Deelregeling Restauratie Mobiel Erfgoed

Het bestuur van het Mondriaan Fonds,

Gelet op artikel 10, lid 4 van de Wet op het specifiek cultuurbeleid;

Besluit:

Artikel 1. Doel

Het versterken van de kwaliteit, het vergroten van het draagvlak, het operationeel houden en verduurzamen van het mobiel erfgoed door het verstrekken van bijdragen voor de restauratie en herstel van mobiel erfgoed. Het betreft mobiel erfgoed dat een duidelijke positie inneemt in de verhaallijn van de Toonbeelden en is opgenomen in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed.

Artikel 2. Toepasselijkheid

• 1. Bijdragen voor bijzondere eenmalige projecten op het gebied van mobiel erfgoed kunnen worden verstrekt aan Nederlandse privaatrechtelijke organisaties op het gebied van mobiel erfgoed zonder winstoogmerk, die gericht zijn op behoud en instandhouding van mobiel erfgoed of aan een organisatie die meerdere instellingen zoals in dit lid omschreven vertegenwoordigt. Het object is in Nederland in gebruik (geweest) of in Nederland geproduceerd.

• 2. De restauratie moet de authenticiteit van het object als uitgangspunt hebben. Waar mogelijk worden verduurzamingsmaatregelen genomen voor zover die in redelijke verhouding staan tot de aard van de erfgoedwaarde van het object.

• 3. Kosten voor restauratie en herstel van het object komen in aanmerking voor een bijdrage.

• 4. Geen bijdrage kan worden verstrekt voor kosten die niet rechtstreeks voortvloeien uit de restauratie, zoals kosten voor stalling, presentatie of exploitatie, of voor een ontwikkelbijdrage voor verduurzamingsvraagstukken.

• 5. Indien binnen een periode van vijf jaar na afronding van de restauratie het object wordt vervreemd, kan de toegekende subsidie (gedeeltelijk) worden teruggevorderd.

• 6. Het object waarvoor de bijdrage wordt aangevraagd dient zichtbaar te zijn voor het publiek.

Artikel 3. Aanvraag

Naast de bepalingen vastgesteld in het Algemeen Reglement, in het aanvraagformulier en de toelichting daarop dient de aanvraag vergezeld te gaan van:

• feitelijke gegevens van de instelling;

• een beschrijving van het object en het belang daarvan;

• een toelichting op het projectplan waarvoor de aanvraag wordt ingediend voorzien van documentatiemateriaal en indien van toepassing voorzien van een toelichting op de maatregelen die op het gebied van duurzaamheid genomen worden; In de toelichting bij het aanvraagformulier zijn het minimale bedrag van de tegemoetkoming en de hoogte van de eigen bijdrage genoemd;

• een presentatieplan, waarin toegelicht wordt hoe op inspirerende wijze een passend publiek wordt bereikt en betrokken;

• een motivering voor het project;

• een begroting met een dekkingsplan en offertes;

• indien van toepassing een toelichting op de samenwerking met onderwijs, bijvoorbeeld in de vorm van leerlingwerkplekken;

• indien van toepassing toezeggingen van uitnodigende of deelnemende partijen.

Artikel 4. Beoordeling

• 1. Bij de beoordeling van een aanvraag voor een bijdrage mobiel erfgoed geeft het bevoegd adviesorgaan een oordeel over het bijzondere belang van het voorstel voor het mobiel erfgoed en de burger. Daarbij beoordeelt het:

  • of het voorgelegde project voorbeeldstellend of anderszins bijzonder is;

  • de kwaliteit van het plan en, indien van toepassing, het duurzaamheidsplan, waaronder ook begrepen duurzame restauratietechnieken;

  • de mate waarin het project bijdraagt aan de professionalisering en versterking van de sector mobiel erfgoed als geheel, de mate waarin verbindingen tussen de deelsectoren weg, water, lucht en rail worden gelegd, en het draagvlak voor de activiteit;

  • of uit het presentatieplan blijkt dat op inspirerende wijze een passend publiek wordt bereikt en aan het project wordt verbonden waardoor de relatie tussen mobiel erfgoed en de burger wordt versterkt.

• 2. Indien wordt samengewerkt met het onderwijs of indien leerlingwerkplekken bij restauraties worden aangeboden, telt dit in positieve zin mee.

• 3. Indien het bevoegd adviesorgaan de in het eerste lid en voor zover van toepassing het in het tweede lid van dit artikel bedoelde aspecten niet van voldoende belang acht, komt het tot een negatief advies over de aanvraag. Indien het bevoegd adviesorgaan de in het eerste lid en voor zover van toepassing de in het tweede lid van dit artikel bedoelde aspecten wel van voldoende belang acht, komt het tot een positief advies over de aanvraag.

• 4. Een positief advies kan vergezeld gaan van een aanbeveling over de hoogte van de toe te kennen bijdrage en over de periode waarover de financiële bijdrage verstrekt wordt.

• 5. Het bestuur kan het bevoegd adviesorgaan verzoeken de positieve adviezen in volgorde van prioriteit te rangschikken op basis van het oordeel zoals bedoeld in het eerste lid van dit artikel.

Artikel 5. Inwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 september 2018. Indien de Staatscourant waarin deze regeling wordt geplaatst wordt uitgegeven na 31 augustus 2018, treedt zij in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt zij terug tot en met 1 september 2018. De regeling is van kracht totdat het budget is uitgeput.

Artikel 6. Citeertitel

Deze regeling wordt aangehaald als: Deelregeling Restauratie Mobiel Erfgoed.

Deze regeling zal in de Staatscourant worden geplaatst.

De stichting Mondriaan Fonds, B. Donker directeur-bestuurder

TOELICHTING

Voor wie en wat?

De Bijdrage Restauratie Mobiel Erfgoed is bedoeld voor restauratie en herstel van mobiel erfgoed met aandacht voor verduurzaming daarvan. Het gaat om alle sectoren van het mobiel erfgoed: rail, weg, water en lucht. De bijdrage is bestemd voor organisaties op het gebied van mobiel erfgoed en kan gezamenlijk met een andere instelling worden aangevraagd. De bijdrage kan worden gebruikt voor de restauratie, en herstel van mobiel erfgoed dat is opgenomen in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed (www.nrme.nl) en dat een duidelijke positie inneemt in de verhaallijn van de Toonbeelden, waarmee uitdrukking wordt gegeven aan het een bijzonder nationaal of regionaal belang.

Doel is de kwaliteit van bijzonder mobiel erfgoed te versterken en op een duurzame wijze operationeel te houden, waarbij aandacht is voor milieu-, energie- en klimaat aspecten.

Ontwikkelbijdrage voor verduurzamingsvraagstukken kunnen worden aangevraagd bij de Mobiel Erfgoed regeling van het Mondriaan Fonds.

Voorwaarden

Voor een Bijdrage Restauratie Mobiel Erfgoed geldt behalve de algemene voorwaarden:

• Een aanvraag kan worden ingediend door Nederlandse stichtingen of Nederlandse musea zonder winstoogmerk die gericht zijn op behoud, instandhouding en tonen van mobiel erfgoed. Musea wier collectie wordt bekostigd in de Erfgoedwet komen niet in aanmerking.

• Ook kan een aanvraag worden gedaan door een organisatie die meerdere mobiele erfgoed instellingen vertegenwoordigt.

• Het object is in Nederland in gebruik (geweest) en/of in Nederland geproduceerd.

• Indien de aanvraag een auto betreft, dient deze ouder van 30 jaar te zijn; indien het een vliegtuig betreft, dient het ontwerp ouder dan 50 jaar en het toestel ouder dan 40 jaar te zijn. Betreft de aanvraag een trein, dan moet deze buiten dienst zijn en varend erfgoed dient ouder dan 50 jaar, bij het te water laten, te zijn.

• De maximale bijdrage van het Mondriaan Fonds is 50 procent van de projectkosten.

• Indien binnen een periode van vijf jaar na afronding van de restauratie het object wordt vervreemd, kan de toegekende subsidie (gedeeltelijk) worden teruggevorderd.

• Geen bijdrage kan worden aangevraagd voor aan de restauratie gelieerde kosten bijvoorbeeld stalling, presentatie of exploitatie.

• Als de aanvrager door crowdfunding, bijvoorbeeld via voordekunst.nl, een eigen bijdrage heeft verworven, weegt dit positief mee in de beoordeling.

• Voor projecten die gericht zijn op fysieke en virtuele zichtbaarheid, draagvlakvergroting of educatie en die bijdragen aan de professionalisering en versterking van de sector mobiel erfgoed als geheel kan een Bijdrage Restauratie Mobiel Erfgoed aangevraagd worden. Het is mogelijk bij beide mobiel erfgoed-regelingen aan te vragen. Ook dan is de maximale bijdrage van het Mondriaan Fonds in totaal 50 procent van de projectkosten.

Beoordeling

Alle aanvragen die voldoen aan de formele voorwaarden en voorzien van de gevraagde bijlagen zijn ingediend, worden voorgelegd aan een adviescommissie die adviseert over het toekennen van een Bijdrage Restauratie Mobiel Erfgoed. De commissie beoordeelt het bijzondere belang van het voorstel voor de sector mobiel erfgoed; het restauratieplan; de mate waarin rekening is gehouden met de mogelijkheden van een duurzame investering; en de relevantie voor de burger, op basis van:

• feitelijke gegevens instelling;

• een inhoudelijke motivering waarom de betrokken mobiele erfgoed objecten relevant zijn voor Nederland;

• project-, en indien van toepassing een verduurzamingsplan. Bij verduurzaming kan gedacht worden aan (technische) maatregelen ter verbetering van de energieprestatie, het terugdringen van milieubelasting en uitstoot, de toepassing van energiebesparende materialen of technieken etc, waarbij rekening wordt gehouden met de cultuurhistorische waarde van het restauratieobject.

• presentatieplan, inclusief een communicatieplan, waarin wordt toegelicht hoe beoogd wordt op inspirerende wijze een passend publiek te bereiken en te binden;

• begroting met een dekkingsplan en offertes;

Bij het beoordelen van de kwaliteit van de aanvraag hanteert de adviescommissie de volgende criteria in onderlinge samenhang:

• Is het project voorbeeld stellend of om een andere reden bijzonder?

• Kwaliteit van het restauratie- en duurzaamheidsplan.

• Is er sprake van een vernieuwende of onderzoekende houding in de aanvraag?

• Wordt er gebruik gemaakt van duurzame (restauratie-)technieken?

• Wordt op inspirerende wijze een passend publiek bereikt en aan het project verbonden, waardoor de relatie tussen mobiel erfgoed en de burger wordt versterkt? en wat is het draagvlak voor de activiteit. Is er gebruik gemaakt van crowdfunding?

• In welke mate draag het project bij aan de professionalisering en versterking van de sector mobiel erfgoed als geheel, in welke mate worden verbinding gelegd tussen de deelsectoren weg, water, lucht en rail. Gaat de aanvrager allianties aan om verbinding te leggen met anderen om een betekenisrijk project tot stand te brengen, met aandacht voor klimaat-, energie- en milieuaspecten?

Wanneer de bijdrage een samenwerking tussen twee of meer partijen betreft, telt dit in principe positief mee in de beoordeling. Daarbij wordt beoordeeld of de samenwerking bij dit plan meerwaarde heeft. Bij het mobiel erfgoed is van groot belang dat de kennis die bij ervaren restauratoren aanwezig is, wordt overgedragen aan jongeren. Het samenwerken met het onderwijs en het bieden van leerling werkplekken bij restauraties is een pre.

Eindoordeel

Een Bijdrage Restauratie, Mobiel Erfgoed kan alleen worden toegekend als de commissie van het Mondriaan Fonds positief adviseert over de bovenstaande criteria in onderlinge samenhang.

Een positief advies kan vergezeld gaan van een aanbeveling over de hoogte van de toe te kennen financiële bijdrage en de periode waarvoor deze wordt toegekend.

De adviescommissie kan om budgettaire redenen door het bestuur van het Mondriaan Fonds worden verzocht de positief beoordeelde aanvragen in volgorde van prioriteit te rangschikken en de aanvragen tegen elkaar af te wegen.