Zakelijke inhoud Overeenkomst inzake compensatie Programma OV-betalen i.v.m. aflopen concessie voor het hoofdrailnet 2015–2025

Mededeling van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat houdende de zakelijke inhoud van de Overeenkomst inzake compensatie Programma OV-betalen i.v.m. aflopen concessie voor het hoofdrailnet 2015–2025

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,

Deelt mede:

NS werkt als houder van de concessie voor het hoofdrailnet 2015–2025 (hierna: HRN-concessie) in het kader van artikel 58, derde lid, van de HRN-concessie gezamenlijk met de andere deelnemers in de OV-sector en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (hierna: IenW) in het Nationaal Openbaar Vervoer Beraad (hierna: NOVB) aan het Werkprogramma Visie OV-betalen (hierna: Programma OV-betalen). Het Programma OV-betalen heeft als doel het gemakkelijker maken van het betalen en reizen in het OV in Nederland door breed geaccepteerde en innovatieve betaalvormen aan te bieden. Vervoerders, verenigd in de Coöperatie Openbaar Vervoerbedrijven U.A., hebben het initiatief genomen om nieuwe betaalwijzen in het OV in te voeren met als doel het reizen met en betalen voor het OV verder te verbeteren, extra reizigers(inkomsten) te trekken en de totale kosten van het OV-betaalsysteem te verlagen, welk initiatief op brede steun kon rekenen van de concessieverlenende overheden en daarom onderdeel is geworden van de werkagenda van het NOVB. De invoering van nieuwe betaalvormen is belangrijk voor het realiseren van de beleidsdoelen van IenW en de ambities van de OV-sector. Op 8 mei 2019 is in het NOVB het besluit genomen over de invoering van nieuwe betaalmethoden in het OV en het bijbehorende afsprakenkader en de bijbehorende randvoorwaarden.

De business case van NS voor de uitvoering het Programma OV-betalen is sluitend over een looptijd van tien jaar. De HRN-concessie loopt echter af op 31 december 2024. Dit gegeven in combinatie met het feit dat de kosten voor het Programma OV-betalen vooral in de huidige concessieperiode vallen en de baten vooral in de periode na 1 januari 2025, maakt dat de business case van NS voor de invoering van OV-betalen negatief is op de einddatum van HRN-concessie. Deze belemmering voor het invoeren van Programma OV-betalen kan worden weggenomen door afspraken te maken over financiële compensatie voor NS zodat de business case ook sluitend is gedurende de looptijd van de huidige HRN-concessie. De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat heeft op 14 november 2019 met NS daartoe een overeenkomst afgesloten. In de overeenkomst is een aantal scenario’s uitgewerkt, waaronder het scenario waarin de volgende concessie voor het hoofdrailnet opnieuw onderhands aan NS zal worden gegund en het scenario waarin de volgende concessie voor het hoofdrailnet niet onderhands zal worden gegund, maar (delen van) de concessie openbaar zullen worden aanbesteed.

De compensatie van IenW aan NS zal in overeenstemming met de PSO-Verordening (EU-verordening 1370/2007) moeten geschieden omdat de investeringen en inspanningen die van NS worden gevraagd na besluitvorming in het NOVB over de invoering van het Programma OV-betalen, op grond van artikel 58, derde lid, van de concessie, onderdeel uitmaken van de verplichtingen uit de HRN-concessie, zijnde een openbaredienstcontract in de zin van de PSO-verordening. Partijen bij de overeenkomst achten de juiste toepassing van de PSO-verordening van groot belang en mede om die reden heeft IenW het recht om audits uit te laten voeren door een onafhankelijke partij om te voorkomen dat overcompensatie aan NS plaatsvindt.

Op papier kunt u de overeenkomst tijdens reguliere openingstijden bekijken bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Directie Participatie, Rijnstraat 8, Den Haag (alleen op afspraak, telefoon: 070-456 8999)