Regeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 16 oktober 2020, nr. IENW/BSK-2020/194335, tot wijziging van de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2018 tot en met 2022 (aanvulling en verlenging tijdelijke termijn)

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,

Gelet op artikel 4 in samenhang met de artikelen 3, eerste lid, en 5 van de Kaderwet subsidies I en M en de artikelen 2, eerste lid, en 4 van het Kaderbesluit subsidies I en M;

BESLUIT:

ARTIKEL I

De Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2018 tot en met 2022 wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 2 wordt als volgt gewijzigd:

1. In het eerste en tweede lid wordt ‘de kalenderjaren 2018 tot en met 2022’ vervangen door ‘de kalenderjaren 2018 tot en met 2024’.

2. In het derde lid vervalt ‘mits daarvoor voldoende middelen beschikbaar zijn op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat’.

3. Er wordt een lid toegevoegd, luidende:

• 4. De subsidie, bedoeld in het eerste tot en met derde lid, wordt verleend onder de voorwaarde dat daarvoor voldoende middelen beschikbaar zijn op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

B

In artikel 3, eerste lid, komt de tabel ‘Budget subsidie drink- en afvalwater Caribisch NL (bedragen x € 1.000)’ te luiden:

Budget subsidie drink- en afvalwater Caribisch NL (bedragen x € 1.000)

Omschrijving	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
c. Subsidie op drinkwater Saba	93	93	93	93	93	93	93
d. Subsidie op drinkwater Bonaire	925	925	925	925	925	925	925
e. Subsidie op drinkwater Sint Eustatius	193	193	193	193	193	193	193
f. Subsidie op afvalwater Bonaire	1.200	1.000	1.000	1.000	1.000	1.000	1.000
g. Extra subsidie op drinkwater Bonaire	2.400	2.400
h. Extra subsidie op drinkwater Sint Eustatius	212	212
i. Extra subsidie op drinkwater Bonaire (doorgeschoven uit 2017)	1.200
j. Extra subsidie op drinkwater Sint Eustatius (doorgeschoven uit 2017)	212
k. Extra subsidie op drinkwater Bonaire		700	450
l. Extra subsidie op investeringen drinkwater Bonaire				450	450	450
m. Extra subsidie op investering Sint Eustatius				1.500	1.500	1.500
n. Extra subsidie op drinkwater Bonaire			3.000	1.725	450	450
o. Extra subsidie op drinkwater Sint Eustatius			300	300
p. Extra subsidie op drinkwater Bonaire i.v.m. COVID-19			798	2.628
q. Extra subsidie op drinkwater Sint Eustatius i.v.m. COVID-19			299	649
r. Extra subsidie op capaciteit drinkwater Saba i.v.m. COVID-19			200
s. Extra subsidie op drinkwater Saba i.v.m. COVID-19				75
t. Extra subsidie op afvalwater Bonaire			1.000	1.000	500	500	500
Totaal	6.435	5.523	8.258	10.538	5.111	5.111	2.711

C

Aan artikel 5, eerste lid, eerste volzin, wordt onder vervanging van de punt aan het slot door een komma een volzin toegevoegd, luidende: met dien verstande dat in geval van een subsidie, verleend over een tijdvak van meerdere kalenderjaren, de activiteiten in elk geval uiterlijk 31 december van het laatste kalenderjaar zijn verricht, waarbij de over enig kalenderjaar binnen dat tijdvak verleende subsidie met toestemming van de minister kan worden aangewend voor hetzelfde doel voor een daaropvolgend kalenderjaar binnen dat tijdvak.

D

In artikel 11, tweede lid, wordt ‘1 januari 2024’ vervangen door ‘1 januari 2026’.

E

In artikel 12 wordt ‘2018 tot en met 2022’ vervangen door ‘2018 tot en met 2024’.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2020.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

TOELICHTING

Algemeen

Inleiding

De voorliggende regeling wijzigt de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2018 tot en met 2022 (hierna: tijdelijke subsidieregeling). De looptijd is verlengd tot en met 2024 met het oog op de continuïteit van de afvalwatervoorziening op Bonaire en daarvoor beschikbaar gekomen meerjarige aanvullende subsidie die reeds dit jaar onder de daarvoor gestelde voorwaarden ingaat. Voor de jaren 2020 tot en met 2024 wordt tevens voorzien in (extra) subsidie voor drinkwater in Caribisch Nederland (Sint Eustatius, Saba en Bonaire), mede i.v.m. COVID-19.

Aanleiding tot de wijziging

Drinkwater

Met de invoering van de Wet elektriciteit en drinkwater BES in 2016 zijn kostendekkende drinkwatertarieven ingevoerd, hetgeen daarvoor niet het geval was. Hierdoor zijn de drinkwatertarieven meer dan voorzien gestegen, waardoor de drinkwatervoorziening voor sommige afnemers niet langer betaalbaar en daarmee ontoegankelijk wordt. Dit is in strijd met het doel van de wet. De Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES biedt met het oog daarop het kader voor het verstrekken van een exploitatiekostensubsidie over 2018 tot en met 2024 voor het dekken van een deel van de kosten van het vaste gebruikstarief op Sint Eustatius en Saba en een deel van de kosten van het wegtransporttarief van drinkwater op Saba. Deze jaarlijkse exploitatiekostensubsidie wordt verstrekt aan het eilandsbestuur van het openbare lichaam Saba, aan Sint Eustatius Utility Company N.V. (STUCO) en aan het Water en Energiebedrijf Bonaire (WEB). Tevens is voorzien in subsidie voor noodzakelijke investeringen in de drinkwatervoorziening voor Bonaire en Sint Eustatius.

De subsidie voor drinkwater betreft een jaarlijkse basissubsidie over de jaren 2018 tot en met 2024 en aanvullend (per jaar bezien) extra benodigde subsidie om de drinkwatervoorziening betaalbaar en daarmee toegankelijk te houden. Dit verschilt per jaar i.v.m. bijvoorbeeld toenemende kosten van het onderliggende net door uitbreiding en reparaties ervan, door extra aansluitingen op het net, etc. Eerder dit jaar is voor 2020 en 2021 extra subsidie beschikbaar gesteld om het vaste gebruikstarief (tarief voor de distributie van drinkwater) betaalbaar te houden, o.a. vanwege de effecten van COVID-19¹. Voor 2020 is die subsidie bedoeld voor het verlagen van het vaste gebruikstarief naar 0 op Sint Eustatius en Bonaire van mei tot en met december 2020, en voor een vergroting van de opslagcapaciteit van drinkwater op Saba.

De huidige wijziging betreft naast verlenging van de regeling tot en met 2024, voor drinkwater een extra subsidie voor Caribisch Nederland voor 2021 in verband met COVID-19. Dit betreft St. Eustatius en Bonaire voor het tijdelijk (2021) terugbrengen van het vaste gebruikstarief naar 0. Voor Saba betreft het een tijdelijke (2021) verlaging in de prijs van het gebottelde drinkwater. Aanvullend daarop is een extra subsidie op het verlagen van drinkwater voor Bonaire toegevoegd voor 2020, omdat dit nodig was voor het verlagen van het vaste tarief naar 0 van mei tot en met december 2020.

Afvalwater en RWZI Bonaire

Daarnaast voorziet de tijdelijke subsidieregeling in de reguliere benodigde exploitatiekostensubsidie over de jaren 2018 tot en met 2024 aan WEB voor de exploitatie van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire (RWZI-Bonaire). Voor de in het bestuurlijk overleg van 2 april 2020 afgesproken extra subsidie voor de RWZI-Bonaire van € 1 miljoen voor zowel 2020 als 2021 en € 500.000 per jaar voor de jaren 2022, 2023 en 2024 is eveneens ingevolge de wijzigingsregeling een voorziening opgenomen. Zowel de regulier benodigde exploitatiekostensubsidie als de extra subsidie vindt plaats onder de in dat overleg overeengekomen voorwaarden, waaronder de tijdige vaststelling van een afvalwaterverordening en de tijdige invoering van een afvalwaterheffing.

Verlenging

Ingevolge artikel I, onderdeel C, is de einddatum van de tijdelijke subsidieregeling verlengd van 1 januari 2024 tot 1 januari 2026. Dit met het oog op de aanvullende meerjarige subsidie voor de RWZI Bonaire voor de jaren 2020 tot en met 2024 met vaststelling en verantwoording in 2025 en vooruitlopend op een hernieuwde vaststelling van de tijdelijke subsidieregeling in 2021.

Artikel 4.10 van de Comptabiliteitswet is in dit verband niet van toepassing (horizonbepaling en procedurele eisen aan verlenging). Die verplichtingen gelden alleen voor subsidieregelingen waarop titel 4.2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van toepassing is. Titel 4.2 van de Awb is niet van toepassing op de subsidieverstrekking in Caribisch Nederland. Dit volgt uit

artikel 3 van de Invoeringswet openbare lichamen BES² en is ook bevestigd door de Afdeling advisering van de Raad van State in haar advies met betrekking tot het toenmalige voorstel van wet voor de Wet elektriciteit en drinkwater BES³.

Vanwege het meerjarig karakter van de subsidieverstrekking heeft het eerder in artikel 3, derde lid, opgenomen (gebruikelijke) begrotingsvoorbehoud een algemene werking gekregen en geldt deze nu expliciet voor alle subsidieverstrekking (artikel 3, nieuw vierde lid).

Administratieve lasten en overige effecten

Er zijn geen noemenswaardige gevolgen voor de administratieve lastendruk van burgers en bedrijven. De effecten voor de burger zijn positief, namelijk continuïteit van de drinkwatervoorziening en van de afvalwatervoorziening, hetgeen in het belang van volksgezondheid, milieu en economie in Caribisch Nederland is. Gelet op het voorgaande is de ontwerpregeling conform artikel 2, tweede lid, onderdeel b, van het Instellingsbesluit Adviescollege toetsing regeldruk niet voorgelegd voor advies aan het Adviescollege toetsing regeldruk.

Internetconsultatie

Er is afgezien van internetconsultatie omdat deze wijzigingsregeling geen noemenswaardige gevolgen voor burgers, bedrijven en instellingen heeft en ook geen ingrijpende gevolgen voor de uitvoeringspraktijk heeft. Met de eilandsbesturen en drink- en afvalwaterwaterbedrijven heeft uitvoerig overleg plaatsgehad en is overeenstemming over de extra subsidieverstrekking en voorwaarden.

Inwerkingtreding

De wijzigingsregeling treedt in werking met ingang van de dag na datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2020 in verband met de (extra) subsidieverstrekking over 2020. Hiermee wordt afgeweken van de in artikel 4.17, tweede lid, van de Aanwijzingen voor de regelgeving voor ministeriële regelingen genoemde vaste verandermomenten en van de ingevolge het vierde lid van dat artikel in dit geval geldende minimuminvoeringstermijn van twee maanden. Dit is vereist met het oog op het grote openbare belang van het in stand houden en in bedrijf houden van de drinkwater- en afvalwatervoorziening op Bonaire en de daarvoor nog in 2020 benodigde subsidie.

Artikelsgewijs

Artikel I, onderdeel A (wijziging artikel 2)

Onderdeel 1

Dit betreft wijzigingen in verband met de verlenging van de looptijd van de tijdelijke subsidieregeling BES.

Onderdelen 2 en 3

Het eerder in het derde lid opgenomen begrotingsvoorbehoud heeft een algemene werking gekregen, nodig in verband met het meerjarig karakter van de subsidieverstrekking. Het begrotingsvoorbehoud geldt zolang de begrotingswet voor enig jaar nog niet geactualiseerd is en bij voorjaarsnota of najaarsnota moet worden gewijzigd en aangevuld.

Artikel I, onderdeel B (wijziging artikel 3, eerste lid, tabel)

In de tabel zijn nu ook voor de jaren 2023 en 2024 subsidies opgenomen alsmede de extra subsidiebedragen voor 2020 en 2021.

Artikel I, onderdeel C (wijziging artikel 5)

In het eerste lid is verduidelijkt dat bij subsidies over meerdere jaren de activiteiten in elk geval uiterlijk 31 december van het laatste jaar van het desbetreffende tijdvak worden verricht. Dit leidt tot meer flexibiliteit voor de subsidieontvanger waar de aard van de subsidie en de activiteiten zich daarvoor lenen en het behalen van de voor enig jaar geldende doelstelling niet in gevaar komt, zoals bijvoorbeeld een jaarlijkse opgave om bijv. het transporttarief voor drinkwater op 0 te houden. Deze bepaling kan bijvoorbeeld worden toegepast ter dekking van exploitatieverliezen van de RWZI Bonaire of in verband met verschuivingen in investeringen voor de drinkwatervoorziening. Tevens is verduidelijkt dat in geval van subsidie voor een tijdvak van meerdere jaren een eventueel overschot over een lopend jaar kan worden doorgeschoven naar een volgend jaar of jaren. Dit is eveneens van belang met het oog op de flexibiliteit van exploitatie en subsidie inzet over een tijdvak van meerdere jaren, daarbij past niet een strikte beoordeling enkel op jaarbasis. Wel is in deze gevallen toestemming van de minister nodig.

Artikel I, onderdelen D en E (wijziging artikelen 11 en 12)

Deze hangen samen met de verlenging van de looptijd.

Artikel II

Zie het algemeen deel van de toelichting voor uitleg over de inwerkingtreding met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2020.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

---

1 Regeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat van 30 juni 2020, nr. IENW/BSK-2020/118277, tot wijziging van de Tijdelijke subsidieregeling drinkwater BES en rioolwaterzuiveringsinstallatie Bonaire 2018 tot en met 2022 (verhoging subsidieplafonds drinkwater Bonaire en Sint Eustatius 2020 en 2021, extra subsidie op investeringen drinkwater Bonaire en Sint Eustatius 2020 en extra subsidie drinkwater Bonaire, Sint Eustatius en Saba 2020 i.v.m. COVID-19).

2 Kamerstukken II 2008-2009, 31 957, nr. 3, blz. 11 (Memorie van Toelichting bij de Invoeringswet Openbare Lichamen BES).

3 Advies W15.14.0174/IV, onderdeel 2, met betrekking tot het voorstel voor de Wet elektriciteit en drinkwater BES (Kamerstukken II 2014-2015, 34 089, nr. 4.