De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
Gelet op de artikelen 15 en 16 van Richtlijn 2014/40/EU van het Europees Parlement
en de Raad van 3 april 2014 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke
en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten inzake de productie, de presentatie
en de verkoop van tabaks- en aanverwante producten en tot intrekking van Richtlijn
2001/37/EG (PbEU 2014, L 127), 3, eerste lid, van Uitvoeringsverordening (EU) 2018/574
van de Commissie van 15 december 2017 inzake de technische normen voor de instelling
en werking van een traceringssysteem voor tabaksproducten (PbEU 2018, L 96), en 3
van Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/576 van de Commissie van 15 december 2017 inzake
de technische normen voor op tabaksproducten aangebrachte veiligheidskenmerken (PbEU
2018, L 96);
Besluit:
TOELICHTING
Algemeen
Op 3 april 2014 is vastgesteld Richtlijn 2014/40/EU van het Europees Parlement en
de Raad van 3 april 2014 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en
bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten inzake de productie, de presentatie
en de verkoop van tabaks- en aanverwante producten en tot intrekking van Richtlijn
2001/37/EG (PbEU 2014, L 127) (hierna: de Tabaksproductenrichtlijn). Deze richtlijn
is reeds geïmplementeerd in de Tabaks- en rookwarenwet, op twee artikelen na: de artikelen
15 en 16. Deze artikelen verplichten onder meer dat de verpakkingen van tabaksproducten
een unieke identificatiemarkering en een veiligheidskenmerk moeten bevatten per 20 mei
2019. Hiernaast zijn er enkele uitvoeringshandelingen vastgesteld door de Commissie
met betrekking tot de technische normen voor de instelling en werking van een volg-
en traceersysteem en technische normen voor het veiligheidskenmerk. Het gaat om Uitvoeringsverordening
(EU) 2018/574 van de Commissie van 15 december 2017 inzake de technische normen voor
de instelling en werking van een traceringssysteem voor tabaksproducten (PbEU 2018,
L 96) (hierna: uitvoeringsverordening traceringssysteem) respectievelijk Uitvoeringsbesluit
(EU) 2018/576 van de Commissie van 15 december 2017 inzake de technische normen voor
op tabaksproducten aangebrachte veiligheidskenmerken (PbEU 2018, L 96) (hierna: uitvoeringsbesluit
veiligheidskenmerk). Deze uitvoeringshandelingen bevatten enkele verplichtingen die
tevens uitgewerkt dienen te worden in nationale regelgeving. Het wetsvoorstel dat
de artikelen 15 en 16 van de Tabaksproductenrichtlijn implementeert in de Tabaks-
en rookwarenwet, zal niet op tijd zijn vastgesteld om aan de implementatiedata te
voldoen die de Tabaksproductenrichtlijn stelt. Om veldpartijen desondanks de mogelijkheid
te bieden vanaf 20 mei 2019 aan de Europese regelgeving te voldoen, wordt met deze
ministeriële regeling voorzien in de noodzakelijke implementatie van de artikelen
15 en 16 van de Tabaksproductenrichtlijn.
Artikelsgewijs
Artikel 1
Met dit artikel worden enkele begripsbepalingen gedefinieerd. Het gaat in eerste instantie
om de Tabaksproductenrichtlijn. Daarnaast worden de twee uitvoeringshandelingen die
vastgesteld zijn door de Commissie gedefinieerd.
Artikel 2
De uitvoeringsverordening traceringssysteem bepaalt in artikel 3, eerste lid, dat
elke lidstaat uiterlijk op 6 mei 2019 een entiteit (de ID-uitgever) moet hebben aangewezen
die verantwoordelijk is voor het aanmaken en uitgeven van unieke identificatiemarkeringen.
Het gehele proces vanaf de aanvraag van een unieke identificatiemarkering door een
marktdeelnemer tot en met de uitgifte van de unieke identificatiemarkering door de
ID-uitgever wordt beschreven in de uitvoeringsverordening traceringssysteem (onder
meer in de artikelen 8, 9, 11 en 13). Het aanmaken en uitgeven van unieke identificatiemarkeringen
behelst een taak die technische kennis en expertise vergt. Op dit moment zijn er meerdere
commerciële bedrijven die hierin gespecialiseerd zijn. Deze opdracht is daarom aanbesteed
en de partij die de taken van ID-uitgever op zich zal nemen en namens de staatssecretaris
in mandaat zal uitvoeren, is Atos B.V.. Een tabaksproducent of -importeur moet zich
dan ook rechtstreeks wenden tot Atos B.V. voor de aanvraag van unieke identificatiemarkeringen.
Het bedrag per unieke identificatiemarkering is vastgesteld op € 0,00111. Atos B.V.
is bevoegd unieke identificatiemarkeringen aan te maken en af te geven ten behoeve
van tabaksproducten die in Nederland in de handel worden gebracht.
Er wordt op gewezen dat de unieke identificatiemarkering op zodanige wijze op de verpakkingseenheid
van tabaksproducten aangebracht moet worden dat zij niet verwijderd kan worden, dat
zij onuitwisbaar is en op geen enkele wijze verborgen of onderbroken kan worden, ook
niet door accijnszegels of prijsaanduidingen of door het openen van de verpakkingseenheid.
Deze eisen zijn afkomstig uit artikel 15, eerste lid, van de Tabaksproductenrichtlijn.
Naast het genereren en afgeven van unieke identificatiemarkeringen komt de ID-uitgever
de taak toe om marktdeelnemeridentificatiecodes (artikel 15), faciliteitsidentificatiecodes
(artikel 17) en machine-identificatiecodes (artikel 19) uit te geven en te registreren.
Aan de Business & Management Consultant van de afdeling Business & Platform Solutions
van Atos B.V. wordt met dit artikel mandaat verleend om namens de Staatssecretaris
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport besluiten te nemen die toegekend zijn aan de
ID-uitgever op grond van het uitvoeringsbesluit traceringssysteem.
Artikel 3
Artikel 16, eerste lid, eerste alinea, van de Tabaksproductenrichtlijn bepaalt dat
de lidstaten eisen dat op alle verpakkingseenheden van tabaksproducten die in de handel
worden gebracht een onvervalsbaar veiligheidskenmerk staat, dat is samengesteld uit
zichtbare en onzichtbare elementen. De tweede alinea bepaalt dat lidstaten kunnen
toestaan dat accijnszegels worden gebruikt voor het veiligheidskenmerk, mits het accijnszegel
voldoet aan de technische normen die genoemd zijn in artikel 16. Het Nederlandse accijnszegel
voldoet aan de technische normen van artikel 16. Met artikel 3, eerste lid, van deze
regeling wordt bepaald dat het accijnszegel wordt gezien als veiligheidskenmerk voor
tabaksproducten die op grond van artikel 73 van de Wet op de accijns reeds een accijnszegel
moeten bevatten. De Wet op de accijns bepaalt onder meer in welke gevallen een tabaksproduct
een accijnszegel moet bevatten en hoe de aanvraag van dit accijnszegel geschiedt.
Niet alle tabaksproducten moeten echter op grond van de Wet op de accijns een accijnszegel
bevatten, bijvoorbeeld tabaksproducten die bestemd zijn voor de taxfree markt. Deze
tabaksproducten dienen op grond van artikel 16 van de Tabaksproductenrichtlijn wèl
een veiligheidskenmerk te bevatten. Artikel 3, tweede lid, van deze regeling, bepaalt
daarom dat voor deze tabaksproducten die in Nederland in de handel worden gebracht,
een veiligheidskenmerkzegel (hierna: VHK-zegel) gebruikt kan worden. Voor het VHK-zegel
wordt het model van het accijnszegel als basis gebruikt. Het Nederlandse accijnszegel
en het VHK-zegel voldoen aan de technische vereisten uit artikel 3 van het uitvoeringsbesluit
veiligheidskenmerk.
Het derde lid bepaalt dat degenen die VHK-zegels willen aanvragen, hiervoor middels
een daarvoor bestemd formulier een aanvraag om toestemming kunnen indienen bij de
Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De aanvrager zal gegevens
moeten invullen over zijn bedrijf, zoals het Btw-identificatienummer en het KvK-nummer
indien het bedrijf is gevestigd in Nederland. Indien de aanvrager zijn bedrijf niet
in Nederland bij de Kamer van Koophandel heeft geregistreerd, zal aangegeven moeten
worden in welk land en onder welk registratienummer het bedrijf aldaar geregistreerd
staat en moet het VAT-nummer ingevuld worden. Ook zal de aanvrager een document moeten
verstrekken waaruit blijkt dat zijn bedrijf de doelstelling heeft tabaksproducten
te produceren dan wel te importeren om in Nederland in de handel te brengen en zal
hij een intentieverklaring of een kopie van de overeenkomst tussen zijn bedrijf en
de afnemer van de tabaksproducten waarvoor de VHK-zegels bestemd zijn, moeten verstrekken.
Deze documenten zijn echter niet vereist indien de aanvrager een tabaksproducent of
-importeur is, die reeds in het bezit is van een toestemming als bedoeld in artikel
75, tweede lid, van de Wet op de accijns. Dit is een toestemming die de Douane verleent
aan partijen die accijnszegels willen aanvragen. Van deze partijen is reeds bekend
dat zij handelen in tabaksproducten, en dus zijn de gegevens bedoeld in artikel 3,
vierde lid, onderdelen f en g, van deze regeling niet vereist wanneer zij een aanvraag
om toestemming indienen bij de Staatssecretaris ten behoeve hiermee VHK-zegels te
kunnen aanvragen.
De aanvrager zal voorts de contactgegevens van een contactpersoon van zijn bedrijf
op het aanvraagformulier moeten invullen, zodat de drukker van de VHK-zegels diegene
nader kan informeren over het bestelproces van de VHK-zegels. Ten slotte zal de aanvrager
op het aanvraagformulier moeten invullen hoeveel vellen van 300 VHK-zegels hij verwacht
dat zijn bedrijf per kalendermaand en per tabaksproduct zal aanvragen en hoeveel hij
hiervan per kalendermaand in voorraad verwacht te houden. Daarmee krijgt de drukker
van de VHK-zegels een indicatie van de hoeveelheid VHK-zegels die per maand gedrukt
moeten worden, zodat hij zijn processen daarop kan inrichten.
De voorwaarden voor het verlenen van toestemming zijn opgenomen in artikel 3, zesde
lid, van deze regeling. Alleen tabaksproducenten en -importeurs kunnen toestemming
krijgen om VHK-zegels aan te vragen. De tabaksproducenten en -importeurs die VHK-zegels
willen aanvragen, dienen voornoemd aanvraagformulier volledig en naar waarheid in
te vullen. Ook dienen tabaksproducenten en importeurs aan de drukker van de VHK-zegels
een prognose door te geven van het aantal te bestellen VHK-zegels over de periode
tot en met 1 februari 2020. Het doorgeven van een prognose is van belang, omdat de
drukker op basis daarvan alle voordrukken kan produceren, hetgeen de benodigde tijd
kost. Ook dienen tabaksproducenten en importeurs vóór 31 december 2019 een prognose
door te geven van het aantal te bestellen VHK-zegels over de periode van 1 februari
2020 tot en met 1 november 2020. Ten slotte dienen tabaksproducenten en -importeurs
een administratie bij te houden waarin wordt aangegeven hoeveel VHK-zegels gebruikt
worden en hoeveel VHK-zegels in voorraad worden gehouden. De toestemming om VHK-zegels
aan te vragen wordt slechts verleend aan tabaksproducenten of -importeurs van tabaksproducenten
die aan alle voorwaarden uit artikel 3, zesde lid, van deze regeling voldoen. De Staatssecretaris
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zal voor de beslissing om de toestemming al
dan niet te verlenen, toetsen aan voornoemde voorwaarden. Zodra de toestemming is
verleend kunnen de VHK-zegels aangevraagd worden bij dezelfde zegelproducent als degene
die de accijnszegels produceert, genoemd in artikel 75, eerste lid, van de Wet op
de Accijns. Daarmee is gewaarborgd dat de VHK-zegels door dezelfde drukker worden
ontworpen als de drukker van de Nederlandse accijnszegels. Dit is wenselijk vanuit
het oogpunt van toezicht en handhaving.
Artikel 4
Dit artikel regelt de inwerkingtreding van deze regeling. Op grond van artikel 3 van
de uitvoeringsverordening traceringssysteem moeten lidstaten uiterlijk op 6 mei 2019
de ID-uitgever hebben aangewezen. Daarnaast moeten verpakkingen van tabaksproducten
vanaf 20 mei 2019 een unieke identificatiemarkering en veiligheidskenmerk bevatten
op grond van de artikelen 15 en 16 van richtlijn 2014/40/EU. Omdat er een proces vooraf
gaat aan de aanvraag van veiligheidskenmerkzegels, dient deze regeling zo snel mogelijk
in werking te treden. Daarom zal deze regeling in afwijking van de vaste verandermomenten
in werking treden met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant
waarin het wordt geplaatst.
Artikel 5
Dit artikel bepaalt de citeertitel van deze regeling. Omdat deze regeling zowel de
identificatiecodes als (de procedure rondom) het veiligheidskenmerk betreft, is gekozen
voor de titel Regeling identificatiecodes en veiligheidskenmerk tabaksproducten.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
P. Blokhuis