Regeling van de Minister voor Medische Zorg van 12 oktober 2020, kenmerk 1748365-210596-Z, houdende wijziging van de Regeling zorgverzekering in verband met het vaststellen van de woonlandfactoren voor het jaar 2021 ten behoeve van de gedifferentieerde berekening van de bijdrage voor verdragsgerechtigden

De Minister voor Medische Zorg,

Gelet op artikel 69, derde lid, van de Zorgverzekeringswet en artikel 3, tweede lid, van de Wet op de zorgtoeslag;

Besluit:

ARTIKEL I

Bijlage 4 van de Regeling zorgverzekering komt als volgt te luiden:

Bijlage 4 van de Regeling zorgverzekering

Bijlage horende bij artikel 6.3.1, negende lid, van de Regeling zorgverzekering en artikel 3, tweede lid, van de Wet op de zorgtoeslag

Land

Woonlandfactor

België

0,7347

Bosnië-Herzegovina

0,0681

Bulgarije

0,0823

Cyprus

0,1434

Denemarken

0,9982

Duitsland

0,8134

Estland

0,2480

Finland

0,7023

Frankrijk

0,8918

Griekenland

0,2446

Hongarije

0,1493

Ierland

0,8981

IJsland

1,3453

Italië

0,5322

Kaapverdië

0,0167

Kroatië

0,1871

Letland

0,1083

Liechtenstein

0,9923

Litouwen

0,2631

Luxemburg

0,7384

Macedonië

0,0599

Malta

0,3987

Marokko

0,0222

Montenegro

0,0821

Noorwegen

1,3064

Oostenrijk

0,6408

Polen

0,1601

Portugal

0,2600

Roemenië

0,0824

Servië

0,0682

Slovenië

0,3344

Slowakije

0,2445

Spanje

0,3855

Tsjechië

0,2341

Tunesië

0,0280

Turkije

0,0851

Verenigd Koninkrijk

0,6593

Zweden

0,7906

Zwitserland

0,7536

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2021.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister voor Medische Zorg, T. van Ark

TOELICHTING

Inleiding

Artikel 6.3.1, eerste lid, van de Regeling zorgverzekering (Rzv) bepaalt dat de voor een persoon, bedoeld in artikel 69, eerste lid, van de Zorgverzekeringswet (hierna te noemen: verdragsgerechtigde) verschuldigde bijdrage wordt berekend door de grondslag van de bijdrage te vermenigvuldigen met een verhoudingsgetal dat wordt berekend uit de verhouding tussen de gemiddelde uitgaven voor zorg voor een persoon ten laste van de sociale ziektekostenverzekering (hierna te noemen: zorgkosten) in het woonland van deze persoon en de gemiddelde uitgaven voor zorg voor een persoon uit hoofde van de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz) in Nederland. Dit is de woonlandfactor.

Artikel 69, derde lid, van de Zvw bevat de grondslag voor het bij ministeriële regeling vaststellen van de woonlandfactor ten behoeve van de bijdrage van verdragsgerechtigden.

De woonlandfactor wordt ook gehanteerd bij het vaststellen van de zorgtoeslag die verdragsgerechtigden kunnen ontvangen als tegemoetkoming voor hun verdragsbijdrage. Ingevolge artikel 3, tweede lid, van de Wet op de zorgtoeslag (Wzt) dient de woonlandfactor jaarlijks uiterlijk in november bij ministeriële regeling te worden vastgesteld.

Berekeningswijze 2021

Met artikel I van deze regeling is de woonlandfactor vastgesteld die geldt voor het jaar 2021.

Per land staat de factor vermeld in bijlage 4 van de Rzv. De woonlandfactoren zijn berekend door het CAK. Het CAK heeft mij daarover op 2 oktober 2020 geadviseerd. De berekeningswijze van de woonlandfactoren is gelijk aan die van de woonlandfactor 2019.

Voor de berekening van de woonlandfactoren is gebruik gemaakt van de meest recente cijfers van de World Health Organization (WHO). De WHO publiceert jaarlijks op haar website de gemiddelde zorgkosten van de aangesloten landen, meer specifiek de indicator ‘Government schemes and compulsory contributory health care financing schemes’1. De woonlandfactoren die zijn vastgesteld aan de hand van de kosten uit het meest recente jaar voorafgaand aan 2015 zijn geïndexeerd op basis van de meest gegevens van de WHO over de zorgkosten. De kosten uit het meest recente jaar voorafgaand aan 2015 zijn verwerkt in de woonlandfactoren voor het jaar 2018 of 2017.

De meest recente gegevens van de WHO hebben betrekking op 2017. Om de woonlandfactoren voor het jaar 2021 te berekenen worden de voor de jaren 2018 of 2017 vastgestelde woonlandfactoren bijgesteld aan de hand van de verhouding tussen de ontwikkeling van de gemiddelde zorgkosten in het woonland en in Nederland in de periode tot en met 2017 volgens de gegevens van de WHO. Deze berekeningswijze is als volgt weer te geven in een formule:

Hierbij geeft de wijzigingsfactor de verhouding aan van de gemiddelde zorgkosten in het jaar dat gebruikt werd bij het berekenen van de eerder vastgestelde woonlandfactor en het berekeningsjaar 2017. Zo leidt een verhoging van de kosten met 10% tot een wijzigingsfactor van 1,1 en een kostenverlaging van 5% tot een wijzigingsfactor van 0,95.

Onderzoek CBS en advies CAK

In november 2019 heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) het rapport ‘Onderzoek houdbaarheid woonlandfactor-berekening’2 gepubliceerd. Bij dit onderzoek is gekeken of de huidige woonlandfactorberekening (indexatie op basis van WHO-data) toekomstbestendig is. Daarbij is gekeken naar de:

  • • duurzaamheid van de brongegevens,

  • • uitlegbaarheid van de berekeningssystematiek,

  • • redelijkheid van de berekeningswijze en

  • • geschiktheid van de gebruikte WHO-cijfers.

Tevens is door het CBS onderzocht of er andere (betere) berekeningswijzen van de woonlandfactor mogelijk zijn en hoe een eventuele transitie van de huidige naar een nieuwe berekeningswijze kan worden vormgegeven. Op verzoek van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zijn ook twee belangenverenigingen van verdragsgerechtigden actief bij dit onderzoek betrokken geweest.

Het CBS heeft naast de huidige variant gekeken naar zeven varianten om de woonlandfactor te berekenen. Uit het CBS rapport blijkt niet één duidelijke voorkeursvariant. Volgens het CBS is de huidige indexmethode correct en toepasbaar, maar is deze variant op langere termijn niet toekomstbestendig. Immers, de huidige berekening extrapoleert ooit vastgestelde woonlandfactoren met een relatieve ontwikkeling van uitgaven in het woonland ten opzichte van die in Nederland. Technisch is deze variant wel langdurig uit te voeren.

Alle onderzochte varianten kennen voor- en nadelen. Daarbij zijn de volgende criteria gehanteerd:

  • a) het al dan niet voldoen aan de uitgangspunten van de Verordening (EG) Nr. 883/2004, betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels,

  • b) de beschikbaarheid van statistische bronnen,

  • c) de duurzaamheid op de lange termijn en

  • d) de eenvoud en uitlegbaarheid van berekening.

Het CBS komt tot de conclusie dat er niet direct een andere (betere) methode voor de berekening van de woonlandfactor beschikbaar is. Hiervoor zal mogelijk nader onderzoek moeten worden uitgevoerd.

Gezien bovenstaande heeft het CAK mijn op 5 oktober 2020 geadviseerd voor de berekening van de woonlandfactoren voor het jaar 2021 uit te gaan van de huidige indexatiemethode.

Indexatie van woonlandfactor 2018 of 2017

In 2015 is het zorgstelsel in Nederland aanzienlijk gewijzigd met de introductie van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en de Wet langdurige zorg. De manier waarop die stelselwijziging tot uitdrukking komt in de gegevens die tot en met 2018 werden gebruikt voor de berekening van de woonlandfactoren, verschilt van de verwerking in de gegevens van de WHO. Teneinde voor alle landen deze stelselwijziging op uniforme wijze in de ontwikkeling van de zorgkosten te verdisconteren, is gekozen om de woonlandfactoren te indexeren die zijn gebaseerd op zorgkosten in het meest recente jaar vóór de stelselwijzing. In principe wordt daarom de woonlandfactor voor 2018 geïndexeerd, tenzij deze gebaseerd was op zorgkosten in het jaar 2015. In dat geval is de woonlandfactor voor 2017 geïndexeerd.

Afrondingen

De verschillende benodigde componenten voor de berekening van de landenfactoren zijn exact overgenomen uit de gebruikte bronnen. Er zijn geen afrondingen voor de komma uitgevoerd; cijfers achter de komma zijn wel afgerond.

De woonlandfactor is als volgt afgerond tot vier cijfers achter de komma (bijvoorbeeld 0,3543):

  • − indien het vijfde cijfer achter de komma 0 tot en met 4 is, is afgerond naar beneden;

  • − indien het vijfde cijfer achter de komma 5 tot en met 9 is, is afgerond naar boven.

In onderstaande tabel staat de berekening van de woonlandfactoren:

 

Te indexeren jaar

Te indexeren woonland-factor

(a)

Wijzigingsfactor

Index-cijfer

(d)

(=b/c)

Woonland- factor 2021

(a x d)

Woonland

(b)

Nederland

(c)

België

2018

0,7193

0,9018

0,8830

1,0213

0,7347

Bosnië-Herzegovina

2017

0,0645

0,9319

0,8830

1,0554

0,0681

Bulgarije

2017

0,0743

0,9782

0,8830

1,1078

0,0823

Cyprus

2018

0,1384

0,9147

0,8830

1,0359

0,1434

Denemarken

2017

0,9715

0,9072

0,8830

1,0275

0,9982

Duitsland

2017

0,7532

0,9536

0,8830

1,0799

0,8134

Estland

2017

0,2109

1,0381

0,8830

1,1757

0,2480

Finland

2018

0,7120

0,8709

0,8830

0,9864

0,7023

Frankrijk

2017

0,8245

0,9551

0,8830

1,0817

0,8918

Griekenland

2017

0,3590

0,5941

0,8722

0,6812

0,2446

Hongarije

2017

0,1310

1,0060

0,8830

1,1394

0,1493

Ierland

2018

0,8326

0,9525

0,8830

1,0788

0,8981

IJsland

2017

0,8594

1,3822

0,8830

1,5654

1,3453

Italië

2018

0,5569

0,8820

0,9229

0,9556

0,5322

Kaapverdië

2018

0,0175

0,8439

0,8830

0,9557

0,0167

Kroatië

2017

0,1674

0,9874

0,8830

1,1182

0,1871

Letland

2017

0,0915

1,0446

0,8830

1,1831

0,1083

Liechtenstein

2017

0,9473

1,0866

1,0374

1,0475

0,9923

Litouwen

2017

0,2235

1,0392

0,8830

1,1769

0,2631

Luxemburg

2018

0,7497

0,8696

0,8830

0,9849

0,7384

Macedonië

2017

0,0529

0,9986

0,8830

1,1310

0,0599

Malta

2018

0,3269

1,0771

0,8830

1,2199

0,3987

Marokko

2018

0,0125

4,0232

2,2596

1,7805

0,0222

Montenegro*

–

–

geen nieuwe gegevens beschikbaar

    

0,0821

Noorwegen

2018

1,4015

0,8230

0,8830

0,9321

1,3064

Oostenrijk

2017

0,6476

0,8738

0,8830

0,9896

0,6408

Polen

2018

0,1606

0,8800

0,8830

0,9966

0,1601

Portugal

2018

0,2521

0,9105

0,8830

1,0311

0,2600

Roemenië

2017

0,0630

1,2073

0,9229

1,3081

0,0824

Servië

2017

0,0750

0,8029

0,8830

0,9093

0,0682

Slovenië

2017

0,3243

0,9104

0,8830

1,0311

0,3344

Slowakije

2017

0,2352

0,9176

0,8830

1,0392

0,2445

Spanje

2017

0,3767

0,9037

0,8830

1,0235

0,3855

Tsjechië

2017

0,2386

0,8661

0,8830

0,9809

0,2341

Tunesië

2018

0,0216

1,5244

1,1731

1,2995

0,0280

Turkije

2018

0,0894

0,8494

0,8923

0,9518

0,0851

Verenigd Koninkrijk

2018

0,6789

0,8575

0,8830

0,9712

0,6593

Zweden

2018

0,8104

0,8613

0,8830

0,9755

0,7906

Zwitserland

2017

0,6824

0,9751

0,8830

1,1044

0,7536

ad * Voor Montenegro hebben de meest recente gegevens van de WHO betrekking op het jaar 2015. De woonlandfactor 2021 is daarom ongewijzigd ten opzichte van 2020.

Valuta

Aangezien de gegevens van de WHO voor alle landen in dollars zijn genoteerd, spelen de valutaverschillen voor de indexatie op basis van deze gegevens geen rol. Dit betekent dat bij de bepaling van de woonlandfactor het niet nodig is om vreemde valuta om te rekenen naar euro’s.

Bijzonderheden

De woonlandfactor daalt voor 24 landen, en stijgt voor 14 landen. Voor Montenegro blijft de woonlandfactor ongewijzigd omdat er geen nieuwe data beschikbaar is. De woonlandfactor van IJsland stijgt sterk (15,6%). Hier ligt de oorzaak in de stijging van de zorgkosten in IJsland, in combinatie met een waardestijging van de IJslandse kroon.

De Minister voor Medische Zorg, T. van Ark

X Noot
1

Voor Liechtenstein is gebruik gemaakt van de Eurostat-cijfers.

Naar boven