Besluitvorming aanvulling taallijst (1), Raden voor Rechtsbijstand

De Raad voor Rechtsbijstand,

Overwegende dat:

• de Adviescommissie Talen Wbtv zijn grondslag vindt in de Regeling van de Raad voor Rechtsbijstand van 6 augustus 2015, houdende de instelling van de Adviescommissie Talen Wbtv (Stcrt 2015, nr. 25102);

• de Adviescommissie Talen Wbtv advies uitbrengt over de wettelijke competentie Taalvaardigheid;

• de Raad voor Rechtsbijstand aanleiding heeft gezien om advies in te winnen bij de Adviescommissie Talen Wbtv omtrent het aanvullen van de taallijst;

• De Adviescommissie Talen Wbtv op 9 oktober 2020 advies heeft uitgebracht;

Stelt vast dat:

• Het Bobo niet ruim schriftelijk wordt gebruikt;

• Het Albanees (Kosovaars) een variant is van het Albanees zoals dat wordt gesproken en gebruikt in Albanië en Kosovo;

• Het Chimini, ook wel Chimwiini genoemd, een variant is van het Swahili;

• Het Chimini voornamelijk een gesproken taal is;

• Het Oostelijk Min Chinees een niet-voorkeursnaam is voor het Chinees (Min Dong);

• Het Wenzhounees een niet-voorkeursnaam is voor het Chinees (Wenzhou);

• Het Chinees (Wenzhou) behoort tot de Wu-talen;

• Het Dangbe en het Adangbe niet-voorkeursnamen zijn voor het Dangme;

• Het Dangme niet ruim schriftelijk wordt gebruikt;

• Het Ana, het Kamboli en het (Noordelijk) Nago niet-voorkerusnamen zijn voor het Ede;

• Het Koerdisch (Feyli) behoort tot de Zuid-Koerdische talen;

• Het Koerdisch (Feyli) in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst is opgenomen als de niet-voorkeursnaam voor het Lori.

• Het Mina een niet-voorkeursnaam is voor het Gen;

• Het Seraiki, het Sairaiki, het Multani, het Riasti, het Bahwalpuri, het Derawali en het Westelijk (niet Zuidelijk) Panjabi niet-voorkeursnamen zijn voor het Siraiki;

• Het Sarnami ook wel het Sarnami Hindi en het Sarnami Hindoestani wordt genoemd;

• Het Patoiseen niet-voorkeursnaam is voor het Creools Frans, dat wordt gesproken in Haïti;

• Het Zuidelijk Min Chinees een niet-voorkeursnaam is voor het Chinees (Min Nan).

Besluit dat:

• Het Bobo slechts in de gesproken variant in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Albanees (Kosovaars) in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Chimini slechts in de gesproken variant in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Chinees (Min Dong) in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Chinees (Wenzhou) niet in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Chinees (Wenzhou) in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen als niet-voorkeursnaam voor het Chinees (Wú);

• Het Dangme slechts in de gesproken variant in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Ede in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Koerdisch (Feyli) in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Koerdisch (Feyli) als niet-voorkeursnaam voor het Lori wordt verwijderd van de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst;

• Het Gen in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Siraiki niet als aparte taal in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Sarnami in de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst wordt opgenomen;

• Het Patois als niet-voorkeursnaam voor het Creools Frans (Haïti) wordt opgenomen op de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst;

• Het Zuidelijk Min Chinees als niet-voorkeursnaam voor het Chinees (min Nan) wordt opgenomen op de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst.

Slotbepalingen

Dit besluit wordt aangehaald als ‘Besluitvorming aanvulling taallijst (1)’.

Bekendmaking vindt plaats door publicatie in de Staatscourant.

Dit besluit treedt in werking één dag na publicatie in de Staatscourant.

’s-Hertogenbosch, 14 januari 2021

De Raad voor Rechtsbijstand, I. Nijboer Algemeen directeur/Bestuurder

TOELICHTING

In deze toelichting wordt per taal kort weergegeven wat de onderliggende overwegingen waren die hebben geleid tot de totstandkoming van de Besluitvorming aanvulling taallijst (1).

Bobo

Het Bobo is één van de nationale talen van Burkina Faso. Er vindt alfabetisering plaats in deze taal, maar de taal wordt niet ruim schriftelijk gebruikt. Het Bobo wordt dan ook alleen op de taallijst opgenomen in de gesproken variant. Dit betekent dat een vertaler geen verzoek tot inschrijving in het Rbtv kan indienen in het Bobo.

Albanees (Kosovaars)

Het Albanees (Kosovaars) is de variant van het Albanees zoals dat wordt gesproken en gebruikt in Albanië en Kosovo. Aangezien Albanië en Kosovo zeer verschillende politiek-bureaucratische geschiedenissen hebben, is landenkennis van Kosovo voor tolken en vertalers in de uitvoering van hun werk van groot belang. Het Albanees (Kosovaars) wordt als aparte taal opgenomen op de taallijst, nu uit de praktijk is gebleken dat er vraag is naar tolken Albanees (Kosovaars).

Chimini

Het Chimini, niet-voorkeursnaam Chimwiini, is historisch gezien een variant van het Swahili, maar verschilt zodanig van het Swahili dat een Tanzaniaanse Swahili-tolk moeite zal hebben in het Chimini te tolken. Het Chimini is voornamelijk een gesproken taal en wordt dan ook alleen in de gesproken variant opgenomen op de taallijst. Dit betekent dat een vertaler geen verzoek tot inschrijving in het Rbtv kan indienen in het Chimini.

Chinees (Min Dong)

Het Oostelijk Min Chinees is de niet-voorkeursnaam voor het Chinees (Min Dong). Onder het Oostelijk Min Chinees valt het Fuzhou dialect. Het Fuzhou-dialect staat ook bekend als Hokchia. Het Chinees (Min Dong) wordt gesproken in Brunei, China, Indonesië, Maleisië, Singapore en Thailand. Het Chinees (Min Dong) wordt opgenomen op de taallijst, waarbij als aanvulling zal worden opgenomen dat het Oostelijk Min Chinees, het Fuzhou en het Hokchia niet-voorkeursnamen zijn voor het Chinees (Min Dong). Voor tolken en vertalers betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in de bovengenoemde varianten moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Chinees (Min Dong).

Chinees (Wenzhou)

Het Chinees (Wenzhou) wordt gesproken in China en wordt ook wel het Wenzhounees genoemd. Het behoort tot de Wu-talen, maar zelfs voor andere dialecten binnen de variëteit Chinees (Wu) is het Chinees (Wenzhou) moeilijk of in het geheel niet te verstaan. Het Chinees (Wenzhou) wordt als aparte taal opgenomen op de taallijst, waarbij als aanvulling zal worden opgenomen dat het Wenzhounees een niet-voorkeursnaam is voor het Chinees (Wenzhou). Voor tolken en vertalers betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in het Wenzhounees moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Chinees (Wenzhou).

Dangme

Het Dangme wordt ook wel het Dangbe of het Adangbe genoemd. Het Dangme is een andere taal dan Ga, het Ga-Adangbe verwijst naar een grotere taalkundige groep en niet naar de taal zelf. Het Dangme heeft dezelfde status als andere talen (buiten Engels) in Ghana. Er vindt alfabetisering plaats in deze taal, maar het Dangme wordt niet ruim schriftelijk gebruikt. Het Dangme wordt dan ook alleen op de taallijst opgenomen in de gesproken variant, waarbij als aanvulling zal worden opgenomen dat het Dangbe en het Adangbe niet-voorkeursnamen zijn voor het Dangme. Voor tolken betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in het Dangbe of het Adangbe moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Dangme. Voor vertalers betekent dit dat zij geen verzoek tot inschrijving in het Rbtv kunnen indienen in het Dangme.

Ede

Het Ede wordt ook wel het Ana of het Kamboli genoemd en wordt gesproken in Kambolé (Togo) en Manigri (Benin). In de literatuur wordt het Ede ook wel het (Noordelijk) Nago genoemd. Volgens een sociolinguïstisch onderzoek uit 2011 zijn het (Noordelijk) Nago onderling verstaanbaar met het Yoruba en het Ife. De meeste Yoruba-sprekers komen echter uit Nigeria, wat niet alleen een ander land is, maar ook een andere dominante Europese taal heeft dan Togo en Benin. Ook algemene culturele zaken kunnen sterk afwijken. Het is daarom niet wenselijk om Nigeriaanse tolken in te zetten in het Ede. Het Ede wordt daarom al aparte taal opgenomen op de taallijst, waarbij als aanvulling zal worden opgenomen dat het Ana, het Kamboli en het (Noordelijk) Nago niet-voorkeursnamen zijn voor het Ede. Voor tolken en vertalers betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in het Ana, het Kamboli en het (Noordelijk) Nago moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Ede.

Koerdisch (Feyli)

Het Koerdisch (Feyli) behoort tot de Zuid-Koerdische talen en is anders dan het Kermandji en het Sorani en wordt gesproken in Irak, Iran en Soedan. Het Koerdisch (Feyli) wordt als aparte taal opgenomen op de taallijst. Het Koerdisch (Feyli) zal daarom als niet voor-keursnaam voor het Lori worden verwijderd van de door de Raad voor Rechtsbijstand gehanteerde taallijst. Voor tolken en vertalers betekent dit dat zij een verzoek tot inschrijving in het Rbtv kunnen indienen in het Koerdisch (Feyli).

Lori

Bij het Lori is op de taallijst momenteel de aanvulling opgenomen dat deze taal ook wel het Koerdisch (Feyli) wordt genoemd. Uit het advies van de commissie van 9 oktober 2020 blijkt dat het Koerdisch (Feyli) als aparte taal moet worden opgenomen op de taallijst. Het Koerdisch (Feyli) wordt daarom als niet-voorkeursnaam voor het Lori verwijderd van de taallijst.

Gen

Het Gen wordt gesproken in Benin, Ghana en Togo en wordt ook wel het Mina genoemd. Het Gen zal worden toegevoegd aan de taallijst, daarbij zal als aanvulling worden opgenomen dat het Mina een niet-voorkeursnaam is voor het Gen. Voor tolken en vertalers betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in het Mina moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Gen.

Siraiki

Het Siraiki wordt ook wel het Seraiki, het Sairaiki, het Multani, het Riasti, het Bahwalpuri, het Derawali en het Westelijk (niet Zuidelijk) Panjabi genoemd. Siraiki-sprekers en Panjabi-sprekers kunnen elkaar doorgaans goed verstaan, maar de gemeenschap heeft een sterke regionale identiteit en heeft zich in het verleden afgezet tegen de Panjabi-meerderheid. De taal wordt niet onderwezen in het lager onderwijs, maar sinds de jaren 1970 kent het wel een literaire traditie. Om culturele redenen kan het inzetten van een Panjabi tolk daarom problematisch zijn voor een Siraiki-spreker.

Het Siraiki wordt als aparte taal opgenomen op de taallijst, waarbij als aanvulling wordt opgenomen dat het Seraiki, het Sairaiki, het Multani, het Riasti, het Bahwalpuri, het Derawali en het Westelijk (niet Zuidelijk) Panjabi niet-voorkeursnamen zijn voor het Siraiki. Voor tolken en vertalers betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in het Seraiki, het Sairaiki, het Multani, het Riasti, het Bahwalpuri, het Derawali en het Westelijk (niet Zuidelijk) Panjabi moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Rbtv in het Siraiki.

Sarnami

Het Sarnami wordt zowel gesproken als geschreven en wordt ook wel het Sarnami Hindi en het Sarnami Hindoestani genoemd, hoewel deze twee benamingen technisch gezien incorrect zijn. Het Sarnami is geen dialect van het Hindi/Hindoestani, maar van het Bhojpuri, dat tot het Bihari-dialectcluster behoort. Het Sarnami is ook niet zonder meer verstaanbaar voor Hindi-sprekers.

Ondanks het feit dat het Sarnami in Suriname wordt gesproken en geschreven, dient de term Surinaams te worden vermeden.

Het Sarnami wordt als aparte taal opgenomen op de taallijst, waarbij ter aanvulling zal worden opgenomen dat Sarnami Hindi en het Sarnami Hindoestani niet-voorkeursnamen zijn voor het Sarnami. Voor tolken en vertalers betekent dit dat een verzoek tot inschrijving in de bovengenoemde varianten moet worden ingediend als een verzoek tot inschrijving in het Sarnami.