Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 27 november 2018, kenmerk 1448197-184235-CZ, houdende wijziging van de Regeling Tijdelijke wet ambulancezorg vanwege een nieuw referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

Gelet op artikel 3 van de Tijdelijke wet ambulancezorg;

Besluit:

Artikel 1

Bijlage 1 van de Regeling Tijdelijke wet ambulancezorg wordt vervangen door de bijlage, behorende bij deze regeling.

Artikel 2

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2019.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister voor Medische Zorg, B.J. Bruins

BIJLAGE

BIJLAGE 1. REFERENTIEKADER SPREIDING EN BESCHIKBAARHEID AMBULANCEZORG 2018

Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2017

RIVM Briefrapport 2018-0128

Publiekssamenvatting

Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2018

Op basis van ritgegevens over het jaar 2017 heeft het RIVM berekend hoeveel ambulances er in Nederland nodig zijn. Op werkdagen overdag zijn er 614 ambulances nodig, vijf meer dan uit de doorrekening over 2016 bleek. Op werkdagen in de avond zijn drie ambulances meer nodig. De berekeningen wijzen uit dat er in het weekend, op zaterdagen overdag en in de nacht van zaterdag op zondag, twee ambulances minder nodig zijn. Op andere uren van de weekenddagen varieert het aantal extra benodigde ambulances tussen nul en één.

De stijging op landelijk niveau van vijf ambulances was minder groot dan in 2016. Toen waren er nog tien ambulances meer nodig ten opzichte van het voorgaande jaar. De afnemende stijging heeft te maken met de relatief lichte groei van het aantal ingezette ambulances in 2017. Het aantal spoedeisende inzetten steeg in 2017 met 0,3 procent ten opzichte van 2016, het aantal inzetten in de planbare ambulancezorg daalde met 0,8 procent.

De benodigde capaciteit van de ambulancezorg in Nederland wordt berekend met behulp van een zogeheten referentiekader. Dit kader definieert het aantal ambulances waarmee de ambulancezorg in Nederland kan worden uitgevoerd. Dit gebeurt op basis van een aantal randvoorwaarden, zoals de tijd na een melding waarbinnen een ambulance ter plaatse moet zijn en de spreiding van de standplaatsen over het land.

In opdracht van het Ministerie van VWS heeft het RIVM het referentiekader in 2018 geactualiseerd met cijfers over het gebruik van ambulancezorg in Nederland in 2017.

Kernwoorden: ambulancezorg, referentiekader, spreiding en beschikbaarheid, capaciteitsmodel

Synopsis

Frame of reference for distribution and availability of ambulance care 2018

Based on production data for 2017, RIVM calculated how many ambulances are needed in the Netherlands. On workdays 614 ambulances are needed during the day, five more than calculated for 2016. On workdays in the evening, three more ambulances are needed. On weekends, this varies between minus two and plus one ambulances, depending on the day and time.

The increase of the number of ambulances needed is less than in 2016. In 2016, compared to the year before, ten more ambulances were needed. The slight increase in the number of ambulances needed is related to the minor increase in the number of ambulance services in 2017. The number of emergency services increased by 0.3 percent, the number of planned services decreased by 0.8 percent.

The required capacity of ambulance care in the Netherlands is calculated using a national ambulance plan. This is a framework that defines the number of ambulances with which ambulance care can be carried out in the Netherlands, given a number of preconditions, such as the time after notification within which an ambulance must be on site and the distribution of the stations.

On behalf of the Ministry of Health, Welfare and Sport, RIVM updated the national ambulance plan in 2018 with figures on the use of ambulance care in the Netherlands in 2017.

Keywords: ambulance care, national ambulance plan, distribution and availability, capacity model

Inhoudsopgave

Samenvatting

3

Inleiding

5

Productiecijfers 2017

6

Productie 2017

6

Nadere selecties voor het referentiekader

7

Gemiddelde ritduur

10

Referentiekader spreiding en beschikbaarheid 2018

11

Conclusies en discussie

14

Referenties

16

Bijlage 1: Regio-indeling

17

Bijlage 2: Spreiding referentiekader 2018

18

Bijlage 3: Selectie en herverdelen van inzetten

23

Bijlage 4: Gemeentelijke herindeling Vijfheerenlanden

27

Samenvatting

Het referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg is een model voor de ambulancezorg waarin per Regionale Ambulancevoorziening (RAV)-regio in Nederland wordt vastgesteld hoeveel ambulances minimaal nodig zijn om aan de vraag naar ambulancezorg te voldoen. Het referentiekader wordt jaarlijks geactualiseerd. In 2018 is het referentiekader opnieuw doorgerekend op basis van productiecijfers van de ambulancezorg over het jaar 2017. In deze actualisatie is gebruik gemaakt van dezelfde rekenmodellen als in de vorige doorrekening die in 2017 heeft plaatsgevonden.

Productie 2017 in het referentiekader-2018

De capaciteitsberekeningen van het referentiekader zijn gebaseerd op de productiecijfers over 2017. Deze productiecijfers worden door Ambulancezorg Nederland (AZN) gepubliceerd in het Sectorkompas Ambulancezorg. Voor het referentiekader wordt, op basis van bepaalde uitgangspunten en randvoorwaarden, een aantal ritten uit de productie weggelaten. Dit betreft inzetten zonder tijdenregistratie en inzetten van een rapid responder waarbij er een tweede ambulance is ingezet. Op basis van deze filters wordt 0,8% van de productie uit de selectie gefilterd. Het referentiekader gaat uit van 1.302.146 inzetten, waarvan 605.561 met A1-urgentie, 359.159 met A2-urgentie en 337.427 inzetten in de planbare ambulancezorg (B-urgentie). In vergelijking met de cijfers voor het referentiekader-2017 is dat een productiestijging van 0,3%. Tussen regio’s bestaan grote verschillen in productiegroei. De groei van de totale productie varieert tussen -6,0% en +3,3%.

Bewerking voor het referentiekader

Voor het referentiekader is er één bewerking van de gegevens, namelijk een herverdeling van spoedritten. Deze herverdeling wordt ook wel een ‘correctie voor burenhulp’ genoemd en is uitgangspunt van het referentiekader. Op basis van het adres waar de ambulance de patiënt heeft verzorgd, het ‘afhaaladres’, worden inzetten toegewezen aan de dichtstbijzijnde standplaats, op basis van kortste rijtijd. De standplaats bepaalt aan welke RAV de productie voor de capaciteitsberekening wordt toegewezen. De standplaatslocaties zijn afkomstig uit het spreidingsplan van het referentiekader. Door de herverdeling kan een deel van de productie van een RAV worden toegewezen aan een andere RAV. Het totaal aantal inzetten blijft onveranderd door de herverdeling. Inzetten in de planbare ambulancezorg worden niet herverdeeld maar blijven toegewezen aan de RAV die de inzet heeft uitgevoerd.

Gemiddelde ritduur

De gemiddelde ritduur is geschat aan de hand van een selectie van ritten met valide tijdenregistratie. Landelijk is de gemiddelde ritduur van alle soorten inzetten (urgent en planbaar) toegenomen: met 26 seconden (A1-urgentie), 18 seconden (A2-urgentie) en 39 seconden (B-urgentie).

Uren ambulancezorg in de capaciteitsberekening

De capaciteitsberekeningen van het referentiekader worden uitgevoerd op regionaal niveau, met differentiatie naar dagsoort en uur van de dag. In het model wordt op detailniveau het aantal uren ambulancezorg bepaald waarvoor ambulancecapaciteit nodig is. In totaal gaat het referentiekader uit van 1.467.406 uren verleende ambulancezorg in 2017, een stijging van 0,9% ten opzichte van 2016. Daarvan zijn 1.014.956 uren spoedeisende ambulancezorg en 452.450 uren planbare ambulancezorg. Ten opzichte van 2016 is het aantal geleverde uren spoedeisende ambulancezorg in 2017 met 1,3% gestegen. De stijging van het aantal uren planbare ambulancezorg was 0,1%. Ten opzichte van het totaal aantal van 8.784 beschikbare uren op jaarbasis werd door de Nederlandse ambulancezorg per beschikbaar uur 167 uur ambulancezorg geleverd. Een stijging van 1 uur (0,9%) ten opzichte van 2016. Dit betekent dat, gemiddeld gezien, de ambulances in Nederland samen per uur van de dag een uur meer ambulancezorg hebben geleverd. Ze hadden het in 2017 dus drukker dan in 2016 en hebben minder tijd hoeven wachten op een inzet.

Resultaten referentiekader-2018

Op werkdagen overdag (8-16 uur) zijn 614 ambulances nodig. Dit zijn vijf meer dan in het referentiekader-2017. Op werkdagen in de avonduren (16-24 uur) zijn er twee ambulances meer nodig, in de nachturen (0-8 uur) is het aantal benodigde ambulances onveranderd ten opzichte van het referentiekader-2017. Op zaterdagen en zondagen varieert het aantal extra benodigde ambulances tussen -2 en +1. Omgerekend naar het aantal benodigde diensten betekent dit dat volgens het referentiekader-2018 er 8.862 diensten ambulancezorg nodig zijn, 0,4% meer dan in 2017 was berekend. Een dienst is hierbij gedefinieerd als het verlenen van 8 uur ambulancezorg door een ambulanceteam. Voor het verlenen van ambulancezorg over een etmaal zijn dan drie diensten nodig.

Verschillen in stijging/daling van productie

De totale productie van de Nederlandse ambulancezorg is in 2017 vrijwel gelijk gebleven aan 2016. De productie naar soort urgentie is in 2017 wel sterk veranderd ten opzichte van 2016. Er is geen onderzoek gedaan naar de achtergronden van deze veranderingen. Het is mogelijk dat de toename van het aantal A2-inzetten verband houdt met een toename in het aantal inzetten onder het protocol Directe Inzet Ambulances (DIA). In dit protocol wordt bij een 112-melding een ambulance onder A2-urgentie ingezet voordat de melding volledig is uitgevraagd en de urgentie is vastgesteld. Als uit de uitvraag blijkt dat inzet van een ambulance niet noodzakelijk is wordt de inzet afgebroken. Ook kan de urgentie worden gewijzigd naar A1. Inzetten onder het DIA-protocol zijn in de registraties vaak niet als zodanig herkenbaar waardoor een relatie met de toename van het aantal A2-inzetten in 2017 niet uitgesloten kan worden. Ambulancezorg Nederland constateert in haar Sectorkompas Ambulancezorg een stijging van 10% van het aantal afgebroken ritten in 2017, deze stijging kan gerelateerd zijn aan de stijging van het aantal A2-inzetten.

Registraties zijn op onderdelen verbeterd

In 2017 is de registratie van ritgegevens verbeterd. Ten opzichte van 2016 zijn er meer inzetten met volledige tijdenregistratie en hoefden minder inzetten te worden uitgefilterd. Voor het referentiekader-2018 is 0,01% van de inzetten uitgefilterd vanwege onvolledige tijdenregistratie. Voor het referentiekader-2017 was dit 0,12%.

Invoering nieuwe systemen is niet zonder problemen

Het in gebruik nemen van nieuwe registratiesystemen door een aantal RAV’s ging gepaard met problemen in de aanlevering van valide ritgegevens. Hierdoor zijn meerdere leveringen van ritgegevens geweest. Verwerking van deze gegevens nam extra tijd in beslag en vertraagde het proces van het doorrekenen van het referentiekader.

Stijging van het aantal benodigde ambulances

De stijging van 0,9% in 2017 van het aantal urenambulancezorg in de cijfers voor het referentiekader leidt tot een stijging van 0,4% van het aantal diensten: van 8.824 diensten in het referentiekader-2017 tot 8.862 in het referentiekader-2018. De relatie tussen het aantal uren geleverde ambulancezorg en de benodigde capaciteit is niet evenredig omdat in het rekenmodel de bezettingsgraad van ambulances een rol speelt. Een hogere productie, in aantal uren ambulancezorg, leidt in het model niet noodzakelijk tot een evenredig hoger aantal benodigd ambulances Andersom hoeft een dalende productie niet altijd te leiden tot een evenredig lager aantal benodigde ambulances. Dit is een gevolg van het niet-lineaire karakter van het capaciteitsmodel.

Aanbevelingen

  • 1. Er zijn grote verschillen in productiegroei tussen de regio’s en binnen urgentiesoorten. De achtergronden van deze verschillen zijn niet onderzocht. Het is echter niet waarschijnlijk dat deze verschillen volledig zijn toe te schrijven aan regionale verschillen in demografie, epidemiologie, infrastructuur of zorgaanbod. Aanbevolen wordt om de regionale achtergronden van de productiegroei nader te onderzoeken.

  • 2. In de rittenregistraties wordt de aanvrager van de inzet, degene die de melding heeft gedaan, niet goed geregistreerd. Als gevolg is er beperkt inzicht in de achtergronden van meldingen en inzetten. Aanbevolen wordt om de aanvrager van de inzet beter te registeren. Dit geeft tegelijkertijd ook inzicht in groeicijfers.

Inleiding

Het referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg is een model voor de ambulancezorg waarin per RAV in Nederland wordt vastgesteld hoeveel ambulances minimaal nodig zijn om aan de vraag naar ambulancezorg te voldoen. Daarbij wordt eveneens rekening gehouden met de capaciteit die nodig is om voldoende geografische dekking te garanderen. In het referentiekader wordt aan de hand van vooraf gekozen uitgangspunten en randvoorwaarden modelmatig de benodigde spreiding en capaciteit berekend. De uitgangspunten en randvoorwaarden beschrijven een bepaald minimumniveau voor de spreiding en beschikbaarheid van de ambulancezorg. Het rekenmodel waarmee de benodigde capaciteit wordt berekend is hierop toegesneden. De berekeningen zijn gebaseerd op ritgegevens van de ambulancezorg in een basisjaar.

De Minister van VWS stelt het referentiekader vast. Dat gebeurde voor het eerst in 2004, actualisaties volgden in 2008, 2013, 2016 en in 2017 (Ministerie van VWS, 2004; 2008; 2013; 2016; 2017). De uitkomsten van het referentiekader vormen de basis voor het bekostigingsmodel voor de ambulancezorg dat door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) wordt beheerd. Het RIVM beheert de rekenmodellen voor het referentiekader en rekent deze in opdracht van het Ministerie van VWS door (PVAZ, 2004), (Kommer en Zwakhals, 2009; 2013a; 2016; Kommer en Mulder, 2017). Naast deze rapportages van het referentiekader zijn de afgelopen jaren drie achtergrondrapporten gepubliceerd. Een gedetailleerde documentatie van het rijtijden en capaciteitsmodel is gegeven in het achtergrondrapport uit 2011 (Kommer en Zwakhals, 2011). In de achtergrondrapporten uit 2013 en 2017 zijn verschillende modelvarianten uitgewerkt die inzicht bieden in het effect van alternatieve uitgangspunten en aannames op de uitkomsten van het referentiekader (Kommer en Zwakhals, 2013; Kommer et al.; 2017).

Actualisatie van het referentiekader in 2018

In opdracht van het Ministerie van VWS heeft het RIVM het referentiekader in 2018 geactualiseerd. Dit rapport geeft hiervan verslag. De rekenmodellen, uitgangspunten en randvoorwaarden zijn gelijk aan het referentiekader-2017. Het enige verschil ten opzichte van 2017 is gelegen in de ritgegevens. Het referentiekader-2017 maakte gebruik van ritgegevens over het productiejaar 2016, het referentiekader-2018 is gebaseerd op ritgegevens over 2017. De ritgegevens, het aantal inzetten en de ritduur, bepalen het aantal uren ambulancezorg waarop de capaciteitsberekeningen zijn gebaseerd.

Extra doorrekening in verband met gemeentelijke herindeling

De gemeenten Zederik, Leerdam en Vianen gaan per 1 januari 2019 samen in een nieuwe gemeente Vijfheerenlanden. In verband hiermee wordt de grens tussen de provincies Zuid-Holland en Utrecht, en dus de veiligheidsregio’s Utrecht en Zuid-Holland Zuid, gewijzigd. De nieuwe gemeente Vijfherenlanden wordt ingedeeld bij de provincie Utrecht. De herindeling heeft gevolgen voor de berekeningen van het referentiekader. In verband hiermee is het referentiekader-2018 ook doorgerekend waarbij rekening is gehouden met de herindeling. Deze doorrekening gaat uit van de productieaantallen en ritstatistieken die in het referentiekader-2018 worden gehanteerd.

Terminologie

In de toelichting op de bewerking van de ritgegevens voor de doorrekening van het referentiekader is het noodzakelijk om bepaalde kenmerken van de ambulancezorg en de geregistreerde ritgegevens te bespreken. De terminologie die in dit rapport wordt gehanteerd sluit aan bij het Uniform Begrippenkader Ambulancezorg van Ambulancezorg Nederland (AZN, 2013). Voor de leesbaarheid wordt in enkele gevallen alternatieve terminologie gebruikt. Meestal wordt de term inzet gehanteerd voor een dienstverlening door een ambulance maar soms spreken we van een rit. In de meeste gevallen vindt er bij een inzet/rit daadwerkelijk vervoer van de patiënt plaats, dit zijn declarabele inzetten. In een aantal gevallen wordt ter plaatse eerste hulp verleend maar vindt geen vervoer van de patiënt plaats. Dit zijn EHGV-inzetten (Eerste hulp geen vervoer). In sommige gevallen wordt geen patiënt aangetroffen of wordt ter plaatse geconcludeerd dat hulpverlening niet noodzakelijk is. In die gevallen is er noch hulpverlening geweest noch vervoer. Dit zijn zogenaamde loze ritten. In al deze gevallen is de ambulance ter plaatse gekomen. Er zijn ook gevallen waarbij de inzet vroegtijdig wordt geannuleerd of afgebroken. Als de ambulance op het tijdstip van annulering al rijdt is er sprake van een afgebroken rit. Als het ambulanceteam wel een opdracht heeft gekregen, maar nog niet is uitgerukt, is er sprake van een geannuleerde rit. Inzetten van de ambulance hebben altijd een urgentiecodering. Voor spoedeisende inzetten is dit een A-urgentie. Bij levensbedreigende situaties wordt een inzet onder A1-urgentie uitgevoerd, anders is er A2-urgentie. Naast de spoedeisende inzetten zijn er ook inzetten in de planbare ambulancezorg. Dit zijn inzetten met B-urgentie, hierbij wordt een tijdstip afgesproken voor het halen of brengen van een patiënt. Vaak wordt de patiënt van of naar een ziekenhuis of andere zorginstelling gebracht voor therapie of behandeling. Het planbare vervoer wordt soms ook besteld vervoer of B-vervoer genoemd.

De regio-indeling van het referentiekader wijkt af van de reguliere RAV-indeling omdat in het referentiekader de zogenaamde ‘eilandbenadering’ wordt gehanteerd. In deze benadering wordt de capaciteitsberekening voor de Waddeneilanden, voor Goeree-Overflakkee en voor de Zeeuwse (schier-)eilanden apart berekend. Ook wordt de capaciteitsberekening voor de regio’s Zaanstreek-Waterland en Amsterdam-Amstelland apart gedaan, waar deze twee regio’s in de praktijk in veel opzichten organisatorisch één geheel vormen. In Bijlage 1 is een nummering gegeven van de regio’s zoals in het referentiekader gehanteerd. Deze nummering wordt in een aantal tabellen in dit rapport gehanteerd. Voor de productiecijfers, zoals gehanteerd in het Sectorkompas Ambulancezorg, voorheen de rapportage Ambulances in-zicht, hanteren we de term ‘RAV’, voor de indeling van het referentiekader hanteren we de term ‘regio’.

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 worden de productiecijfers van de Nederlandse ambulancezorg besproken. Paragraaf 2.1 geeft de cijfers zoals de ambulancesector publiceert in het Sectorkompas Ambulancezorg. De selecties die voor het referentiekader zijn gedaan worden in paragraaf 2.2 besproken. In paragraaf 2.3 zijn de cijfers van de gemiddelde ritduur gegeven. Hoofdstuk 3 geeft de resultaten van de capaciteitsberekeningen van het referentiekader. Hoofdstuk 4 geeft de conclusies en geeft een discussie op de actualisatie van het referentiekader. In de bijlages van dit rapport is detailinformatie van de modellering en bewerking van de ritgegevens beschreven en is de extra doorrekening in verband met de gemeentelijke herindeling Vijfheerenlanden gegeven.

Productiecijfers 2017

Cijfers over de vraag naar, het aanbod van en de prestaties in de ambulancezorg in Nederland worden jaarlijks door Ambulancezorg Nederland (AZN) op de website Sectorkompas Ambulancezorg gepubliceerd1. Voor 2017 heette deze rapportage Ambulances in-zicht. Het RIVM verzorgt sinds 2008 de verzameling en analyse van de logistieke gegevens. In de jaarlijkse cyclus wordt in januari begonnen met het verzamelen van ritgegevens. Meestal zijn de productie- en prestatiecijfers in juni vastgesteld. Voor deze vaststelling is er afstemming van de RIVM-analyses met de 24 Regionale Ambulancevoorzieningen (RAV’s). Er wordt aan elke RAV goedkeuring gevraagd van de door het RIVM geanalyseerde productie- en prestatiecijfers.

Dit hoofdstuk beschrijft de selecties van ritgegevens voor het referentiekader. De productiecijfers van de Nederlandse ambulancezorg liggen aan de basis van het referentiekader (paragraaf 2.1). Voor het referentiekader wordt een aantal inzetten uitgesloten, dit gebeurt op grond van de uitgangspunten van het referentiekader (paragraaf 2.2). Voor de schattingen van de gemiddelde ritduur zijn enkele specifieke selecties gedaan (paragraaf 2.3).

Productie 2017

De productie van de Nederlandse ambulancezorg in 2017 is gegeven in tabel 2.1. Deze cijfers hebben betrekking op de reguliere productie en zijn door AZN gepubliceerd op de website Sectorkompas Ambulancezorg (AZN, 2018). Details over de selectie van deze productiecijfers met een toelichting op welke inzetten wel of niet worden meegenomen, zijn gegeven in Bijlage 3.

De totale productie van de ambulancezorg is in 2017 niet gestegen. Wel zijn er verschillen in de groei van inzetten naar urgentiesoort. Het aantal inzetten met A1-urgentie is in 2017 met 3,4% afgenomen, het aantal inzetten met A2-urgentie is met 7,2% toegenomen en het aantal inzetten in de planbare ambulancezorg is met 0,8% licht gedaald. Opvallend zijn de grote verschillen tussen de regio’s. De RAV met de grootste stijging van de totale productie had 3,3% stijging (Flevoland), de RAV met de grootste afname van de totale productie had 6,0% afname (Kennemerland). Per urgentiesoort zijn de verschillen tussen minimum en maximum groei nog groter: bij A1-urgentie varieert de groei tussen -10,9% en +3,5%, bij A2-urgentie tussen -16,0% en +20,2% en bij de planbare ambulancezorg tussen -8,0% en +7,5%. Er is geen onderzoek gedaan naar de achtergronden van deze verschillen in groeicijfers.

Tabel 2.1: Productiecijfers 2017 per RAV en de verandering ten opzichte van 2016 (bron: AZN 2017; 2018, cijfers bewerkt door RIVM).
     

2017

    

Toename 2016–2017 (%)

nr

RAV

A1

A2

B

Totaal

A1

A2

B

Totaal

1

Groningen

24.668

14.631

14.763

54.062

– 5,4

12,6

1,4

0,8

2

Friesland

23.250

15.397

11.376

50.023

– 6,5

15,3

1,6

1,2

3

Drenthe

19.784

12.432

10.228

42.444

– 5,0

13,6

– 1,3

0,7

4

IJsselland

14.458

10.997

9.264

34.719

– 1,1

3,9

3,0

1,5

5

Twente

14.987

15.107

10.731

40.825

3,5

1,5

– 2,3

1,2

6

Noordoost Gelderland

20.828

16.102

11.277

48.207

– 2,8

2,3

1,0

– 0,3

7

Midden Gelderland

20.867

13.756

9.660

44.283

1,2

1,4

1,0

1,2

8

Gelderland Zuid

15.892

12.846

11.546

40.284

2,2

1,5

0,3

1,4

9

Utrecht

36.523

26.248

29.512

92.283

0,3

– 1,4

– 2,8

– 1,2

10

Noord-Holland Noord

23.302

12.224

7.777

43.303

– 8,7

18,1

– 7,6

– 2,2

11

Amsterdam/Waterland

67.400

20.805

39.848

128.053

– 5,4

9,5

4,5

– 0,2

12

Kennemerland 1

24.594

9.550

9.535

43.679

– 2,9

– 16,0

– 2,3

– 6,0

14

Gooi- en Vechtstreek

7.484

4.057

6.471

18.012

– 9,3

8,0

4,8

– 1,0

15

Haaglanden

47.141

25.620

27.571

100.332

– 2,4

7,2

– 3,4

– 0,4

16

Hollands Midden

28.415

14.960

12.885

56.260

– 6,6

15,3

– 5,5

– 1,4

17

Rotterdam-Rijnmond

52.033

29.330

33.449

114.812

– 2,3

12,9

0,1

1,9

18

Zuid-Holland Zuid

16.041

9.976

9.632

35.649

– 10,9

20,2

1,9

– 0,3

19

Zeeland

13.839

9.315

5.226

28.380

– 4,6

7,4

– 8,0

– 1,7

20

Midden- en West Brabant

38.959

27.558

20.436

86.953

– 4,0

10,2

– 1,9

0,6

21

Brabant-Noord

21.635

14.838

8.191

44.664

– 1,6

4,8

– 5,6

– 0,3

22

Brabant-Zuidoost

25.122

15.164

12.588

52.874

– 5,1

12,3

– 0,3

0,5

23

Limburg Noord

18.677

12.129

6.643

37.449

0,9

– 0,8

2,0

0,5

24

Zuid Limburg

21.162

13.514

14.317

48.993

– 0,5

8,9

– 7,8

– 0,4

25

Flevoland

14.132

7.866

4.563

26.561

– 1,9

11,4

7,5

3,3
 

Totaal

611.193

364.422

337.489

1.313.104

– 3,4

7,2

– 0,8

0,0

1) In de productiecijfers van RAV Kennemerland over 2017 zijn inzetten van de ambulancedienst van Schiphol niet meegenomen.

Nadere selecties voor het referentiekader

Voor de capaciteitsberekeningen van het referentiekader worden drie soorten inzetten uit de productie niet meegenomen. Het gaat om de volgende inzetten:

  • 1. Inzetten zonder tijdsregistratie

    Deze inzetten worden niet meegenomen in de capaciteitsberekeningen omdat deze niet kunnen worden toegedeeld naar uur van de dag. In totaal worden hierdoor 100 inzetten uitgefilterd, dit komt overeen met bijna 0,1 promille van de totale productie in 2017.

  • 2. Inzetten van rapid responders2 met inzet van een tweede voertuig

    De inzet van de rapid responder waarbij er een tweede voertuig is ingezet wordt in het referentiekader als ‘dubbel’ gezien en niet meegenomen in de productie. In totaal worden om deze reden 10.857 inzetten uitgefilterd, dit is 0,8% van het totaal aantal spoedeisende inzetten in 2017.

  • 3. Ambulancedienst Schiphol

    Inzetten van de ambulancedienst van Schiphol worden niet meegenomen in de capaciteitsberekeningen. In 2017 waren deze inzetten niet in de productiecijfers van RAV Kennemerland meegenomen, cijfers van de ambulancedienst van Schiphol hoefden dus niet te worden uitgefilterd.

Herverdeling naar dichtstbijzijnde standplaats

Na het uitfilteren van deze inzetten is er nog een bewerking van de ritgegevens. Hierbij worden de spoedritten herverdeeld naar de dichtstbijzijnde standplaats en de bijbehorende RAV, op basis van kortste rijtijd en uitgaande van de locatie van het incident, het ‘afhaaladres’. Het totaal aantal spoedeisende inzetten blijft gelijk, er vindt alleen een herverdeling plaats tussen regio’s. Dit wordt ook wel een correctie naar ‘burenhulp’ of ‘grensoverschrijdende assistentie’ genoemd. De planbare ambulancezorg wordt niet herverdeeld. De planbare ambulancezorg (B-urgentie) blijft bij de RAV die de productie heeft uitgevoerd. Vanwege de eilandbenadering3 die het referentiekader hanteert is het wel noodzakelijk dat de planbare ambulancezorg van de eilanden wordt bepaald. Deze toedeling gebeurt op basis van afhaaladres van de inzet. Op deze manier is ook de productie van de planbare ambulancezorg van de RAV Amsterdam-Waterland opgesplitst naar de regio’s Amsterdam-Amstelland en Zaanstreek-Waterland. De inzetten in de planbare ambulancezorg van RAV Zeeland die een afhaaladres buiten de provincie Zeeland hebben zijn toegekend aan Walcheren-Bevelanden.

Uitzondering voor RAV Hollands Midden

In 2018 is er nog één uitzonderlijke situatie die een herberekening van productieaantallen nodig maakte. Omdat de ritgegevens van RAV Hollands Midden over 2017 niet volledig waren, ritgegevens over de maanden november en december 2017 ontbraken, is de productie getalsmatig met 15% opgehoogd. Voor het herverdelen van spoedritten voor het referentiekader ontbraken details van de ontbrekende ritten waardoor de burenhulp niet exact kon worden bepaald. De toedeling vanuit RAV Hollands Midden naar andere (buur-)regio’s is daarom met 15% opgehoogd. De productie van RAV Hollands Midden in eigen regio is ook met 15% opgehoogd. De burenhulp vanuit andere RAV’s naar RAV Hollands Midden is niet opgehoogd.

Inzetten in het buitenland

Spoedeisende inzetten in het buitenland worden wel meegenomen in de capaciteitsberekeningen maar vallen buiten de herverdeling. Het betreft hier reguliere inzetten in de grensstreek met Duitsland en België. Repatriëring van patiënten valt hier niet onder. Inzetten van specifieke buitenlandvervoerders, voor bijvoorbeeld repatriëring van patiënten uit het buitenland, vallen buiten de reguliere productie. Spoedritten in het buitenland worden niet meegenomen in de herverdeling van spoedritten omdat buitenlandse adressen niet voorkomen in de verzorgingsgebieden van standplaatsen. De buitenlandse inzetten worden toegewezen aan de uitvoerende RAV. De ritgegevens zijn ook meegenomen in de berekening van de gemiddelde ritduur. In 2017 zijn 470 inzetten in het buitenland uitgevoerd, 118 inzetten met A1-urgentie, 44 met A2-urgentie en 308 inzetten planbare ambulancezorg.

Tabel 2.2 geeft een overzicht van de uitgefilterde ritten. Bijlage 3 geeft details van deze selecties. Tabel 2.3 geeft een overzicht op RAV-niveau van het aantal inzetten dat uit de selectie is gefilterd en de aantallen inzetten in de herverdeling van spoedritten tussen regio’s. Tabel 2.4 geeft de aantallen inzetten naar urgentie zoals in het capaciteitsmodel van het referentiekader gehanteerd.

Tabel 2.2: Uitgefilterde inzetten in de selecties voor het referentiekader-2017.

Productiecijfers-2017

A1

A2

B

Totaal

Totale productie1

611.193

364.422

337.489

1.313.104

Inzetten zonder tijdsregistratie

22 -

16 -

62 -

100 -

Rapid responder inzetten met een vervolgauto

5.610 -

5.247 -

0 -

10.857 -

Productie in referentiekader2

605.561

359.159

337.427

1.302.146

Aandeel in totale productie (%)

99,1

98,6

100,0

99,1
X Noot
1

De productie 2017 is conform Tabel 2.1.

X Noot
2

Door afronding in verband met bijschatten van de productie van RAV Hollands Midden is er in het totaal aantal inzetten een verschil van één inzet.

Tabel 2.3: Overzicht van de spoedritten per RAV na selecties en herverdeling voor het referentiekader.

Nr.

RAV

Spoedritten in 2017

Uitgefilterd

obv criteria

uit Tabel 2.2

Netto verschil van herverdeling van spoedritten

Totaal aantal spoedritten in referentiekader

1

Groningen

39.299

223

439

39.515

2

Friesland

38.647

351

270

38.566

3

Drenthe

32.216

– 

– 120

32.096

4

IJsselland

25.455

391

– 1.472

23.592

5

Twente

30.094

464

574

30.204

6

Noordoost Gelderland

36.930

237

– 408

36.285

7

Midden Gelderland

34.623

529

– 807

33.287

8

Gelderland Zuid

28.738

543

– 557

27.638

9

Utrecht

62.771

2.150

– 1.500

59.121

10

Noord-Holland Noord

35.526

339

– 1.198

33.989

11

Zaanstreek-Waterland1

20.655

– 

218

20.873

12

Kennemerland

34.144

488

– 423

33.233

13

Amsterdam-Amstelland

67.122

438

2.796

69.908

14

Gooi- en Vechtstreek

11.541

216

685

12.010

15

Haaglanden

72.761

332

1.181

73.610

16

Hollands Midden

43.376

– 

– 1.428

41.948

17

Rotterdam-Rijnmond

81.363

1.000

– 2.300

78.063

18

Zuid-Holland Zuid

26.017

258

3.293

29.052

19

Zeeland

23.154

270

1.006

23.890

20

Midden- en West Brabant

66.517

1.155

61

65.423

21

Brabant-Noord

36.473

523

628

36.578

22

Brabant-Zuidoost

40.286

129

– 498

39.659

23

Limburg Noord

30.806

320

– 583

29.903

24

Zuid Limburg

34.676

327

– 41

34.308

25

Flevoland

21.998

274

245

21.969
 

Totaal2

975.616

10.957

– 1

964.720
X Noot
1

De productie van RAV Zaanstreek-Waterland is uit de totale productie van Amsterdam-Waterland geschat op basis van afhaaladres van de spoedeisende inzet.

X Noot
2

Door afronding in verband met bijschatten van de productie van RAV Hollands Midden is er in het totaal aantal inzetten een verschil van één inzet.

Tabel 2.4: Productiecijfers 2017 per regio zoals gehanteerd in het referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2018.
 

Regio

A1

A2

B

Totaal

1

Groningen

24.907

14.608

14.763

54.278

2

Friesland

22.557

14.651

11.224

48.432

3

Drenthe

19.739

12.357

10.228

42.324

4

IJsselland

13.307

10.285

9.264

32.856

5

Twente

15.216

14.988

10.731

40.935

6

Noordoost Gelderland

20.391

15.894

11.277

47.562

7

Gelderland Midden

20.058

13.229

9.660

42.947

8

Gelderland Zuid

15.325

12.313

11.546

39.184

9

Utrecht

34.788

24.333

29.512

88.633

10

Noord-Holland Noord

21.714

11.151

7.658

40.523

11

Zaanstreek-Waterland

15.994

4.879

5.430

26.303

12

Kennemerland

23.706

9.526

9.535

42.768

13

Amsterdam-Amstelland

53.342

16.566

34.418

104.326

14

Gooi en Vechtstreek

7.560

4.450

6.471

18.481

15

Haaglanden

47.787

25.823

27.571

101.181

16

Hollands Midden

27.373

14.576

12.885

54.833

17

Rotterdam-Rijnmond

48.415

27.172

32.246

107.833

18

Zuid-Holland Zuid

18.018

11.033

9.632

38.684

20

Midden- en West-Brabant

38.363

27.060

20.436

85.859

21

Brabant-Noord

21.764

14.814

8.191

44.769

22

Brabant-Zuidoost

24.750

14.909

12.588

52.247

23

Limburg Noord

18.218

11.685

6.643

36.546

24

Zuid Limburg

21.022

13.286

14.317

48.625

25

Flevoland

14.123

7.846

4.563

26.532

30

Texel

677

447

119

1.243

31

Vlieland

56

82

20

158

32

Terschelling

345

416

62

823

33

Ameland

143

220

58

421

34

Schiermonnikoog

39

57

12

108

35

Goeree-Overflakkee

1.579

897

1.141

3.617

36

Schouwen-Duiveland

1.546

989

222

2.757

37

Tholen

823

388

93

1.304

38

Walcheren en Bevelanden

8.189

5.594

3.080

16.863

39

Zeeuws-Vlaanderen

3.727

2.634

1.831

8.192

Totaal

605.561

359.159

337.427

1.302.146

Gemiddelde ritduur

In de capaciteitsberekening van het referentiekader wordt het aantal benodigde ambulances bepaald aan de hand van het aantal uren ambulancezorg dat is geleverd. Het aantal uren ambulancezorg wordt berekend door het aantal inzetten van tabel 2.4 te vermenigvuldigen met een gemiddelde ritduur (uitgezonderd de extremen zoals hieronder beschreven). De ritduur is gedefinieerd als de tijd tussen het tijdstip ‘einde rit’ en het tijdstip ‘vertrek ambulance’. Als het tijdstip ‘einde rit’ niet is geregistreerd wordt uitgegaan van het tijdstip ‘vrijmelden’. In de berekening van de gemiddelde ritduur worden extreme waarden niet meegenomen:

  • – de gemiddelde ritduur voor spoedritten is gebaseerd op ritten met een ritduur kleiner dan 4 uur;

  • – de gemiddelde ritduur voor planbare ambulancezorg is gebaseerd op ritten met een ritduur groter dan 10 minuten en kleiner dan 8 uur.

De gemiddelde ritduur wordt per regio (34 regio’s) en urgentietype (3 urgenties), per tijdsinterval van twee uur (12 blokuren) en soort dag (werkdag, zaterdag, zondag) berekend. Inzetten in het buitenland in 2017 zijn integraal meegenomen in de berekening van de gemiddelde ritduur. Tabel 2.5 geeft een overzicht van de geaggregeerde gemiddelde ritduur per regio en urgentieklasse en een vergelijking met de cijfers van 2016.

Landelijk is de gemiddelde ritduur van A1-inzetten in 2017 met 26 seconden toegenomen naar 63 minuten en 34 seconden. De gemiddelde ritduur van A2-inzetten is met 18 seconden licht toegenomen naar 62 minuten en 25 seconden. De gemiddelde ritduur van planbare ambulancezorg is in 2016 met 39 seconden toegenomen tot 80 minuten en 39 seconden.4

Tabel 2.5: Gemiddelde ritduur per regio in 2017 naar urgentieklasse (minuten en decimalen) en het verschil ten opzichte van 2016 (%).
   

A1

A2

B
 

RAV

2017

Verschil tov 2016 (%)

2017

Verschil tov 2016 (%)

2017

Verschil tov 20161 (%)

1

Groningen

71,0

0,6

69,7

3,6

86,6

0,2

2

Friesland

69,4

0,9

68,8

1,9

87,0

0,2

3

Drenthe

64,4

4,1

61,4

6,3

81,9

1,1

4

IJsselland

69,6

2,0

69,0

4,6

100,5

– 0,8

5

Twente

67,5

1,3

68,7

2,7

87,3

1,1

6

Noordoost Gelderland

66,4

0,0

64,9

2,6

84,1

– 1,6

7

Gelderland Midden

59,0

1,8

59,6

4,6

77,8

– 0,7

8

Gelderland Zuid

62,5

1,0

58,8

2,7

90,5

3,5

9

Utrecht

68,9

3,7

68,1

7,6

88,1

3,7

10

Noord-Holland Noord

66,2

2,2

61,3

4,1

83,9

– 0,4

11

Zaanstreek-Waterland

59,0

1,0

58,4

4,2

72,4

– 0,4

12

Kennemerland

61,9

3,6

61,0

24,1

74,6

– 0,5

13

Amsterdam-Amstelland

57,3

0,5

59,6

1,6

78,9

– 1,7

14

Gooi en Vechtstreek

55,7

4,1

56,1

3,8

61,4

3,9

15

Haaglanden

62,2

2,5

61,3

2,7

72,0

2,9

16

Hollands Midden

67,0

2,4

63,2

6,1

79,7

3,7

17

Rotterdam-Rijnmond

63,7

– 1,5

58,5

1,7

77,6

0,7

18

Zuid-Holland Zuid

65,3

3,8

61,6

5,5

72,9

1,5

20

Midden- en West-Brabant

63,1

3,9

60,0

8,4

76,4

2,1

21

Brabant-Noord

64,0

1,0

59,7

3,5

85,1

1,9

22

Brabant-Zuidoost

57,4

0,0

54,9

5,3

79,0

– 0,8

23

Limburg Noord

66,5

4,8

65,6

4,0

86,9

– 1,9

24

Zuid Limburg

56,0

1,7

55,7

3,5

69,3

0,3

25

Flevoland

58,5

0,7

60,1

– 0,1

77,0

2,0

30

Texel

104,2

6,5

96,0

11,5

113,1

– 10,6

31

Vlieland

70,4

2,3

75,3

– 4,3

66,5

– 25,4

32

Terschelling

86,0

– 4,1

73,3

– 20,5

65,2

– 28,3

33

Ameland

68,8

– 10,5

65,4

– 12,3

97,5

– 6,2

34

Schiermonnikoog

77,7

11,3

69,0

– 1,0

67,8

– 33,5

35

Goeree-Overflakkee

65,0

– 5,0

62,2

– 7,4

97,1

– 0,1

36

Schouwen-Duiveland

82,3

0,5

82,7

1,3

105,4

9,3

37

Tholen

80,7

– 0,1

74,8

– 1,1

89,4

– 13,2

38

Walcheren en Bevelanden

67,7

1,0

68,5

3,1

94,0

0,3

39

Zeeuws-Vlaanderen

67,2

0,9

67,0

7,4

93,9

– 2,4
 

Landelijk

63,6

– 4,3

62,4

– 1,7

80,7

0,8
X Noot
1

De gemiddelde ritduur zoals in het rapport referentiekader-2017 gerapporteerd is herberekend volgens een vergelijkbare systematiek als in het referentiekader-2018, zie eerdere voetnoot 4. De herberekening is van toepassing op de presentatie in de rapportage; de gemiddelde ritduur die in modelberekeningen van het referentiekader-2017 zijn gehanteerd zijn correct.

Referentiekader spreiding en beschikbaarheid 2018

In dit hoofdstuk worden de resultaten van de doorrekening van het capaciteitsmodel van het referentiekader gepresenteerd. Het capaciteitsmodel en de manier waarop de berekening van de benodigde capaciteit plaatsvindt, is beschreven in achtergrondrapporten (Kommer en Zwakhals, 2011; 2013). Zonder in de details van deze rapporten te treden schetsen we hier kort de globale berekeningswijze.

Input: aantal uren ambulancezorg

Het capaciteitsmodel van het referentiekader berekent het aantal benodigde ambulances aan de hand van de ritgegevens in hoofdstuk 2. Het aantal inzetten vermenigvuldigd met de gemiddelde ritduur geeft een aantal uren ambulancezorg waarvoor de capaciteit wordt bepaald. Voor het referentiekader wordt uitgegaan van 1.467.502 uren ambulancezorg, waarvan 1.014.957 uren spoedeisende inzetten en 452.545 uren planbare ambulancezorg. Het referentiekader-2018 gaat uit van 0,9% meer uren ambulancezorg dan het referentiekader-2017.

Berekeningswijze

Het capaciteitsmodel bestaat uit drie deelmodellen: een model voor spoedvervoer, een model voor de geografische paraatheid en een model voor planbare ambulancezorg. Het deelmodel voor het spoedvervoer berekent aan de hand van de zogenaamde ‘faalkans’-methode hoeveel ambulances nodig zijn om in 95% van de gevallen een ambulance beschikbaar te hebben. ‘Beschikbaar’ betekent hier aanwezig om ingezet te worden. De faalkans van 5% is een uitgangspunt van het referentiekader en door het Ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland en Ambulancezorg Nederland vastgesteld. Het aantal benodigde ambulances wordt per regio opgehoogd met het aantal standplaatsen van het spreidingsplan van het referentiekader. Deze zijn gegeven in Bijlage 2. Tot slot wordt in het deelmodel voor de planbare ambulancezorg de benodigde capaciteit voor het verzorgen van de planbare ambulancezorg berekend, op basis van het aantal uren planbare ambulancezorg. In de berekening wordt een bezettingsgraad gehanteerd en er vindt een overheveling plaats van restcapaciteit van het spoedvervoer naar de planbare ambulancezorg.

Uitkomsten: aantal ambulances

Het eindresultaat van het capaciteitsmodel is het aantal benodigde ambulances per dagsoort en per blokuur. Aan de hand van deze aantallen benodigde ambulances is het aantal diensten per week bepaald. Een dienst is hier gedefinieerd als een werkduur van een ambulanceteam van 8 uur. Er wordt in het referentiekader geen onderscheid gemaakt naar dienstvorm (parate dienst, aanwezigheidsdienst of 24-uurs dienst). Het aantal diensten is berekend door het aantal ambulances over de dagsoorten en blokuren op te tellen, waarbij het aantal ambulances op werkdagen vermenigvuldigd is met een factor vijf, het aantal werkdagen in een week.

Tabel 3.1 geeft de resultaten van het referentiekader-2018 per regio, dagsoort en blokuur, tabel 3.2 geeft het verschil met het referentiekader-2017. In Nederland zijn op werkdagen overdag 614 ambulances nodig. Dat zijn vijf meer dan in het referentiekader-2017. In de avonduren en nacht en op weekenden varieert het aantal extra benodigde ambulances tussen plus één (zaterdagen 0-8 uur en zondagen 8-16 uur) en minus twee (zaterdagen 8-16 uur en zondagen 0-8 uur).

Tabel 3.3 geeft het aantal benodigde diensten per week. In heel Nederland zijn per week 8.862 diensten nodig. Dat is 38 meer dan in het referentiekader-2017, een toename van 0,4%. De toe- of afname van het aantal diensten in het referentiekader-2018 ten opzichte van 2017 verschilt per regio.

Tabel 3.1: Resultaten van de capaciteitsberekeningen van het referentiekader-2018: aantal ambulances per dagsoort en tijdsblok.
 

Werkdagen

Zaterdagen

Zondagen

Regio

0-8

uur

8-16

uur

16-24 uur

0-8 uur

8-16 uur

16-24 uur

0-8 uur

8-16 uur

16-24 uur

Groningen

16

33

21

17

24

20

17

22

20

Friesland excl. Waddeneilanden

19

33

23

19

25

23

20

24

22

Drenthe

13

25

17

14

18

16

14

17

16

IJsselland

12

24

15

12

18

14

13

16

14

Twente

12

23

16

12

17

15

12

15

15

Noordoost Gelderland

13

26

17

13

19

16

13

18

16

Midden Gelderland

9

19

13

10

15

13

10

14

13

Gelderland Zuid

10

21

14

10

16

13

11

15

13

Utrecht

17

41

27

17

29

24

18

27

23

Noord-Holl. N excl. Texel

10

18

13

10

14

13

11

14

12

Zaanstreek-Waterland

6

11

8

6

8

8

6

8

7

Kennemerland

8

17

11

8

12

11

8

12

10

Amsterdam-Amstelland

11

36

22

12

21

18

12

20

17

Gooi en Vechtstreek

3

7

5

3

5

5

4

5

4

Haaglanden

12

34

21

13

22

19

13

20

18

Hollands Midden

11

23

16

11

17

15

11

16

14

Rotterdam-Rijnmond excl. Goeree-Overflakkee

15

40

25

15

24

21

16

23

21

Zuid-Holland Zuid

10

18

13

10

14

12

10

13

12

Midden- en West-Brabant

18

38

25

19

27

24

19

25

23

Brabant-Noord

10

20

13

11

14

13

11

14

13

Brabant-Zuidoost

10

22

14

10

16

13

11

15

13

Limburg Noord

9

18

12

10

14

12

10

13

12

Zuid Limburg

7

18

11

7

11

10

7

10

10

Flevoland

8

13

10

8

10

10

8

10

9

Texel

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Vlieland

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Terschelling

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Ameland

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Schiermonnikoog

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Goeree-Overflakkee

3

4

3

3

3

3

3

3

3

Schouwen-Duiveland

3

3

3

3

3

3

3

3

3

Tholen

2

2

2

2

2

2

2

2

2

Walcheren en Bevelanden

6

11

8

6

8

8

7

8

7

Zeeuws-Vlaanderen

4

6

5

4

5

5

4

5

4
 

Totaal

297

614

413

305

441

389

314

417

376
                   

Totaal Friesland

27

41

31

27

33

31

28

32

30

Totaal Noord-Holl. Noord

12

20

15

12

16

15

13

16

14

Totaal Rotterdam-Rijnm.

18

44

28

18

27

24

19

26

24

Totaal Zeeland

15

22

18

15

18

18

16

18

16
Tabel 3.2: Verschil van de capaciteitsberekeningen tussen het referentiekader-2018 en 2017: aantal ambulances per dagsoort en tijdsblok
 

Werkdagen

Zaterdagen

Zondagen

Regio

0-8

uur

8-16

uur

16-24 uur

0-8 uur

8-16 uur

16-24 uur

0-8 uur

8-16 uur

16-24 uur

Groningen

0

1

0

0

0

0

– 1

0

0

Friesland excl. Waddeneilanden

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Drenthe

0

0

0

0

0

0

0

0

0

IJsselland

0

1

0

0

1

– 1

0

1

0

Twente

0

0

1

0

0

0

0

– 1

1

Noordoost Gelderland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Midden Gelderland

0

0

0

0

0

0

0

0

1

Gelderland Zuid

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Utrecht

0

1

1

0

– 1

0

0

1

0

Noord-Holl. N excl. Texel

0

0

0

0

0

0

0

0

– 1

Zaanstreek-Waterland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Kennemerland

0

– 1

0

0

– 1

0

0

0

0

Amsterdam-Amstelland

0

1

0

0

0

0

– 1

0

0

Gooi en Vechtstreek

0

0

0

0

0

0

1

0

0

Haaglanden

0

1

0

0

1

0

0

0

0

Hollands Midden

0

0

0

0

0

0

– 1

0

0

Rotterdam-Rijnmond excl. Goeree-Overflakkee

0

1

1

0

– 1

0

0

1

1

Zuid-Holland Zuid

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Midden- en West-Brabant

0

1

0

1

– 1

1

0

0

0

Brabant-Noord

0

0

0

1

– 1

0

0

– 1

0

Brabant-Zuidoost

0

0

0

– 1

0

0

0

0

0

Limburg Noord

0

0

0

0

1

0

0

0

0

Zuid Limburg

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Flevoland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Texel

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Vlieland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Terschelling

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Ameland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Schiermonnikoog

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Goeree-Overflakkee

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Schouwen-Duiveland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Tholen

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Walcheren en Bevelanden

0

0

0

0

0

0

0

0

– 1

Zeeuws-Vlaanderen

0

– 1

0

0

0

0

0

0

– 1
                   

Totaal

0

5

3

1

– 2

0

– 2

1

0
                   

Totaal Friesland

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Totaal Noord-Holl. Noord

0

0

0

0

0

0

0

0

– 1

Totaal Rotterdam-Rijnm.

0

1

1

0

– 1

0

0

1

1

Totaal Zeeland

0

– 1

0

0

0

0

0

0

– 2
Tabel 3.3: Resultaten van de capaciteitsberekeningen van het referentiekader-2018: aantal diensten per week.

Regio

Aantal diensten referentiekader-2018

Aantal diensten referentiekader-2017

Absoluut verschil

Relatief verschil (%)

Groningen

470

466

4

0,9

Friesland excl. Waddeneilanden

508

508

0

0,0

Drenthe

370

370

0

0,0

IJsselland

342

336

6

1,8

Twente

341

336

5

1,5

Noordoost Gelderland

375

375

0

0,0

Midden Gelderland

280

279

1

0,4

Gelderland Zuid

303

303

0

0,0

Utrecht

563

553

10

1,8

Noord-Holl. N excl. Texel

279

280

– 1

– 0,4

Zaanstreek-Waterland

168

168

0

0,0

Kennemerland

241

247

– 6

– 2,5

Amsterdam-Amstelland

445

441

4

0,9

Gooi en Vechtstreek

101

100

1

1,0

Haaglanden

440

434

6

1,4

Hollands Midden

334

335

– 1

– 0,3

Rotterdam-Rijnmond excl. Goeree-Overflakkee

520

509

11

2,1

Zuid-Holland Zuid

276

276

0

0,0

Midden- en West-Brabant

542

536

6

1,1

Brabant-Noord

291

292

– 1

– 0,3

Brabant-Zuidoost

308

309

– 1

– 0,3

Limburg Noord

266

265

1

0,4

Zuid Limburg

235

235

0

0,0

Flevoland

210

210

0

0,0

Texel

42

42

0

0,0

Vlieland

42

42

0

0,0

Terschelling

42

42

0

0,0

Ameland

42

42

0

0,0

Schiermonnikoog

42

42

0

0,0

Goeree-Overflakkee

68

68

0

0,0

Schouwen-Duiveland

63

63

0

0,0

Tholen

42

42

0

0,0

Walcheren en Bevelanden

169

170

– 1

– 0,6

Zeeuws-Vlaanderen

102

108

– 6

– 5,9
         

Totaal

8.862

8.824

38

0,4
         

Totaal Friesland

676

676

0

0,0

Totaal Noord-Holl. Noord

321

322

– 1

– 0,3

Totaal Rotterdam-Rijnm.

588

577

6

1,0

Totaal Zeeland

376

383

– 7

– 1,9

Conclusies en discussie

Het referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg is in 2018 geactualiseerd op basis van productiecijfers over 2017. Hierbij zijn de rekenmodellen onveranderd ten opzichte van de vorige doorrekening uit 2017.

Productiestijging

De productie van de Nederlandse ambulancezorg wordt door Ambulancezorg Nederland gepubliceerd op de website Sectorkompas Ambulancezorg. Het totaal aantal inzetten in 2017 was 1.313.104, dat is vrijwel onveranderd aan de productie in 2016. Wel is er verandering in het aantal inzetten naar urgentiesoort. Het aantal inzetten met A1-urgentie is 3,4% afgenomen, het aantal inzetten met A2-urgentie is met 7,2% toegenomen en het aantal inzetten in de planbare ambulancezorg is met 0,8% afgenomen. Voor het referentiekader worden op basis van uitgangspunten van het referentiekader bijna 11.000 inzetten uit de productie gefilterd. Het merendeel van de uitgefilterde inzetten zijn inzetten van een rapid responder waarbij een tweede voertuig is ingezet voor vervoer van de patiënt. De capaciteitsberekeningen van het referentiekader gaan uit van een schatting van het aantal uren ambulancezorg in 2017. Hiervoor is de gemiddelde ritduur van belang. Landelijk is de gemiddelde ritduur van alle soorten inzetten toegenomen: met 26 seconden (A1-urgentie), 18 seconden (A2) en 39 seconden (B urgentie). In het capaciteitsmodel wordt gerekend op het niveau van regio, dagsoort en uur van de dag en zijn de gemiddelde ritduren gedifferentieerd. In totaal wordt voor het referentiekader uitgegaan van 1.467.502 uren ambulancezorg, waarvan 1.014.957 uren spoedeisende inzetten en 452.545 uren planbare ambulancezorg. Het referentiekader-2018 gaat uit van 0,9% meer uren ambulancezorg dan het referentiekader-2017.

Aantal benodigde ambulances en diensten

Deze productiestijging in de Nederlandse ambulancezorg leidt er toe dat er op werkdagen overdag 614 ambulances nodig zijn. Dat zijn er vijf meer ten opzichte van het referentiekader-2017. In de avond- en nachturen en in het weekend is het aantal extra benodigde ambulances tussen minus twee en plus één. De veranderingen verschillen per regio. Enkele regio’s hebben in 2017 ten opzichte van 2016 een forse daling van het aantal inzetten gehad. In de ene regio gaat het om spoedvervoer, in de andere om een daling in de planbare ambulancezorg. Andere regio’s hebben juist een stijging van de productie gehad, soms zowel spoedvervoer als planbare ambulancezorg. Door deze verschillende ontwikkelingen zijn er regio’s die twee tot drie auto’s minder berekend krijgen dan in het referentiekader-2017. Van de 34 regio’s in de eilandbenadering van het referentiekader zijn er 18 waarvan het benodigde aantal ambulances onveranderd is ten opzichte van het referentiekader-2017.

Volgens het referentiekader-2018 zijn er 8.862 diensten nodig. Het aantal diensten is berekend door het aantal ambulances over de dagsoorten en blokuren op te tellen, waarbij het aantal ambulances op werkdagen vermenigvuldigd is met een factor vijf, het aantal werkdagen in een week. Ten opzichte van het referentiekader-2017 zijn in 2016 38 meer diensten nodig, een toename van 0,4% ten opzichte van het referentiekader-2017.

Discussie

Discussie: stijging/daling productie

De totale productie van de Nederlandse ambulancezorg is in 2017 vrijwel gelijk gebleven aan 2016. De productie naar urgentie is in 2017 wel sterk veranderd ten opzichte van 2016. Er is geen onderzoek gedaan naar de achtergronden van deze veranderingen. Mogelijk dat de toename van het aantal A2-inzetten verband houdt met een toename in het aantal inzetten onder het protocol Directe Inzet Ambulances (DIA). In dit protocol wordt bij een 112-melding een ambulance onder A2-urgentie ingezet voordat de melding volledig is uitgevraagd en de urgentie is vastgesteld. Als uit de uitvraag blijkt dat inzet van een ambulance niet noodzakelijk is wordt de inzet afgebroken. Ook kan de urgentie worden gewijzigd naar A1. Inzetten onder het DIA-protocol zijn in de registraties vaak niet als zodanig herkenbaar waardoor een relatie met de toename van het aantal A2-inzetten in 2017 niet uitgesloten kan worden.

Discussie: registraties op onderdelen verbeterd

In 2017 is de registratie van ritgegevens verbeterd. Ten opzichte van 2016 zijn er meer inzetten met volledige tijdenregistratie en hoefden minder inzetten te worden uitgefilterd. Voor het referentiekader-2018 is 0,01% van de inzetten uitgefilterd vanwege onvolledige tijdenregistratie. Voor het referentiekader-2017 was dit 0,12%.

Discussie: invoering nieuwe systemen niet zonder problemen

Het in gebruik nemen van nieuwe registratiesystemen door een aantal RAV’s ging gepaard met problemen in de aanlevering van valide ritgegevens. Hierdoor zijn meerdere leveringen van ritgegevens geweest. Verwerking van deze gegevens nam extra tijd in beslag en vertraagde het proces van het doorrekenen van het referentiekader.

Discussie: stijging van het aantal benodigde ambulances

De stijging van 0,9% in 2017 van het aantal uren ambulancezorg in de cijfers voor het referentiekader leidt tot een stijging van 0,4% van het aantal diensten: van 8.824 diensten in het referentiekader-2017 tot 8.862 in het referentiekader-2018. De relatie tussen het aantal uren geleverde ambulancezorg en de benodigde capaciteit is niet evenredig omdat in het rekenmodel de bezettingsgraad van ambulances een rol speelt. Een hogere productie, in aantal uren ambulancezorg, leidt in het model tot een hogere bezettingsgraad van ambulances. De bezettingsgraad kan blijven toenemen tot een bepaalde grenswaarde wordt bereikt en de kans dat er geen vrije ambulance beschikbaar is bij een volgende melding groter wordt dan 5%. Dan wordt een extra ambulance toegekend en daalt de bezettingsgraad. Andersom hoeft een dalende productie niet altijd te leiden tot een lager aantal benodigde ambulances. Het niet-lineaire karakter van het capaciteitsmodel heeft als resultaat dat een half procent stijging van de totale productie in de ene regio kan leiden tot een daling van de benodigde capaciteit en in de andere regio tot een stijging van de benodigde capaciteit.

Aanbevelingen

Er zijn grote verschillen in productiegroei tussen de regio’s en binnen urgentiesoorten. De achtergronden van deze verschillen zijn niet onderzocht. Het is echter niet waarschijnlijk dat deze verschillen volledig zijn toe te schrijven aan regionale verschillen in demografie, epidemiologie, infrastructuur of zorgaanbod. Waarschijnlijk spelen verschillen in indicatiestelling tussen meldkamers hierbij een rol. Aanbevolen wordt om de regionale achtergronden van de productiegroei te onderzoeken.

In de rittenregistraties wordt de aanvrager van de inzet, degene die de melding heeft gedaan, niet goed geregistreerd. Als gevolg is er beperkt inzicht in de achtergronden van meldingen en inzetten. Aanbevolen wordt om de aanvrager van de inzet beter te registeren. Dit geeft tegelijkertijd ook inzicht in groeicijfers.

Referenties

Ambulancezorg Nederland (AZN) (2013). Uniform begrippenkader ambulancezorg. Versie 3,0. Zwolle, 13 februari 2013.

Ambulancezorg Nederland (AZN) (2016). Ambulances in-zicht 2015. Zwolle: AZN.

Ambulancezorg Nederland (AZN) (2018). Sectorkompas ambulancezorg, website https://www.ambulancezorg.nl/themas/sectorkompas-ambulancezorg; geraadpleegd augustus 2018.

Kommer, G.J., A.A. van der Veen, W.F. Botter en I. Tan. (2003). Ambulances binnen bereik - analyse van de spreiding en beschikbaarheid van de ambulancezorg in Nederland. RIVM rapport 270556006. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J. en S.L.N. Zwakhals (2009). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2008. RIVM briefrapport 270192001. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J. en S.L.N. Zwakhals (2011). Modellen referentiekader ambulancezorg 2008. RIVM rapport 270412001. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J. en S.L.N. Zwakhals (2013). Modellen referentiekader ambulancezorg. RIVM rapport 270412002. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J. en S.L.N. Zwakhals (2013a). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2013. RIVM briefrapport 270412003. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J. en S.L.N. Zwakhals (2016). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2016. RIVM briefrapport 2016-0093. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J., S.L.N. Zwakhals, E. Over (2017). Modellen referentiekader ambulancezorg 2016. Ontwikkeling modellen voor DAM, B-vervoer en rijtijden. RIVM rapport 2015-0190. Bilthoven: RIVM.

Kommer, G.J. en M. Mulder (2017). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2017. RIVM briefrapport 2017-0109. Bilthoven: RIVM.

Ministerie van VWS (2004). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg. Kamerstuk CZ/EZ 2487006. Den Haag, 4 juni 2004.

Ministerie van VWS (2008). Herijking landelijk referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg. Kamerstuk 1CZ-EKZ-2854207. Den Haag, 5 juni 2008.

Ministerie van VWS (2013). Actualisatie referentiekader spreiding en beschikbaarheid. Kamerbrief 131849-106797-CZ. Den Haag, 16 juli 2013.

Ministerie van VWS (2016). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2016. Bijlage bij Kamerbrief over aanpak drukte acute zorgketen. Kamerbrief 1002963-153940-CZ. Den Haag, 5 oktober 2016.

Ministerie van VWS (2017). Referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2017. Bijlage bij Kamerbrief over referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg 2017. Kamerbrief 1234698-167897-CZ. Den Haag, 25 september 2017.

Project Versterking Ambulancezorg (PVAZ) (2004). Landelijk referentiekader spreiding- en beschikbaarheid - Een landelijk referentiekader als planningsgrondslag. Van Naem & Partners, 04.0177jk, eindrapport S&B II; Woerden.

RIVM (2015). Trendanalyse spoedeisende ambulancezorg. Brief met kenmerk 039/2015 V&Z/AvB/GJK/tv. Bilthoven, 19 maart 2015.

BIJLAGE 1: REGIO-INDELING

De nummering van de regio’s in de eilandbenadering van het referentiekader en in de productiecijfers van Sectorkompas Ambulancezorg is gegeven in Tabel B1.1.

Tabel B1.1: Regio indeling in de eilandbenadering van het referentiekader (links) en de RAV indeling zoals gehanteerd in het Sectorkompas Ambulancezorg.

Nr.

Regio

Nr.

RAV

1

Groningen

1

Groningen

2

Friesland exclusief Waddeneilanden

2

Friesland

3

Drenthe

3

Drenthe

4

IJsselland

4

IJsselland

5

Twente

5

Twente

6

Noordoost Gelderland

6

Noordoost Gelderland

7

Midden Gelderland

7

Midden Gelderland

8

Gelderland Zuid

8

Gelderland Zuid

9

Utrecht

9

Utrecht

10

Noord-Holland Noord exclusief Texel

10

Noord-Holland Noord

11

Zaanstreek-Waterland

11

Amsterdam-Waterland

12

Kennemerland

12

Kennemerland

13

Amsterdam-Amstelland

– 

– 

14

Gooi en Vechtstreek

14

Gooi en Vechtstreek

15

Haaglanden

15

Haaglanden

16

Hollands Midden

16

Hollands Midden

17

Rotterdam-Rijnmond exclusief Goeree-Overflakkee

17

Rotterdam-Rijnmond

18

Zuid-Holland Zuid

18

Zuid-Holland Zuid

– 

– 

19

Zeeland

20

Midden- en West-Brabant

20

Midden- en West-Brabant

21

Brabant-Noord

21

Brabant-Noord

22

Brabant-Zuidoost

22

Brabant-Zuidoost

23

Limburg Noord

23

Limburg Noord

24

Zuid Limburg

24

Zuid Limburg

25

Flevoland

25

Flevoland

30

Texel

    

31

Vlieland

    

32

Terschelling

    

33

Ameland

    

34

Schiermonnikoog

    

35

Goeree-Overflakkee

    

36

Schouwen-Duiveland

    

37

Tholen

    

38

Walcheren en Bevelanden

    

39

Zeeuws-Vlaanderen

    

BIJLAGE 2: SPREIDING REFERENTIEKADER 2018

Tabel B2.1: Aantal standplaatsen per regio (in de eilandbenadering van het referentiekader) in het spreidingsmodel van het referentiekader-2018.

Nr

Regio

Aantal standplaatsen

1

Groningen

13

2

Friesland

16

3

Drenthe

11

4

IJsselland

10

5

Twente

9

6

Noordoost Gelderland

10

7

Midden Gelderland

7

8

Gelderland Zuid

8

9

Utrecht

11

10

Noord-Holland Noord

7

11

Zaanstreek-Waterland

4

12

Kennemerland

5

13

Amsterdam-Amstelland

5

14

Gooi- en Vechtstreek

2

15

Haaglanden

6

16

Hollands Midden

7

17

Rotterdam-Rijnmond

7

18

Zuid-Holland Zuid

7

20

Midden- en West-Brabant

13

21

Brabant-Noord

7

22

Brabant-Zuidoost

7

23

Limburg Noord

7

24

Zuid Limburg

4

25

Flevoland

6

30

Texel

1

31

Vlieland

1

32

Terschelling

1

33

Ameland

1

34

Schiermonnikoog

1

35

Goeree-Overflakkee

2

36

Schouwen-Duiveland

2

37

Tholen

1

38

Walcheren en Bevelanden

5

39

Zeeuws-Vlaanderen

3
 

Totaal

207
Tabel B2.2: Locaties (plaatsnaam en vierpositie postcode) van de 207 standplaatsen in het spreidingsmodel van het referentiekader-2018 per RAV.

nr

RAV

Vierpositie

postcode standplaats

Plaatsnaam standplaats

1

Groningen

9364

Nuis
   

9502

Stadskanaal
   

9541

Vlagtwedde
   

9561

Ter Apel
   

9611

Sappemeer
   

9641

Veendam
   

9672

Winschoten
   

9723

Groningen-Zuid
   

9741

Groningen-Noord
   

9901

Appingedam
   

9951

Winsum
   

9965

Leens
   

9982

Uithuizermeeden

2

Friesland

8431

Oosterwolde
   

8448

Heerenveen
   

8471

Wolvega
   

8522

Skasterlan (gem.)
   

8531

Lemmer
   

8601

Sneek
   

8723

Koudum
   

8871

Harlingen (Midlum)
   

8881

Terschelling
   

8899

Vlieland
   

8912

Leeuwarden
   

8924

Leeuwarden
   

9011

Boarnsterhim (gem.)
   

9071

Leeuwarderadeel (gem.)
   

9101

Dokkum
   

9163

Nes
   

9166

Schiermonnikoog
   

9202

Drachten
   

9219

Smallingerland (gem.)
   

9285

Buitenpost

3

Drenthe

7741

Coevorden
   

7811

Emmen
   

7891

Klazienaveen
   

7903

Hoogeveen
   

7943

Meppel
   

7971

Havelte
   

9301

Roden
   

9401

Assen
   

9411

Beilen
   

9468

Annen
   

9531

Borger

4

IJsselland

7418

Deventer
   

7701

Dedemsvaart
   

7711

Nieuwleusen
   

7731

Ommen
   

7771

Hardenberg
   

8013

Zwolle
   

8103

Raalte
   

8261

Kampen
   

8281

Genemuiden
   

8331

Steenwijk

5

Twente

7447

Hellendoorn
   

7475

Markelo
   

7483

Haaksbergen
   

7541

Enschede
   

7556

Hengelo
   

7572

Oldenzaal
   

7602

Almelo
   

7651

Tubbergen
   

7681

Vroomshoop

6

Noordoost Gelderland

3843

Harderwijk
   

3852

Ermelo
   

7005

Doetinchem
   

7051

Varsseveld
   

7102

Winterswijk
   

7207

Zutphen
   

7271

Borculo
   

7311

Apeldoorn
   

8081

Elburg
   

8181

Heerde

7

Midden Gelderland

3772

Barneveld
   

6661

Elst (Gld)
   

6701

Wageningen
   

6711

Ede
   

6828

Arnhem
   

6901

Zevenaar
   

6951

Dieren

8

Gelderland-Zuid

4002

Tiel
   

4041

Kesteren
   

4101

Culemborg
   

4191

Geldermalsen
   

5301

Zaltbommel
   

6524

Nijmegen
   

6602

Wijchen
   

6651

Druten

9

Utrecht

3436

Nieuwegein
   

3447

Woerden
   

3561

Utrecht (Vader Rijndreef)
   

3582

Utrecht (Andreaelaan)
   

3608

Maarssen
   

3645

Vinkeveen
   

3707

Zeist
   

3811

Amersfoort Centrum
   

3823

Amersfoort Noord
   

3903

Veenendaal
   

3941

Doorn

10

Noord-Holland Noord

1616

Hoogkarspel
   

1625

Hoorn (Noord Holland)
   

1741

Schagen
   

1761

Anna Paulowna
   

1771

Wieringerwerf
   

1786

Den Helder
   

1791

Texel (Den Burg)
   

1823

Alkmaar Noord

11

Zaanstreek-Waterland

1141

Monnickendam
   

1442

Purmerend
   

1502

Zaandam
   

1521

Wormerveer

12

Kennemerland

1962

Heemskerk
   

1969

Heemskerk
   

1981

Velsen
   

2015

Haarlem
   

2131

Hoofddorp

13

Amsterdam-Amstelland

1018

Amsterdam
   

1075

Amsterdam
   

1105

Amsterdam Zuidoost
   

1185

Amstelveen
   

1431

Aalsmeer

14

Gooi- en Vechtstreek

1213

Hilversum Zuid
   

1404

Bussum

15

Haaglanden

2274

Voorburg
   

2544

Den Haag
   

2564

Den Haag
   

2627

Delft
   

2671

Naaldwijk (Westland)
   

2718

Zoetermeer

16

Hollands Midden

2211

Noordwijkerhout
   

2333

Leiden
   

2353

Leiderdorp
   

2405

Alphen aan den Rijn
   

2461

Ter Aar
   

2801

Gouda
   

2861

Bergambacht

17

Rotterdam-Rijnmond

2907

Capelle aan den IJssel
   

2922

Krimpen aan den IJssel
   

3038

Rotterdam
   

3083

Rotterdam
   

3118

Schiedam
   

3201

Spijkenisse
   

3223

Hellevoetsluis
   

3247

Dirksland
   

3252

Goedereede

18

Zuid-Holland Zuid

2957

Nieuw-Lekkerland
   

2973

Molenaarsgraaf
   

3286

Klaaswaal
   

3311

Dordrecht
   

3331

Zwijndrecht
   

4204

Gorinchem
   

4231

Meerkerk

19

Zeeland

4301

Zierikzee
   

4323

Schouwen-Duiveland (gem.)
   

4335

Middelburg
   

4354

Vrouwenpolder
   

4401

Yerseke
   

4411

Rilland
   

4462

Goes
   

4501

Oostburg
   

4535

Terneuzen
   

4561

Hulst
   

4695

Sint-Maartensdijk

20

Midden- en West-Brabant

4255

Nieuwendijk (Noord Brabant)
   

4283

Giessen
   

4611

Bergen op Zoom
   

4651

Steenbergen
   

4701

Roosendaal
   

4721

Rucphen (gem.)
   

4761

Zevenbergen
   

4811

Breda
   

4851

Breda-Zuid (Ulvenhout)
   

4901

Oosterhout (Noord Brabant)
   

5018

Tilburg
   

5047

Tilburg
   

5142

Waalwijk

21

Brabant-Noord

5231

s-Hertogenbosch
   

5281

Boxtel
   

5341

Oss
   

5363

Velp (Noord Brabant)
   

5405

Uden
   

5441

Oeffelt
   

5463

Veghel

22

Brabant-Zuidoost

5541

Reusel
   

5571

Bergeijk
   

5611

Eindhoven
   

5657

Eindhoven
   

5701

Helmond
   

5751

Deurne
   

6026

Maarheeze

23

Limburg Noord

5801

Venray
   

5854

Bergen (Limburg)
   

5912

Venlo
   

5981

Panningen
   

6003

Weert
   

6045

Roermond
   

6101

Echt

24

Zuid Limburg

6166

Geleen
   

6229

Maastricht
   

6291

Vaals
   

6411

Heerlen

25

Flevoland

1326

Almere
   

3899

Zeewolde
   

8223

Lelystad
   

8251

Dronten
   

8304

Emmeloord
   

8308

Nagele

BIJLAGE 3: SELECTIE EN HERVERDELEN VAN INZETTEN

Deze bijlage geeft een beschrijving van de selectie van inzetten voor de productiecijfers van de ambulancezorg, de nadere selecties voor het referentiekader en de herverdeling van spoedritten die voor het referentiekader wordt uitgevoerd. Ook wordt een toelichting gegeven op de validatie van het ‘afhaaladres’, deze validatie is nodig voor de herverdeling van spoedritten.

Selectie van inzetten voor productiecijfers

De productie en prestaties van de Nederlandse ambulancezorg wordt jaarlijks door Ambulancezorg Nederland (AZN) gepubliceerd in voorheen de sectorrapportages Sectorkompas Ambulancezorg, tegenwoordig de website Sectorkompas Ambulancezorg. In opdracht van AZN verzamelt en analyseert het RIVM de logistieke gegevens van de ambulancezorg ten behoeve van deze jaarlijkse rapportages. In dit proces worden ruwe ritgegevens door de RAV’s aan het RIVM aangeleverd. Op deze ruwe gegevens worden selecties gedaan voor de productiecijfers. Deze selecties worden aan de RAV’s voorgelegd en na goedkeuring door de RAV’s vastgesteld.

Selecties voor productiecijfers voor Sectorkompas Ambulanczorg

De ruwe rittendatabases die door de RAV’s worden geleverd bevatten meer dan alleen inzetten van de reguliere ambulancezorg. In sommige regio’s komen in de databases ook inzetten voor van huisartsen, huisartsenposten (HAP’s), thuiszorg, andere zorgverleners of inzetten van mobiele medische teams (MMT’s). Ook worden inzetten van andere vervoerders geregistreerd of inzetten in dienst van de GHOR. Dat is mogelijk omdat de gegevens via de meldkamer ambulancezorg worden geregistreerd en een RAV ook een inzet ten behoeve van andere organisaties en zorgverleners kan verlenen. Voor de productiecijfers van de reguliere ambulancezorg worden dit soort inzetten uitgesloten. In totaal gaat het om de volgende uitsluitingen:

  • – inzetten van andere vervoerders, tenzij de andere vervoerder in opdracht van de RAV een reguliere inzet verzorgde;

  • – inzetten uitgevoerd voor een andere zorgaanbieder (first-responder, huisarts, thuiszorg) of organisatie (zoals KNRM, SAR, Koninklijke Marine);

  • – inzetten in dienst van de GHOR, OvDG, GGD, RGF5;

  • – MICU en PICU6 inzetten, tenzij deze voertuigen in de reguliere paraatheid worden ingezet;

  • – standby-inzetten, voor evenementen of multidisciplinaire bijstandverlening;

  • – inzetten voor training of voor onderhoud voertuigen.

Voor de productiecijfers worden verder alleen inzetten geselecteerd die voortkomen uit een melding en waarbij de ambulance daadwerkelijk heeft gereden. Dat betekent dat de volgende inzetten worden uitgesloten:

  • – voorwaardescheppende inzetten7;

  • – geannuleerde inzetten.

En om dubbeltellingen te voorkomen worden de volgende inzetten uitgesloten:

  • – inzetten uitgevoerd door een andere RAV.

Deze inzetten zijn overgedragen aan een andere meldkamer ambulancezorg. Een inzet wordt alleen meegeteld bij de RAV die de inzet heeft uitgevoerd.

De selectie van reguliere inzetten op bovengenoemde criteria gebeurt door in de ritgegevens selecties te maken op bepaalde kenmerken. In de ritgegevens wordt eerst een selectie gedaan op ‘vervoerder’, de organisatie die de inzet heeft verzorgd. In een RAV kunnen meerdere vervoerders actief zijn. Via het kenmerk ‘vervoerder’ worden reguliere inzetten geselecteerd en worden inzetten voor andere organisaties, zoals huisartsenposten of MMT, uitgesloten. De wijze van registreren verschilt per regio en niet alle regio’s registreren inzetten voor andere organisaties op deze wijze. Daarom worden nadere selecties gedaan op de kenmerken ‘standplaats’ en ‘ambulance’. Een ambulance wordt geïdentificeerd aan het wagennummer. Tot slot wordt ook een selectie gedaan op het kenmerk ‘soort vervoer’. Per regio is maatwerk vereist voor de selectie van de reguliere productie.

Valideren van het afhaaladres

Voor sommige analyses wordt gebruik gemaakt van de geografische kenmerken van de inzet, de locatie van het ‘afhaaladres’. Bijvoorbeeld voor het bepalen van het aantal overschrijdingen per regio of voor de herverdeling van spoedeisende inzetten aan de dichtstbijzijnde standplaats, zoals gebeurt voor het referentiekader. Het ‘afhaaladres’ is de locatie waar de ambulance naar toe rijdt om zorg te verlenen. In spoedeisende gevallen is dit de plaats van het incident dat aanleiding geeft tot de ambulance inzet, bij planbare ambulancezorg is dit de locatie waar de patiënt opgehaald wordt, het ziekenhuis, een andere zorginstelling of het woon- of verblijfadres van de patiënt. In de ritgegevens wordt het afhaaladres geregistreerd als een adres, inclusief een zespositie postcode (vier cijfers en twee letters). Het RIVM leidt hiervan een vierpositie postcode af. Ook wordt de vierpositie postcode gevalideerd, dat wil zeggen dat wordt nagegaan of het een bestaande en logische code is. In een aantal gevallen is de postcode niet valide, ofwel omdat een niet-bestaande zespositie postcode is vastgelegd, ofwel omdat een code oneigenlijk wordt gebruikt. Bijvoorbeeld worden de codes ‘9999’ of ‘1111’ vaak oneigenlijk gebruikt. In deze gevallen kan een analyse op basis van de vierpositie postcode van het afhaaladres tot onzuivere uitkomsten leiden. Het RIVM heeft zich ingespannen om een valide vierpositie postcode af te leiden, maar heeft niet altijd kunnen voorkomen dat er soms een onjuiste vierpositie postcode wordt afgeleid.

Er zijn ook inzetten waarbij het afhaaladres of de zespositie postcode niet is geregistreerd. In die gevallen is gekeken naar de plaats van het afhaaladres en is de centroïde van de plaatsnaam gehanteerd als vierpositie postcode van het afhaaladres. Als ook de plaatsnaam van het afhaaladres niet bekend was, is de centroïde van de uitvoerende RAV gebruikt als vierpositie postcode van het afhaaladres.

Van 97,4% van de inzetten, spoedeisende inzetten en planbare ambulancezorg, kon de 4-positie postcode worden afgeleid van de 6-positie postcode. Van 2,5% van de inzetten is de 4-positie postcode afgeleid van de gemeente of plaatsnaam van de inzet. Van 0,1% van de inzetten is de 4-positie postcode afgeleid van de RAV die de inzet heeft verzorgd. Voor de herverdeling van de spoedeisende inzetten voor het referentiekader betekent dit dat vrijwel alle spoedeisende inzetten op een valide wijze is toegerekend aan de dichtstbijzijnde standplaats. Een zeer klein aantal inzetten is toegekend aan een standplaats die de centroïde van de RAV in haar verzorgingsgebied heeft. Dit heeft geen gevolgen voor de capaciteitsberekeningen omdat deze op RAV-niveau worden gedaan.

Nadere selecties voor het referentiekader

Voor het referentiekader wordt een aantal inzetten uit de productie niet meegenomen. Deze worden uit productie gefilterd op grond van bepaalde uitgangspunten van het referentiekader. Het gaat om de volgende inzetten.

  • 1. Inzetten zonder tijdsregistratie

    Deze inzetten worden niet meegenomen in de capaciteitsberekeningen omdat deze niet kunnen worden toegedeeld naar het uur van de dag. In totaal worden uit de 2017-productiecijfers hierdoor 100 inzetten uitgefilterd: 22 A1-inzetten, 16 A2-inzetten en 62 inzetten met B-urgentie. Dit komt overeen met minder dan 0,01% van de totale productie in 2017.

  • 2. Inzetten van rapid responders met een ‘vervolgauto’

    Inzetten van rapid responder8 waarbij er ook een ambulance is ingezet ten behoeve van vervoer van de patiënt worden niet meegenomen in de productie. De inzet voor het vervoer van de patiënt wordt wel meegenomen. Inzetten van rapid responders zonder vervoer van de patiënt worden wel meegenomen in de selecties. In totaal gaat het om 10.857 inzetten die worden uitgefilterd: 5.610 A1-inzetten en 5.247 A2-inzetten. Dit komt overeen met 0,8% van het totaal aantal spoedeisende inzetten in 2017.

  • 3. Ambulancedienst Schiphol

    Inzetten van de ambulancedienst van Schiphol worden niet meegenomen in de capaciteitsberekeningen. In 2017 waren deze inzetten niet in de productiecijfers van RAV Kennemerland meegenomen, cijfers van de ambulancedienst van Schiphol hoefden dus niet te worden uitgefilterd.

In 2018 is er nog één uitzonderlijke situatie die een herberekening van productieaantallen nodig maakte. Omdat de ritgegevens van RAV Hollands Midden over 2017 niet volledig waren, ritgegevens over de maanden november en december 2017 ontbraken, is de productie getalsmatig met 15% opgehoogd. Voor het herverdelen van spoedritten voor het referentiekader ontbraken details van de ontbrekende ritten waardoor de burenhulp niet exact kon worden bepaald. De toedeling vanuit RAV Hollands Midden naar andere (buur-)regio’s is daarom met 15% opgehoogd. De productie van RAV Hollands Midden in eigen regio is ook met 15% opgehoogd. De burenhulp vanuit andere RAV’s naar RAV Hollands Midden is niet opgehoogd.

Tabellen B3.1a-b geven per RAV de aantallen inzetten die op grond van bovenstaande criteria zijn uitgefilterd.

Tabel B3.1a: Overzicht van de uitgefilterde inzetten in de selecties voor het referentiekader-2018: ritten zonder tijdenregistratie.
   

A1

A2

B

totaal

Totale productie in 2017

611.193

364.422

337.489

1.313.104

15

RAV Haaglanden

1

1

  

2

17

RAV Rotterdam-Rijnmond

17

15

59

91

18

RAV Zuid-Holland Zuid

2

    

2

35

Goeree-Overflakkee

1

  

3

4

37

Tholen

1

    

1
 

Totaal

22

16

62

100
Tabel B3.1b: Overzicht van de uitgefilterde inzetten in de selecties voor het referentiekader-2018: uitgefilterde rapid responder inzetten
   

A1

A2

totaal

1

Groningen

139

84

223

2

Friesland

218

133

351

3

Drenthe

– 

– 

– 

4

IJsselland

214

177

391

5

Twente

116

348

464

6

Noordoost Gelderland

123

114

237

7

Gelderland Midden

286

243

529

8

Gelderland Zuid

214

329

543

9

Utrecht

1.010

1.140

2.150

10

Noord-Holland Noord

201

138

339

11

Zaanstreek-Waterland

      

12

Kennemerland

335

153

488

13

Amsterdam-Amstelland

308

130

438

14

Gooi en Vechtstreek

114

102

216

15

Haaglanden

185

147

332

16

Hollands Midden

– 

– 

– 

17

Rotterdam-Rijnmond

526

340

866

18

Zuid-Holland Zuid

143

115

258

20

Midden- en West-Brabant

587

568

1.155

21

Brabant-Noord

258

265

523

22

Brabant-Zuidoost

44

85

129

23

Limburg Noord

116

204

320

24

Zuid Limburg

140

187

327

25

Flevoland

134

140

274

35

Goeree-Overflakkee

27

7

34

36

Schouwen-Duiveland

17

5

22

37

Tholen

3

  

3

38

Walcheren en Bevelanden

151

93

244

39

Zeeuws-Vlaanderen

1

  

1
 

Totaal

5.610

5.247

10.857

Herverdeling naar dichtstbijzijnde standplaats

Voor het referentiekader wordt een bewerking op de ritaantallen gedaan. Hierbij worden spoedeisende inzetten, met A1- of A2-urgentie, toegedeeld aan de dichtstbijzijnde standplaats, volgens het spreidingsplan van het referentiekader. Deze toedeling wordt gedaan met gebruik van het rijtijdenmodel voor de spoedeisende ambulancezorg. Elke postcodegebied in Nederland wordt toegewezen aan de dichtstbijzijnde standplaats. Zo worden ’verzorgingsgebieden’ van standplaatsen van het referentiekader bepaald. Spoedritten met het afhaaladres in een verzorgingsgebied worden toegewezen aan de bijbehorende standplaats. Het totaal aantal spoedeisende inzetten blijft gelijk, er vindt alleen een herverdeling plaats tussen regio’s. Dit wordt ook wel een correctie naar ‘burenhulp’ of ‘grensoverschrijdende assistentie’ genoemd. De planbare ambulancezorg wordt niet herverdeeld. Het aantal inzetten in de planbare ambulancezorg blijft bij de RAV die de productie heeft uitgevoerd. Vanwege de eilandbenadering9 die het referentiekader hanteert is het wel noodzakelijk dat de planbare ambulancezorg van de eilanden wordt bepaald. Deze toedeling gebeurt op basis van afhaaladres van de inzet. Op deze manier is ook de productie van de planbare ambulancezorg van de RAV Amsterdam-Waterland opgesplitst naar de regio’s Amsterdam-Amstelland en Zaanstreek-Waterland. De inzetten met B-urgentie van RAV Zeeland die een afhaaladres buiten de provincie Zeeland hebben zijn toegekend aan Walcheren-Bevelanden.

Inzetten in het buitenland

Inzetten van Nederlandse RAV’s in het buitenland zijn meegenomen in de capaciteitsberekeningen. Het betreft hier reguliere inzetten. Inzetten van specifieke buitenlandvervoerders, voor bijvoorbeeld repatriëring van patiënten uit het buitenland, vallen buiten de reguliere productie. In 2017 zijn 470 inzetten in het buitenland uitgevoerd: 118 inzetten met A1-urgentie, 44 met A2-urgentie en 308 inzetten met B-urgentie. Het gaat hier om spoedeisende inzetten of planbare ambulancezorg in Duitsland of België. Deze inzetten zijn niet meegenomen in de herverdeling van spoedritten omdat buitenlandse adressen niet zijn opgenomen in de verzorgingsgebieden van standplaatsen. Deze verzorgingsgebieden zijn alleen bepaald voor Nederlandse postcodegebieden. Inzetten in het buitenland toegewezen aan de uitvoerende RAV. De ritgegevens zijn wel meegenomen in de capaciteitsberekeningen en in de berekening van de gemiddelde ritduur.

BIJLAGE 4: GEMEENTELIJKE HERINDELING VIJFHEERENLANDEN

De gemeenten Zederik, Leerdam en Vianen gaan in per 1 januari 2019 samen in een nieuwe gemeente Vijfheerenlanden. In verband hiermee wordt de grens tussen de provincies Zuid-Holland en Utrecht, en dus de veiligheidsregio’s Utrecht en Zuid-Holland Zuid, gewijzigd. De nieuwe gemeente Vijfherenlanden wordt ingedeeld bij de provincie Utrecht. De herindeling heeft gevolgen voor de berekeningen van het referentiekader.

In de huidige situatie, met drie aparte gemeentes, omvat het verzorgingsgebied van de RAV Utrecht de gehele provincie Utrecht, inclusief de gemeente Vianen. De gemeenten Leerdam en Zederik vallen in de RAV-regio Zuid-Holland Zuid. Na de herindeling komt de gemeente Vijfheerenlanden, inclusief de huidige gemeenten Leerdam en Zederik, bij de RAV Utrecht. Het spreidingsplan van het referentiekader bevat één standplaats in dit gebied, een standplaats in Meerkerk. In het huidige referentiekader valt deze onder de RAV Zuid Holland Zuid. In de nieuwe situatie blijft in het spreidingsplan de standplaats in Meerkerk. Deze valt dan onder de RAV Utrecht.

Het referentiekader-2018 is herberekend waarbij is uitgegaan van de gemeentelijke herindeling Vijfheerenlanden. De berekeningen gaan uit van dezelfde productiecijfers als het referentiekader-2018. Resultaten zijn gegeven in tabel B.4.1. Alleen van de RAV’s Utrecht en Zuid-Holland Zuid zijn de resultaten gegeven, dit zijn de enige regio’s waarbij de resultaten afwijken van het referentiekader-2018.

Als gevolg van de gemeentelijke herindeling krijgt RAV Utrecht op de alle blokuren één of twee ambulances erbij, RAV Zuid Holland Zuid krijgt één of twee ambulances minder toegerekend. Het feit dat soms twee ambulances meer of minder worden berekend heeft te maken met de bezettingsgraad van ambulances en de faalkansberekening.

Tabel B.4.1: Resultaten van de capaciteitsberekeningen van het referentiekader-2018 waarbij de gemeentelijke herindeling van Vijfheerenlanden is doorgevoerd en het verschil ten opzichte van het referentiekader-2018 in aantal ambulances per dagsoort en tijdsblok.
 

Werkdagen

Zaterdagen

Zondagen

Regio

0-8

uur

8-16

uur

16-24 uur

0-8 uur

8-16 uur

16-24 uur

0-8 uur

8-16 uur

16-24 uur

Utrecht

18

42

28

19

31

25

19

28

25

Zuid-Holland Zuid

9

17

12

9

12

11

9

12

11
                   

Verschil met referentiekader-2018

Utrecht

1

1

1

2

2

1

1

1

2

Zuid-Holland Zuid

– 1

– 1

– 1

– 1

– 2

– 1

– 1

– 1

– 1
                   

Totaal

0

0

0

1

0

0

0

0

1

TOELICHTING

Bijlage 1 van de Regeling Tijdelijke wet ambulancezorg bevat het referentiekader spreiding en beschikbaarheid ambulancezorg (hierna: het referentiekader), bedoeld in artikel 2 van de regeling. Het referentiekader is opgesteld door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en berekent de benodigde spreiding en capaciteit van ambulances over het land om te kunnen voldoen aan de bereikbaarheidsnormen voor de ambulancezorg.

Het referentiekader is in 2018 in opdracht van het Ministerie van VWS geactualiseerd op basis van ritgegevens over het productiejaar 2017. Hierbij zijn het spreidings- en capaciteitsmodel dezelfde als in de doorrekening van 2017. De uitgangspunten en randvoorwaarden zijn ook gelijk gebleven.

Met de onderhavige wijziging gaat dit geactualiseerde referentiekader per 1 januari 2019 gelden als onderdeel van de Regeling Tijdelijke wet ambulancezorg.

De Minister voor Medische Zorg, B.J. Bruins

X Noot
2

Een rapid responder, ook wel ‘solo-ambulance’ genoemd, is een ambulanceverpleegkundige die zelfstandig een inzet verzorgt, al dan niet in afwachting van een ambulance of andere zorgverlener. Een rapid responder kan zorg verlenen op ALS-niveau (Advanced Life Support), maar heeft geen mogelijkheid tot vervoer van de patiënt. Het voertuig van de rapid responder is een fiets, motor of een auto (zonder de mogelijkheid tot ‘liggend’ vervoer).

X Noot
3

In de ‘eilandbenadering’ van het referentiekader worden de Waddeneilanden, Goeree-Overflakkee en de Zeeuwse (schier-)eilanden als aparte regio’s beschouwd, de benodigde capaciteit wordt voor deze ‘eilanden’ apart berekend.

X Noot
4

De gemiddelde ritduur werd in het rapport van het referentiekader-2017 op een geaggregeerde manier gepresenteerd. Berekening van de geaggregeerde gemiddelde ritduur kan op verschillende manieren. De gemiddelde ritduur voor heel Nederland zoals in het rapport referentiekader-2017 is gepubliceerd is herberekend volgens de systematiek van het referentiekader-2018.

X Noot
5

GHOR = Geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio; OvDG = Officier van dienst geneeskundig; GGD = Gemeentelijke gezondheidsdienst; RGF = Regionaal geneeskundig functionaris

X Noot
6

MICU = Mobiele intensive care unit; PICU = Pediatrische intensive care unit

X Noot
7

Voorwaardescheppende inzetten zijn inzetten die worden gedaan in het kader van Dynamisch ambulance management om de paraatheid/dekking in een gebied te verbeteren. Een ambulance wordt dan verplaatst naar een strategische locatie zonder een opdracht voor hulpverlening.

X Noot
8

Een rapid responder, ook wel ‘solo-ambulance’ genoemd, is een ambulanceverpleegkundige die zelfstandig een inzet verzorgt, al dan niet in afwachting van een ambulance of andere zorgverlener. Een rapid responder kan zorg verlenen op ALS-niveau (Advanced Life Support), maar heeft geen mogelijkheid tot vervoer van de patiënt. Het voertuig van de rapid responder is een fiets, motor of een auto (zonder de mogelijkheid tot ‘liggend’ vervoer).

X Noot
9

In de ‘eilandbenadering’ van het referentiekader worden de Waddeneilanden, Goeree-Overflakkee en de Zeeuwse (schier-)eilanden als aparte regio’s beschouwd, de benodigde capaciteit wordt voor deze ‘eilanden’ apart berekend.

Naar boven