Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 26 april 2021, nr. 21121476, houdende tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter bescherming van de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes voor de beheersing van suzuki-fruitvlieg (Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii), 2021)

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat;

Gelet op artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van de Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309);

BESLUIT:

Artikel 1

Tijdelijke vrijstelling als bedoeld in artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 wordt verleend het gebruik van Exirel ter bescherming van de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii).

Artikel 2

De vrijstelling is slechts van toepassing indien de gebruiksvoorschriften in de bijlage bij dit besluit worden nageleefd.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking:

  • – in de onbedekte teelt van kers met ingang van 1 mei 2021 en vervalt op 15 augustus 2021;

  • – in de onbedekte teelt van druif met ingang van 15 juli 2021 en vervalt op 30 september 2021;

  • – in de onbedekte teelt van pruim met ingang van 1 juni 2021 en vervalt op 28 september 2021;

  • – in de onbedekte teelt van blauwe bes met ingang van 1 juni 2021 en vervalt op 28 september 2021.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii), 2021.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, F. Kooiman Wnd. Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Bezwaar

Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na dagtekening van dit besluit digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen.

Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via "mijn.rvo.nl". Om in te loggen heeft u uw gebruikerscode en wachtwoord nodig, voor de ondertekening een TAN-code. Bij een digitaal bezwaarschrift stuurt u een kopie van dit besluit mee als pdf-bestand of u stuurt een kopie per post na.

Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, afdeling Juridische Zaken, Postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Bij een schriftelijk bezwaar stuurt u een kopie van dit besluit mee met uw bezwaarschrift.

Op mijn.rvo.nl/bezwaar vindt u meer belangrijke informatie over het digitaal en schriftelijk indienen van een bezwaarschrift.

Meer informatie

Heeft u nog vragen over uw bezwaarschrift, kijk dan op de website: mijn.rvo.nl. of bel: 088 042 42 42 (lokaal tarief).

BIJLAGE: WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Exirel (cyantraniliprole 100 g/L)

Wettelijk Gebruiksvoorschrift

Het middel is uitsluitend toegelaten als insectenbestrijdingsmiddel voor het professionele gebruik door middel van een gewasbehandeling in de volgende toepassingsgebieden (volgens Definitielijst toepassingsgebieden versie 2.1, Ctgb juni 2019) onder de hierna vermelde toepassingsvoorwaarden

Toepassingsvoorwaarden:

Toepassings-

gebied

Te bestrijden organisme

Dosering (middel) per toepassing

Maximale dosering (middel) per toepassing

Maximaal aantal toepassingen per 12 maanden

Minimum interval tussen toepassingen in dagen

Veiligheidstermijn in dagen of uiterst gewasstadium waarop toegepast mag worden

kers (onbedekt)

suzuki-fruitvlieg

0,075 %

(75 ml/100 L water)

1 l/ha

2

10

7

druif (onbedekt)

suzuki-fruitvlieg

0,075 %

(75 ml/100 L water)

0,9 l/ha

2

14

10

pruim (onbedekt)

suzuki-fruitvlieg

0,075 %

(75 ml/100 L water)

1 l/ha

2

10

7

blauwe bes (onbedekt)

suzuki-fruitvlieg

0,075 %

(75 ml/100 L water)

0,9 l/ha

2

10

3

Toepassingsvoorwaarden

Beschermende handschoenen dragen bij het mengen en laden en het toepassen van het middel.

Om in het water levende organismen, bijen en overige niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/ insecten te beschermen is toepassing in de teelt van kers, pruim, blauwe bes en druif uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik wordt gemaakt van:

  • – een techniek uit de klasse DRT99, of

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT97,5 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij/struikrij of de laatste boom of struik in de rij tot aan de perceelgrens/de insteek van de sloot.

Gevaarlijk voor bijen. Om de bijen en andere bestuivende insecten te beschermen mag u dit product niet gebruiken op in bloei staande gewassen. Verwijder onkruid voordat het bloeit.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

Resistentiemanagement

Dit middel bevat de werkzame stof cyantraniliprole. Cyantraniliprole behoort tot de diamides. De Irac code is 28. Bij dit product bestaat er kans op resistentieontwikkeling. In het kader van resistentiemanagement dient u de adviezen die gegeven worden in de voorlichtingsboodschappen, op te volgen.

TOELICHTING

1 Algemeen

Artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en nr. 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309) (hierna: Verordening (EG) nr. 1107/2009) en artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Wgb) maken het mogelijk in bijzondere omstandigheden tijdelijke vrijstelling te verlenen van het verbod om een niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel binnen Nederland te brengen, op de markt te brengen, voorhanden te hebben of te gebruiken.

Tijdelijke vrijstelling kan worden verleend als een maatregel nodig blijkt voor een gecontroleerd en beperkt gebruik ter beheersing van een noodsituatie die op geen enkele andere redelijke manier te beheersen is.

2 Adviezen

2.1 Noodsituatie

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een noodsituatie.

Gevaar

Suzuki-fruitvlieg komt verspreid over het hele land voor. De larven zitten in de vruchten en voeden zich met het vruchtvlees waardoor snel rot ontstaat. Bij een geringe aantasting van kers en blauwe bes is de economische schade groot vanwege een nultolerantie bij de afnemers, wat inhoudt dat de hele partij onverkoopbaar is als enkele aangetaste vruchten in een partij aangetroffen worden. Voor pruim loopt de vruchtuitval door de aantasting aan het einde van het oogstseizoen op late rassen op tot 75%. Schade in rode druiven geeft opbrengstverlies van 15-100% en in witte en gris druiven 15%. Bij meer dan 20% aantasting is het niet meer mogelijk om goede wijn te maken.

Alternatieven
Maatregelen

Er zijn geen advies- of waarschuwingssystemen beschikbaar voor suzuki-fruitvlieg.

Er zijn nog geen natuurlijke vijanden die in de praktijk kunnen worden ingezet.

Er wordt praktijkervaring opgedaan met het innetten van boomgaarden met insectengaas. Het moment van aantasting kan door innetten worden verlaat, waardoor de aantasting uiteindelijk lager uitkomt. Bij zoete kersen is innetten een perspectiefvolle optie, die in de praktijk steeds meer wordt toegepast. Innetten van zure kersen en pruimen is niet rendabel. Innetten is niet overal toegestaan als gevolg van ruimtelijke ordeningsregelingen.

Hygiënische maatregelen zijn niet afdoende. Het verwijderen van aangetaste vruchten als preventieve maatregel is niet mogelijk omdat de aantasting slecht zichtbaar is. Het is niet mogelijk alle vruchten te oogsten. Het is niet te voorkomen dat tijdens de oogst een deel van de vruchten op de grond valt.

Met de toepassing van deze maatregelen kan de suzuki-fruitvlieg niet afdoende bestreden worden.

Toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, voormalige RUBmiddelen en goedgekeurde basisstoffen:

In de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes zijn verschillende insecticiden toegelaten. Deze middelen hebben geen tot onvoldoende werking tegen suzuki-fruitvlieg of er gelden beperkingen waardoor deze middelen niet voldoen om suzuki-fruitvlieg te beheersen.

Bijzondere omstandigheden

Het dossier voor de reguliere toelating is in 2015 ingediend. De zonale rapporteur heeft de evaluatie inmiddels afgerond. Het Ctgb beoordeelt momenteel een aanvraag voor een wederzijdse erkenning. Exirel is daarmee niet beschikbaar voor het teeltseizoen van 2021.

Conclusie

De NVWA komt tot volgende conclusies:

  • • een landbouwtechnisch doelmatige onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes in Nederland wordt bedreigd door onvoldoende mogelijkheden tot beheersing van suzuki-fruitvlieg;

  • • een landbouwkundig doelmatige onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes is met het beschikbare pakket aan maatregelen en middelen niet mogelijk;

  • • Er is perspectief voor een reguliere toelating van het middel op basis van cyantraniliprole in de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes in Nederland waardoor een kortstondig noodverband gerechtvaardigd is.

De tijdelijke vrijstelling van Exirel voor het beheersen van suzuki-fruitvlieg in de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes voldoet aan de criteria voor een noodsituatie.

2.2 Risicobeoordeling

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van aanvaardbare risico’s.

Humane toxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende restrictiezinnen:

Beschermende handschoenen dragen bij het mengen en laden en het toepassen van het middel.

Volksgezondheid

Voldoet aan de eisen.

Gedrag in het milieu

Voldoet aan de eisen.

Ecotoxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende restrictiezinnen:

Om in het water levende organismen, bijen en overige niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/ insecten te beschermen is toepassing in de teelt van kers, pruim, blauwe bes en druif uitsluitend toegestaan indien op het gehele perceel gebruik wordt gemaakt van:

  • – een techniek uit de klasse DRT99, of

  • – een techniek uit tenminste de klasse DRT97,5 in combinatie met een teeltvrije zone van tenminste 450 centimeter gemeten vanaf het midden van de laatste bomenrij/struikrij of de laatste boom of struik in de rij tot aan de perceelgrens/de insteek van de sloot.

Gevaarlijk voor bijen. Om de bijen en andere bestuivende insecten te beschermen mag u dit product niet gebruiken op in bloei staande gewassen. Verwijder onkruid voordat het bloeit.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

Conclusie

Het College constateert dat er na het nemen van risicoreducerende maatregelen / het inachtnemen van restrictiezinnen geen risico verbonden is aan de vrijstelling.

Advies

Gezien het risico adviseert het College een vrijstelling ex artikel 38 Wgb van het gewasbeschermingsmiddel Exirel in de teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes te verlenen onder vermelding van de risicoreducerende maatregelen / restrictiezinnen die vermeld staan onder de kop “Beoordeling”.

3 Overwegingen

Een hernieuwde tijdelijke vrijstelling van het gewasbeschermingsmiddel Exirel is gewenst, omdat zonder deze vrijstelling de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes op geen enkele andere redelijke wijze te beschermen is tegen suzuki-fruitvlieg. Hierdoor wordt de doelmatige onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes bedreigd. Belanghebbenden spannen zich in om op korte termijn te beschikken over een regulier toegelaten gewasbeschermingsmiddel.

In het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (zie bijlage bij dit besluit) zijn de risico reducerende maatregelen overgenomen die door het Ctgb zijn voorgesteld.

Vrijstelling voor de toepassing van Exirel in de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes werd eerder verleend:

4 Besluit

De adviezen van de NVWA en het Ctgb overnemend, heb ik in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, besloten om op grond van artikel 38 van de Wgb tijdelijke vrijstelling te verlenen voor het gebruik van het gewasbeschermingsmiddel Exirel ter bescherming van de onbedekte teelt van kers, druif, pruim en blauwe bes tegen suzuki-fruitvlieg.

Dit besluit treedt in werking:

  • – in de onbedekte teelt van kers met ingang van 1 mei 2021 en vervalt op 15 augustus 2021;

  • – in de onbedekte teelt van druif met ingang van 15 juli 2021 en vervalt op 30 september 2021;

  • – in de onbedekte teelt van pruim met ingang van 1 juni 2021 en vervalt op 28 september 2021;

  • – in de onbedekte teelt van blauwe bes met ingang van 1 juni 2021 en vervalt op 28 september 2021.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, F. Kooiman Wnd. Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Naar boven