TOELICHTING
1. Aanleiding
Met deze wijziging van de Regeling zorgverzekering (Rzv) zijn drie geneesmiddelen
in de sluis geplaatst. Het betreffen:
-
– Carfilzomib (merknaam: Kyprolis) voor zover verstrekt in het kader van andere behandelingen
dan de toepassing in combinatie met lenalidomide en dexamethason óf in combinatie
met dexamethason voor multipel myeloom bij volwassenen die ten minste één andere behandeling
hebben gehad.
-
– Autologe CD34+ cel-verrijkte populatie met hematopoëtische stam- en voorlopercellen
(HSPC) die ex vivo getransduceerd zijn met behulp van een lentivirale vector die het
humane arylsulfatase A-gen (ARSA-gen) codeert (merknaam: Libmeldy, voorheen ook OTL-200
genoemd) voor zover verstrekt in het kader van de behandeling van metachromatische
leukodystrofie (MLD) gekenmerkt door bi-allelische mutaties in het arylsulfatase A-gen
(ARSA-gen), wat leidt tot verminderde enzymatische activiteit van ARSA:
-
1. bij kinderen met laat-infantiele of vroeg-juveniele vormen, zonder klinische manifestaties
van de ziekte;
-
2. bij kinderen met de vroeg-juveniele vorm, met vroege klinische manifestaties van
de ziekte, die nog zelfstandig kunnen lopen en vóór het begin van cognitieve achteruitgang.
-
– Het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab (merknaam: Phesgo) voor zover verstrekt in
het kader van de behandeling van kanker.
2. Sluis
Met het oog op het nemen van maatregelen die een beheerste instroom in het basispakket
mogelijk maken, is per 1 juli 2018 in artikel 2.4a van het Besluit zorgverzekering
de bevoegdheid om dure intramurale geneesmiddelen (tijdelijk) uit te sluiten nadrukkelijk
geregeld (Stb. 2018, 131). De toepassing van deze bevoegdheid wordt ‘de sluis’ genoemd. Zolang een geneesmiddel
in de sluis is geplaatst, is het uitgesloten van het basispakket en wordt het niet
vergoed uit hoofde van de zorgverzekering.
Een intramuraal geneesmiddel komt in aanmerking voor de sluis in de volgende twee
gevallen:
-
• het verwacht macrokostenbeslag van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling
van één nieuwe indicatie of van meerdere nieuwe indicaties samen bedraagt € 40 miljoen
of meer per jaar. Alle nieuwe indicaties worden in de sluis geplaatst. Op het moment
van plaatsing in de sluis worden bestaande indicaties uitgezonderd van de toepassing
van de sluis. Het geneesmiddel is voor bestaande indicaties derhalve niet uitgesloten
van het basispakket;
-
• de verwachte kosten van de verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling van
een nieuwe indicatie zijn € 50.000 of meer per jaar en het verwachte macrokostenbeslag
van die verstrekkingen bedraagt € 10 miljoen of meer per jaar. Deze nieuwe indicatie
wordt in de sluis geplaatst.
Onder een indicatie valt niet alleen een indicatie waarvoor het geneesmiddel is of
wordt geregistreerd, maar ook "off-label" gebruik van het geneesmiddel dat is of wordt
geprotocolleerd of gestandaardiseerd door de beroepsgroep. Plaatsing in de sluis geschiedt
binnen vier weken na registratie respectievelijk vaststelling van het protocol of
de standaard voor de nieuwe indicatie.
Terwijl het geneesmiddel in de sluis is geplaatst, kan eventuele opname in het basispakket
worden beoordeeld. Hierover kan Zorginstituut Nederland (hierna: Zorginstituut) advies
worden gevraagd. De sluis maakt het mogelijk maatregelen te treffen om de verstrekking
van het geneesmiddel op betaalbare wijze via het basispakket toegankelijk te maken
en te houden. Dit kunnen financiële maatregelen zijn, in het bijzonder het sluiten
van een financieel arrangement met de leverancier van het geneesmiddel, alsmede maatregelen
om gepast gebruik van het geneesmiddel te bevorderen en te borgen.
Als, voor zover van toepassing, het Zorginstituut advies heeft uitgebracht en er voldoende
maatregelen zijn getroffen voor gepast gebruik van het geneesmiddel en voor het afdekken
van financiële risico’s, kan besloten worden over opname van het geneesmiddel in het
basispakket.
De opname in het basispakket kan tijdelijk of onder voorwaarden geschieden. De tijdelijkheid
of de voorwaarden zijn dan afgeleid van de maatregelen die zijn geïnitieerd of getroffen
voor het realiseren van gepast gebruik van het geneesmiddel en voor het afdekken van
financiële risico’s. Wanneer de opname tijdelijk is, bijvoorbeeld gedurende de looptijd
van een financieel arrangement, dient rekening gehouden te worden met de mogelijkheid
dat het geneesmiddel daarna geen deel meer uitmaakt van het basispakket.
3. Carfilzomib
Positieve opinie CHMP
Carfilzomib is een intramuraal geneesmiddel dat op dit moment beschikbaar is bij de
behandeling van multipel myeloom bij volwassenen die ten minste één andere behandeling
hebben gehad. Het betreft een combinatiebehandeling met lenalidomide en dexamethason
óf met alleen dexamethason. Op 12 november 2020 heeft het Committee for Medicinal
Products for Human Use (hierna: CHMP) een positieve opinie gegeven over het gebruik
van carfilzomib voor een nieuwe combinatiebehandeling van deze patiënten, namelijk
met daratumumab en dexamethason. Het oordeel is aan de Europese Commissie voorgelegd
in het kader van toelating tot de Europese markt. Naar verwachting zal de Europese
Commissie op korte termijn een handelsvergunning voor deze nieuwe indicatie uitbreiding
van dit geneesmiddel afgeven.
Toepassing sluis
De verstrekking van het geneesmiddel carfilzomib voor bovengenoemde nieuwe combinatiebehandeling
komt in aanmerking voor plaatsing in de sluis. Dat was reeds aangekondigd in de brief
aan de Tweede Kamer van 8 oktober 2020 (Kamerstukken II 2020/21, 29 477, nr. 664).
De raming van het aantal patiënten dat in aanmerking komt voor behandeling met carfilzomib
voor de nieuwe combinatiebehandeling is gebaseerd op de informatie uit de Horizonscan.
Hieruit blijkt dat jaarlijks 251 patiënten in aanmerking zouden komen voor deze behandeling
met carfilzomib. Uit een recente wetenschappelijke publicatie blijkt dat de mediane
behandelduur voor de nieuwe combinatiebehandeling 70,1 weken bedraagt. De kosten voor
de behandeling met carfilzomib voor de nieuwe combinatiebehandeling worden geraamd
op € 146.060 per jaar. Uitgaande van een behandelduur van 70 weken bedraagt het structureel
te verwachten macrokostenbeslag van carfilzomib voor de nieuwe combinatiebehandeling
vanaf het tweede kalenderjaar na introductie ongeveer € 49 miljoen per jaar. Daarmee
voldoet de verstrekking van carfilzomib voor de nieuwe combinatiebehandeling aan de
criteria voor toepassing van de sluis aangezien het verwacht macrokostenbeslag van
het geneesmiddel voor deze behandeling meer dan € 40 miljoen per jaar bedraagt.
Consequentie van de toepassing van de sluis op de nieuwe combinatiebehandeling is
dat ook toekomstige indicaties van carfilzomib niet zonder meer deel zullen uitmaken
van het basispakket. Carfilzomib wordt met deze regeling daarom uitgesloten van het
basispakket voor alle behandelingen met uitzondering van de reeds bestaande indicatie.
Carfilzomib was eerder al geregistreerd voor de behandeling in combinatie met lenalidomide en dexamethason óf in combinatie met alleen dexamethason van multipel myeloom bij volwassenen die
ten minste één andere behandeling hebben gehad. De verstrekking van carfilzomib in
het kader van de behandeling van de bestaande indicatie wordt niet uitgesloten van
het basispakket door de toepassing van de sluis op carfilzomib.
4. Autologe CD34+ cel-verrijkte populatie met hematopoëtische stam- en voorlopercellen
(HSPC) die ex vivo getransduceerd zijn met behulp van een lentivirale vector die het
humane arylsulfatase A-gen (ARSA-gen) codeert
Nieuw geneesmiddel
Autologe CD34+ cel-verrijkte populatie met hematopoëtische stam- en voorlopercellen
(HSPC) die ex vivo getransduceerd zijn met behulp van een lentivirale vector die het
humane arylsulfatase A-gen (ARSA-gen) codeert (hierna: het product) is een nieuw intramuraal
geneesmiddel. Op 17 december 2020 heeft de Europese Commissie een handelsvergunning
afgegeven voor het product ten behoeve van de behandeling van metachromatische leukodystrofie
(MLD) gekenmerkt door bi-allelische mutaties in het arylsulfatase A-gen (ARSA-gen),
wat leidt tot verminderde enzymatische activiteit van ARSA: 1) bij kinderen met laat-infantiele
of vroeg-juveniele vormen, zonder klinische manifestaties van de ziekte; 2) bij kinderen
met de vroeg-juveniele vorm, met vroege klinische manifestaties van de ziekte, die
nog zelfstandig kunnen lopen en vóór het begin van cognitieve achteruitgang.
Toepassing sluis
De verstrekking van het product bij de behandeling van bovengenoemde indicatie komt
in aanmerking voor plaatsing in de sluis. Dat was reeds aangekondigd in de brief aan
de Tweede Kamer van 25 maart 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 29 477, nr. 650).
De raming van het aantal patiënten dat in aanmerking komt voor behandeling met het
product voor de bovengenoemde indicatie is gebaseerd op de informatie uit de Horizonscan.
Hieruit blijkt dat in de eerste drie jaar na toelating in totaal 3 tot 15 patiënten
in aanmerking komen voor deze behandeling. De behandeling bestaat uit een eenmalige
toediening van de werkzame stof. De lijstprijs bedraagt blijkens de Horizonscan volgens
de fabrikant maximaal € 3 miljoen per patiënt. Uitgaande van gemiddeld 5 patiënten
bedraagt het te verwachten macrokostenbeslag van dit product voor deze indicatie € 15
miljoen per jaar. De verstrekking van het product voor bovengenoemde behandeling voldoet
aan de criteria voor toepassing van de sluis aangezien de verwachte kosten van de
verstrekking van het geneesmiddel voor de behandeling van deze indicatie € 50.000
of meer per jaar zijn en het verwachte macrokostenbeslag van deze verstrekking € 10
miljoen of meer per jaar bedraagt.
Consequentie van de toepassing van de sluis is dat de verstrekking van het product
voor de bovengenoemde behandeling in de sluis wordt geplaatst en vooralsnog geen deel
uitmaakt van het basispakket.
5. Pertuzumab-trastuzumab
Nieuw geneesmiddel
Pertuzumab-trastuzumab (merknaam: Phesgo) is een intramuraal geneesmiddel. Op 23 december
2020 heeft de Europese Commissie een handelsvergunning afgegeven voor pertuzumab-trastuzumab
voor de behandeling van borstkanker. Specifiek betreft het, in combinatie met chemotherapie,
de neo-adjuvante behandeling van volwassenen met HER2-positief, lokaal gevorderd inflammatoir,
of vroeg-stadium mammacarcinoom met veel kans op een recidief en de adjuvante behandeling
van volwassenen met HER2-positief vroeg-stadium mammacarcinoom met veel kans op een
recidief. Daarnaast is het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab, voor zover verstrekt
in combinatie met docetaxel, geïndiceerd voor volwassenen met HER2-positief gemetastaseerd
of lokaal teruggekeerd, niet-reseceerbaar mammacarcinoom, die niet eerder een anti-HER2-therapie
of chemotherapie voor hun gemetastaseerde ziekte hebben gehad.
Toepassing sluis
De verstrekking van het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab bij de behandeling van
bovengenoemde indicaties komt in aanmerking voor plaatsing in de sluis. Dat was reeds
aangekondigd in de brief aan de Tweede Kamer van 8 oktober 2020 (Kamerstukken II 2020/21,
29 477, nr. 664).
De raming van het aantal patiënten dat in aanmerking komt voor behandeling met dit
geneesmiddel voor deze indicaties is gebaseerd op informatie uit de Horizonscan. Hieruit
blijkt dat jaarlijks maximaal 1.960 patiënten in aanmerking zouden komen voor deze
behandeling. Dit is het aantal patiënten dat op dit moment de separate geneesmiddelen
pertuzumab en trastuzumab bij wijze van combinatiebehandeling ontvangt bij deze indicaties.
Het middel wordt eenmaal per drie weken toegediend en de gemiddelde behandelduur verschilt
per indicatie. De behandelkosten worden geraamd op gemiddeld € 30.000 per patiënt
per jaar. Dit is gebaseerd op de huidige inzet per patiënt van de separate geneesmiddelen
pertuzumab en trastuzumab bij wijze van combinatiebehandeling voor bovengenoemde indicaties
en de lijstprijs van het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab. Het structureel te verwachten
macrokostenbeslag bedraagt derhalve ongeveer € 59 miljoen per jaar. Daarmee voldoet
de verstrekking van pertuzumab-trastuzumab aan de criteria voor toepassing van de
sluis aangezien het verwachte macrokostenbeslag van dit geneesmiddel voor de behandeling
van bovengenoemde indicaties meer dan € 40 miljoen per jaar bedraagt.
Consequentie van de toepassing van de sluis op de behandeling voor bovengenoemde indicaties
is dat ook toekomstige indicaties van het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab niet
zonder meer deel zullen uitmaken van het basispakket. Het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab
wordt met deze regeling daarom uitgesloten van het basispakket voor de behandeling
van kanker. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat de verstrekking van de geneesmiddelen
pertuzumab en trastuzumab afzonderlijk of in combinatietherapie niet is uitgesloten
van het basispakket door de toepassing van de sluis op het geneesmiddel pertuzumab-trastuzumab.
6. Vervolg
De leveranciers van bovengenoemde geneesmiddelen zijn reeds geïnformeerd over de toepassing
van de sluis op de betreffende geneesmiddelen. De volgende stap is advisering door
het Zorginstituut over opname in het basispakket. Ten behoeve van de advisering worden
de leveranciers verzocht een dossier in te dienen bij het Zorginstituut.
In het advies kan het Zorginstituut ingaan op het sluiten van een financieel arrangement
of het bevorderen van gepast gebruik. Wanneer advies is uitgebracht en er – voor zover
van toepassing – sprake is van succesvolle onderhandelingen over een financieel arrangement
en van waarborgen voor gepast gebruik, kan besloten worden over opname in het basispakket
van het geneesmiddel.
De Minister voor Medische Zorg, T. van Ark