BIJLAGE BIJ HET CONTROLEPROTOCOL WNT 2017
Inhoudsopgave
1
|
Uitgangspunten
|
2
|
|
1.1
|
Doelstelling en inkadering protocol
|
2
|
|
1.2
|
Relevante wet- en regelgeving
|
2
|
|
1.3
|
Procedures en termijnen
|
3
|
2
|
Onderzoeksaanpak
|
3
|
|
2.1
|
Algemeen kader
|
3
|
|
2.2
|
Reikwijdte en diepgang onderzoek: basiswerkzaamheden
|
3
|
|
2.3
|
Reikwijdte en diepgang onderzoek: aanvullende werkzaamheden
|
9
|
|
2.4
|
Betrouwbaarheid en materialiteit
|
10
|
|
2.5
|
Oordeelsvorming
|
11
|
|
2.6
|
Meldingsplicht accountant
|
13
|
|
2.7
|
Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA)
|
13
|
3
|
Accountantsproducten
|
14
|
|
3.1
|
Controleverklaring
|
14
|
|
3.2
|
Rapport van bevindingen WNT
|
14
|
4
|
Samenvattend overzicht specifieke werkzaamheden per type functionaris per onderscheiden
situatie
|
14
|
1 Uitgangspunten
1.1 Doelstelling en inkadering protocol
De Wet normering topinkomens (WNT) en de daarop gebaseerde regelgeving normeert de
bezoldigingen en de uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband van topfunctionarissen
in de (semi)publieke sector. De wet verplicht tevens tot openbaarmaking van de bezoldigingen
en de uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband van alle topfunctionarissen
en gewezen topfunctionarissen en daarnaast van niet-topfunctionarissen, indien de
bezoldiging het algemeen bezoldigingsmaximum te boven gaat.
De WNT schrijft voor welke gegevens WNT-instellingen moeten opnemen in het financieel
verslaggevingsdocument. Het is de verantwoordelijkheid van de opsteller van het financiële
verslaggevingsdocument om de juiste en volledige gegevens op te nemen. Het is vervolgens
de verantwoordelijkheid van de accountant om te toetsen dat die gegevens voldoen aan
de WNT. Dit protocol beschrijft limitatief de werkzaamheden en daarmee de reikwijdte
en de diepgang van de accountantscontrole op de WNT-verantwoording. Dit protocol is
niet van toepassing op instellingen welke op grond van artikel 5b, Uitvoeringsregeling
WNT zijn vrijgesteld van openbaarmakingsverplichtingen.
In dit protocol wordt onderscheid gemaakt tussen:
-
1. De WNT-verantwoording als onderdeel van een financieel verslaggevingsdocument.1 De accountant van de WNT-instelling controleert het financieel verslaggevingsdocument
op de naleving van de WNT-regelgeving en betrekt de uitkomsten hiervan in zijn oordeel
in de controleverklaring bij het financieel verslaggevingsdocument als geheel.
-
2. De afzonderlijke verantwoording van uitsluitend de WNT-gegevens. Indien de WNT-instelling
niet op grond van een ander wettelijk voorschrift verplicht is een financieel verslaggevingsdocument
op te stellen en aan het oordeel van een accountant te onderwerpen, beperkt de controle
uit hoofde van de WNT zich tot een controle van de in een aparte verantwoording op
te nemen WNT-gegevens (artikel 1.7 WNT). Deze instellingen kunnen volstaan met een
controleverklaring bij de verantwoording van uitsluitend de WNT-gegevens. De aanwijzingen
van dit protocol zijn in dat geval van overeenkomstige toepassing op de controle van
de afzonderlijke verantwoording van uitsluitend de WNT-gegevens.
Daarnaast is in de WNT in onderscheiden situaties aan de accountant een meldingsplicht
opgedragen als uitvloeisel van de controle (artikel 5.2 WNT).
1.2 Relevante wet- en regelgeving
Voor de controle van de WNT-verantwoording 2017 is de onderstaande wet- en regelgeving
relevant. Hiernaar wordt in dit protocol verwezen als ‘de WNT-regelgeving’.
Algemene regelgeving:
-
• Wet normering topinkomens, inclusief de wijzigingen als gevolg van de inwerkingtreding
van de Evaluatiewet WNT op 1 juli 2017 die terugwerken naar 1 januari 2017 of eerder,
met uitzondering van artikelen 4.1 en 4.2 over openbaarmaking
-
• Voor wat betreft openbaarmaking: artikelen 4.1 en 4.2 van de Wet normering topinkomens
en artikelen 5 tot en met 5d van de Uitvoeringsregeling WNT, zoals die met ingang
van 1 januari 2018 luiden Uitvoeringsbesluit WNT
-
• Uitvoeringsregeling WNT
-
• Beleidsregels WNT 2017 bij inwerkingtreding van de Evaluatiewet WNT
Sectorale regelingen:
-
• Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg en jeugdhulp
-
• Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting
2014
-
• Regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren
-
• Regeling bezoldiging topfunctionarissen OS-sector
-
• Regeling sectorale bezoldigingsnorm topfunctionarissen zorgverzekeraars
Voor interpretatie van de wet- en regelgeving zijn verder van belang de vragen en
antwoorden alsmede het verantwoordingsmodel WNT op de website www.topinkomens.nl van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).
1.3 Procedures en termijnen
De volgende procedures en termijnen zijn relevant.
WNT-instellingen dienen uiterlijk 1 juli 2018 hun WNT-verantwoording over het kalenderjaar
2017 via internet op een algemeen toegankelijke wijze openbaar te maken. Als de WNT-verantwoording
onderdeel van een financieel verslaggevingsdocument is, gelden de termijnen en openbaarmakingsverplichtingen
volgens de op dat verslaggevingsdocument van toepassing zijnde regelgeving.
Op grond van artikel 4.1, vijfde lid, WNT kan een minister wie het aangaat bij ministeriële
regeling nadere aanwijzingen geven over het langs elektronische weg verstrekken van
WNT-gegevens. Deze gegevensverstrekking valt niet onder dit protocol. De accountant
heeft geen rol bij deze gegevensverstrekking.
2 Onderzoeksaanpak
2.1 Algemeen kader
De werkzaamheden en aandachtspunten uitgewerkt in dit controleprotocol zijn leidend
voor de controle van de WNT-verantwoording door de accountant. De in paragraaf 1.2
genoemde wet- en regelgeving vormt het normenkader voor de accountant, echter alleen
indien en voor zover de hierin opgenomen bepalingen de grondslag vormen voor de in
dit protocol opgesomde werkzaamheden en aandachtspunten.
Bij de controle van de WNT-verantwoording staan de volgende aandachtspunten centraal:
-
• de toepasselijkheid van de WNT op de instelling waarover in het financieel verslaggevingsdocument
verantwoording wordt afgelegd (artikelen 1.2 tot en met 1.5 WNT);
-
• de juiste toepassing van mogelijke specifieke sectorale regelgeving zoals genoemd
in tabel C van paragraaf 2.2.3;
-
• de openbaarmaking van de WNT-gegevens op grond van artikel 4.1 WNT en de hierop gebaseerde
artikelen 5 en 5a Uitvoeringsregeling WNT zoals die met ingang van 1 januari 2018
luiden;
-
• de juiste toepassing van overgangsrecht op grond van artikelen 7.3 en 7.3a WNT indien
van toepassing;
-
• de naleving van de bepalingen voor het instellen van terugvorderingen van betalingen
van topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen, die op grond van de WNT als
onverschuldigd zijn aan te merken op grond van de artikelen 1.6 en 5.2 WNT;
-
• de overige in dit protocol genoemde aandachtspunten.
De accountant voert hiertoe de in paragraaf 2.2 genoemde basiswerkzaamheden uit. Indien
de accountant bij zijn werkzaamheden in het kader van de controle van de jaarrekening
of op grond van genoemde basiswerkzaamheden een verhoogd risico signaleert op onverschuldigde
betalingen die door de instelling niet zijn onderkend of materiële fouten in de verantwoording
constateert, dan voert de accountant de in paragraaf 2.3 genoemde aanvullende werkzaamheden
uit.
2.2 Reikwijdte en diepgang onderzoek: basiswerkzaamheden
De accountant voert de basiswerkzaamheden in deze paragraaf uit indien en voor zover
de betreffende situatie zich heeft voorgedaan. De basiswerkzaamheden bestaan uit drie
fasen: een risicoanalyse (2.2.1), kennisname van de interne beheersing rondom uitvoering
WNT (2.2.2) en specifieke werkzaamheden per aandachtsgebied (2.2.3).
2.2.1 Fase 1: Risicoanalyse
De accountant voert een initiële risicoanalyse uit en betrekt daarbij de in onderstaande
tabel A genoemde aandachtspunten. Indicatoren voor een verhoogd risico zijn voor de
accountant aanleiding tot het uitvoeren van de aanvullende werkzaamheden genoemd in
paragraaf 2.3.
Tabel A: indicatoren voor verhoogd risico
Risico
|
Indicatoren verhoogd risico
|
1
|
Het risico dat een topfunctionaris niet in de WNT verantwoording wordt opgenomen.
|
• (Tijdelijke) vacatures topfuncties.
• Wijzigingen ‘in de top van de organisatiestructuur’.
|
2
|
Het risico dat een overige functionaris in dienstbetrekking niet in de WNT verantwoording
wordt opgenomen.
|
• Onverwachte verschillen tussen verantwoorde functionarissen ten opzichte van vorig
jaar.
• Ervaringen voorgaand jaar.
|
3
|
Het risico dat een topfunctionaris een onverschuldigde betaling inzake bezoldigingen
heeft ontvangen.
|
• Het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum minus de werkelijke bezoldiging
is kleiner dan minimale materialiteit.
|
4
|
Het risico dat een topfunctionaris een onverschuldigde betaling inzake vergoeding
einde dienstverband heeft ontvangen.
|
• Het individueel toepasselijke maximum met betrekking tot de uitkeringen wegens beëindiging
van het dienstverband minus de werkelijke (totale) ontslaguitkeringen is kleiner dan
minimale materialiteit.
|
2.2.2 Fase 2: Kennisname van interne beheersing rondom uitvoering WNT
De instelling is verantwoordelijk voor de naleving van de WNT. Om aan deze verantwoordelijkheid
invulling te geven wordt verwacht dat de instelling ten minste beschikt over de in
onderstaande tabel B genoemde maatregelen van administratieve organisatie / interne
beheersing (AO/IB). De accountant neemt hiervan kennis en betrekt eventuele tekortkomingen
hierin bij de verdere uitvoering van zijn werkzaamheden. Vastgestelde tekortkomingen
in de interne beheersing kunnen voor de accountant aanleiding zijn tot het uitvoeren
van de aanvullende werkzaamheden genoemd in paragraaf 2.3.
Tabel B: verwachte maatregelen van interne beheersing WNT
Verwachte maatregel van interne beheersing WNT
|
Risico bij afwezigheid maatregel
|
1
|
Bij het opstellen of aanpassen van arbeidsovereenkomsten of contracten met topfunctionarissen
wordt aantoonbaar door de instelling gecontroleerd of de daarin gemaakte afspraken
passen binnen de van toepassing zijnde maxima.
|
Overeenkomsten met topfunctionarissen voldoen niet aan de WNT.
|
2
|
Bij het opstellen of aanpassen van afspraken over ontslagvergoedingen of afvloeiingsregelingen
met topfunctionarissen wordt aantoonbaar door de instelling gecontroleerd of deze
afspraken of regelingen passen binnen het individueel toepasselijke maximum met betrekking
tot de uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband.
|
Afspraken voldoen niet aan de WNT.
|
3
|
Een andere functionaris dan de topfunctionaris van of namens de instelling (niet zijnde
de controlerend accountant) controleert ten minste één keer per jaar of de werkelijke
bezoldiging / ontslagvergoeding per topfunctionaris in overeenstemming is met a) de
overeengekomen afspraken en b) de van toepassing zijnde maxima en legt de wijze waarop
hij dit heeft gedaan alsmede de uitkomsten van deze controle vast.
|
Werkelijke bezoldiging / ontslagvergoeding wijkt af van de gemaakte afspraken en voldoen
mogelijk niet aan de WNT.
|
4
|
De instelling beschikt per topfunctionaris over een overzicht met alle betalingen
aan en ontvangsten van die topfunctionaris gedurende het kalenderjaar (zowel in salarisadministratie
als daarbuiten).
|
Materiële bedragen blijven buiten het beeld van de WNT toetsing met een verhoogd risico
op onverschuldigde betalingen.
|
2.2.3 Fase 3: Specifieke werkzaamheden per aandachtsgebied
De accountant voert ongeacht de uitkomsten van fase 1 (paragraaf 2.2.1) en fase 2
(paragraaf 2.2.2) in ieder geval de in deze paragraaf genoemde werkzaamheden uit,
uitgezonderd de werkzaamheden die betrekking hebben op een situatie die zich bij de
instelling in het betreffende jaar niet heeft voorgedaan.2 Onderstaande opsomming van werkzaamheden is limitatief in die zin dat de accountant
met deze werkzaamheden kan volstaan voor de controle van de WNT-verantwoording indien
hij op grond van fase 1 en 2 geen aanvullende werkzaamheden dient uit te voeren (zie
paragraaf 2.3). Deze paragraaf is ingedeeld naar aandachtsgebied. Indien dit relevant
is voor de uit te voeren werkzaamheden is aangegeven voor welk type functionaris(sen)
de genoemde werkzaamheden gelden. In de bijlage is een samenvatting opgenomen waarin
per type functionaris per aandachtsgebied is aangegeven waar in deze paragraaf de
specifieke werkzaamheden zijn te vinden.
A Juistheid toepasselijke WNT-regelgeving
-
1. De instelling stelt vast op grond van welke bepaling(en) de WNT op de instelling van
toepassing is. De accountant controleert de juistheid van deze vaststelling.
-
2. De instelling stelt vast of, en zo ja welke, nadere sectorale regelgeving op de instelling
van toepassing is. Voor controle op de juiste toepassing van de sectorale regelgeving
stelt de accountant (voor zover van toepassing) vast dat de klassenindeling voor 2017
door de instelling is gebaseerd op gegevens van de juiste peildatum of referentieperiode
(zie tabel C).
-
3. De accountant stelt vast of de instelling het toepasselijke bezoldigingsmaximum in
overeenstemming met de toepasselijke WNT-regelgeving heeft bepaald. Indien op de instelling
sectorale regelgeving van toepassing is met een klassenindeling, controleert de accountant
tevens de juistheid van de door de instelling vastgestelde klasse en aanvullende verantwoordingseisen
(zie tabel C). Indien voor een instelling of functionaris op grond van een afzonderlijk
daartoe strekkend besluit van de minister een hoger bezoldigingsmaximum wordt toegestaan
dan zonder dit besluit van toepassing zou zijn, gaat de accountant bij zijn controle
uit van dit hogere maximum.
Tabel C: sectorale regelgeving
Sector
|
Aspect
|
Peildatum
|
(Aanvullende) in WNT-verantwoording
te vermelden gegevens
|
OCW – Cultuurfondsen
|
n.v.t.
|
n.v.t.
|
Het bezoldigingsmaximum dat op de instelling van toepassing is
|
OCW – Onderwijs
|
Totale baten
|
Gemiddelde over 2013-2015
|
Klasse, complexiteitspunten per criterium en het bijbehorende bezoldigingsmaximum
dat op de instelling van toepassing is
|
Aantal bekostigde leerlingen, deelnemers of studenten
|
Gemiddelde van aantal per 1-10-2013, 1-10-2014 en 1-10-2015
|
Gewogen aantal onderwijssoorten of -sectoren
|
1 oktober 2015
|
Ontwikkelings-samenwerking
|
n.v.t.
|
n.v.t.
|
Het bezoldigingsmaximum dat op de instelling van toepassing is
|
Woningcorporaties
|
Aantal verhuureenheden in eigendom of beheer
|
31 december 2015, op basis van telregels volgens bijlage 3 bij de Regeling toegelaten
instellingen volkshuisvesting
|
Klasse en het bijbehorende bezoldigingsmaximum dat op de instelling van toepassing
is
|
Aantal inwoners per gemeente
|
CBS gegevens bevolkingscijfers per 1 januari 2016
|
Zorg
|
Kennisintensiteit
|
Als vaststelling plaats vindt in 2017: situatie 2016
|
Totaalscore en daarbij behorende klasse;
het bijbehorende bezoldigingsmaximum dat op de instelling van toepassing is
|
Aantal taken
|
Als vaststelling plaats vindt in 2017: situatie 2014, 2015 of 2016
|
Aantal relevante financieringsstromen
|
Als vaststelling plaats vindt in 2017: situatie 2016
|
Omzet
|
Als vaststelling plaats vindt in 2017: situatie 2016
|
Zorgverzekeraars
|
Aantal verzekerden
|
1 januari 2016
|
Het bezoldigingsmaximum dat op de instelling van toepassing is
|
B Volledigheid verantwoorde functionarissen
-
4. De accountant controleert de volledigheid van verantwoorde topfunctionarissen aan
de hand van formele bronnen zoals statuten, het Handelsregister, organogram en notulen.
Alleen indien de accountant uit hoofde van andere werkzaamheden beschikt over aanwijzingen
dat de werkelijke situatie afwijkt van deze formele bronnen voert de accountant een
aanvullende beoordeling uit op basis van die aanwijzingen om te bepalen of aanvullende
werkzaamheden nodig zijn.
-
5. De accountant controleert de volledigheid van verantwoorde gewezen topfunctionarissen
integraal aan de hand van de WNT-verantwoordingen vanaf 2013 en de salarisadministratie
over het verantwoorde kalenderjaar en aan de hand van concrete aanwijzingen uit bijvoorbeeld
notulen, eerdere vaststellingsovereenkomsten of uitlatingen van de instelling dat
een voormalige topfunctionaris nog werkzaamheden op declaratiebasis verricht.
-
6. De accountant controleert de volledigheid van verantwoorde overige functionarissen
met een bezoldiging hoger dan het algemeen bezoldigingsmaximum in de WNT-verantwoording
door middel van een analyse van de in het kader van de jaarrekeningcontrole gecontroleerde
salarisadministratie over het verantwoorde kalenderjaar. De accountant kan op grond
van professional judgement bepaalde functionarissen buiten beschouwing laten, zoals
werknemers met 0-urencontracten, oproepkrachten e.d.
C Juistheid gegevens per verantwoorde functionaris
Duur van het dienstverband: aanvangs- en einddatum functievervulling
-
7. De accountant controleert de juistheid van de duur van het dienstverband, ofwel de
opgegeven aanvangs- en einddatum van de functievervulling in het kalenderjaar, van
iedere functionaris met een (fictieve) dienstbetrekking in de WNT-verantwoording aan
de hand van de arbeidsovereenkomst of benoemingsbesluit respectievelijk de beëindigings-
of vaststellingsovereenkomst en middels aansluiting op de salarisadministratie. Bij
topfunctionarissen met een einde dienstverband in het verantwoorde kalenderjaar gaat
de accountant tevens na of de in de WNT-verantwoording vermelde datum einde dienstverband
is aangepast indien er sprake is van eerdere vrijstelling van werkzaamheden die niet
kwalificeert als een onvrijwillige periode waarin de topfunctionaris vooruitlopend
op de beëindiging van de dienstbetrekking geen taken meer vervult (artikel 4 Uitvoeringsregeling
WNT en artikel 10 Beleidsregels WNT 2017 bij de inwerkingtreding van de Evaluatiewet
WNT).
-
8. De accountant controleert de juistheid van de duur van het dienstverband, ofwel de
aanvangs- en einddatum van de functievervulling van iedere functionaris zonder een
(fictieve) dienstbetrekking in de verantwoording aan de hand van achterliggende overeenkomsten
inclusief een eventuele beëindigings- of vaststellingsovereenkomst en middels aansluiting
op de voor de uitoefening van de functie gedeclareerde bedragen. Bij topfunctionarissen
met een einde dienstverband in het verantwoorde kalenderjaar gaat de accountant tevens
na of de in de WNT-verantwoording vermelde datum einde dienstverband is aangepast
indien er sprake is van eerdere vrijstelling van werkzaamheden die niet kwalificeert
als een onvrijwillige periode waarin de topfunctionaris vooruitlopend op de beëindiging
van de dienstbetrekking geen taken meer vervult (artikel 4 Uitvoeringsregeling WNT
en artikel 10 Beleidsregels WNT 2017 bij de inwerkingtreding van de Evaluatiewet WNT).
Omvang dienstverband: deeltijdfactor in fte
-
9. De accountant controleert de juistheid van de omvang van het dienstverband, ofwel
de deeltijdfactor in fte, van iedere leidinggevende topfunctionaris, gewezen topfunctionaris
en overige functionaris met een (fictieve) dienstbetrekking aan de hand van aansluiting
op de salarisadministratie en overeenkomst.
-
10. De accountant controleert de juistheid van de omvang van het dienstverband, ofwel
de deeltijdfactor in fte, van iedere leidinggevende topfunctionaris zonder (fictieve)
dienstbetrekking vanaf de 13e maand waarin de topfunctie wordt vervuld aan de hand
van de voor deze functie met betrekking tot het kalenderjaar gedeclareerde uren en
het aantal uren bij een voor de instelling gebruikelijk voltijds dienstverband.3 Indien een topfunctionaris bij een groepsmaatschappij van de WNT-instelling op de
loonlijst staat en er geen duidelijke registratie van of afspraken over de tijdsbesteding
bij de WNT-instelling is, wordt aangenomen dat de deeltijdfactor voor de WNT-instelling
gelijk is aan de deeltijdfactor bij de groepsmaatschappij maal het percentage van
de loonkosten dat voor de betreffende functionaris aan de WNT-instelling wordt doorbelast.
Gewezen topfunctionaris en (fictieve) dienstbetrekking
-
11. De accountant controleert van iedere leidinggevende topfunctionaris met een (fictieve)
dienstbetrekking, leidinggevende topfunctionaris zonder (fictieve) dienstbetrekking
vanaf kalendermaand 13 en gewezen topfunctionaris of de verantwoordingsregels ‘Gewezen
topfunctionaris (ja/nee)’ en ‘(Fictieve) dienstbetrekking (ja/nee)’ juist zijn ingevuld
in overeenstemming met de controle-informatie uit de hiervoor genoemde werkzaamheden
onder punt 7 tot en met 10.
Het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum of drempelbedrag
-
12. De accountant controleert per toezichthoudende topfunctionaris of het individueel
toepasselijke bezoldigingsmaximum juist in de WNT-verantwoording is opgenomen aan
de hand van het van toepasselijke bezoldigingsmaximum uit punt 3, de aanvangs- en
einddatum van de functievervulling in het kalenderjaar uit punt 7 of 8 en de in artikel
2.2 of artikel 3.2 van de wet genoemde factor (15% voor de voorzitter, 10% voor de
overige leden van het toezichthoudende orgaan).
-
13. De accountant controleert per leidinggevende topfunctionaris met een (fictieve) dienstbetrekking
respectievelijk per leidinggevende topfunctionaris zonder (fictieve) dienstbetrekking
vanaf kalendermaand 13 of het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum juist
in de WNT-verantwoording is opgenomen aan de hand van het toepasselijke bezoldigingsmaximum
uit punt 3, de aanvangs- en einddatum van de functievervulling in het kalenderjaar
uit punt 7 respectievelijk punt 8 en de deeltijdfactor uit punt 9 respectievelijk
punt 10.
-
14. De accountant controleert per leidinggevende topfunctionaris zonder een (fictieve)
dienstbetrekking in het tijdvak kalendermaand 1 tot en met 12 of het individueel toepasselijke
bezoldigingsmaximum juist in de WNT-verantwoording is opgenomen in overeenstemming
met artikel 4 van het Uitvoeringsbesluit WNT aan de hand van het aantal kalendermaanden
uit punt 18 en de gegevens met betrekking tot het gemiddeld uurtarief uit punt 17.
-
15. De accountant controleert per verantwoorde overige functionaris of het individueel
toepasselijke drempelbedrag bezoldiging juist in de WNT-verantwoording is opgenomen
aan de hand van het algemeen bezoldigingsmaximum en de deeltijdfactor uit punt 9.
Bezoldiging
-
16. De accountant controleert per (top)functionaris met een (fictieve) dienstbetrekking
de juistheid van de verantwoorde bezoldiging aan de hand van de salarisadministratie
over het kalenderjaar. Voor deze controle wordt onder juistheid tevens verstaan de
volledigheid voor zover deze op basis van de salarisadministratie kan worden vastgesteld.
De accountant mag hierbij uitgaan van een juiste fiscale behandeling van bezoldigingscomponenten
door de instelling, tenzij de accountant beschikt over concrete aanwijzingen dat de
instelling fiscaal onjuist handelt (bijvoorbeeld uit verrichte controlewerkzaamheden
ten behoeve van de jaarrekeningcontrole of uitkomsten van recente belastingcontroles).
In geval de accountant beschikt over dergelijke aanwijzingen, beoordeelt de accountant
of deze omstandigheden, in combinatie met de uitkomsten van de werkzaamheden uit paragraaf
2.2.1 Risicobeoordeling en paragraaf 2.2.2 Kennisname van interne beheersing rondom
uitvoering WNT, en de van toepassing zijnde materialiteit, aanleiding geven tot een
verhoogd risico op onverschuldigde betalingen. Indien de accountant een dergelijk
verhoogd risico constateert voert hij de aanvullende werkzaamheden van paragraaf 2.3
uit.
-
17. De accountant controleert per (top)functionaris zonder een (fictieve) dienstbetrekking
de juistheid van de verantwoorde bezoldiging aan de hand van de ontvangen en eventueel
nog te ontvangen declaraties voor de vervulling van deze functie met betrekking tot
het kalenderjaar, en voor de uitvoering van de topfunctie in de eerste twaalf kalendermaanden
de juistheid van de verantwoording met betrekking tot het gemiddelde uurtarief aan
de hand van de gedeclareerde of geregistreerde uren. Voor deze controle wordt onder
juistheid tevens verstaan de volledigheid voor zover deze op basis van de genoemde
declaraties kan worden vastgesteld.
Aantal kalendermaanden functievervulling
Jaar waarin dienstverband is beëindigd
Individueel toepasselijke maximum met betrekking tot uitkeringen wegens beëindiging
van het dienstverband
-
20. De accountant controleert per verantwoorde functionaris met een uitkering wegens beëindiging
dienstverband de juistheid van het verantwoorde individueel toepasselijke maximum
met betrekking tot uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband aan de hand
van het laagste van het wettelijk maximum van artikel 2.10 respectievelijk 3.7 van
de WNT enerzijds en de totale bezoldiging over de twaalf maanden voorafgaand aan het
einde dienstverband anderzijds. De accountant stelt vast dat bij de bepaling van het
individueel toepasselijke maximum voor leidinggevende topfunctionarissen is uitgegaan
van de gemiddelde deeltijdfactor over de twaalf maanden voorafgaand aan het einde
dienstverband, en bij de bepaling van het individueel toepasselijke maximum voor toezichthoudende
topfunctionarissen van een deeltijdfactor van 0,15 (voorzitter) respectievelijk 0,10
(leden).
Totale uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband en betalingen in het kalenderjaar
-
21. De accountant controleert per verantwoorde functionaris met een uitkering wegens beëindiging
dienstverband de juistheid en volledigheid van het totaal van uitkeringen wegens beëindiging
van het dienstverband en het gedeelte daarvan dat in het kalenderjaar is betaald door
middel van aansluiting op de salarisadministratie over het kalenderjaar en de op het
einde dienstbetrekking betrekking hebbende (vaststellings)overeenkomst(en). De accountant
mag hierbij uitgaan van een door de instelling juiste fiscale behandeling van in de
afspraken en betalingen begrepen onbelaste kostenvergoedingen, tenzij de accountant
beschikt over concrete aanwijzingen dat de instelling op dit punt fiscaal onjuist
handelt (bijvoorbeeld uit verrichte werkzaamheden ten behoeve van de controle van
de jaarrekening of uitkomsten van recente belastingcontroles). In geval de accountant
beschikt over dergelijke aanwijzingen, beoordeelt de accountant of deze omstandigheden,
in combinatie met de uitkomsten van de werkzaamheden uit paragraaf 2.2.1 Risicobeoordeling
en paragraaf 2.2.2 Kennisname van interne beheersing rondom uitvoering WNT, en de
van toepassing zijnde materialiteit, aanleiding geven tot een verhoogd risico op onverschuldigde
betalingen en daarmee noodzaken tot het uitvoeren van aanvullende werkzaamheden (zie
hiervoor verder paragraaf 2.3).
D Speciale verantwoordingsonderwerpen
Vergelijkende gegevens
-
22. De accountant stelt vast dat van alle over het kalenderjaar verantwoorde WNT-gegevens
tevens vergelijkende gegevens zijn opgenomen over het voorafgaande kalenderjaar en
dat deze vergelijkende gegevens gelijk zijn aan de gegevens uit de definitieve WNT-verantwoording
van het voorafgaande kalenderjaar. Bij niet-topfunctionarissen die in het kalenderjaar
worden verantwoord maar in het voorafgaande kalenderjaar terecht niet zijn verantwoord,
zijn vergelijkende gegevens niet van toepassing.
Motivering overschrijding
-
23. De accountant stelt aan de hand van de uit de WNT-controle verkregen informatie vast
of bij iedere overschrijding van het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
een motivering in het verslaggevingsdocument is opgenomen. Voor zover het topfunctionarissen
betreft, stelt hij daarbij tevens vast dat deze motivering inhoudelijk in overeenstemming
is met de daarvoor geldende wettelijke bepalingen inzake:
-
a) toepasselijk overgangsrecht (zie punt 24), of
-
b) een ‘optische’ overschrijding als gevolg van een nabetaling in het jaar van een post
met betrekking tot een eerder jaar, binnen de ruimte van dat jaar (artikel 3, tweede
lid, Uitvoeringsregeling WNT).
Overgangsrecht
-
24. De werkelijke bezoldiging kan hoger zijn dan het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum.
Een dergelijke overschrijding is uitsluitend toegestaan op grond van de onder punt
23 genoemde situaties. In alle andere gevallen van overschrijding is sprake van een
onverschuldigde betaling. Het overgangsrecht kent een periode waarin bestaande bezoldigingsafspraken
worden gerespecteerd (fase A) en (aansluitend) een periode van een stapsgewijze afbouw
in een aantal jaren (fase B).
De accountant controleert van iedere topfunctionaris waarbij de werkelijke bezoldiging
hoger ligt dan het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum,
-
1. indien in 2017 sprake is van fase A, of de overschrijding volledig is gebaseerd op
bestaande bezoldigingsafspraken die in het kalenderjaar door het overgangsrecht werden
beschermd, respectievelijk
-
2. indien in 2017 sprake is van fase B, of in 2017 de minimaal vereiste afbouw juist
is bepaald en toegepast.
De accountant kan voor controle van de minimaal vereiste afbouw volstaan met aansluiting
op de rekentool die BZK hiervoor op www.topinkomens.nl beschikbaar heeft gesteld gecombineerd met een controle dat de instelling de rekentool
juist heeft ingevuld, tenzij de accountant over aanwijzingen beschikt dat de tool
voor de te controleren situatie niet geschikt is of dat de uitkomsten niet in overeenstemming
kunnen zijn met de bepalingen van de WNT.
Het staat de accountant vrij om op een andere wijze te controleren of de minimaal
vereiste afbouw in overeenstemming is met de bepalingen van de WNT.
Onverschuldigde betalingen
Groepsverantwoording
-
26. Indien een WNT-instelling onderdeel is van een groep waar ook andere WNT-instellingen
deel van uitmaken, kan een WNT-instelling, in plaats van het opnemen van de vereiste
WNT-verantwoording in haar eigen jaarrekening, verwijzen naar de WNT-verantwoording
in de jaarrekening van een groepsmaatschappij, mits daarin tevens de WNT-gegevens
van de WNT-instelling zijn opgenomen en dat in die verantwoording per functionaris
is vermeld (indien van toepassing) dat de betreffende WNT-gegevens (tevens) betrekking
hebben op de verwijzende WNT-instelling.
Als de WNT-instelling verwijst naar de WNT-verantwoording in de jaarrekening van een
groepsmaatschappij, dan is de handelswijze als volgt:
-
a) De accountant van de groepsmaatschappij betrekt de WNT-gegevens van de (verwijzende)
WNT-instelling in de werkzaamheden uit hoofde van dit protocol.
-
b) De accountant van de WNT-instelling neemt kennis van de controleverklaring bij de
jaarrekening van die groepsmaatschappij en de strekking daarvan terzake de WNT.
-
c) Indien de controleverklaring bij de jaarrekening van de groepsmaatschappij waarin
de WNT-verantwoording is opgenomen een beperking bevat met betrekking tot WNT-gegevens
die (mede) betrekking heeft of hebben op de (verwijzende) WNT-instelling:
-
• zet de (verwijzende) WNT-instelling deze omstandigheden in haar WNT-verantwoording
uiteen, en
-
• neemt de accountant van de (verwijzende) WNT-instelling een paragraaf ter benadrukking
van aangelegenheden op in de controleverklaring bij de jaarrekening van de (verwijzende)
WNT-instelling waarin naar deze toelichting wordt verwezen.
-
d) Indien de WNT-verantwoording in de jaarrekening van de groepsmaatschappij niet de
gegevens van de (verwijzende) WNT-instelling bevat of deze geheel ontbreken, of als
uit de controleverklaring bij de jaarrekening van de groepsmaatschappij niet blijkt
dat de WNT in de werkzaamheden is betrokken, dan concludeert de accountant van de
(verwijzende) WNT-instelling dat niet is voldaan aan de voorwaarden om geen WNT-verantwoording
in de eigen jaarrekening op te nemen. De accountant merkt het ontbreken van de WNT-gegevens
aan als een fout in de WNT-verantwoording van de (verwijzende) WNT-instelling.
Foutherstel
-
27. De accountant stelt vast dat de instelling fouten in de WNT-verantwoording die na
vaststelling van het financieel verslaggevingsdocument zijn geconstateerd, heeft hersteld
conform de procedure die daartoe is vastgelegd in artikel 5d van de Uitvoeringsregeling
WNT, zoals die op 1 januari 2018 luidt.
2.3 Reikwijdte en diepgang onderzoek: aanvullende werkzaamheden
2.3.1 Aanvullende werkzaamheden bij vastgesteld verhoogd risico (fase 1)
Tabel D: aanvullende werkzaamheden bij vastgesteld verhoogd risico
Indicator verhoogd risico
|
Aanvullende werkzaamheden
|
1.1
|
(Tijdelijke) vacatures topfuncties.
|
Vaststellen of de wijze waarop feitelijke vervanging of waarneming tijdens de vacatureperiode
is geregeld aanleiding geeft om de vervangende of waarnemende persoon of personen
als topfunctionaris aan te merken.
|
1.2
|
Wijzigingen ‘hoog in organisatiestructuur’.
|
Vaststellen dat de instelling heeft beoordeeld welke gevolgen die wijzigingen hebben
op wie als topfunctionaris kwalificeert en de redelijkheid hiervan toetsen, bijvoorbeeld
aan de hand van nieuwe functieprofielen of een nieuw directiestatuut.
|
2.1
|
Onverwachte verschillen tussen verantwoorde overige functionarissen ten opzichte van
vorig jaar.
|
Van de instelling een verklaring of uitleg vragen voor de onverwachte verschillen
en deze toetsen op aannemelijkheid en beoordelen of de basiswerkzaamheden uit paragraaf
2.2.3 het risico voldoende afdekken. Zo niet, dan beoordelen of het risico met extra
controlewerkzaamheden kan worden weggenomen overeenkomstig paragraaf 2.3.3.
|
2.2
|
Controlecorrecties voorgaand jaar.
|
Beoordelen of de oorzaken van correcties voorgaand jaar zich ook voor het verslagjaar
gelden. Zo ja, beoordelen of de basiswerkzaamheden uit paragraaf 2.2.3 het risico
voldoende afdekken. Zo niet, dan beoordelen of het risico met extra controlewerkzaamheden
kan worden weggenomen overeenkomstig paragraaf 2.3.3.
|
3
|
Het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum minus de werkelijke bezoldiging
is kleiner dan minimale materialiteit.
|
Beoordelen of de in paragraaf 2.2.2 onder punt 4 genoemde maatregel van interne beheersing
en/of de basiswerkzaamheden uit paragraaf 2.2.3 dit risico voldoende beperken.
Zo niet, dan beoordelen of het risico met extra controlewerkzaamheden kan worden weggenomen
overeenkomstig paragraaf 2.3.3.
|
4
|
Het individueel toepasselijke maximum met betrekking tot de uitkeringen wegens beëindiging
van het dienstverband minus de werkelijke (totale) ontslaguitkeringen is kleiner dan
minimale materialiteit.
|
Beoordelen of de in paragraaf 2.2.2 onder punt 4 genoemde maatregel van interne beheersing
en/of de basiswerkzaamheden uit paragraaf 2.2.3 dit risico voldoende beperken.
Zo niet, dan beoordelen of het risico met extra controlewerkzaamheden kan worden weggenomen
overeenkomstig paragraaf 2.3.3.
|
2.3.2 Aanvullende werkzaamheden bij vastgestelde tekortkomingen in AO/IB WNT (fase
2)
Tabel E: aanvullende werkzaamheden bij vastgestelde tekortkomingen in AO/IB WNT
Maatregel van interne beheersing WNT
|
Aanvullende werkzaamheden accountant bij afwezigheid maatregel
|
1
|
Bij het opstellen of aanpassen van arbeidsovereenkomsten of contracten met topfunctionarissen
wordt aantoonbaar door de instelling gecontroleerd of de daarin gemaakte afspraken
passen binnen de van toepassing zijnde maxima.
|
Arbeidsovereenkomst toetsen aan de toepasselijke WNT-regelgeving.
|
2
|
Bij het opstellen of aanpassen van afspraken over ontslagvergoedingen of afvloeiingsregelingen
met topfunctionarissen wordt aantoonbaar door de instelling gecontroleerd of deze
afspraken of regelingen passen binnen het individueel toepasselijke maximum met betrekking
tot de uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband.
|
Afspraken / regelingen toetsen aan de toepasselijke WNT-regelgeving.
|
3
|
Een andere functionaris dan de topfunctionaris van of namens de instelling (niet zijnde
de controlerend accountant) controleert ten minste één keer per jaar of de werkelijke
bezoldiging / ontslagvergoeding per topfunctionaris in overeenstemming is met a) de
overeengekomen afspraken en b) de van toepassing zijnde maxima en legt de wijze waarop
hij dit heeft gedaan alsmede de uitkomsten van deze controle vast.
|
Controleren of de bezoldiging / ontslagvergoeding in overeenstemming is met de overeengekomen
afspraken en toetsen aan de toepasselijke WNT-regelgeving.
|
4
|
De instelling beschikt per topfunctionaris over een overzicht met alle betalingen
aan en ontvangsten van die topfunctionaris gedurende het kalenderjaar.
|
Beoordelen of andere feiten en omstandigheden dit risico verminderen. Zo niet, dan
beoordelen of het risico met extra controlewerkzaamheden kan worden weggenomen overeenkomstig
paragraaf 2.3.3.
|
2.3.3 Beoordeling of resterende risico’s met extra controlewerkzaamheden kunnen worden
weggenomen
Indien de in paragraaf 2.3.1 en 2.3.2 genoemde aanvullende werkzaamheden de genoemde
risico’s niet voldoende kunnen verminderen beoordeelt de accountant:
-
a) of extra controlewerkzaamheden mogelijk zijn om de genoemde risico’s alsnog voldoende
te verminderen, en zo ja:
-
b) of deze extra controlewerkzaamheden op economisch verantwoorde wijze door hem kunnen
worden uitgevoerd.
Als aan beide punten wordt voldaan, voert de accountant die extra controlewerkzaamheden
uit. Voor de invulling van de werkzaamheden geeft dit protocol geen nadere aanwijzingen.
Dit zal de accountant op grond van de feitelijke omstandigheden zelf moeten bepalen.
Als aan één van beide punten niet wordt voldaan, dan betrekt de accountant deze omstandigheid
in zijn oordeel (zie paragraaf 2.5 Oordeelsvorming).
2.4 Betrouwbaarheid en materialiteit
De accountant voert de controle uit in overeenstemming met de in dit protocol genoemde
werkzaamheden. Bij de risicobeoordeling en de evaluatie van bevindingen hanteert de
accountant de materialiteit uit onderstaande tabel F.
Tabel F: toepasselijke materialiteit WNT
|
Topfunctionarissen
|
Overige functionarissen met dienstbetrekking
|
Volledigheid vermelding (gewezen) topfunctionarissen op naam
|
0%
|
n.v.t.
|
Volledigheid vermelding niet-topfunctionarissen met dienstbetrekking op functie (niet
op naam)
|
n.v.t.
|
1% van de personeelskosten met een maximum van € 181.000.
|
Juistheid en volledigheid bezoldiging (per persoon/functie)
|
Het verschil tussen het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum en de werkelijke
bezoldiging, met een minimum van € 5.000 en een maximum van € 10.000.
|
Het verschil tussen het individueel toepasselijke drempelbedrag bezoldiging en de
werkelijke bezoldiging, met een minimum van € 5.000 en een maximum van € 10.000.
|
Juistheid en volledigheid verantwoorde uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband
(per persoon/functie)
|
Het verschil tussen het individueel toepasselijke maximum met betrekking tot uitkeringen
wegens beëindiging van het dienstverband en de werkelijke uitkeringen wegens beëindiging
van het dienstverband, met een minimum van € 5.000 en een maximum van € 10.000.
|
n.v.t.
|
De materialiteit is alleen bedoeld voor de risicobeoordeling door de accountant en
de evaluatie van zijn bevindingen op grond van dit controleprotocol. Het is niet toegestaan
om de materialiteit te gebruiken als acceptabele foutmarge door de instelling voor
het opstellen van de WNT verantwoording. Het bestuur van de WNT-instelling is verantwoordelijk
voor de naleving van de WNT-regelgeving, waaronder de juistheid en volledigheid van
de WNT-verantwoording.
De fouten die bij de controlewerkzaamheden worden geconstateerd dienen door de instelling
in de WNT verantwoording te worden gecorrigeerd. Geconstateerde, niet gecorrigeerde,
afwijkingen in de WNT-verantwoording worden door de accountant vertaald in de strekking
van de controleverklaring rekening houdend met de materialiteit. Daarbij hanteert
de accountant tabel G in paragraaf 2.5 als uitgangspunt.
2.5 Oordeelsvorming
2.5.1 Oordeelsvorming bij een controleverklaring bij het financieel verslaggevingsdocument
als geheel
De accountant betrekt in zijn evaluatie de geconstateerde afwijkingen van de WNT-regelgeving
en eveneens eventuele andere aangetroffen afwijkingen in het gecontroleerde financieel
verslaggevingsdocument. De accountant hanteert tabel G voor de evaluatie van de uitkomsten
van de controle van de WNT-verantwoording, los van de oordeelsvorming over de verdere
inhoud van het financieel verslaggevingsdocument. Materiële fouten brengt de accountant
tot uitdrukking in de controleverklaring. Niet-materiële fouten of tekortkomingen
boven de in tabel G genoemde rapportagedrempel neemt de accountant op in een rapport
van bevindingen gericht aan de instelling en aan de Minister van BZK.
Tabel G: oordeelsvorming accountant bij een controleverklaring bij het financieel
verslaggevingsdocument
Fout in de WNT-verantwoording
|
Invloed WNT-bevindingen op rapportageverplichting accountant
|
Geen
|
Rapport van bevindingen WNT
|
Oordeel met beperking in controleverklaring
|
Niet vermelden van een topfunctionaris
|
n.v.t.
|
n.v.t.
|
ja
|
Niet vermelden van een overige functionaris met dienstbetrekking
|
< materialiteit uit paragraaf 2.4
|
n.v.t.
|
>= materialiteit uit paragraaf 2.4
|
Ongecorrigeerde fouten in onverschuldigde betalingen
|
n.v.t.
|
< materialiteit uit par. 2.4
|
>= materialiteit uit paragraaf 2.4
|
Ongecorrigeerde fouten in bezoldiging of uitkering wegens beëindiging van het dienstverband
|
< € 1.000
|
tussen € 1.000 en materialiteit uit paragraaf 2.4
|
>= materialiteit uit paragraaf 2.4
|
Ongecorrigeerde fouten in een individueel toepasselijk maximum
|
< € 1.000
|
>= € 1.000
|
N.v.t.
|
Ontbreken van een motivering bij overschrijding van het individueel toepasselijke
maximum
|
N.v.t.
|
Ja
|
N.v.t.
|
Ongecorrigeerde fouten in duur en/of omvang dienstverband
|
Onjuiste vermelding
|
Ontbreken
|
N.v.t.
|
Onzekerheden
|
N.v.t.
|
N.v.t.
|
Resterende onzekerheden die niet op economisch verantwoorde wijze kunnen worden weggenomen
(par paragraaf 2.3.3)
|
|
|
Paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden
|
|
Verwijzing naar andere jaarrekening met WNT-onvolkomenheden
|
N.v.t.
|
Indien de controleverklaring bij de WNT-verantwoording in de andere jaarrekening een
beperking bevat m.b.t. de WNT-gegevens van de (verwijzende) instelling (paragraaf
2.2.3, punt 26)
|
N.v.t.
|
2.5.2 Oordeelsvorming bij een controleverklaring bij een aparte verantwoording van
de WNT-gegevens
Indien de accountant in overeenstemming met artikel 1.7 WNT een opdracht aanvaardt
tot controle van een aparte verantwoording van uitsluitend de WNT-gegevens, voert
hij deze controle uit aan de hand van de in dit controleprotocol genoemde werkzaamheden.
De accountant voert geen jaarrekeningcontrole uit en wordt niet geacht de afwezigheid
van een jaarrekeningcontrole te compenseren met andere werkzaamheden.
De accountant hanteert tabel H voor de evaluatie van de uitkomsten van de controle
van de WNT-verantwoording. Materiële fouten brengt de accountant tot uitdrukking in
de controleverklaring. Niet-materiële fouten boven de in tabel H genoemde rapportagedrempel
neemt de accountant op in een rapport van bevindingen gericht aan de instelling en
aan de Minister van BZK.
Tabel H: oordeelsvorming accountant bij een controleverklaring bij een aparte verantwoording
van de WNT-gegevens
Fout of tekortkoming in de WNT-verantwoording
|
Invloed WNT-bevindingen op rapportageverplichting accountant
|
Geen
|
Rapport van bevindingen WNT
|
Oordeel met beperking in controleverklaring
|
Afkeurend oordeel in controleverklaring
|
Niet vermelden van een topfunctionaris
|
n.v.t.
|
n.v.t.
|
N.v.t.
|
Ja
|
Niet vermelden van een overige functionaris met dienstbetrekking
|
< materialiteit uit paragraaf 2.4
|
n.v.t.
|
>= materialiteit uit paragraaf 2.4
|
N.v.t.
|
Ongecorrigeerde fouten in onverschuldigde betalingen
|
n.v.t.
|
< materialiteit uit par. 2.4
|
N.v.t.
|
>= materialiteit uit paragraaf 2.4
|
Ongecorrigeerde fouten in bezoldiging of uitkering wegens beëindiging van het dienstverband
|
< € 1.000
|
tussen € 1.000 en materialiteit uit paragraaf 2.4
|
>= materialiteit uit paragraaf 2.4
|
N.v.t.
|
Ongecorrigeerde fouten in een individueel toepasselijk maximum
|
< € 1.000
|
>= € 1.000.
|
N.v.t.
|
N.v.t.
|
Ontbreken van een motivering bij overschrijding van het individueel toepasselijke
maximum
|
N.v.t.
|
Ja
|
N.v.t.
|
N.v.t.
|
Ongecorrigeerde fouten in duur en/of omvang dienstverband
|
Onjuiste vermelding
|
Ontbreken
|
N.v.t.
|
N.v.t.
|
|
|
|
Oordeelsonthouding
|
|
Onzekerheden
|
N.v.t.
|
N.v.t.
|
Resterende onzekerheden die niet op economisch verantwoorde wijze kunnen worden weggenomen
(paragraaf 2.3.3)
|
N.v.t.
|
|
|
Paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden
|
|
|
Verwijzing naar andere jaarrekening met WNT-onvolkomenheden
|
N.v.t.
|
Indien de controleverklaring bij de WNT-verantwoording in de andere jaarrekening een
beperking bevat m.b.t. de WNT-gegevens van de (verwijzende) instelling (paragraaf
2.2.3 punt 26)
|
N.v.t.
|
N.v.t.
|
2.5.3 Bijzondere aspecten: zorg- en welzijnssector
In de kalenderjaren 2014 en 2015 is de vaststelling door de WNT-instelling van de
toepasselijke klasse uit hoofde van de voor die jaren geldende Regeling bezoldigingsmaxima
topfunctionarissen zorg- en welzijnssector geen onderdeel geweest van accountantscontrole.
Dit is in de betreffende jaren tot uitdrukking gebracht in de controleverklaring.
Vanaf 2016 is de toepassing van een klassenindeling op grond van de Regeling bezoldigingsmaxima
topfunctionarissen zorg en jeugdhulp wel onderdeel van de accountantscontrole. Bij
de WNT-verantwoording 2017 kan in de volgende situaties de klassenindeling 2014 of
2015 relevant zijn voor het oordeel van de accountant:
-
a) Indien in 2017 overgangsrecht van toepassing is als gevolg van bestaande rechten die
in 2014 of 2015 zijn overeengekomen binnen de in dat jaar toepasselijke norm welke
is gebaseerd op de (niet gecontroleerde) klassenindeling van dat jaar.
-
b) Indien in 2017 over 2014 of 2015 foutenherstel wordt verantwoord met een wijziging
van onverschuldigde betalingen.
In deze situaties maakt de accountant in zijn controleverklaring in een paragraaf
ter benadrukking van aangelegenheden melding van het feit dat de klassenindeling van
2014 of 2015 niet is gecontroleerd, in overeenstemming met de door de NBA hiervoor
beschikbaar gestelde tekst.
2.6 Meldingsplicht accountant
De WNT-regelgeving bevat de volgende expliciet omschreven situaties waarvan de accountant
een melding moet doen bij de Minister van BZK.
-
a) Op basis van artikel 5.2, eerste lid, WNT, meldt de accountant een onverschuldigde
betaling aan de Minister van BZK, indien een vordering uit hoofde van een op grond
van de WNT onverschuldigde betaling op het tijdstip waarop de accountant zijn oordeel
geeft over het financieel verslaggevingsdocument door de betrokken topfunctionaris
nog niet (geheel) is terugbetaald.
-
b) Op basis van artikel 5.2, tweede lid, WNT, meldt de accountant de ontbrekende gegevens
of het ontbreken van de motivering, aan de Minister van BZK, indien het financieel
verslaggevingsdocument niet de juiste in artikel 5, eerste tot en met zesde lid, artikel
5a, eerste tot en met vierde lid en lid 5b van de Uitvoeringsregeling WNT voorgeschreven
gegevens of motivering bevat.
De accountant voldoet aan deze verplichtingen door:
-
1. alle gevallen aan de Minister van BZK te melden waarin op grond van paragraaf 2.5.1
van dit protocol een controleverklaring met een beperking met betrekking tot de WNT
wordt verstrekt;
-
2. alle gevallen aan de Minister van BZK te melden waarin op grond van paragraaf 2.5.2
van dit protocol een controleverklaring met een beperking, een verklaring van oordeelsonthouding
of een afkeurende verklaring met betrekking tot de WNT wordt verstrekt, schriftelijk
de Minister van BZK hierop te wijzen;
-
3. in alle gevallen waarin op grond van paragraaf 2.5.1 of paragraaf 2.5.2 van dit protocol
een rapport van bevindingen WNT wordt opgesteld, dit rapport aan de Minister van BZK
te zenden.
Een melding aan de Minister van BZK door de accountant geschiedt onverwijld nadat
deze de controleverklaring heeft afgegeven via het webformulier dat beschikbaar is
gesteld op de website www.topinkomens.nl.
2.7 Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA)
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) is per 1 mei 2016 in werking
getreden. De accountant mag voor de beoordeling van een arbeidsrelatie het oordeel
van de instelling volgen, tenzij hij concrete aanwijzingen heeft voor de onjuistheid
van dit oordeel. Voordat de overheid tot controle op de naleving overgaat en conclusies
heeft getrokken, hoeft de accountant hier niet zelfstandig op te controleren.
Indien de belastinginspecteur achteraf tot een naheffingsaanslag voor de loonheffingen
overgaat, geldt voor de toepassing van de WNT voor de periode waarover de naheffingsaanslag
wordt opgelegd alsnog dat de topfunctie ‘in dienstbetrekking’ is vervuld. De regels
voor foutherstel zijn hierop van toepassing. De accountant hoeft in zijn oordeel geen
rekening te houden met het risico van een eventuele naheffingsaanslag, boetes etc.
en hoeft alleen uit te gaan van de bezoldigingsbedragen, net als in de verantwoording.
3 Accountantsproducten
3.1 Controleverklaring
In de controleverklaring bij het financieel verslaggevingsdocument wordt:
-
• in de ‘oordeelsparagraaf’ in het geval van een goedkeurende verklaring vermeld dat
de jaarrekening (ook) in overeenstemming is met de bepalingen van en krachtens de
WNT;
-
• in de paragraaf ‘verantwoordelijkheid bestuur’ vermeld dat de jaarrekening (ook) in
overeenstemming is met de bepalingen van en krachtens de WNT;4
-
• in de paragraaf ‘verantwoordelijkheid accountant’ verwezen naar dit controleprotocol.
De controleverklaring bij de verantwoording van uitsluitend de WNT-gegevens wordt
opgesteld in overeenstemming met de door de NBA gepubliceerde voorbeeldtekst controleverklaring
bij WNT-verantwoordingen van niet-controleplichtige instellingen.
3.2 Rapport van bevindingen WNT
In het rapport van bevindingen WNT vermeldt de accountant:
-
• dat het rapport is opgesteld met als doel te voldoen aan de rapportageverplichtingen
op grond van het Controleprotocol WNT 2017;
-
• dat het rapport uitsluitend is bestemd voor de instelling, de Minister van BZK, de
minister wie het aangaat zoals bedoeld in artikel 1.1 sub o. WNT en de personen die
krachtens artikel 5.1 WNT zijn belast met het toezicht op de naleving van de wet,
en niet aan anderen beschikbaar mag worden gesteld;
-
• de WNT-bevindingen die op grond van paragraaf 2.5.1 of paragraaf 2.5.2 van dit protocol
in het rapport van bevindingen dienen te worden opgenomen.
4. Samenvattend overzicht specifieke werkzaamheden per type functionaris per onderscheiden
situatie
Aandachtsgebied
|
Leidinggevende topfunctionaris met dienstbetrekking
|
Leidinggevende topfunctionaris zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand
|
Leidinggevende topfunctionaris zonder dienstbetrekking kalendermaand 1–12
|
Gewezen topfunctionaris
|
Toezicht-houdende topfunctionaris
|
Uitkering wegens beëindiging van het dienstverband
|
Overige functionarissen
(= niet-topfunctionaris)
|
Naam
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
-
|
Functiegegevens
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
Duur van het dienstverband (aanvang- en einddatum functievervulling)
|
7
|
8
|
8
|
7/8
|
7/8
|
–
|
7
|
Omvang van het dienstverband (deeltijdfactor in fte)
|
9
|
10
|
–
|
9/10
|
–
|
9/10
|
9
|
Gewezen topfunctionaris
|
11
|
11
|
–
|
11
|
–
|
–
|
–
|
(Fictieve) dienstbetrekking
|
11
|
11
|
–
|
11
|
–
|
–
|
–
|
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
|
13
|
13
|
14
|
–
|
12
|
–
|
–
|
Individueel toepasselijke drempelbedrag bezoldiging
|
-
|
-
|
–
|
–
|
–
|
–
|
15
|
Totale bezoldiging
|
16
|
17
|
17
|
16/17
|
16/17
|
–
|
16/17
|
Aantal kalendermaanden waarin functievervulling
|
-
|
-
|
18
|
–
|
–
|
–
|
–
|
Jaar waarin het dienstverband is beëindigd
|
|
|
|
|
|
19
|
|
Individueel toepasselijke maximum m.b.t. uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband
|
|
|
|
|
|
20
|
|
Totale uitkeringen wegens beëindiging van het dienstverband
|
|
|
|
|
|
21
|
|
waarvan betaald in 2017
|
|
|
|
|
|
21
|
|
Speciale verantwoordingsonderwerpen
|
Werkzaamheden
|
Legenda
• De cijfers in de cellen verwijzen naar de specifieke werkzaamheden per aandachtsgebied
in paragraaf 2.2.3.
• Cellen met “–” zijn niet van toepassing, omdat de betreffende punten geen onderdeel
zijn van de WNT-verantwoording.
• Cellen met “X” zijn wel onderdeel van de WNT-verantwoording, maar geen aandachtsgebied
voor de accountantscontrole.
|
Vergelijkende gegevens
|
22
|
Motivering overschrijding
|
23
|
Overgangsrecht
|
24
|
Onverschuldigde betalingen
|
25
|
Groepsverantwoording
|
26
|
Foutherstel
|
27
|
TOELICHTING
Algemeen
Deze regeling bevat het controleprotocol voor de accountantscontrole op de naleving
van de Wet normering Topinkomens (WNT) en de daarop berustende bepalingen met betrekking
tot het verantwoordingsjaar 2017. Het controleprotocol geeft aanwijzingen voor de
controle van het financieel verslaggevingsdocument (of de verantwoording van uitsluitend
de WNT-gegevens) door de accountant op de naleving van deze wet en de daarop berustende
bepalingen. Het referentie- en normenkader is opgenomen in paragraaf 1.2 van dit protocol.
Ten opzichte van het Controleprotocol WNT 2016 heeft een grondige herziening plaatsgevonden.
De achtergrond hiervan is tweeledig:
-
1. Vanuit de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) kwamen signalen dat
de administratieve lastendruk voor WNT-instellingen, met name door de controlelast
voor accountants, onredelijk hoog uitvalt. In reactie op Kamervragen hierover is de
toezegging gedaan om in overleg met de NBA binnen de grenzen van de wet te zoeken
naar mogelijkheden om de lastendruk voor WNT-instellingen als gevolg van de controlelast
voor accountants te verminderen.5 Het onderhavige protocol is in nauw overleg met de NBA tot stand gekomen. Het doel
van de wet – het tegengaan van bovenmatige topinkomens in de (semi)publieke sector
– blijft voorop staan.
-
2. De behoefte om het Controleprotocol WNT qua opzet en structuur te uniformeren op basis
van de Schrijfwijzer Accountantsprotocollen van de NBA.
Inhoudelijke wijzigingen
Een belangrijke bron van de werklast bij de controle op de naleving van de WNT was
dat in voorgaande protocollen niet was omschreven welke werkzaamheden van de accountant
mogen worden verwacht. In combinatie met de lage materialiteit voelen veel accountants
zich hierdoor genoodzaakt om het zekere voor het onzekere te nemen en diepgaand onderzoek
te doen, terwijl in de praktijk bij een groot deel van de instellingen daar geen bijzondere
aanleiding toe is.
De volgende inhoudelijke veranderingen zijn doorgevoerd:
-
• Er is benoemd welke basiswerkzaamheden de accountant verricht bij de controle op de
naleving van de WNT en welke aannames hij daarbij mag doen. Dit schept duidelijkheid
voor instellingen en accountants. Alleen bij geconstateerde risico’s of op basis van
signalen die hij uit hoofde van zijn controle krijgt, voert de accountant aanvullende
werkzaamheden uit. De vermindering van de controlelast schuilt erin dat de accountant
bij het merendeel van de WNT-instellingen zal kunnen volstaan met de basiswerkzaamheden
en dat duidelijk is met welke diepgang die basiswerkzaamheden moeten worden verricht,
zodat de accountant niet dieper hoeft te graven dan noodzakelijk.
-
• De materialiteitstabel is aangepast. Bij de materialiteit gaat het om de vraag hoe
de accountant met tijdens de controle geconstateerde fouten moet omgaan. De WNT is
van oudsher zeer streng op dit punt. Indien de bezoldiging van topfunctionarissen
in de buurt van het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum is, blijft de situatie
nagenoeg ongewijzigd. Nieuw is dat de materialiteit wordt verruimd naarmate de bezoldiging
van een topfunctionaris verder onder het individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
ligt. Dit leidt tot een aanzienlijke vermindering van de controlelast bij een groot
aantal WNT-instellingen, waarvan de topfunctionarissen ruim onder het bezoldigingsmaximum
worden bezoldigd. Dit weegt ruimschoots op tegen het risico dat in een zeer beperkt
aantal gevallen de bezoldiging van topfunctionarissen van die instellingen zoals in
de WNT-verantwoording is opgenomen iets afwijkt van de daadwerkelijke bezoldiging.
Voor alle duidelijkheid, bij constatering van onverschuldigde betalingen verandert
er niets: elke geconstateerde onverschuldigde betaling wordt door de accountant gerapporteerd
aan de WNT-instelling en vervolgens gemeld bij de Minister van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties (hierna: BZK).
-
• In het controleprotocol was tot dusver ook een procedure voor herstel van fouten opgenomen
die na vaststelling van de jaarrekening worden geconstateerd. Een groot aantal fouten
moest worden hersteld, ook als achteraf blijkt dat het een kleine administratieve
fout betrof zonder dit invloed had op een onverschuldigde betaling. De nieuwe procedure
wordt minder strikt en wordt met ingang van 1 januari 2018 bovendien in de Uitvoeringsregeling
WNT vastgelegd, als onderdeel van de openbaarmakingsverplichtingen voor WNT-instellingen.
De procedure wordt bij de wijziging van die regeling nader toegelicht. In de instructie
aan de accountant in dit herziene Controleprotocol WNT wordt slechts nog verwezen
naar de Uitvoeringsregeling WNT. De accountant dient te controleren of de instelling
het foutherstel conform de daar vastgelegde procedure heeft uitgevoerd.
Gevolgen voor regeldruk
Bij de eerste wetsevaluatie in 2015 zijn de administratieve lasten voor WNT-instellingen
in beeld gebracht. Op basis van een enquête onder een representatieve steekproef van
542 WNT-instellingen is berekend dat de totale administratieve lasten gemiddeld € 1.900
per WNT-instelling per jaar bedragen. Daarvan zijn naar schatting € 550 accountantskosten.6 Hierbij moet worden aangetekend dat de spreiding in deze bedragen groot is: vooral
zorginstellingen en woningcorporaties rapporteren hogere accountantskosten, respectievelijk
gemiddeld € 1.700 en € 1.100 per WNT-instelling per jaar. Ook bij WNT-instellingen
waar topfunctionarissen bezoldigingen ontvangen die dicht tegen het toepasselijke
bezoldigingsmaximum aan liggen, zijn de accountantskosten hoger, gemiddeld € 1.600.
De inhoudelijke wijzigingen in het controleprotocol zijn hiervoor toegelicht. Het
Ministerie van BZK en de NBA verwachten dat de wijzigingen in het controleprotocol
tot een substantiële vermindering van de controlelast zal leiden. De precieze omvang
is afhankelijk van verschillende factoren en niet, of alleen met diverse aannames,
te kwantificeren:
-
• De controle op de WNT-verantwoording is slechts een onderdeel van de totale controlewerkzaamheden
door de accountant voor de instelling. Of een verlichting van de controlewerkzaamheden
op WNT-vlak direct tot lagere accountantskosten leidt, hangt mede af van de financiële
afspraken tussen de instelling en de accountant. In het geval van dienstverlening
op basis van een vaste prijs betekent het nieuwe controleprotocol minder werk voor
de accountant, maar leidt dit niet direct tot lagere kosten voor de instelling. Het
is dus ook mogelijk dat pas bij vernieuwing van de financiële afspraken op enige moment
lagere kosten voor de instelling ontstaan. Omgekeerd is ook mogelijk dat vanwege bestaande
vaste afspraken de extra werkzaamheden op WNT-vlak tot op heden nog niet of nog niet
volledig in de financiële afspraken zijn aangepast of in rekening zijn gebracht. Er
zijn geen cijfers beschikbaar over de aard en de omvang van deze financiële afspraken.
Hierdoor is niet in te schatten bij welk van de 6.000 WNT-instellingen direct een
daling van de accountantskosten zichtbaar zal zijn.
-
• Het nieuwe controleprotocol leidt voor alle WNT-instellingen tot een verlichting van
de accountantscontrole. Als gevolg van de nieuwe materialiteitstabel is deze verlichting
het grootst voor WNT-instellingen waar de bezoldigingen ver van het toepasselijk bezoldigingsmaximum
liggen. Deze verlichting is minder groot bij hogere bezoldigingen of als er sprake
is van een ‘verhoogd risico’, omdat de instelling de bedrijfsvoering minder goed op
orde heeft. Mede door de afschaffing van de algemene digitale meldplicht is er geen
systematisch inzicht in de bezoldigingsgegevens van alle WNT-instellingen. Ook is
op voorhand niet in te schatten bij hoeveel WNT-instellingen mogelijk sprake is van
dat verhoogd risico.
-
• Het is niet te voorspellen hoe vaak de accountant een kleine overtreding zal constateren,
waarvoor onder het nieuwe controleprotocol geen foutherstel meer hoeft te worden aangepast.
Om desondanks een indruk van de gevolgen voor de regeldruk te kunnen geven, heeft
het Ministerie van BZK een conservatief rekenvoorbeeld uitgewerkt. De NBA heeft te
kennen gegeven de aannames die ten grondslag liggen aan de berekening te onzeker te
vinden om de berekening te kunnen ondersteunen. Allereerst is de aanname gedaan dat
de verlichting van de accountantscontrole één-op-één tot lagere accountantskosten
zullen leiden. Daarnaast is een aanname gedaan over het percentage waarmee de accountantskosten
voor verschillende groepen instellingen zullen dalen. Publieke instellingen zijn buiten
beschouwing gelaten, omdat deze buiten de regeldrukdefinitie vallen. In onderstaand
rekenvoorbeeld wordt uitgegaan van een daling van 15% in accountantskosten voor zorginstellingen,
woningcorporaties en overige WNT-instellingen waar de bezoldiging van topfunctionarissen
relatief dichtbij het toepasselijke bezoldigingsmaximum liggen (> 80%). Voor alle
overige WNT-instellingen, waar over het algemeen bezoldigingen worden verdiend die
verder van het toepasselijk bezoldigingsmaximum af liggen, wordt uitgegaan van een
daling van 30%. De aantallen instellingen zijn gebaseerd op de WNT-jaarrapportage
2015.
Sector
|
Gemiddelde accountantskosten
|
Aantal instellingen
|
Geschatte daling accountantskosten
|
Geschatte gevolgen voor de regeldruk
|
Zorginstellingen
|
€ 1.700
|
1.424
|
15%
|
(-/-) € 363.120
|
Woningcorporaties
|
€ 1.100
|
342
|
15%
|
(-/-) € 56.430
|
Overige instellingen met bezoldigingen > 80% van het maximum
|
€ 1.600
|
525
|
15%
|
(-/-) € 126.000
|
Overige instellingen met bezoldigingen < 80% van het maximum
|
€ 550
|
2.246
|
30%
|
(-/-) € 370.590
|
Totaal
|
|
4.537
≈ 4.500
|
|
€ 916.140
≈ € 1 miljoen
|
Advisering door het Adviescollege Toetsing Regeldruk
Een conceptversie van het Controleprotocol WNT 2017 inclusief bovenstaande inschatting
van de gevolgen voor de regeldruk is voor advies aan het Adviescollege Toetsing Regeldruk
(ATR) voorgelegd. In zijn advies van 25 oktober 2017 geeft het college aan dat nut
en noodzaak van de herziening van het controleprotocol voldoende duidelijk zijn gemaakt.
Het college adviseert de regeling vast te stellen, nadat met de adviespunten is rekening
gehouden. Deze adviespunten zijn als volgt verwerkt in de definitieve versie van de
regeling:
-
• Het college adviseert bij de tweede evaluatie van de WNT expliciet aandacht te besteden
aan de regeldrukgevolgen van de WNT en te bezien of minder controlevoorschriften kunnen
worden opgenomen. Dit advies zal bij de opzet van de tweede evaluatie worden betrokken.
-
• Het college adviseert te motiveren waarom nu niet is gekozen voor een meer fundamentele
wijziging van de WNT die een structureel lagere regeldruk tot gevolg heeft. Op dit
punt wordt verwezen naar de memorie van toelichting bij de Evaluatiewet WNT.7 Met dit wetsvoorstel is beoogd de WNT te vereenvoudigen waar het kan en aan te scherpen
om wetsontwijking tegen te gaan waar dat nodig, zonder dat het stelsel van de WNT
ingrijpend wordt gewijzigd. Dat achtte de regering, na een eerste evaluatie van de
WNT, nog te vroeg. Onderhavige herziening van het Controleprotocol WNT past in die
lijn.
-
• Het college adviseert tot slot de regeldrukeffecten nader uit te splitsen naar categorieën
semipublieke instellingen en publieke instellingen in de berekening buiten beschouwing
te laten. De berekening is hierop aangepast, onder andere met het onderscheid naar
instellingen met bezoldigingen hoger of lager dan het bezoldigingsmaximum.
Inwerkingtreding
Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2018 en is van toepassing
op WNT-verantwoordingen over het kalenderjaar 2017. Daarmee gaat deze in op een vast
verandermoment van wet- en regelgeving. Van de termijn van publiceren twee maanden
voor inwerkingtreding is afgeweken, omdat gezien de grondigheid van de herziening
van het controleprotocol ruimere tijd nodig was voor afstemming tussen het Ministerie
van BZK en de NBA.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
K.H. Ollongren