Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 12 december 2019, 2019-0000159004, tot wijziging van de Regeling Minimumloon en minimumvakantiebijslag in verband met aanwijzing van werkzaamheden voor stukloonbeloning folderaars

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

Gelet op artikel 12a, eerste lid, van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling minimumloon en minimumvakantiebijslag wordt als volgt gewijzigd:

Artikel 3 komt te luiden:

Artikel 3

Als werkzaamheden als bedoeld in artikel 12a, eerste lid, van de wet worden aangewezen:

• a. het bezorgen van dagbladen en gerelateerde uitgeefproducten bij abonnees of losse verkooppunten, met uitzondering van nabezorging;

• b. het bezorgen van ongeadresseerd (reclame)drukwerk of huis-aan-huisbladen.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 april 2020.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Den Haag, 12 december 2019

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees

TOELICHTING

De zogenoemde stukloonregeling als bedoeld in artikel 12, zesde lid, van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml) bestaat eruit dat voor de toepassing van de Wml als arbeidsduur wordt aangemerkt de daadwerkelijke tijd die de werknemer heeft besteed aan de uitvoering van de verrichte arbeid. Dit kan voor specifieke werkzaamheden tot onoverkomelijke problemen leiden en daarom kan een andere vorm van stukloonbeloning zijn aangewezen. De wet biedt een mogelijkheid om bij ministeriële regeling op verzoek van de Stichting van de Arbeid specifieke werkzaamheden in een bedrijfstak aanwijzen waarvoor als arbeidsduur wordt aangemerkt, de tijd die redelijkerwijs met de uitvoering van de te verrichten arbeid is gemoeid.

Eerder zijn als dergelijke werkzaamheden aangewezen het bezorgen van dagbladen en gerelateerde uitgeefproducten bij abonnees of losse verkooppunten, met uitzondering van nabezorging.

Op verzoek van de Stichting van de Arbeid zijn bij deze ministeriële regeling specifieke werkzaamheden voor de bezorging van ongeadresseerd (reclame)drukwerk en huis-aan-huisbladen, hierna te noemen drukwerk, aangewezen waarvoor stukloon op basis van een stukloonnorm kan worden betaald. Het gaat om de bezorging van het drukwerk in de brievenbussen van een wijk.

Het verzoek is een gezamenlijk verzoek van de brancheverenigingen MailDB en de Vereniging van Weekbladverspreiders en FNV Media & Cultuur. De partijen hebben overeenstemming bereikt over de te hanteren stukloonnorm. Door de betrokkenheid en overeenstemming tussen de organisaties van zowel werkgevers als werknemers wordt verondersteld dat de gestelde norm, tot stand gekomen op basis van onafhankelijk uitgevoerd onderzoek, redelijk en rechtvaardig is. Dit wekt vertrouwen dat de belangen van de werknemers zijn gewaarborgd.

Een stukloonnorm wordt voor de aangewezen specifieke werkzaamheden noodzakelijk geacht gelet op de vrijheid die de werknemer heeft bij de inrichting van de werkzaamheden in combinatie met de omstandigheid dat de werkgever ook geen of moeilijk toezicht kan houden op de uitvoering van deze werkzaamheden. De bezorger van het drukwerk, of zijn vervanger, heeft de vrijheid om de werkzaamheden naar eigen inzicht uit te voeren. Die vrijheid heeft directe gevolgen voor de tijd die met de uitvoering van de werkzaamheden is gemoeid.

De werkgever, of een derde aan wie de werknemer ter beschikking is gesteld voor het onder diens toezicht en leiding verrichten van arbeid heeft hier beperkt zicht op. Van oudsher wordt de bezorging van het drukwerk verricht op basis van een overeenkomst van opdracht waardoor een gezagsrelatie ontbreekt. Zowel het ontbreken van een gezagsrelatie als de aard van de werkzaamheden brengt met zich dat het lastig is voor de werkgever om toezicht te houden op de uitvoering van de bezorgwerkzaamheden.

Deze vrijheid heeft directe gevolgen voor de tijd die met de uitvoering van de werkzaamheden is gemoeid. Het is voor de werkgever praktisch ondoenlijk om bij te houden hoeveel uur elke werknemer heeft gewerkt. Aan de strekking van de stukloonregeling, dat de werknemer voor elk gewerkt uur ten minste wordt beloond op het niveau van het wettelijk minimumloon, kan daarom moeilijk worden voldaan.

Daarom is ervoor gekozen de desbetreffende werkzaamheden bij deze ministeriële regeling aan te wijzen. Voor deze werkzaamheden kan voor de Wml conform de stukloonnorm beloond worden. De Stichting van de Arbeid zal de stukloonnorm bekend maken op haar website, zoals voorgeschreven op basis van de Regeling voorwaarden en publicatie stukloonnorm.

Eens per jaar ijken verspreidorganisaties aan de hand van de actuele stukloonnorm de bezorgwijken. Hiermee wordt voldaan aan de wettelijke verplichting om de gestelde norm jaarlijks te actualiseren (artikel 12a, zesde lid, Wml).

Daarnaast zullen de verspreidorganisaties de halfjaarlijkse indexatie van het wettelijk minimumloon gebruiken om op beide momenten op de bezorgwijken een Wml-verificatie uit te voeren. Deze verificatie betreft het toetsen van de uitkomst van de stukloonnorm en indien nodig passen distributiebedrijven de vergoeding voor een bezorgwijk aan met ingang van de maand waarop het geïndexeerde wettelijk minimumloon van toepassing is.

Toezicht en handhaving

De Inspectie SZW heeft een handhavingstoets uitgevoerd op een ontwerp van deze regeling. De Inspectie SZW heeft aangegeven dat de regeling niet handhaafbaar en uitvoerbaar is op individueel niveau. Om tot verificatie van de tijdsnorm te komen, zou een groot aantal vragen aan werkgevers en werknemers moeten worden gesteld en documenten moeten worden gevorderd, aldus de Inspectie SZW. Handhaving zou dientengevolge een disproportionele inzet van tijd en middelen vergen.

De wet legt de verantwoordelijkheid voor de invulling van de stukloonnorm waaruit een tijdsnorm volgt in eerste instantie bij partijen. Tevens is de feitelijke bezorgtijd van een wijk afhankelijk van meerdere variabelen, waardoor het onvermijdelijk is om met verschillende variabelen in de berekening van de tijdsnorm rekening te houden. Partijen hebben daarvoor software ontwikkeld. Daar komt bij dat zoals eerder aangegeven partijen overeenstemming hebben bereikt over deze norm, wat vertrouwen wekt dat de belangen van de bezorger in deze norm zijn gewaarborgd. Daarnaast is binnen de stukloonnorm een bezwaarprocedure ingericht voor bezorgers die het (op individueel niveau) niet eens zijn met de uitkomst van de stukloonnorm. Daarmee wordt door partijen de rechtsbescherming gewaarborgd.

Rekening houdend met bovenstaande overwegingen en gelet op de aard van de werkzaamheden is het verzoek om werkzaamheden aan te wijzen gehonoreerd.

Regeldruk

De verwachting is dat deze ministeriele regeling niet of slechts zeer beperkt leidt tot een wijziging in de regeldruk voor burgers of bedrijven. Voor individuele werknemers brengt de regeling geen wijziging in regeldruk met zich. Voor individuele werkgevers wordt een positief effect verwacht, omdat de verplichting vervalt om de daadwerkelijke tijd die de werknemer besteedt aan de uitvoering van de verrichte arbeid vast te stellen. Voor de bij het verzoek betrokken organisaties brengt de verplichting een zeer kleine regeldruk met zich in verband met de verplichting die beloning conform de stukloonnorm met zich mee brengt, bijvoorbeeld dat de te hanteren norm jaarlijks geactualiseerd dient te worden.

ATR kan zich vinden in analyse en conclusie ten aanzien van de gevolgen voor de regeldruk.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel I (artikel 3 Regeling minimumloon en minimumvakantiebijslag)

In artikel 3 van de Regeling minimumloon en minimumvakantiebijslag worden de werkzaamheden aangewezen waarvoor stukloon betaling is toegestaan. Om overzicht te houden in de werkzaamheden die als bedoeld in artikel 12a, eerste lid, van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag worden aangewezen is ervoor gekozen deze werkzaamheden in één artikel onder te brengen. Dit brengt met zich dat artikel 3 nu uit een opsomming van werkzaamheden bestaat. In onderdeel a zijn de werkzaamheden opgenomen die reeds in de Regeling minimumloon en minimumvakantiebijslag waren opgenomen. Daar wordt in onderdeel b het bezorgen van ongeadresseerd (reclame)drukwerk of huis-aan-huisbladen aan toegevoegd.

Artikel II (inwerkingtreding)

Omwille van een goede invoering en conform het kabinetsbeleid voor vaste verandermomenten (VVM) wordt de regeling uiterlijk 1 januari 2020 gepubliceerd en geldt een inwerkingtreding per 1 april 2020.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees