Besluit van de Autoriteit Consument en Markt van 1 oktober 2020, kenmerk ACM/UIT/540989, tot wijziging van de voorwaarden als bedoeld in artikel 31, eerste lid van de Elektriciteitswet 1998 betreffende het vastleggen van de inkoopprocedure voor balanceringscapaciteit

De Autoriteit Consument en Markt,

Gelet op artikel 36 van de Elektriciteitswet 1998;

Besluit

ARTIKEL I

De Netcode elektriciteit wordt gewijzigd als volgt:

A

Aan artikel 10.36 wordt een vierde lid toegevoegd, luidend:

• 4. De netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet past bij de verwerving van balanceringscapaciteit regelvermogen voor het aFRP, als bedoeld in het eerste lid, onderdeel b, en bij de verwerving van balanceringscapaciteit noodvermogen voor het mFRP, als bedoeld in het eerste lid, onderdeel d, de inkoopprocedure toe die is beschreven in bijlage 13.

B

Er wordt een bijlage 13 toegevoegd, luidend:

BIJLAGE 13. BIJ ARTIKEL 10.36, VIERDE LID: INKOOPPROCEDURE BALANCERINGSCAPACITEIT

• 1. De netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet richt een online platform in ten behoeve van het contracteren van balanceringscapaciteit regelvermogen voor het aFRP en balanceringscapaciteit noodvermogen voor het mFRP.

• 2. De netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet gebruikt het in het eerste lid bedoelde platform voor het informeren van BSP's over tenders die op hen op basis van prekwalificatiestatus per product van toepassing zijn.

• 3. De BSP ontvangt ter gelegenheid van zijn erkenning als BSP als bedoeld in artikel 10.37, eerste lid, een login voor de webportal behorende bij het in het eerste lid bedoelde platform.

• 4. De BSP kan biedingen doen voor producten waarvoor hij geprekwalificeerd is via het in het derde lid bedoelde webportal.

• 5. De netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet deelt de gunningsbeslissing aan de desbetreffende BSP mee via het in het eerste lid bedoelde platform en desgewenst door middel van een e-mail met gunningsbrief.

• 6. Indien gewenst kan de BSP een implementatie doen om te kunnen communiceren met het in het eerste lid bedoelde platform zonder de in het derde lid bedoelde webportal te gebruiken. Indien noch de in dit lid bedoelde implementatie noch de in het derde lid bedoelde webportal beschikbaar is, kan de BSP zijn bieding door middel van een door de netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet verstrekt biedformulier in Excel-format bij de netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet indienen tot uiterlijk het tijdstip genoemd in het zevende lid, onderdeel d, subonderdeel 2°. Het biedformulier wordt op aanvraag van de BSP, specifiek voor de betreffende FRR-veiling, verstrekt door de netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet. Aanvraag kan geschieden per e-mail of telefoon.

• 7. Per FRR-veiling worden bij publicatie en, in geval van mutatie van de status onverwijld, minimaal de volgende gegevens beschikbaar gesteld:

  • a. de veilingdatum;

  • b. de veiling ID, zijnde een uniek identificatienummer voor de veiling;

  • c. het contracttype, zijnde dag of anders;

  • d. de gate-tijden:

    • 1°. open: vanaf dit moment kunnen BSP's biedingen indienen;

    • 2° sluiten, te weten 09:00 uur: tot dit moment kunnen BSP's biedingen indienen;

    • 3° kennisgeving, te weten 09:15 uur: het moment waarop BSP's geïnformeerd worden over de voorlopige resultaten;

    • 4° publiceren, te weten 10:00 uur: het voorgenomen moment waarop de gunning onherroepelijk wordt;

  • e. de toe te kennen hoeveelheid FRR opregelen / afregelen, zijnde de totaal te contracteren hoeveelheid FRR per richting;

  • f. de status, zijnde de actuele status van de tender:

    • 1°. gepland: de veiling is gepland, de volumes zijn onder voorbehoud van wijziging;

    • 2°. firm: de volumes zijn vastgesteld;

    • 3°. gate open: de tender is open voor ontvangst van biedingen;

    • 4°. gate gesloten: de tender is gesloten, de resultaten worden berekend;

    • 5°. geannuleerd: de veiling is geannuleerd door de netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet;

    • 6°. voorlopige resultaten: de resultaten zijn berekend en meegedeeld aan de deelnemers, onder voorbehoud van onvolkomenheden;

    • 7°. definitieve resultaten: de resultaten zijn definitief vastgesteld en meegedeeld aan de deelnemers;

    • 8°. onder review: er is een mogelijke onvolkomenheid ontdekt die wordt onderzocht; definitieve resultaten kunnen nog niet worden meegedeeld;

  • g. de contractperiode;

  • h. de toegestane producten in de veiling;

  • i. de leveringsperiode, zijnde het tijdvenster binnen de contractperiode waarin de gevraagde capaciteit gecontracteerd zal worden;

  • j. de beperkingen in het te contracteren vermogen per aanbieder (in MW):

    • 1°. het minimum, zijnde het minimale vermogen dat een BSP op ieder moment gecontracteerd dient te hebben. Onder voorwaarde dat het totale aanbod voldoende is om de hoeveelheid als bedoeld in onderdeel e toe te kennen, worden aanbiedingen onder dit minimum niet meegewogen in de gunningsbeslissing;

    • 2°. het maximum, zijnde het maximale vermogen dat een BSP op ieder moment gecontracteerd mag hebben. Onder voorwaarde dat het totale aanbod voldoende is om de hoeveelheid als bedoeld in onderdeel e toe te kennen, worden aanbiedingen boven dit maximum niet meegewogen in de gunningsbeslissing;

  • k. het te gunnen vermogen per product (in MW), zijnde de minimale hoeveelheid van het betreffende product dat gegund dient te worden.

• 8. Indien de veiling volgens de tijden, genoemd in het zevende lid, onderdeel d, onvoldoende resultaat heeft, kan de netbeheerder van het landelijk hoogspanningsnet later op de dag een tweede veiling organiseren. In dat geval worden de BSP’s daarvan tijdig op de hoogte gesteld.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

’s-Gravenhage, 1 oktober 2020

Autoriteit Consument en Markt, namens deze: M.R. Leijten bestuurslid

Als u rechtstreeks belanghebbende bent, kunt u bezwaar maken tegen dit besluit. Stuur uw gemotiveerde bezwaarschrift naar de Autoriteit Consument en Markt, Juridische Zaken, postbus 16326, 2500 BH Den Haag. Graag ontvangen wij uw bezwaarschrift binnen zes weken na de dag waarop dit besluit bekend is gemaakt. In uw bezwaarschrift kunt u de Autoriteit Consument en Markt verzoeken in te stemmen met rechtstreeks beroep bij de bestuursrechter.

TOELICHTING

1 Samenvatting

• 1. Met dit codebesluit brengt de Autoriteit Consument en Markt (hierna: de ACM) op voorstel van de gezamenlijke netbeheerders wijzigingen aan in de Netcode elektriciteit. Deze codewijziging ziet op het vastleggen van de procedure die TenneT TSO B.V. (hierna: TenneT) toepast bij de dagelijkse inkoop van regelvermogen en noodvermogen. Hiermee wordt duidelijk op welke manieren marktpartijen biedingen kunnen indienen bij TenneT. Tevens legt dit codebesluit vast welke gegevens TenneT voor iedere veiling met relevante marktpartijen deelt, tot welk moment marktpartijen biedingen kunnen plaatsen en op welk tijdstip de definitieve veilingresultaten worden gecommuniceerd. De wijzigingen in dit codebesluit vloeien voort uit een opdracht die de ACM gaf bij een eerder besluit (ACM/UIT/525733) over de tijdelijke ontheffing van het toepassen van dagcontracten voor de inkoop van balanceringscapaciteit.

2 Aanleiding en gevolgde procedure

• 2. De ACM stelt op grond van artikel 36 van de Elektriciteitswet 1998 regelgeving vast voor de energiemarkt.

• 3. Dit besluit is tot stand gekomen op basis van een codewijzigingsvoorstel van de gezamenlijke netbeheerders dat de ACM op 20 juli 2020 heeft ontvangen (hierna: het voorstel).

• 4. Om een zorgvuldige besluitvorming te waarborgen heeft de ACM het voorstel van de gezamenlijke netbeheerders op 19 augustus 2020 voor een periode van 2 weken ter inzage gelegd en gepubliceerd op haar internetpagina. De terinzagelegging is gemeld in de Staatscourant van 19 augustus 2020. De ACM heeft hiermee belanghebbenden in de gelegenheid gesteld zienswijzen te geven op het voorstel. Er zijn geen zienswijzen ontvangen.

• 5. De ACM is van mening dat het voorstel geen technische voorschriften bevat zoals bedoeld in Richtlijn 2015/1535. Om die reden zijn de voorwaarden in dit besluit niet in ontwerp ter notificatie aangeboden.

3 Beoordeling

3.1 Procedureel

• 6. De ACM constateert dat het voorstel op 25 juni 2020 in een overleg met representatieve organisaties is besproken. In het voorstel is een verslag opgenomen van dit overleg en de indieners hebben in het voorstel aangegeven welke gevolgtrekkingen zij hebben verbonden aan de zienswijzen die organisaties naar voren hebben gebracht.

• 7. De ACM constateert dat er na bovengenoemd overleg van 25 juni 2020 een aanvullend overleg heeft plaatsgevonden tussen TenneT en Energie-Nederland over de commentaren en vragen van Energie-Nederland. Een overzicht van alle commentaren en vragen van Energie-Nederland zijn, inclusief de reactie van TenneT namens de gezamenlijke netbeheerders, als bijlage aan het voorstel toegevoegd.

• 8. Naar het oordeel van de ACM voldoet het voorstel daarmee aan de vereisten bedoeld artikel 33, eerste en tweede lid van de Elektriciteitswet.

3.2 Inhoudelijk

• 9. Het vastleggen van de inkoopprocedure voor balanceringscapaciteit dient ertoe duidelijk te maken hoe marktpartijen, die gekwalificeerd zijn om vermogensproducten te leveren, biedingen kunnen doen aan TenneT. Het voorstel bevat de processtappen voor het contracteren van balanceringscapaciteit voor regelvermogen en balanceringscapaciteit voor noodvermogen.

• 10. Sinds de bespreking van het voorstel in het overleg met representatieve organisaties op 25 juni 2020 zijn de specifieke tijden van sommige stappen in het inkoopproces door TenneT bepaald. Deze tijden staan nu gespecificeerd in bijlage 13, zevende lid, onderdeel d.

• 11. Het kan voorkomen dat er in de veiling voor balanceringscapaciteit onvoldoende vermogen wordt gecontracteerd. In dit geval organiseert TenneT later op de dag een tweede, aanvullende veiling. Om dit te verduidelijken is in bijlage 13 een achtste lid toegevoegd.

• 12. Het voorstel bevat in bijlage 13, zevende lid, onderdeel d een periode van 45 minuten tussen de publicatie van de voorlopige resultaten (om 09.15 uur) en de definitieve resultaten (om 10.00 uur) van de veiling. De ACM constateert dat Energie-Nederland in het overleg van 25 juni 2020 de noodzaak van het publiceren van voorlopige veilingresultaten in twijfel trekt. De ACM constateert ook dat de totstandkoming van marktplatformen voor grensoverschrijdende handel binnen Europa in toenemende mate beslag zal leggen op deze periode in de ochtend om veilingprocessen uit te voeren. De ACM vindt het daarom belangrijk dat de periode tussen publicatie van de voorlopige resultaten en de definitieve resultaten zo kort mogelijk is. De ACM constateert echter ook dat deze periode voorafgaand aan de publicatie van de definitieve resultaten in de praktijk nodig is gebleken wanneer na publicatie van de voorlopige resultaten een probleem werd gesignaleerd. TenneT verwacht dat deze problemen als gevolg van een toenemende ervaring met het inkoopproces zullen afnemen. De ACM is van mening dat de voorgestelde periode van 45 minuten tussen publicatie van de voorlopige resultaten en de definitieve resultaten op korte termijn nodig is. De tijdstippen worden dienovereenkomstig vastgelegd in bijlage 13, zevende lid, onderdeel d, met dien verstande dat de tijd tussen het moment dat partijen niet langer biedingen mogen doen (gate-sluitingstijd) en de publicatie van de definitieve veilingresultaten zo veel mogelijk, al dan niet stapsgewijs, zal worden verminderd.

• 13. Het voorstel geeft marktpartijen (Balancing Service Parties, hierna: BSPs) meerdere opties om biedingen bij TenneT in te dienen. Bijlage 13, zesde lid van het voorstel geeft BSPs de mogelijkheid om een bieding te plaatsen op het platform, zoals bedoeld in bijlage 13, eerste lid, zonder gebruik te maken van het webportal, zoals bedoeld in bijlage 13, derde lid. Wanneer ook de hiermee bedoelde procedure niet werkt, bestaat er nog een procedure die BSPs in staat stelt om met een apart formulier een bieding aan TenneT te sturen. Dit staat nu in de tekst van bijlage 13, zesde lid verduidelijkt. Tevens is de aanhef van dit artikellid gewijzigd om aan te geven dat het initiatief hiertoe bij de BSP ligt.

• 14. Het voorstel bevat in bijlage 13, zevende lid, onderdeel i de term ‘leveringsvenster’. In Verordening (EU) 2019/943 wordt hiervoor de term leveringsperiode gehanteerd. De ACM oordeelt dat de laatste term ook hier gebruikt kan worden en heeft de tekst dienovereenkomstig aangepast.

• 15. De ACM komt tot het oordeel dat de wijzigingen die de gezamenlijke netbeheerders voorstellen niet in strijd zijn met de belangen, regels en eisen bedoeld artikel 36, eerste en tweede lid, van de Elektriciteitswet 1998.

• 16. De ACM heeft grammatica, spelling en interpunctie in het codevoorstel waar nodig gecorrigeerd. Daarnaast heeft de ACM enkele tekstuele aanpassingen gedaan om de codebepalingen te verduidelijken. Tot slot heeft de ACM een foutieve verwijzing verbeterd.

’s-Gravenhage, 1 oktober 2020

Autoriteit Consument en Markt, namens deze: M.R. Leijten bestuurslid