Regeling van de Minister voor Milieu en Wonen en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van 10 februari 2020, nr. IENW/BSK-2020/5739, houdende instelling van de PFAS-taskforce

De Minister voor Milieu en Wonen en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

Handelende in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad;

Gelet op artikel 6, eerste lid, van de Kaderwet adviescolleges;

BESLUIT:

Artikel 1

In deze regeling wordt verstaan onder:

a. minister:

Minister voor Milieu en Wonen;

b. taskforce:

PFAS-taskforce.

Artikel 2

• 1. Er is een PFAS-taskforce.

• 2. De taskforce heeft tot taak:

  • a. het in kaart brengen van de knelpunten als gevolg van PFAS die zich voordoen in meerdere regio’s, waardoor grondverzet en baggerwerkzaamheden stilliggen of kosten hoger zijn; en

  • b. spoedig met oplossingen te komen voor de geïdentificeerde knelpunten.

• 3. De oplossingen, bedoeld in het tweede lid, onderdeel b, hebben als doel om de actuele stagnatie in het grondverzet en baggerwerkzaamheden (en andere activiteiten in de economische keten) te voorkomen, met inachtneming van de regelgevende kaders en rekening houdend met de bescherming van de leefomgeving en de gezondheid.

• 4. De taskforce kan op basis van zijn bevindingen tevens inzichten meegeven ten behoeve van het definitieve handelingskader voor PFAS.

Artikel 3

• 1. Tot voorzitter van de taskforce wordt benoemd de heer J. (Hans) van der Vlist.

• 2. De voorzitter stelt, na overleg met de minister, de taskforce samen uit vertegenwoordigers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg, de Unie van Waterschappen, de Omgevingsdienst.NL, Rijkswaterstaat, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het bedrijfsleven.

• 3. Ter ondersteuning van de taskforce bij de uitvoering van zijn taken wordt een ambtelijk secretaris toegevoegd afkomstig van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De secretaris is geen lid van de taskforce en is voor zijn werkzaamheden uitsluitend verantwoording verschuldigd aan de taskforce.

Artikel 4

De taskforce brengt op zo kort mogelijke termijn, en desgewenst ook tussentijds, advies uit aan de minister over de onderwerpen, bedoeld in artikel 2, tweede lid, onderdeel a en b. De taskforce zal zijn laatste advies uitbrengen uiterlijk bij de vaststelling van het definitieve handelingskader.

Artikel 5

• 1. Het beheer van de bescheiden betreffende de werkzaamheden van de taskforce geschiedt op overeenkomstige wijze als bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

• 2. De archiefbescheiden van de taskforce worden na zijn opheffing of, zo de omstandigheden daartoe eerder aanleiding geven, zoveel eerder, overgebracht naar het archief van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Artikel 6

Aan de voorzitter van de taskforce wordt een vaste vergoeding van 2.420 euro per maand toegekend. De voorzitter van de taskforce heeft tevens recht op een vergoeding van reiskosten overeenkomstig het Reisbesluit Binnenland.

Artikel 7

• 1. Deze regeling treedt in werking met ingang van de tweede dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 november 2019.

• 2. Deze regeling vervalt uiterlijk met ingang van de datum waarop het definitieve handelingskader wordt vastgesteld.

Artikel 8

Deze regeling wordt aangehaald als: Regeling instelling PFAS-taskforce.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister voor Milieu en Wonen, S. van Veldhoven-van der Meer

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.W. Knops

TOELICHTING

1. Inleiding

De onderhavige regeling strekt tot instelling van de PFAS-taskforce. Deze taskforce wordt gevraagd spoedig advies uit te brengen over oplossingen voor de kortere termijn voor de problematiek die is ontstaan bij met name grondverzet en baggerwerkzaamheden in het licht van hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie. Voor het hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie is een tijdelijk handelingskader opgesteld. De instelling van de taskforce is aangekondigd in de brief aan de Kamer d.d. 29 oktober 2019, inzake de appreciatie van de motie van het lid Ziengs inzake PFAS. De eerste bijeenkomst van de Taskforce vond plaats in november 2019.

2. Achtergrond

De afkorting PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Dit zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. Voorbeelden van PFAS zijn GenX, PFOA perfluoro octanoic acid en PFOS perfluoroctaansulfonaten. PFAS zijn in veel producten toegepast. Daardoor, en door emissies en incidenten, zijn deze stoffen in het milieu terechtgekomen en zitten nu onder andere in de bodem, in bagger en in het oppervlaktewater.

Met mijn brief (Kamerstuk 28 089, nr. 146) van 8 juli jl. heb ik de Tweede Kamer geïnformeerd over het tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie. Het tijdelijk handelingskader is opgesteld om landelijke stagnatie in grondverzet en baggerwerkzaamheden als gevolg van PFAS te voorkomen. Uitgangspunt daarbij is om onaanvaardbare risico’s voor de gezondheid van de mens en milieu te voorkomen. Met dit handelingskader kunnen, op verantwoorde wijze, grondverzet en baggerwerkzaamheden weer tot uitvoering worden gebracht.

Dit tijdelijke handelingskader kan niet alle vragen omtrent de verantwoorde toepassing van PFAS-houdende grond en baggerspecie wegnemen. Daarvoor is een definitief kader nodig. Ook is duidelijk dat de consequenties van PFAS in grond en baggerspecie voor de uitvoeringspraktijk pas na implementatie en uitvoerig onderzoek ter zake echt duidelijk kunnen worden (Kamerstuk 28 089, nr. 149).

Gebleken is dat enkel het verduidelijken van de regelgeving voor het hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie niet voldoende is om stagnatie in grondverzet en baggerwerkzaamheden te verhelpen. De eisen en voorwaarden die medeoverheden en bedrijfsleven in de praktijk stellen, kunnen eveneens belemmerend werken voor grondverzet en baggerwerkzaamheden. Hierdoor blijft er ruimte binnen de regelgeving voor het hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie onvoldoende benut. Het is daarom ook van belang dat medeoverheden en bedrijfsleven nagaan of zij vanuit hun eigen verantwoordelijkheid en in gezamenlijk verband tot oplossingen kunnen komen voor knelpunten.

3. Taskforce

Tijdens het debat over de begroting van Infrastructuur en Waterstaat heb ik de suggestie om een taskforce in te stellen overgenomen (Kamerstukken 35 300 XII, nr. 52). De instelling van de taskforce is aangekondigd in de brief aan de Kamer d.d. 29 oktober 2019, inzake de appreciatie van de motie van het lid Ziengs inzake PFAS.

De taskforce zal bestaan uit personen vanuit overheid en bedrijfsleven met een onafhankelijke voorzitter. De taskforce zal ik samen met medeoverheden en partijen uit het bedrijfsleven nader vormgeven, omdat zij zowel met kennis als verantwoordelijkheden een belangrijke schakel zijn. Deze samenwerking is bovendien nodig om te komen tot gedragen oplossingen. Daarom zal ik nauw samenwerken met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Unie van Waterschappen (UvW), de Omgevingsdienst.NL en vertegenwoordigende organisaties uit het bedrijfsleven voor grondverzet, de bouw en baggerbedrijven.

De ontstane situatie is inhoudelijk en bestuurlijk complex. Voor de advisering over de oplossing daarvan is het wenselijk beroep te doen op onafhankelijke, externe deskundigheid vanuit verschillende achtergronden, juridisch, ecologisch, economisch en bestuurlijk. Geen van de bestaande adviescolleges en -commissies is geëquipeerd voor de vervulling van de specifieke taakopdracht waarin de onderhavige regeling voorziet. Tegen die achtergrond is gekozen voor de instelling van een nieuwe, eenmalige taskforce met een afgebakende opdracht.

Waar de advisering in belangrijke mate ook betrekking heeft op het te voeren beleid, is sprake van een adviescollege in de zin van artikel 6, eerste lid, van de Kaderwet adviescolleges. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is medeondertekenaar van de instellingsregeling van het adviescollege, overeenkomstig de kaderwet.

De taskforce kan gericht kandidaten selecteren op het gebied van PFAS zodat, met enige afstand, een kritische analyse en een advies kan worden gemaakt, en binnen de verantwoorde kaders, zonder dat er risico’s voor mens en milieu ontstaan, naar de redelijke ruimte voor grondverzet en baggerwerkzaamheden kan worden gezocht. De taskforce kan daarbij mensen en documenten binnen en buiten het ministerie raadplegen, en zal daarbij uitgaan van hoor- en wederhoor. Vervolgens kan de taskforce, alle perspectieven, belangen en motieven en het totaal van het dossier overziende, op basis van eigen expertise tot afwegingen en adviezen komen.

De taskforce heeft een onafhankelijke positie in de zin dat hij eigenstandig zijn werkwijze en de inhoud van zijn advies bepaalt. Wegens de urgentie van de problematiek zal de taskforce op tussentijdse basis advies uitbrengen aan het Bestuurlijk Overleg Bodem, waarin mede-overheden zijn vertegenwoordigd en dat staat onder voorzitterschap van de Minister voor Milieu en Wonen.

Het advies van de taskforce heeft betrekking op oplossingen voor geïdentificeerde knelpunten als gevolg van PFAS, waardoor grondverzet en baggerwerkzaamheden (en andere activiteiten in de economische keten) stilliggen of tot verhoogde kosten leiden. De taskforce kan tevens voorstellen doen voor de communicatie over bestaande mogelijkheden en geboden oplossingen, zodat opdrachtverlening voor grondverzet en baggerwerkzaamheden zo spoedig mogelijk plaats kan vinden.

De taskforce heeft een tijdelijk karakter. Zodra hij advies heeft uitgebracht over de knelpunten is de taskforce opgeheven. Het streven is om zo spoedig mogelijk advies uit te brengen over oplossingen, doch uiterlijk bij de vaststelling van het definitieve handelingskader, naar verwachting eind 2020.

De Minister voor Milieu en Wonen, S. van Veldhoven-van der Meer

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.W. Knops