TOELICHTING
1. Algemeen
Op grond van artikel 6.7b van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 (Trm) is
de aanbieder van personenvervoer via lucht- en scheepvaart verplicht alleen vervoer
aan reizigers uit een zogenoemd hoogrisicogebied in het buitenland aan te bieden die
een negatieve NAAT-testuitslag kunnen tonen aan de vervoerder. De betreffende reizigers
dienen hooguit tweeënzeventig uur voor aankomst in Europees Nederland te zijn getest
met een NAAT-test. Met deze regeling wordt bewerkstelligd dat de aanbieder van personenvervoer
via lucht- en scheepvaart wordt verplicht ook uitsluitend vervoer aan te bieden aan
reizigers uit Bonaire naar Europees Nederland die een negatieve NAAT-test van tweeënzeventig
uur oud kunnen tonen aan de vervoerder. Deze plicht bestaat reeds voor reizigers uit
Bonaire naar Sint Eustatius en Saba (de artikelen 6.12 van de Tijdelijke regeling
maatregelen covid-19 Sint Eustatius en 6.11 van de Tijdelijke regeling maatregelen
covid-19 Saba).
De artikelen 6.7c Trm, 6.12 van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Sint Eustatius
en 6.13 van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Saba regelen dat de aanbieder
van personenvervoer via lucht- en scheepvaart alleen vervoer aanbied aan reizigers
uit een zogenoemd hoogrisicogebied in het buitenland of een door de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport, na overleg met de gezaghebber, aangewezen gebieden, die een negatieve
antigeentestuitslag of recente negatieve NAAT-testuitslag kunnen tonen aan de vervoerder.
De betreffende reiziger dient hooguit vierentwintig uur voor het aan boord gaan van
het luchtvaartuig, de boot of het schip te zijn getest met een antigeentest of NAAT-test.
Met deze regeling wordt bewerkstelligd dat de aanbieder van personenvervoer via lucht-
en scheepvaart ook van reizigers uit Bonaire een negatieve testuitslag van een antigeentest
of recente NAAT-test verlangt (van vierentwintig uur oud) als voorwaarde voor het
aanbieden van vervoer.
2. Hoofdlijnen van de regeling
Op grond van deze regeling, die de Trm, de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19
Sint Eustatius en de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 Saba wijzigt, worden
maatregelen genomen die zien op de aanbieders van personenvervoer via internationale
lucht- en scheepvaart. Vervoerders dienen te zorgen dat passagiers uit Bonaire die
via het door hen aangeboden vervoer Europees Nederland, Sint Eustatius of Saba willen
inreizen, alleen toegang tot het vervoer wordt aangeboden als zij over een negatieve
testuitslag van een NAAT-test en antigeentest beschikken. Deze moeten zij bij toegang
en tijdens de reis kunnen tonen aan de vervoerder of een toezichthouder.
Met deze maatregel wordt beoogd dat er geen reizigers uit hoogrisicogebieden, zoals
op dit moment Bonaire, binnenkomen in Europees Nederland, Sint Eustatius of Saba zonder
negatieve testuitslag. Op deze hoofdregel is – naast artikel 58p, vijfde lid, Wpg
– een aantal uitzonderingen gemaakt in de betreffende artikelen.
3. Verhouding tot andere regelgeving
De wetgever heeft in artikel 58p, tweede lid, eerste zin, van de Wet publieke gezondheid
(Wpg) bepaald dat bij ministeriële regeling regels kunnen worden gesteld over het
aanbieden van, de toegang tot en het gebruik van voorzieningen voor personenvervoer.
In het derde lid is gespecificeerd dat die regels betrekking kunnen hebben op een
verplichting voor de aanbieder van personenvervoer ervoor zorg te dragen dat aan een
reiziger die reist tussen het Europese deel van Nederland, Sint Eustatius of Saba
en Bonaire uitsluitend vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en
gebruik daarvan wordt toegestaan, indien de reiziger een testuitslag kan tonen aan
de aanbieder van personenvervoer en een toezichthouder, waaruit blijkt dat hij op
het moment van testen niet was geïnfecteerd met SARS-CoV-2 (hierna: het virus).
4. Noodzaak en evenredigheid
Het doel van de maatregel is de bestrijding van het virus, nu dat zich potentieel
via het personenvervoer snel kan verspreiden. Een maatregel van een verplichte negatieve
testuitslag draagt eraan bij om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarnaast
wordt een influx van nieuwe varianten van het virus voorkomen. De maatregel heeft
gevolgen voor de bewegingsvrijheid, de lichamelijke integriteit (door het testen),
en (bij het tonen van de testuitslag) de privacy van de personen die vanuit Bonaire
naar Europees Nederland, Sint Eustatius of Saba willen reizen (vastgelegd in de artikelen
10 en 11 van de Grondwet, artikel 8 van het Europees verdrag tot bescherming van de
rechten van de mensen en de fundamentele vrijheden (hierna: EVRM) en artikel 2 van
het Vierde Protocol bij het EVRM). Beperkingen van deze rechten zijn in principe toegestaan,
als dit bij (of krachtens) wet geregeld is en de beperkingen noodzakelijk, proportioneel
en effectief zijn om het doel van bescherming van de gezondheid te bereiken. Het gevolg
voor personen die geen negatieve testuitslag krijgen of kunnen krijgen, is dat de
mogelijkheid tot inreizen wordt belemmerd. Artikel 58p, vijfde lid, van de Wet publieke
gezondheid, bepaalt echter dat een negatieve testuitslag niet verplicht is als het
een persoon betreft die niet kan beschikken over een negatieve testuitslag.
De beperkingen die deze regeling stelt, worden gerechtvaardigd vanuit het belang van
de volksgezondheid. Aanleiding is de verslechterde epidemiologische situatie op Bonaire.
Op 16 maart 2021 werden tweeënzestig personen positief getest en lagen er zes personen
opgenomen in het ziekenhuis. Vanwege de aanhoudende stijging van de incidentie (1056/100.000/7
dagen) en positivity rate (30%)1 ondanks de genomen maatregelen, de aanwezigheid van de Britse variant en de beperkte
(medische) faciliteiten op het eiland adviseert het RIVM Bonaire als hoogrisicogebied
te beschouwen. Door alleen reizigers vanuit Bonaire toe te staan die een negatieve
testuitslag kunnen laten zien, kan er zo veel als mogelijk voor worden gezorgd dat
alleen personen die niet zijn besmet met het virus kunnen inreizen.
Zodra de epidemiologische situatie dit toelaat zal, na advies van het RIVM, de regeling
worden aangepast.
5. Regeldruk
De nieuwe artikelen brengen regeldruk met zich voor vervoerders en voor reizigers
die gehouden zijn een negatieve testuitslag te tonen. Deze regeldruk is noodzakelijk
gezien het belang van de volksgezondheid. De negatieve testuitslag draagt er immers
aan bij dat het aantal besmettingen niet toeneemt en dat varianten van het virus zich
niet via reizigers uit Bonaire naar Europees Nederland, Sint Eustatius of Saba verspreiden.
De reiziger draagt de kosten voor het laten afnemen van een NAAT-test of antigeentest.
Ook de vervoerder zal door deze regeling een beperkte mate van regeldruk ervaren.
De vervoerder moet namelijk controleren of de reiziger in het bezit is van een negatieve
testuitslag.
De schatting is dat per week circa vijfhonderd reizigers Sint Eustatius, Saba of Europees
Nederland aandoen per boot of vliegtuig vanuit Bonaire.2 De prijs van een NAAT- en antigeentest wordt gemiddeld geschat op € 150,–. De gevolgen
voor de regeldruk zijn als volgt:
Regeldruk
|
P
|
Q
|
Totaal per week
|
Afnemen test
|
€ 150
|
500
|
€ 75.000
|
Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) heeft het dossier niet geselecteerd voor
een formeel advies, omdat de gevolgen voor de regeldruk van burgers en bedrijven toereikend
in beeld zijn gebracht.
Artikelsgewijs
Artikel I
Onderdelen A en B
De onderdelen A en B regelen dat de aanbieder van bedrijfsmatig personenvervoer, voor
zover sprake is van vervoer met een luchtvaartuig als bedoeld in artikel 16 van de
Luchtvaartwet of van personenvervoer met of zonder dienstregeling per veerboot, passagiersschip
of vrachtschip dat maximaal twaalf passagiers vervoert, er zorg voor draagt dat alleen
vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt
toegestaan, indien een persoon, komend vanuit Bonaire, een op hem betrekking hebbende
negatieve NAAT-testuitslag (van maximaal tweeënzeventig uur oud) en antigeen- of recente
NAAT-testuitslag (van maximaal vierentwintig uur oud) kan tonen aan de aanbieder van
het vervoer en aan een toezichthouder. Indien de NAAT-test is afgenomen in de periode
van 24 uur voor boarden, vervalt de antigeentestverplichting. Op de onderbouwing hiervan
is reeds ingegaan in het algemene deel van deze toelichting.
Artikel II
Artikel II regelt dat de aanbieder van bedrijfsmatig personenvervoer, voor zover sprake
is van vervoer met een luchtvaartuig als bedoeld in artikel 8 van de Luchtvaartwet
BES of van personenvervoer met of zonder dienstregeling per veerboot, passagiersschip
of vrachtschip dat maximaal twaalf passagiers vervoert, er zorg voor draagt dat alleen
vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt
toegestaan, indien een persoon, komend vanuit Bonaire naar Sint Eustatius, een op
hem betrekking hebbende negatieve antigeen- of recente NAAT-testuitslag kan tonen
aan de aanbieder van het vervoer en aan een toezichthouder. Op de onderbouwing hiervan
is reeds ingegaan in het algemene deel van deze toelichting.
Artikel III
Artikel III regelt dat de aanbieder van bedrijfsmatig personenvervoer, voor zover
sprake is van vervoer met een luchtvaartuig als bedoeld in artikel 8 van de Luchtvaartwet
BES of van personenvervoer met of zonder dienstregeling per veerboot, passagiersschip
of vrachtschip dat maximaal twaalf passagiers vervoert, er zorg voor draagt dat alleen
vervoer wordt aangeboden, toegang daartoe wordt verschaft en gebruik daarvan wordt
toegestaan, indien een persoon, komend vanuit Bonaire naar Saba, een op hem betrekking
hebbende negatieve antigeen- of recente NAAT-testuitslag kan tonen aan de aanbieder
van het vervoer en aan een toezichthouder. Op de onderbouwing hiervan is reeds ingegaan
in het algemene deel van deze toelichting.
Artikel IV Inwerkingtreding
De procedure van artikel 58c, tweede lid, Wpg zou tot gevolg hebben dat de maatregelen
op hun vroegst op hun vroegst een week na vaststelling van deze regeling en gelijktijdige
overlegging aan beide Kamers in werking kunnen treden. Door het grote aantal besmettingen
in Bonaire en door de Britse en Zuid-Afrikaanse varianten van het virus die sneller
lijken te verspreiden, is het noodzakelijk inreizigers uit Bonaire zo snel mogelijk
te controleren op een negatieve NAAT- en antigeentestuitslag. Naar ons oordeel kan
daarom de uitgestelde inwerkingtreding van ten minste een week – die uitgangspunt
dient te zijn bij de vaststelling van maatregelen op basis van hoofdstuk Va Wpg –
in deze zeer dringende omstandigheden niet worden afgewacht. Daarom is toepassing
gegeven aan de spoedprocedure van artikel 58c, derde lid, Wpg.
Gelet op artikel 58c, derde lid, Wpg treedt deze ministeriële regeling zo spoedig
mogelijk in werking, aangezien sprake is van een zeer dringende omstandigheid waarin
ter beperking van gevaar direct moet worden gehandeld. De regeling zal ingaan met
ingang van 20 maart 2021, 08:00 uur. Op zaterdag 20 maart vertrekken namelijk twee
vluchten van Bonaire naar Amsterdam. Passagiers op deze vluchten moeten voldoende
tijd krijgen om zich te kunnen laten testen. Vanwege de vereiste spoed wordt daarbij
afgeweken van de zogeheten vaste verandermomenten en de minimuminvoeringstermijn van
drie maanden. De regeling wordt binnen twee dagen na vaststelling aan beide Kamers
der Staten-Generaal overgelegd. De regeling vervalt van rechtswege indien de Tweede
Kamer binnen een week na de toezending besluit niet in te stemmen met de regeling.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.M. de Jonge