een goedkeurende verklaring
van het betreffende vakdepartement ontvangen.
Regeldruk
Onderhavige wijzigingsregeling leidt niet tot een toename van de regeldruk, omdat
met deze regeling geen nieuwe informatieverplichtingen worden opgelegd aan burgers,
bedrijven of instellingen. Wel moeten de betrokken onderwijsteams van de mbo-instellingen
de onderwijs- en examenprogramma’s aanpassen.
Inwerkingtreding
Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 augustus 2021, zodat de wijzigingen
voor de start van het studiejaar 2021-2022 moeten zijn doorgevoerd.
Artikelsgewijs
Artikel I, onderdeel A
Dit artikel wijzigt het overzicht van vastgestelde kwalificatiedossiers en kwalificaties
in bijlage 1 bij de Regeling vaststelling kwalificatiedossiers en opleidingsdomeinen
2016. De hieronder genoemde kwalificaties worden aan de bijlage toegevoegd en dienen
ter vervanging van de daarbij genoemde kwalificaties en/of kwalificatiedossiers.
Van de gelegenheid is bovendien gebruik gemaakt om de opschriften van de bijlage in
overeenstemming te brengen met de Aanwijzingen voor de regelgeving (Ar 3.62). Bovendien
worden de kwalificatiedossiers per opleidingsdomein in alfabetische volgorde gezet.
Hierdoor kunnen nieuwe kwalificatiedossiers voortaan eenvoudig in deze alfabetische
volgorde worden ingevoegd.
Hieronder volgt een inhoudelijke toelichting op de wijzigingen.
Kwalificatiedossier fashion. Naar aanleiding van doelmatigheidsadviezen van de Commissie Macrodoelmatigheid MBO
(www.cmmbo.nl) is de kwalificatie Specialist mode/maatkleding gewijzigd. Tegelijkertijd zijn de
kwalificaties Allround medewerker mode/maatkleding (niveau 3), Basismedewerker mode
(niveau 2), Junior stylist (niveau 4) en Junior productmanager fashion (niveau 4)
in onderhoud genomen. Het nieuwe kwalificatiedossier kent een breder arbeidsmarktperspectief.
Het beheersingsniveau Engels is voor de Fashion Product Coördinator van B2 naar B1
gebracht. De kwalificatie ‘Fashion Retailer’ is nieuw ontwikkeld.
Kwalificatiedossier interieurvakmanschap. Het kwalificatiedossier vervangt het kwalificatiedossier Woningstofferen (crebo 23028)
met de kwalificaties Woning-/projectstoffeerder(crebo 25040) en Allround woningstoffeerder
(crebo 25039) en het kwalificatiedossier Parketvloeren leggen (crebo 23011) met de
kwalificaties Parketteur (crebo 25026) en Allround parketteur(crebo 25025). In de
nieuwe profielen Interieurvakman woningstofferen, interieurvakman parketvloeren, allround
interieurvakman woningstofferen en allround interieurvakman parketvloeren staan de
vakgerelateerde onderwerpen die of typisch tot woningstofferen of tot het leggen van
parketvloeren horen.
Kwalificatiedossier make up art. Het kwalificatiedossier is niet grondig herzien. Er zijn enkele aanscherpingen ten
aanzien van de vakmatige eisen aangebracht, en de vakmatige kerntaak uit de oude kwalificatie
is gesplitst in meerdere kerntaken.
Kwalificatiedossier goederenvervoer. Het dossier is geactualiseerd op basis van nieuwe beroepeninformatie.
Kwalificatiedossier maritiem officier. Het nieuwe dossier Maritiem officier is een samenvoeging van de volgende dossiers:
Waterbouw, Koopvaardij, Maritiem officier en Visserij officieren. Het dossier omvat
zeven kwalificaties. De samenvoeging staat mede in het teken van een efficiencyslag
gericht op het behouden van de uitvoerbaarheid van de verschillende opleidingen. Het
is van belang dat bij de opleiding en examinering het STCW en het STCW(F) worden gevolgd.
Vanwege de herkenbaarheid van het STCW is het dossier op verschillende punten aangepast.
Voor de visserij is het STCW-F per 1 april 2019 volledig in voornoemde wetgeving opgenomen,
net als de Work in Fishing Convention waar op onderdelen ook eisen worden gesteld
aan de bemanning van een visserschip. Dit is verwerkt in de relevante kwalificaties.
Kwalificatiedossier personenvervoer. De kwalificaties zijn op basis van gewijzigde wettelijke beroepsvereisten aangepast.
Recente ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zoals de technische mogelijkheden
van boordapparatuur, het verrichten van aanvullende taken en alternatieve vormen van
aandrijving zoals waterstof en elektrisch rijden zijn doorvertaald naar het niveau
van de kwalificatie-eisen.
Kwalificatiedossier specialist voertuigen en mobiele werktuigen. Het kwalificatiedossier Specialist Voertuigen en mobiele werktuigen bevat de kwalificatie
Technisch specialist voertuigen en mobiele werktuigen. Deze kwalificatie vervangt
de kwalificaties Technisch specialist personenauto's, Technisch specialist bedrijfsauto's
en Technicus mobiele werktuigen uit het kwalificatiedossier Voertuigen en mobiele
werktuigen. Onder invloed van ‘connected mobility’ (elektronica en communicatiesystemen),
‘smart mobility’ (digitalisering van mobiliteit) en de digitalisering van voertuiginformatie
is de beroepsinhoud gewijzigd.
Kwalificatiedossier voertuigen en mobiele werktuigen. Het kwalificatiedossier Voertuigen en mobiele werktuigen niveau 2/3 bevat de kwalificaties
Technicus voertuigen en mobiele werktuigen (niveau 2) en Allround technicus voertuigen
en mobiele werktuigen (niveau 3). De eerste kwalificatie vervangt de kwalificaties
Autotechnicus niveau 2, bedrijfsautotechnicus (niveau 2), Monteur mobiele werktuigen
(niveau 2) uit het kwalificatiedossier Voertuigen en mobiele werktuigen en Motorfietstechnicus
(niveau 2) en Scootertechnicus (niveau 2) uit het kwalificatiedossier Gemotoriseerde
tweewielers.
De kwalificatie Allround technicus voertuigen en mobiele werktuigen vervangt de kwalificaties
Eerste autotechnicus niveau 3, Eerste bedrijfsautotechnicus (niveau 3), Eerste monteur
mobiele werktuigen (niveau 3) uit het kwalificatiedossier Voertuigen en mobiele werktuigen
en Eerste motorfietstechnicus (niveau 3) en Eerste scootertechnicus (niveau 3) uit
het kwalificatiedossier Gemotoriseerde tweewielers.
Onder invloed van ‘connected mobility’ (elektronica en communicatiesystemen), ‘smart
mobility’ (digitalisering van mobiliteit) en de digitalisering van voertuiginformatie
is de beroepsinhoud gewijzigd.
Kwalificatiedossier rondvaartboot. Het dossier is herzien als gevolg van wijzigingen op het niveau van wettelijke beroepsvereisten.
De werkzaamheden worden geautomatiseerd. Onder andere komen er machinekamers die volledig
vanaf de stuurpositie gecontroleerd en bediend worden. Dit heeft tot gevolg dat het
accent van de werkzaamheden van de Schipper rondvaartbootbeperkt vaargebied daardoor
meer op controle komt te liggen.
Kwalificatiedossier pianotechniek. De komst van digitale signaalverwerking en micro-elektronica zijn van directe invloed
op het aanbod van piano’s en de werkzaamheden van de pianotechnicus. Daarnaast is
er sprake van innovatieve technieken zoals stem-software ter ondersteuning van de
werkzaamheden. Het niveau van kennis en vaardigheden is benoemd als breed/specialistisch,
als gevolg waarvan het niveau van de kwalificatie is gewijzigd van niveau 3 naar 4.
Kwalificatiedossier tandtechniek. De basis van dit dossier is aangepast voor beide profielen op niveau 4. Het niveau
van de kwalificatie Tandtechnisch Medewerker Basistechnieken is op verzoek van het
werkveld opgehoogd naar niveau 3. Het registratie-en controleproces is niet meer als
afzonderlijk werkproces opgenomen binnen de afzonderlijke kerntaken, maar meer als
onderdeel van het geheel. Het dossier is in zijn geheel afgestemd op de nieuwste technieken
de gebruikt worden in het werkveld. Naast deze wijzigingen in de opbouw van kerntaken
en werkprocessen, zijn ook alle achterliggende beschrijvingen, vakkennis en vaardigheden
tegen het licht gehouden en waar nodig herzien.
Kwalificatiedossier technisch oogheelkundig assistenten. Het kwalificatiedossier kent een kerntaak minder dan het oude. Enkele titels van
werkprocessen en kerntaken zijn licht gewijzigd. Verder zijn de teksten m.b.t. complexiteit,
verantwoordelijkheid en zelfstandigheid in alle kerntaken, evenals de bijbehorende
vakkennis en vaardigheden, geactualiseerd. Ook de beschrijvingen van de werkprocessen
(omschrijving, resultaat, gedrag) zijn in alle kerntaken geactualiseerd.
Kwalificatiedossier bloem, groen en styling. Het dossier is geactualiseerd op de volgende onderwerpen: online, social media en
digitalisering; commerciële en ondernemingsvaardigheden, creativiteit, innoveren en
inspelen op nieuwe ontwikkelingen en duurzaam ondernemen.
Kwalificatiedossier boomverzorging. Dit is een nieuw dossier met één kwalificatie. Deze niveau 3 kwalificatie staat in
het teken van de verzorging van bomen en de specifieke kennis en vaardigheden die
daarvoor nodig zijn.
Kwalificatiedossier paardensport en -houderij. De wijzigingen komen voort uit uitvoeringsknelpunten van het onderwijs. De link naar
exameneisen is geactualiseerd en verplaatst naar de verantwoordingsinformatie.
In het dossier is de term aspirant instructeur gewijzigd in Beoefenen paardensport
op mbo niveau. Daarnaast zijn aanpassingen gedaan in de beschrijving van kerntaken
en werkprocessen. Ook is assistent-niveau gewijzigd naar mbo-niveau, omdat de term
assistent-niveau verouderd is.
Kwalificatiedossier vers: leidinggeven & ambacht. Dit dossier is aangepast vanwege het reguliere onderhoud. Het is aangepast naar het
SBB-format. De context is verbreed in het dossier Vers: Vakmanschap & ambacht. De
onderlinge samenhang en verschillen tussen de niveau 2 en 3 kwalificaties is verbeterd.
Twee werkprocessen zijn samengevoegd. De titels van kerntaken en werkprocessen zijn
beter afgestemd op de inhoud. De werkprocesomschrijvingen alsmede de kennis en vaardigheden
zijn daar waar nodig geactualiseerd en beter afgestemd op het huidige werkveld.
Kwalificatiedossier vers: vakmanschap en ambacht. In het herziene dossier is de kwalificatie Worstmaker niet meer opgenomen als afzonderlijke
kwalificatie. Verder is de beroepscontext verbreed door de context minder specifiek
te duiden en is de kwalificatie Slager-traiteur aangepast naar Traiteur vers.
Kwalificatiedossier particulier beveiliger. De inhoud van de werkprocessen van de kerntaken is geactualiseerd in de niveau-2
kwalificatie. Er is met name sterker de nadruk gelegd op safety en security awareness
van de beveiliger. Tevens is nadrukkelijker aandacht besteed aan diverse aspecten
van weerbaarheid. In het kwalificatiedossier is een nieuwe kwalificatie op niveau
3 opgenomen, de Beveiliger 3.
Kwalificatiedossier pedagogisch werk. In het kwalificatiedossier Pedagogisch werk (gewijzigd 2020) zijn de inhoudelijke
eisen uit de wet IKK verwerkt in de beschrijving van de kerntaken en werkprocessen.
In het kwalificatiedossier Pedagogisch werk (gewijzigd 2020) is bij de kwalificatie
Gespecialiseerd pedagogisch medewerker de taaleis voor Nederlands aangepast op grond
van de wet IKK en opgenomen als wettelijke beroepsvereisten.
De kwalificaties Onderwijsassistent en Gespecialiseerd pedagogisch medewerker zijn
meer op elkaar afgestemd i.v.m. de groeiende samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang
(o.a. in IKC’s). Daarnaast zijn er werkprocessen samengevoegd, zodat beide niveau-4-kwalificaties
qua zwaarte meer in verhouding zijn. Bij de kwalificatie Onderwijsassistent is het
accent verlegd naar het bieden van ondersteuning bij problemen/achterstanden (orthopedagogiek).
De verzorgende taken hebben een minder prominente rol in het nieuwe dossier gekregen.
Er wordt meer gefocust op zelfredzaamheid. Inhoudelijke wijzigingen zijn doorgevoerd
op grond van nieuwe beroepsinformatie.
Kwalificatiedossier doktersassistent. Nieuwe beroepsinformatie (2019) is verwerkt in het kwalificatiedossier, zoals in
de lijst met medisch-technische handelingen. De CanMEDS-rollen/competentiegebieden
zijn eveneens verwerkt in het kwalificatiedossier, o.m. door deze te koppelen aan
de werkprocessen. Onderdelen uit het keuzedeel Triage zijn toegevoegd aan het dossier.
In de kwalificatie is nu aandacht voor de nieuwe AVG-wet. Preventie is toegevoegd
aan de kwalificatie alsmede zelfmanagement en zelfzorgadvies.
Kwalificatiedossier tandarsassistent. De ontwikkelingen rondom het nieuwe beroepscompetentieprofiel Tandartsassistent zijn
verwerkt in het kwalificatiedossier. Er zijn o.a. kennis en vaardigheden toegevoegd
en beschrijvingen aangepast op basis van de trends en ontwikkelingen binnen dit beroep
en werkveld. Ook zijn de CanMEDS-rollen/competentiegebieden zoals beschreven in het
nieuwe beroepscompetentie zijn verwerkt in het kwalificatiedossier. Bij kerntaak 3
is werkproces 4 toegevoegd: 'Levert een bijdrage aan de begeleiding van (nieuwe) collega's
en stagiaires (leren en ontwikkelen). Dit werkproces is overgenomen uit het herziene
kwalificatiedossier Doktersassistent.
Kwalificatiedossier voetzorg. Dit dossier is herzien vanwege regulier onderhoud. De nieuwe beroepsinformatie is
verwerkt in het kwalificatiedossier. Kennis en vaardigheden zijn toegevoegd, verwijderd
of opnieuw geformuleerd om aan te sluiten bij trends en ontwikkelingen in het beroep.
De kerntaak ‘Ondernemerschap’ is aangepast en herschreven m.b.v. het referentiedocument
ondernemerschap. De kwalificatie Medisch pedicure heeft verdiepende elementen gekregen
(o.a. op het gebied van zorg). Dit is terug te zien bij de kennis en vaardigheden.
De verdieping is noodzakelijk i.v.m. de toenemende zorgvraag.
Artikel I, onderdeel B, onder 1 en 2
Dit onderdeel stelt in combinatie met de bijlage bij deze regeling de nieuwe kwalificatiedossiers
en kwalificaties vast in bijlage 2 bij de Regeling vaststelling kwalificatiedossiers
en opleidingsdomeinen 2016. Bijlage 2 is te raadplegen op www.s-bb.nl/kwalificatiedossiers.
Van de gelegenheid gebruik gemaakt om het opschrift van de bijlage in overeenstemming
te brengen met de Aanwijzingen voor de regelgeving (Ar 3.62).
Artikel I, onderdeel B, onder 3
De genoemde oude kwalificatiedossiers en de daarbij behorende kwalificaties vervallen.
Voor de studenten aan de betreffende opleidingen geldt het overgangsrecht op grond
van artikel 7.2.4. zevende lid, van de Wet educatie en beroepsonderwijs. Dat betekent
dat op basis van een beroepsopleiding gebaseerd op deze oude kwalificatiedossiers
nog diploma’s kunnen worden uitgereikt gedurende een periode die overeenkomt met de
studieduur van de beroepsopleiding vermeerderd met twee jaren.
Artikel I, onderdelen C en D
In onderdeel D worden enkele kwalificaties toegevoegd aan bijlage 4. Daarnaast is
het opschrift van de bijlagen 4 en 5 in overeenstemming gebracht met de Aanwijzingen
voor de regelgeving (Ar 3.62).
Artikel II
Met deze wijziging worden de in de Regeling aanvullende eisen toelating middelbaar
beroepsonderwijs genoemde dossiers en crebonummers geactualiseerd. Daarnaast zijn
de wijzigingen in de crebonummers die bij de vorige wijzigingsregeling niet zijn meegenomen
nu ook doorgevoerd.
Artikel III
Met deze wijziging worden de in de Doorstroomregeling vmbo-mbo 2020 genoemde dossiers
en crebonummers geactualiseerd. Daarnaast zijn de wijzigingen in de crebonummers die
bij de vorige wijzigingsregeling niet zijn meegenomen nu ook doorgevoerd.
Artikel IV
In artikel IV is de inwerkingtreding geregeld. Voor een toelichting wordt verwezen
naar het kopje inwerkingtreding in het algemeen deel.
De bijlage bevat de inhoud van de nieuw vastgestelde kwalificatiedossiers en kwalificaties
(door opneming in bijlage 2 bij de Regeling vaststelling kwalificatiedossiers en opleidingsdomeinen
2016) en wordt gepubliceerd op de website van de SBB www.s-bb.nl/kwalificatiedossiers.
De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
I.K. van Engelshoven