Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 29 augustus 2019, nr. 19204501, houdende tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter bescherming van de bedekte teelt van braam tegen suzuki-fruitvlieg (Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de bedekte teelt van braam tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii), 2019)

handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat;

Gelet op artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van de Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309);

BESLUIT:

Artikel 1

Tijdelijke vrijstelling als bedoeld in artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 wordt verleend het gebruik van Tracer ter bescherming van de bedekte teelt van braam tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii).

Artikel 2

De vrijstelling is slechts van toepassing indien de gebruiksvoorschriften in de bijlage bij dit besluit worden nageleefd.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en vervalt na 120 dagen.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling ter bescherming van de bedekte teelt van braam tegen suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii), 2019

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, M.C. Beens Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit

Bezwaar

Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na dagtekening van dit besluit digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen.

Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via ‘mijn.rvo.nl’. Om in te loggen heeft u uw gebruikerscode en wachtwoord nodig, voor de ondertekening een TAN-code. Bij een digitaal bezwaarschrift stuurt u een kopie van dit besluit mee als pdf-bestand of u stuurt een kopie per post na.

Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, afdeling Juridische Zaken, Postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Bij een schriftelijk bezwaar stuurt u een kopie van dit besluit mee met uw bezwaarschrift.

Op mijn.rvo.nl/bezwaar vindt u meer belangrijke informatie over het digitaal en schriftelijk indienen van een bezwaarschrift.

Meer informatie

Heeft u nog vragen over uw bezwaarschrift, kijk dan op de website: mijn.rvo.nl. of bel: 088 042 42 42 (lokaal tarief).

BIJLAGE: WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT TRACER (12 567)

Wettelijk Gebruiksvoorschrift

Toegestaan is uitsluitend het professionele gebruik als insecticide door middel van een gewasbehandeling in de volgende toepassingsgebieden onder de vermelde toepassingsvoorwaarden

Toepassingsvoorwaarden

Toepassings- gebied	Te bestrijden organisme	Dosering (middel) per toepassing	Maximale dosering (middel) per toepassing	Maximaal aantal toepassingen per teeltcyclus	Minimum interval tussen toepassingen in dagen	Veiligheidstermijn in dagen
Braam (bedekte teelt)	suzuki-fruitvlieg	0,16- 0,2 l/ha	0,2 l/ha	2	10	3

Om in het water levende organismen te beschermen is in de bedekte teelt van bramen het gebruik van Tracer alleen toegestaan indien het bedrijf kan aantonen te voldoen aan de voorwaarden voor nul-lozersbedrijf middels een door het bevoegd gezag ondertekende verklaring.

Gevaarlijk voor bijen en hommels. Voorkom dat bijen en andere bestuivende insecten de kas binnenkomen, bijvoorbeeld door alle openingen met insectengaas af te sluiten.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor bestuivers in kasteelten. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van bestuivers, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van bestuivers en over de in acht te nemen wachttijden.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

TOELICHTING

1 Algemeen

Artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en nr. 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309) (hierna: Verordening (EG) nr. 1107/2009) en artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Wgb) maken het mogelijk in bijzondere omstandigheden tijdelijke vrijstelling te verlenen van het verbod om een niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel binnen Nederland te brengen, op de markt te brengen, voorhanden te hebben of te gebruiken.

Tijdelijke vrijstelling kan worden verleend als een maatregel nodig blijkt voor een gecontroleerd en beperkt gebruik ter beheersing van een noodsituatie die op geen enkele andere redelijke manier te bestrijden is.

2 Adviezen

2.1 Noodsituatie

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een noodsituatie.

Gevaar

Suzuki-fruitvlieg komt verspreid over het hele land voor. De larven zitten tijdens de oogst in de vruchten, waardoor de houdbaarheid sterk afneemt. Bovendien is er een nultolerantie bij de afnemers, wat inhoudt dat de hele partij onverkoopbaar is als enkele aangetaste vruchten in een partij aangetroffen worden. De aantasting geeft met name in de late oogst vruchtuitval tijdens of na de oogst. Wanneer geen gewasbeschermingsmiddelen worden ingezet, loopt in het najaar de druk van suzuki-fruitvlieg hoog op. Aan het begin van het oogstseizoen is de schade beperkt. Aan het einde van het oogstseizoen loopt de schade op tot 100%.

Alternatieven

Niet-chemisch

Preventieve hygiënische maatregelen zijn het eerste wapen tegen suzuki-fruitvlieg. Voor zover mogelijk wordt de kas of permanente tunnel zo goed mogelijk gesloten om invlieg te voorkomen. Daarnaast worden alle rijpe en onrijpe vruchten verwijderd en teelten na het einde van oogst zo snel mogelijk geruimd. Deze maatregelen zijn algemeen uitvoerbaar, maar door de hoge druk van suzuki-fruitvlieg in het najaar onvoldoende effectief. Met de toepassing van deze maatregelen kan de suzuki-fruitvlieg niet afdoende bestreden worden.

Chemisch

In de bedekte teelt van braam zijn insecticiden toegelaten op basis van Metarhizium anisopliae stam F52, maltodextrine, abamectin, Bacillus thurigiensis, Beauveria bassiana strain GHA, kaliumzouten, terpenoid blend QRD 460 en indoxacarb. Deze middelen hebben onvoldoende tot geen werking tegen suzuki-fruitvlieg.

Met de toepassing van deze middelen kan suzuki-fruitvlieg niet afdoende bestreden worden.

Bijzondere omstandigheden

Suzuki-fruitvlieg komt verspreid over het hele land voor. In eerste instantie is in de bedekte teelt van braam ingezet op aanscherping van hygiëne, monitoring en plukprotocollen. Dit heeft onvoldoende effect gehad bleek in 2018. Daarnaast bestaat de indruk dat suzuki-fruitvlieg, in tegenstelling tot eerder werd aangenomen, wel in staat is zich te vestigen en in stand te houden in bedekte teelten.

De werkzame stof spinosad is goedgekeurd tot 30 april 2020 (lijst van goedgekeurde werkzame stoffen van Verordening (EG) nr. 1107/2009). Er wordt een toelating verwacht van een nieuw middel voor de bestrijding van suzuki-fruitvlieg in de bedekte teelt van braam. De aanvraag voor deze toelating ligt ter beoordeling bij het Ctgb en er is nog geen besluit genomen over de toelaatbaarheid.

Conclusie

De NVWA komt tot volgende conclusies:

• Een landbouwtechnisch doelmatige bedekte teelt van braam in Nederland wordt bedreigd door onvoldoende mogelijkheden tot bestrijding van Drosophila suzukii.;

• Een landbouwtechnisch doelmatige bedekte teelt van braam is met het beschikbare pakket aan middelen en maatregelen niet mogelijk;

• Er is perspectief voor de toelating van een middel op basis van een andere werkzame stof in de bedekte teelt van braam waardoor een kortstondig noodverband gerechtvaardigd is. Voor de gevraagde vrijstellingsperiode is dit middel niet beschikbaar.

De tijdelijke vrijstelling van Tracer voor het bestrijden van suzuki-fruitvlieg in de bedekte teelt van braam voldoet aan de criteria voor een noodsituatie.

2.2 Risicobeoordeling

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van aanvaardbare risico’s.

Humane toxiciteit

Voldoet aan de eisen.

Volksgezondheid

Voldoet aan de eisen.

Gedrag in het milieu

Voldoet aan de eisen.

Ecotoxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de restrictiezinnen:

Voor waterorganismen en sedimentorganismen is het risico alleen acceptabel, als het om nul-lozersbedrijven gaat. Zelfs met 95% zuivering wordt nog een overschrijdingsfactor van de acute norm van ca. 20 verwacht De overschrijdingsfactor van de chronische norm voor waterorganismen en sedimentorganismen is met een factor 50 respectievelijk 77. Dat leidt tot de volgende restrictie:

Om in het water levende organismen te beschermen is in de bedekte teelt van bramen het gebruik van Tracer alleen toegestaan indien het bedrijf kan aantonen te voldoen aan de voorwaarden voor nul-lozersbedrijf middels een door het bevoegd gezag ondertekende verklaring.

Gevaarlijk voor bijen en hommels. Voorkom dat bijen en andere bestuivende insecten de kas binnenkomen, bijvoorbeeld door alle openingen met insectengaas af te sluiten.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor bestuivers in kasteelten. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van bestuivers, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van bestuivers en over de in acht te nemen wachttijden.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

Conclusie

Het College constateert dat er na het nemen van risicoreducerende maatregelen / het inachtnemen van restrictiezinnen geen risico verbonden is aan de vrijstelling.

Advies

Gezien het risico adviseert het College een vrijstelling ex artikel 38 Wgb van het gewasbeschermingsmiddel Tracer in de bedekte teelt van braam te verlenen onder vermelding van de volgende risicoreducerende maatregelen / restrictiezinnen:

Om in het water levende organismen te beschermen is in de bedekte teelt van bramen het gebruik van Tracer alleen toegestaan indien het bedrijf kan aantonen te voldoen aan de voorwaarden voor nul-lozersbedrijf middels een door het bevoegd gezag ondertekende verklaring.

Gevaarlijk voor bijen en hommels. Voorkom dat bijen en andere bestuivende insecten de kas binnenkomen, bijvoorbeeld door alle openingen met insectengaas af te sluiten.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor bestuivers in kasteelten. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van bestuivers, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van bestuivers en over de in acht te nemen wachttijden.

Let op: dit middel kan schadelijk zijn voor natuurlijke vijanden. Raadpleeg deskundigen (uw leverancier van natuurlijke vijanden, de producent van dit middel, uw adviseur) over het gebruik van dit middel in combinatie met het gebruik van natuurlijke vijanden.

3 Overwegingen

Een tijdelijke vrijstelling van het gewasbeschermingsmiddel Tracer is gewenst, omdat zonder deze vrijstelling de bedekte teelt van braam op geen enkele andere redelijke wijze te beschermen is tegen suzuki-fruitvlieg. Hierdoor wordt de doelmatige bedekte teelt van braam bedreigd. Belanghebbenden spannen zich in om op korte termijn te beschikken over een regulier toegelaten gewasbeschermingsmiddel.

In het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (zie bijlage bij dit besluit) zijn de risicoreducerende maatregelen overgenomen die door het Ctgb zijn voorgesteld.

4 Besluit

De adviezen van de NVWA en het Ctgb overnemend, heb ik, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, besloten om op grond van artikel 38 van de Wgb een tijdelijke vrijstelling te verlenen voor het gebruik van het gewasbeschermingsmiddel Tracer ter bescherming van de bedekte teelt van braam tegen suzuki-fruitvlieg.

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en vervalt na 120 dagen.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, namens deze, M.C. Beens Directeur Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit