Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van 14 januari 2021, kenmerk 1810306-216886-WJZ, houdende wijziging van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Bonaire, de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Sint Eustatius en de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Saba in verband met het vereisen van een negatieve testuitslag voor internationaal personenvervoer

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

Handelende in overeenstemming met de Minister van Buitenlandse Zaken, de Minister en Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

Handelende in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad;

Gelet op de artikelen 58e, eerste lid, aanhef en onder a en b, en 58p, tweede lid en derde lid, onder a, van de Wet publieke gezondheid;

Besluiten:

ARTIKEL I

Na artikel 6.10 van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Bonaire wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 6.11 Negatieve testuitslag personenvervoer via lucht- en scheepvaart

  • 1. De aanbieder van ander bedrijfsmatig personenvervoer, voor zover sprake is van vervoer met luchtvaartuigen als bedoeld in artikel 8 van de Luchtvaartwet BES of het aanbieden van personenvervoer met of zonder een dienstregeling per veerboot of passagiersschip, draagt er zorg voor dat alleen vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt toegestaan, indien een persoon, komend vanuit door Onze Minister, na overleg met de gezaghebber, aangewezen gebieden of het Europees deel van Nederland, een op hem betrekking hebbende negatieve testuitslag kan tonen aan de aanbieder van het vervoer en een toezichthouder.

  • 2. Een negatieve testuitslag bevat:

    • a. gegevens waardoor valt te herleiden wie de persoon is die is getest;

    • b. de uitslag van een PCR-test;

    • c. de in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Portugees of Italiaans vermelde conclusie dat de geteste persoon op dat moment niet is besmet met het virus SARS-CoV-2;

    • d. gegevens waaruit blijkt dat die test maximaal 72 uur oud is op het moment van aankomst in Bonaire;

    • e. een logo of kenmerk van een instituut of arts.

  • 3. Het eerste lid is niet van toepassing op:

    • a. reizigers die gebruik maken van regionaal grensoverschrijdend personenvervoer dat is georganiseerd via een medische corridor;

    • b. personen tot en met 12 jaar;

    • c. houders van een door het Ministerie van Buitenlandse Zaken verstrekte diplomatieke identiteitskaart;

    • d. houders van diplomatieke paspoorten;

    • e. staatshoofden en leden van een buitenlandse regering;

    • f. personen werkzaam in het transport van goederen en ander transportpersoneel, voor zover noodzakelijk;

    • g. zeevarenden op andere schepen dan commerciële jachten en pleziervaart in het bezit van een monsterboekje als zij in uitoefening van hun functie reizen of als zij van of naar hun werkzaamheden reizen;

    • h. personen op een vlucht die Bonaire niet als eindbestemming hebben:

      • die wegens onvoorziene omstandigheden naar de luchthaven van Bonaire moeten uitwijken; of

      • die het luchtvaartuig niet verlaten;

    • i. passagiers met een NATO Travel Order of een NATO-2-visum.

  • 4. In afwijking van het tweede lid, onder d, mag de test maximaal 96 uur oud zijn bij aankomst in Bonaire, indien het vervoer van een persoon buiten diens schuld om vertraagd is.

ARTIKEL II

Na artikel 6.11 van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Sint Eustatius wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 6.12 Negatieve testuitslag personenvervoer via lucht- en scheepvaart

  • 1. De aanbieder van ander bedrijfsmatig personenvervoer, voor zover sprake is van vervoer met luchtvaartuigen als bedoeld in artikel 8 van de Luchtvaartwet BES of het aanbieden van personenvervoer met of zonder een dienstregeling per veerboot of passagiersschip, draagt er zorg voor dat alleen vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt toegestaan, indien een persoon, komend vanuit door Onze Minister, na overleg met de gezaghebber, aangewezen gebieden, het Europees deel van Nederland of Bonaire een op hem betrekking hebbende negatieve testuitslag kan tonen aan de aanbieder van het vervoer en een toezichthouder.

  • 2. Een negatieve testuitslag bevat:

    • a. gegevens waardoor valt te herleiden wie de persoon is die is getest;

    • b. de uitslag van een PCR-test;

    • c. de in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Portugees of Italiaans vermelde conclusie dat de geteste persoon op dat moment niet is besmet met het virus SARS-CoV-2;

    • d. gegevens waaruit blijkt dat die test maximaal 72 uur oud is op het moment van aankomst in Sint Eustatius;

    • e. een logo of kenmerk van een instituut of arts.

  • 3. Het eerste lid is niet van toepassing op:

    • a. reizigers die gebruik maken van regionaal grensoverschrijdend personenvervoer dat is georganiseerd via een medische corridor;

    • b. personen tot en met 12 jaar;

    • c. houders van een door het Ministerie van Buitenlandse Zaken verstrekte diplomatieke identiteitskaart;

    • d. houders van diplomatieke paspoorten;

    • e. staatshoofden en leden van een buitenlandse regering;

    • f. personen werkzaam in het transport van goederen en ander transportpersoneel, voor zover noodzakelijk;

    • g. zeevarenden op andere schepen dan commerciële jachten en pleziervaart in het bezit van een monsterboekje als zij in uitoefening van hun functie reizen of als zij van of naar hun werkzaamheden reizen;

    • h. personen op een vlucht die Sint Eustatius niet als eindbestemming hebben:

      • die wegens onvoorziene omstandigheden naar de luchthaven van Sint Eustatius moeten uitwijken; of

      • die het luchtvaartuig niet verlaten;

    • i. passagiers met een NATO Travel Order of een NATO-2-visum.

  • 4. In afwijking van het tweede lid, onder d, mag de test maximaal 96 uur oud zijn bij aankomst in Sint Eustatius, indien het vervoer van een persoon buiten diens schuld om vertraagd is.

ARTIKEL III

Na artikel 6.10 van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Saba wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 6.11 Negatieve testuitslag personenvervoer via lucht- en scheepvaart

  • 1. De aanbieder van ander bedrijfsmatig personenvervoer, voor zover sprake is van vervoer met luchtvaartuigen als bedoeld in artikel 8 van de Luchtvaartwet BES of het aanbieden van personenvervoer met of zonder een dienstregeling per veerboot of passagiersschip, draagt er zorg voor dat alleen vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt toegestaan, indien een persoon, komend vanuit door Onze Minister, na overleg met de gezaghebber, aangewezen gebieden, het Europees deel van Nederland of Bonaire een op hem betrekking hebbende negatieve testuitslag kan tonen aan de aanbieder van het vervoer en een toezichthouder.

  • 2. Een negatieve testuitslag bevat:

    • a. gegevens waardoor valt te herleiden wie de persoon is die is getest;

    • b. de uitslag van een PCR-test;

    • c. de in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans Portugees of Italiaans vermelde conclusie dat de geteste persoon op dat moment niet is besmet met het virus SARS-CoV-2;

    • d. gegevens waaruit blijkt dat die test maximaal 72 uur oud is op het moment van aankomst in Saba;

    • e. een logo of kenmerk van een instituut of arts.

  • 3. Het eerste lid is niet van toepassing op:

    • a. reizigers die gebruik maken van regionaal grensoverschrijdend personenvervoer dat is georganiseerd via een medische corridor;

    • b. personen tot en met 12 jaar;

    • c. houders van een door het Ministerie van Buitenlandse Zaken verstrekte diplomatieke identiteitskaart;

    • d. houders van diplomatieke paspoorten;

    • e. staatshoofden en leden van een buitenlandse regering;

    • f. personen werkzaam in het transport van goederen en ander transportpersoneel, voor zover noodzakelijk;

    • g. zeevarenden op andere schepen dan commerciële jachten en pleziervaart in het bezit van een monsterboekje als zij in uitoefening van hun functie reizen of als zij van of naar hun werkzaamheden reizen;

    • h. personen op een vlucht die Saba niet als eindbestemming hebben:

      • die wegens onvoorziene omstandigheden naar de luchthaven van Saba moeten uitwijken; of

      • die het luchtvaartuig niet verlaten;

    • i. passagiers met een NATO Travel Order of een NATO-2-visum.

  • 4. In afwijking van het tweede lid, onder d, mag de test maximaal 96 uur oud zijn bij aankomst in Saba, indien het vervoer van een persoon buiten diens schuld om vertraagd is.

ARTIKEL IV

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, K.H. Ollongren

TOELICHTING

1. Algemeen

Met deze regeling wordt bewerkstelligd dat de aanbieder van personenvervoer via lucht- en scheepvaart alleen reizigers, uit door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (hierna: VWS) vanwege de hoge mate van aanwezigheid van covid-19 aangewezen gebieden, Europees Nederland en Bonaire (voor reizigers naar Saba of Sint Eustatius) laat reizen die in het bezit zijn van een negatieve testuitslag voor besmetting met covid-19. De betreffende reiziger dient hooguit 72 uur voor aankomst te zijn getest met een PCR-test. De regel dat een reiziger moet zijn getest is niet van toepassing op onder andere personen jonger dan dertien jaar.

De aanwijzing van de gebieden van herkomst die hiervan zijn uitgezonderd, geschiedt door de Minister van VWS, na overleg met de gezaghebbers. Voor het Caribische deel van het Koninkrijk geldt een apart afwegingskader op basis waarvan een gebied wordt aangewezen. Voor elk eiland van Caribisch Nederland zal na overleg met de gezaghebber (in Sint Eustatius: regeringscommissaris) de lijst met gebieden worden opgesteld.

Deze regeling is een aanvulling op reeds geldende adviezen en reeds geldend inreisbeleid. Het testen van reizigers is dan ook geen vervanging voor quarantaine of andere maatregelen. Het vliegverbod dat thans geldt voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba (hierna: de BES-eilanden) zal per 15 januari 2021 komen te vervallen.

Met deze regeling wordt aangesloten bij het 85e OMT-advies.1 Daarin wordt geadviseerd de mogelijkheid te verkennen voor het vereisen van een negatieve testuitslag bij binnenkomst voor alle reizigers (ook voor terugkerende ingezetenen) uit hoogrisicogebieden. Dit advies is urgenter geworden naar aanleiding van een variant van SARS-CoV-2 die is gedetecteerd in het Verenigd Koninkrijk. Deze variant lijkt zich sneller te verspreiden dan de tot heden bekende varianten van het virus. Met deze regeling wordt beoogd eraan bij te dragen dat nieuwe varianten van het virus zich niet via de betreffende reizigers naar de BES-eilanden kunnen verspreiden wat een sterke toename in het aantal besmettingen op de BES-eilanden tot gevolg kan hebben.

De wetgever heeft in artikel 58p, tweede lid, eerste zin, Wpg bepaald dat bij ministeriële regeling regels kunnen worden gesteld over het aanbieden van, de toegang tot en het gebruik van voorzieningen voor personenvervoer. In het derde lid is gespecificeerd dat die regels betrekking kunnen hebben op een verplichting voor de aanbieder van personenvervoer ervoor zorg te dragen dat aan een reiziger die vertrekt vanuit een door de Minister van VWS, na overleg met de gezaghebbers, aangewezen gebied in het buitenland of reist tussen het Europese deel van Nederland, Bonaire, Sint Eustatius of Saba uitsluitend vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt toegestaan, indien de reiziger een testuitslag kan tonen aan de aanbieder van personenvervoer en een toezichthouder, waaruit blijkt dat hij op het moment van testen niet was geïnfecteerd met SARS-CoV-2.

2. Hoofdlijnen van de regeling

Op grond van deze regeling worden maatregelen genomen die zien op de aanbieders van overig bedrijfsmatig personenvervoer via internationale lucht- en scheepvaart. Vervoerders dienen te zorgen dat passagiers die via het door hen aangeboden vervoer willen inreizen, over een negatieve testuitslag beschikken. Deze moeten zij dus bij toegang en tijdens de reis kunnen tonen aan de vervoerder. Dit geldt voor reizigers komend uit door de Minister van VWS aangewezen gebieden, aan te wijzen na overleg met de gezaghebbers, reizigers komend uit het Europees deel van Nederland en reizigers van Bonaire naar Sint Eustatius of Saba, die toegang willen tot of gebruik willen maken van (inter)nationaal vervoer om Bonaire, Sint Eustatius of Saba in te reizen per luchtvaartuig of schip. Curaçao, Sint Maarten en Aruba worden voor de toepassing van deze regeling beschouwd als ware het buitenland.2

De plicht van de vervoerder geldt, behoudens de hierna te noemen uitzonderingen, voor alle reizigers die van het vervoer gebruikmaken, ongeacht nationaliteit. Reizigers met de Nederlandse nationaliteit zijn hiervan dan ook niet uitgezonderd. Dit is conform het eerdergenoemde advies van het OMT en het discriminatieverbod uit artikel 21 van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie. Wel geldt artikel 58p, vijfde lid, Wpg: de regeling geldt niet ten aanzien van degenen die het grondgebied van Bonaire, Sint Eustatius of Saba als het eigen land willen betreden en die niet kunnen – wat blijkens de wetsgeschiedenis iets anders is dan niet willen – beschikken over een testuitslag waaruit blijkt dat zij op het moment van testen niet waren geïnfecteerd met het virus SARS-CoV-2.

Met deze maatregel wordt beoogd dat er geen reizigers uit hoogrisicogebieden de BES-eilanden binnenkomen zonder negatieve testuitslag. Op deze hoofdregel is – naast artikel 58p, vijfde lid, Wpg – een aantal uitzonderingen gemaakt te weten:

  • regionaal grensoverschrijdend personenvervoer in verband met een medische corridor;

  • personen tot en met 12 jaar;

  • houders van een door het Ministerie van Buitenlandse Zaken verstrekte diplomatieke identiteitskaart;

  • houders van diplomatieke paspoorten;

  • staatshoofden en leden van een buitenlandse regering;

  • zeevarenden op andere schepen dan commerciële jachten en pleziervaart in het bezit van een monsterboekje als zij in uitoefening van hun functie reizen of als zij van of naar hun werkzaamheden reizen;

  • personen op een vlucht die de BES-eilanden niet als eindbestemming hebben, maar wegens onvoorziene omstandigheden naar een luchthaven op één van de eilanden moeten uitwijken of die het luchtvaartuig niet verlaten;

  • passagiers met een NATO Travel Order of een NATO-2-visum;

  • personen werkzaam in het transport van goederen en ander transportpersoneel voor zover noodzakelijk.

Onder de laatste uitzondering vallen personen die werken op containerschepen, bulkschepen (bijvoorbeeld erts of steenkool), tankers (brandstoffen en chemicaliën) en visserijschepen. Daarnaast vallen hieronder ook personen werkzaam in de energiesector, zoals olie- en gasplatformen en windmolenparken, offshorebedrijven die diensten verlenen aan deze sector, en air-, cruise- en ferrycrew als zij in uitoefening van hun functie reizen. Houders van een door het Ministerie van Buitenlandse Zaken verstrekte diplomatieke identiteitskaart;

houders van diplomatieke paspoorten; en staatshoofden en leden van een buitenlandse regering zijn uitgezonderd vanwege internationale diplomatieke afspraken.

De uitzonderingen voor reizigers die gebruik maken van regionaal grensoverschrijdend personenvervoer en voor grenswerkers, grensstudenten en grensscholieren, zoals die bestaan voor Europees Nederland, zijn niet van toepassing op de BES-eilanden vanwege het insulaire karakter van de eilanden. Deze zijn daarom niet opgenomen in de uitzonderingsgronden.

De BES-eilanden hebben een medische corridor geopend voor degenen die tussen de eilanden moeten reizen om medische redenen. Het gaat om patiënten en medische specialisten. Deze mensen worden tussen het vliegveld en het ziekenhuis vervoerd. Hierbij kan gedacht worden aan dialysebehandelingen of acute zorg na een ongeval. In sommige gevallen wordt binnen een aantal uur een vliegtuig ingezet om patiënten over te brengen naar een ander eiland. In verband met de grote tijdsdruk en de genomen voorzorgsmaatregelen, waardoor de kans op besmettingen klein is, hoeft deze groep personen geen negatieve testuitslag te kunnen tonen.

De negatieve testuitslag, die reizigers aan de vervoerder dienen te tonen, moet aan een aantal eisen voldoen. Het moet onder andere gaan om een PCR-test, de testuitslag moet in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Portugees of Italiaans duidelijk maken dat de reiziger niet besmet is met SARS-CoV-2 en moet gegevens bevatten waarmee de test herleidbaar is tot de reiziger. Voor de PCR-test is gekozen omdat die onder meer door de Europese Commissie wordt gezien als de ‘gouden standaard’ voor betrouwbare testen.3 De betreffende vervoerder zal reizigers hier bij vertrek naar Bonaire, Sint Eustatius of Saba of tijdens de reis op controleren. Als de vervoerder hier niet op controleert is hij in overtreding.

Het uitgangspunt is dat de test maximaal 72 uur oud mag zijn bij binnenkomst in Bonaire, Sint Eustatius of Saba. Hierop wordt een uitzondering gemaakt indien een reiziger buiten zijn schuld om vertraging oploopt. Dan mag de testafname maximaal 96 uur oud zijn bij aankomst.

3. Verhouding tot andere regelgeving

Wet publieke gezondheid (Wpg)

De grondslag voor deze regeling is artikel 58p Wpg. Het tweede lid biedt de grondslag om regels te stellen over het aanbieden van en de toegang tot en het gebruik van voorzieningen voor personenvervoer. Het derde lid bepaalt expliciet dat die regels betrekking kunnen hebben op het verlangen van een negatieve testuitslag.

Wet bescherming persoonsgegevens BES

Met deze maatregel worden bij het opvragen en aflezen van de testuitslag geen persoonsgegevens opgenomen in een bestand of op een andere wijze verwerkt in de zin van artikel 1 van de Wet bescherming persoonsgegevens BES. Bij een positieve of ontbrekende testuitslag dient slechts de toegang tot en het gebruik van de voorzieningen voor het personenvervoer te worden geweigerd.

4. Noodzaak en evenredigheid

Het doel van de maatregel is de bestrijding van het virus, nu dat zich onder meer via het personenvervoer snel kan verspreiden. Een maatregel van een verplichte negatieve testuitslag draagt eraan bij om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarnaast wordt een influx van nieuwe varianten van het virus voorkomen. De maatregel heeft gevolgen voor de bewegingsvrijheid, de lichamelijke integriteit (door het testen), en (bij het tonen van de testuitslag) de privacy van de personen die Bonaire, Sint Eustatius of Saba in willen reizen (vastgelegd in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, artikel 8 van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mensen en de fundamentele vrijheden (hierna: EVRM) en artikel 2 van het Vierde Protocol bij het EVRM). Beperkingen van deze rechten zijn in principe toegestaan, als dit bij (of krachtens) wet geregeld is en de beperkingen noodzakelijk, proportioneel en effectief zijn om het doel van bescherming van de gezondheid te bereiken. Het gevolg voor personen die geen negatieve testuitslag krijgen of kunnen krijgen, is dat de mogelijkheid tot inreizen wordt belemmerd.

De beperkingen die deze regeling stelt worden gerechtvaardigd vanuit het belang van de volksgezondheid. Zoals hiervoor onder verwijzing naar het 85ste OMT-advies uiteen is gezet, is er een (dringende) noodzaak om de verdere verspreiding van het virus op de BES-eilanden ook door (mogelijk) besmette passagiers die naar de BES-eilanden reizen, zoveel mogelijk tegen te gaan. Door alleen reizigers vanuit het buitenland, het Europees deel van Nederland of van de andere BES-eilanden, toe te staan die een negatieve testuitslag kunnen laten zien, kan instroom van mogelijke nieuwe varianten van het virus met een hoger besmettingsrisico worden tegengaan.

Een negatieve testuitslag wordt ook verlangd van reizigers uit Europees Nederland die naar de BES-eilanden reizen en van reizigers die van Bonaire naar Sint Eustatius en Saba reizen. Voor de BES-eilanden mogen andere regels of specifieke maatregelen gelden met het oog op bijzondere omstandigheden waardoor de openbare lichamen zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland (artikel 132a, vierde lid, van de Grondwet). Daar is volgens de regering sprake van. De epidemiologische situaties in Europees en Caribisch Nederland verschillen sterk, alleen al door de grote geografische afstand, tussen Europees en Caribisch Nederland en tussen de eilanden van Caribisch Nederland onderling. Ook vanwege het insulaire karakter en de bijzondere kleinschaligheid van de eilanden worden er in Bonaire, Sint Eustatius en Saba ten opzichte van Europees Nederland verschillende maatregelen getroffen, die ook per eiland weer verschillen. Dit verschil komt ook tot uiting in de aparte advisering door het Outbreak Management Team voor Caribisch Nederland. Gezien de medische beperkingen op de eilanden en de daarmee samenhangende kwetsbaarheid van het zorgsysteem is het streven naar het indammen (containment) en buitenhouden van het virus tot nu toe het doel geweest. De mogelijkheid tot differentiatie bij de maatregelen ter bestrijding van de epidemie is tevens opgenomen in artikel 58e, eerste lid, onder a, Wpg.

Ten slotte bepaalt artikel 3, tweede lid, van het Vierde Protocol bij het EVRM dat aan niemand het recht mag worden ontnomen het grondgebied te betreden van de Staat, waarvan hij onderdaan is. Artikel 12, vierde lid, van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (hierna: IVBPR) bepaalt dat niemand willekeurig het recht mag worden ontnomen naar zijn eigen land terug te keren. Hieruit vloeit geen absoluut recht voort om zonder enige voorwaarden het grondgebied te betreden van de Staat waarvan een persoon onderdaan is, respectievelijk van het eigen land. Van het ontnemen van dit recht is met deze regeling in beginsel geen sprake. Het betreft een voorwaarde die wordt gesteld voor vervoer. Dit laat echter onverlet dat de te stellen voorwaarden niet zodanig vergaand mogen zijn dat het recht om te reizen feitelijk onder geen enkele omstandigheid meer kan worden uitgeoefend als degene voor wie dit geldt, in het buitenland is en om welke reden dan ook niet kan beschikken over de vereiste testuitslag. Daarom bepaalt artikel 58p, vijfde lid, Wpg dat een negatieve testuitslag niet verplicht is als het een persoon betreft die niet kan beschikken over een negatieve testuitslag.

5. Uitvoering, toezicht en handhaving

De verplichting zoals die is opgenomen in de nieuwe artikelen 6.11 voor Bonaire en Saba en 6.12 voor Sint Eustatius is gericht tot de vervoerders. De verplichting rust voor luchtvaart op vervoerders die verplicht zijn te beschikken over de exploitatievergunning voor luchtvervoer op basis van artikel 8 van de Luchtvaartwet BES. Voor scheepvaart is bepaald dat het veerboten en passagiersschepen betreft. Deze vervoerders dienen er dus zorg voor te dragen dat reizigers een negatieve testuitslag aan hen tonen. Hieraan wordt in de eerste plaats voldaan door te controleren of de reizigers de negatieve testuitslag bij zich dragen. Daarnaast zullen vervoerders (voorzorgs)maatregelen nemen om te zorgen dat reizigers voor en tijdens hun reis op de hoogte zijn van deze eis, bijvoorbeeld door dit op hun website en bij de ticketverkoop aan te geven.

De controle of reizigers een negatieve testuitslag bij zich hebben kunnen vervoerders uitvoeren door bij het instappen aan de reiziger te vragen de negatieve testuitslag te tonen. Het is noodzakelijk dat deze controle dan wel gebeurt voordat de BES-eilanden wordt bereikt. Op Nederlands grondgebied moet de vervoerder er immers voor zorgen dat alle reizigers de negatieve testuitslag hebben en overtreding vermijden.

Een eerste controle op de negatieve testuitslag zal dus door de aanbieder van het vervoer in het land van vertrek plaats moeten vinden. Personen zonder negatieve testuitslag zullen hierdoor – in beginsel – niet meer naar de BES-eilanden kunnen reizen. Een tweede controle, in ieder geval op de door de reiziger ingevulde en ondertekende testverklaring, vindt bij aankomst op de BES-eilanden plaats door de Dienst Publieke Gezondheid. Indien tijdens deze controle blijkt dat de negatieve testuitslag ontbreekt of niet voldoet, wordt deze persoon door de Dienst Publieke Gezondheid verzocht om terug te keren naar de locatie van vertrek of kan een op de individu gerichte alternatieve maatregel worden aangeboden.

Anders dan bij luchtvaart kunnen rederijen niet verplicht worden deze controle al in het land van vertrek te verrichten. Op grond van het VN Zeerechtverdrag (UNCLOS) kan deze maatregel niet buiten de Nederlandse territoriale zee worden opgelegd. Wel kan hen opgelegd worden de controle op de negatieve testverklaring te verrichten voordat de passagiers van boord mogen. Ook hier kan de Dienst Publieke Gezondheid een tweede controle uitvoeren op de testuitslag en de door de reiziger ingevulde en ondertekende testverklaring.

De verplichting voor de vervoerder houdt ook in dat in het aanbod van de vervoerder aan de passagier besloten moet liggen dat rechtmatig aan de passagier vervoer kan worden geweigerd, als deze niet over een negatieve testuitslag beschikt. Voor de handhaving van een situatie waarin vervoer aan een passagier geweigerd moet worden, wordt aangesloten bij de bestaande regelgeving op dat terrein.

Op de wijze waarop vervoerders uitvoering geven aan de nieuwe artikelen 6.11 voor Bonaire en Saba en 6.12 voor Sint Eustatius wordt toezicht gehouden en zo nodig handhavend opgetreden. De overtreding van deze artikelen is strafbaar gesteld op grond van artikel 68bis van de Wpg. Een dergelijke overtreding kan onder andere beboet worden met een geldboete van de eerste categorie. Dit bedraagt voor een natuurlijk persoon maximaal 435 euro en kan voor een rechtspersoon maximaal 4.350 euro bedragen. Op de naleving wordt toezicht gehouden door onder andere de politie en aangewezen buitengewone opsporingsambtenaren. Ook kan zo nodig bestuursdwang of een last onder dwangsom toegepast worden in het geval de Minister van VWS of een door hem aangewezen toezichthouder een bevel heeft gegeven over de uitvoering van de artikelen 6.11 voor Bonaire en Saba en 6.12 voor Sint Eustatius.

6. Regeldruk

De nieuwe artikelen brengen regeldruk met zich voor vervoerders en voor reizigers die gehouden zijn een negatieve testuitslag te tonen. Deze regeldruk is noodzakelijk gezien het belang van de volksgezondheid. De negatieve testuitslag draagt er immers aan bij dat het aantal besmettingen niet toeneemt en dat varianten van het virus zich niet via de betreffende reizigers naar de BES-eilanden kunnen verspreiden. De reiziger draagt de kosten voor het laten afnemen van een PCR-test. De kosten van deze test zijn niet exact te benoemen omdat de kosten hiervoor verschillen per land, daarom wordt voor de berekening van de regeldruk een schatting gemaakt van de gemiddelde kosten van een test. Ook de vervoerder zal door deze regeling een beperkte mate van regeldruk ervaren. De vervoerder moet namelijk controleren of de reiziger in het bezit is van een negatieve testuitslag.

In 2019 deden zo’n 650.000 reizigers Bonaire, Sint Eustatius of Saba aan per boot of vliegtuig.4 Door een afname in het reisverkeer door het coronavirus wordt uitgegaan van zo’n 400.000 reizigers die verplicht zijn een test af te nemen. Naar schatting zijn daarvan 100.000 personen uit Nederland afkomstig. De prijs van test wordt gemiddeld geschat op € 90. De gevolgen voor de regeldruk zijn als volgt:

Regeldruk

P

Q

Totaal

Afnemen test

€ 90

100.000

€ 9.000.000

Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) heeft het dossier niet geselecteerd voor een formeel advies, omdat de gevolgen voor de regeldruk in de toelichting toereikend in beeld zijn gebracht

7. Parlementaire zeggenschap

Gelet op artikel 58c, derde lid, Wpg treedt deze ministeriële regeling de dag na publicatie in werking, aangezien sprake is van een zeer dringende omstandigheid waarin ter beperking van gevaar direct moet worden gehandeld. Wegens het aflopen van het vliegverbod op 15 januari 2021, het grote aantal besmettingen op Bonaire, in Europees Nederland en in het buitenland, door de in het buitenland gevonden varianten van het virus en wegens het feit dat Sint Eustatius en Saba op dit moment geen besmettingen met het virus kennen, is het noodzakelijk om direct reizigers te controleren op een negatieve testuitslag. Daarom is toepassing gegeven aan de spoedprocedure van artikel 58c, derde lid, Wpg. De regeling wordt binnen twee dagen na vaststelling aan beide Kamers der Staten-Generaal overgelegd. De regeling vervalt van rechtswege indien de Tweede Kamer binnen een week na de toezending besluit niet in te stemmen met de regeling.

8. Inwerkingtreding

De onderhavige regeling treedt in werking op de dag na publicatie in de Staatscourant. Vanwege de vereiste spoed wordt daarbij afgeweken van de zogeheten vaste verandermomenten en de minimuminvoeringstermijn van drie maanden.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.M. de Jonge


X Noot
1

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2020, 9 november). Advies n.a.v. 85e OMT.

X Noot
2

Kamerstukken II 2020/21, 35 695, nr. 3, paragraaf 4.

X Noot
3

Commission Recommendation of 18.11.2020 on the use of rapid antigen tests for the diagnosis of SARS-CoV-2 infection, C(2020)8037.

Naar boven