Tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid, van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden voor het gebruik van de biocide Culinex Tab plus ter bestrijding van exotische muggen (Tijdelijke vrijstelling Culinex Tab plus exotische muggen, 2020)

IENW/BSK-2020/84380

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,

Handelende in overeenstemming met de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

Gezien het verzoek van de Minister van Medische Zorg en Sport (kenmerk 1490113-187595-PG) tot vrijstelling voor het op de markt aanbieden en het gebruik van de biocide Culinex Tab plus, op basis van de werkzame stof Bacillus thuringiensis subsp. israelensis, ten behoeve van de bestrijding van de larven van exotische muggen;

Gelet op artikel 46, eerste lid, van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 55 van Verordening (EU) nr. 528/2012;

BESLUIT:

Artikel 1

In verband met de bestrijding van exotische muggen op locaties waar als gevolg van de coronacrisis (COVID-19) geen toegang is voor professionele plaagdierbeheersers wordt:

• a) op grond van artikel 46, eerste lid, van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden voor het onder voorwaarden op de markt aanbieden en gebruiken van de biocide Culinex Tab plus vrijstelling verleend van het verbod, bedoeld in artikel 43, eerste en tweede lid, van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden, om in strijd te handelen met artikel 17, eerste lid, van Verordening (EU) nr. 528/2012; en

• b) op grond van artikel 55 van Verordening (EU) nr. 528/2012 toestemming verleend om de in onderdeel a genoemde middelen onder de daarin bedoelde voorwaarden op de markt aan te bieden en te gebruiken.

Artikel 2

Ten behoeve van de bestrijding van de larven van invasieve exotische muggen is het op de markt aanbieden voor uitsluitend het hierna genoemde gebruik en het gebruik in de hierna genoemde omstandigheden toegestaan van het middel Culinex Tab plus op de in artikel 1 bedoelde locaties mits aan elk van de volgende voorwaarden is voldaan:

• 1. De noodzaak van de bestrijding van exotische muggen op de betreffende locaties blijkt uit een advies van het RIVM of de NVWA.

• 2. Aangetoond kan worden dat de bestrijdingsstrategie is gekozen met de minste milieubelasting.

• 3. Het middel wordt aan de particuliere gebruiker verstrekt door de NVWA of een professionele plaagdierbeheerser.

• 4. De niet gebruikte tabletten worden door NVWA of een professionele plaagdierbeheerser teruggenomen.

Aan de vrijstelling en toestemming, bedoeld in artikel 1, zijn de in de bijlage bij dit besluit opgenomen beperkingen en voorschriften verbonden.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt terug tot en met 4 mei 2020. Het besluit geldt tot en met 30 oktober 2020.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling Culinex Tab plus exotische muggen, 2020.

Dit besluit zal met de bijlage en de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, S. van Veldhoven-van der Meer

BIJLAGE BEPERKINGEN EN VOORSCHRIFTEN VOOR HET GEBRUIK VAN CULINEX PLUS TABS.

Het product Culinex Tab plus kan veilig door onbeschermde niet-professionele gebruikers gebruikt worden ter bestrijding van tijgermuglarven onder de volgende beperkingen en voorschriften:

• 1. Culinex Tab plus mag niet vrij in de handel gebracht worden voor gebruik door particulieren, maar wordt door de NVWA of een professionele plaagdierbeheerser die belast is met de bestrijding van de tijgermug ter beschikking gesteld aan niet-professionele gebruikers in situaties waarin de NVWA of de professionele plaagdierbeheerser zelf de bestrijding niet kan uitvoeren.

• 2. Culinex Tab plus mag niet onverpakt overhandigd worden aan particuliere gebruikers.

• 3. Particuliere gebruikers die een door ziekte of medicijngebruik niet goed werkend afweersysteem hebben, mogen Culinex Tab plus niet gebruiken.

• 4. De niet-professionele gebruikers dienen in bezit gesteld te worden van de gebruiksaanwijzing en dienen deze te volgen.

• 5. Na het oplossen van de tabletten dienen de handen direct te worden gewassen.

TOELICHTING

Inleiding

Op 23 april 2020 heeft de Minister van Medische Zorg en Sport een vrijstelling gevraagd (kenmerk 1490113-187595-PG) voor het gebruik van de biocide Culinex Plus tabs, op basis van de werkzame stof Bacillus thuringiensis subsp. israelensis, ten behoeve van de bestrijding van de tijgermug onder COVID-19 beperkingen, in het kader van nabehandeling van locaties en behandeling van mogelijke nieuwe locaties.

De instructie hoe het product te gebruiken, zal aan de particulier worden gegeven door de inspecteur van NVWA of een professionele plaagdierbeheerser die zelf niet kan bestrijden door maatregelen in verband met COVID-19/Corona.

Het betreft de toepassing van tabletten die opgelost worden in een grotere hoeveelheid stilstaand water, bijvoorbeeld in een regenton. Dit water kan vervolgens nog steeds gebruikt worden voor irrigatie van de eigen tuin.

Volksgezondheid en invasieve exotische muggen

Invasieve exotische muggen, waaronder de Aziatische tijgermug, kunnen diverse potentieel ernstige ziekten als knokkelkoorts (dengue) overdragen en daarom worden deze muggen bestreden. Voor veel infectieziekten die via muggen worden overgedragen is geen adequate behandeling of vaccin beschikbaar. Het voorkómen van vestiging van exotische muggen is daarom een voorzorgsmaatregel om uitbraken van infectieziekten te voorkomen zoals die zich in de zomer van 2017 in Italië heeft voorgedaan, waarbij een uitbraak van het chikungunyavirus gemeld werd. In 2018 vond een beperkte uitbraak plaats van dengue (knokkelkoorts) in Frankrijk en Spanje.

Door het bestrijden van de vestiging van exotische muggen die ziekten kunnen overdragen, kan worden voorkomen dat biociden grootschalig moeten worden ingezet, zoals nu het geval is in landen waar deze muggen zijn gevestigd en genoemde ziekten voorkomen.

Risicobeoordeling College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)

Vanuit humaantoxicologisch en milieutechnisch oogpunt zijn er geen bezwaren tegen een vrijstelling waarbij Culinex Tab plus wordt ingezet om de larven van Aziatische tijgermuggen, met inachtneming van de voorschriften, te bestrijden.

De kans op resistentie is laag, zeker bij incidenteel gebruik zoals dat het geval is bij de bestrijding van de tijgermug.

Beleid exotische muggen

Met ingang van 1 januari 2018 is de bestrijding van exotische muggen in Nederland, zoals de tijgermug, de verantwoordelijkheid van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De uitvoering, het toezicht en de handhaving is in handen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Daarnaast kan de Minister preventieve maatregelen opleggen en daar sancties aan koppelen bij het niet opvolgen van deze maatregelen. De NVWA heeft daarvoor een handhavingsprogramma opgezet. Dit alles zal een landelijke uniforme aanpak bevorderen waarmee de vestiging van exotische muggen zolang mogelijk kan worden uitgesteld.

Nederland past als aanpak Integraal Vector Management (IVM) toe, zoals aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Deze aanpak omvat:

• Wetgeving en richtlijnen gericht op beheersing van risico;

• Voorlichting aan het publiek;

• Entomologische monitoring op hoog-risico locaties;

• Verwijderen en verminderen van broedplaatsen;

• Bestrijden van larven;

• Bestrijden van volwassen muggen.

De NVWA heeft voor de uitvoering van voornoemde taken op basis van IVM een draaiboek opgesteld met frequente inspecties en bemonsteringen als belangrijke onderdelen.

De tijgermug is redelijk in staat te overwinteren. De aanpak tegen de tijgermug, in het voorjaar maar ook lopende het seizoen, gaat uit van huis-aan-huis bezoek waarbij tot nu toe een zeer hoog percentage van boven de 95% achtertuinen wordt geïnspecteerd en zo nodig behandeld.

Door COVID-19 zullen de inspecteurs van de NVWA en de professionele bestrijders echter de medewerking aan dit bezoek moeten weigeren indien burgers ziek zijn of er een andere reden is om aan te nemen dat er een verhoogd risico op besmetting is, bijvoorbeeld omdat er te weinig ruimte is om de 1,5 meter afstand te bewaren. Dit is met name relevant voor situaties waar er geen mogelijkheid is om via een achterom de achtertuin te bereiken. Ook kan het gebeuren dat burgers zelf ervoor kiezen dat zij geen medewerking willen verlenen aan NVWA-inspecteurs of een professionele bestrijder. Om die reden is een alternatieve aanpak nodig om toch adequaat de tijgermuggen te bestrijden. Het is daarom noodzakelijk burgers in deze situaties zelf in staat te stellen om de werkzaamheden van de professionele bestrijder tijdelijk zelf uit te voeren. Er zijn echter geen middelen toegelaten die mogen worden toegepast door burgers in Nederland. In Europa zijn de tabletten Culinex Tab plus toegelaten en in buurlanden voor de consument, onder andere in Duitsland en Frankrijk.

Bezwaar tegen dit besluit

Op grond van artikel 7:1 Algemene wet bestuursrecht kan een belanghebbende een bezwaarschrift tegen dit besluit indienen, binnen zes weken na de dag waarop dit besluit bekend is gemaakt. Een dergelijk bezwaarschrift adresseert u Aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Postbus 20901, 2500 EX Den Haag. Het bezwaarschrift moet zijn ondertekend en ten minste bevatten:

• a. naam en adres van de indiener;

• b. de dagtekening van het bezwaarschrift;

• c. een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaarschrift zich richt (datum en nummer of kenmerk);

• d. de redenen waarom u het niet eens bent met het besluit, en

• e. een kopie van het besluit waartegen het bezwaarschrift is gericht.

Het niet voldoen aan deze eisen kan leiden tot niet-ontvankelijkheid van het bezwaarschrift (uw bezwaarschrift wordt dan niet behandeld).

Het vermelden van de tekst ‘bezwaar vrijstelling biocide’ bovenaan uw brief vergemakkelijkt de behandeling van het bezwaarschrift.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, S. van Veldhoven-van der Meer