Regeling van de Minister van Economische Zaken van 23 augustus 2017, nr. WJZ/17120583, tot wijziging van de Regeling nationale EZ-subsidies en de Regeling openstelling EZ-subsidies 2017 in verband met een tender voor de seed capital module voor eHealth

De Minister van Economische Zaken,

Gelet op de artikelen 2, tweede lid, 4 en 16 van het Kaderbesluit nationale EZ-subsidies;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling nationale EZ-subsidies wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 3.10.2, tweede lid, komt te luiden:

• 2. De minister verstrekt op aanvraag subsidie aan een startersfonds voor het uitvoeren van een fondsplan, waarbij minimaal 50 procent van het investeringsbudget bestemd is voor het verkrijgen van participaties in eHealth technostarters.

B

Artikel 3.10.7, derde lid, komt te vervallen.

ARTIKEL II

In de tabel, behorende bij artikel 1 van de Regeling openstelling EZ-subsidies 2017, wordt na de rijen met titel 3.10 de volgende rij ingevoegd:

Titel 3.10: Seed capital technostarters

Artikel 3.10.2, tweede lid.

eHealth technostarters

01-09-2017 t/m 16-10-2017

€ 12.000.000

ARTIKEL III

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 september 2017.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 23 augustus 2017

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

TOELICHTING

I. Algemeen

1. Aanleiding en doel

Nederland is volgens de Global Competitiveness Report 2016-2017 van het World Economic Forum de meest concurrerende economie in de Europese Unie (EU) en kenmerkt zich door sterke innovatiekracht (zie https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2016-2017-1). De Nederlandse topsectoren, waaronder de topsector Life Sciences & Health (LSH), spelen een belangrijke rol in het stimuleren en benutten van deze innovatiekracht om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. Binnen de topsector LSH doen zich nieuwe kansen voor op het gebied van ICT. Het gaat dan met name om kansen op het gebied van eHealth.

eHealth is het gebruik van (nieuwe) ICT, met name internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Toepassingen van eHealth spelen een belangrijke rol bij de innovatie van de zorgsector. Bekende voorbeelden van eHealth zijn toepassingen waarbij zorgverleners en patiënten op afstand met elkaar kunnen communiceren via een video-verbinding of via een digitaal platform, applicaties die patiënten helpen goede keuzes te maken over hun behandeling of bijvoorbeeld sensoren in huis die melding maken wanneer bijvoorbeeld een oudere valt of dreigt uit te drogen. Deze toepassingen kunnen oplossingen bieden voor uitdagingen die momenteel spelen in de Nederlandse zorgsector. In Nederland is er sprake van een verouderende bevolking die steeds langer en zelfstandiger thuis blijft wonen, mensen met een beperking die steeds langer maatschappelijk actief zijn en burgers die mondiger zijn en een actievere rol willen spelen in het inrichten van de zorg en ondersteuning. Door eHealth kan de zorg beter worden ingericht naar de voorkeuren en behoeftes van patiënten en burgers. Daarnaast kan het bijdragen aan meer zelfregie, zelfzorg en zelfredzaamheid van patiënten. Daarom stimuleert de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het gebruik van eHealth in de zorg, onder andere door innovatieve bedrijven vanuit het Fast Track eHealth initiatief te ondersteunen (Kamerstukken II 2016/17, 27 529, nr. 141).

Er zijn in Nederland in de afgelopen jaren diverse eHealth toepassingen ontwikkeld vanuit innovatieve startups. Het lukt echter op dit moment vaak niet of het duurt heel lang om deze innovatieve eHealth toepassingen, die op kleine schaal (lokaal of regionaal) succesvol zijn, nationaal en internationaal op te schalen. Eén van de redenen hiervoor is het gebrek aan (risico)kapitaal. Daarnaast is het voor ondernemers in de zorgsector lastig op nationaal of internationaal niveau in contact te komen met en commitment te krijgen van nieuwe investeerders, gebruikers en stakeholders. Het duurt daarom lang voordat lokale en regionale initiatieven landelijk kunnen worden toegepast en op deze manier een zo breed mogelijk positief effect voor patiënten kunnen bereiken.

Extra risicokapitaal gericht op de eHealth sector kan een belangrijke bijdrage leveren aan de opschaling van deze eHealth toepassingen. Een financiële impuls om meer kapitaal aan te trekken moet ervoor zorgen dat investeerders sneller in eHealth technostarters investeren.

Nederland beschikt met de subsidiemodule seed capital technostarters (titel 3.10 van de Regeling nationale EZ-subsidies (hierna: RNES)) reeds over een zeer succesvol instrument waarmee de Nederlandse venture capital markt in tien jaar volwassen is geworden. Deze subsidiemodule maakt het mogelijk om subsidie te verstrekken in de vorm van een geldlening voor de financiering van beginnende ondernemingen die technisch of creatief innovatief van aard zijn (de zogenoemde technostarters). De subsidie wordt niet rechtstreeks aan ondernemingen verstrekt, maar aan investeringsfondsen (startersfondsen) die met risicokapitaal participeren in ondernemingen van technostarters.

Eind 2016 is in de seed capital subsidiemodule de mogelijkheid opgenomen om een tender specifiek ten behoeve van technostarters in eHealth open te stellen. Hiertoe is in de seed capital subsidiemodule het begrip eHealth technostarters toegevoegd. Voor afbakening van het begrip eHealth is aangesloten bij de definitie die de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg hanteert. Het betreft hier participaties ten aanzien van technostarters wier onderneming producten, processen of diensten verkoopt en levert die zijn gebaseerd op een nieuwe technische of creatieve vinding of een nieuwe toepassing van bestaande technologie onderscheidenlijk van een bestaande creatieve vinding op het gebied van ICT om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren, en die bijdragen aan zelfregie, zelfredzaamheid of zelfzorg van de patiënt.

Een eerste tender specifiek voor startersfondsen gericht op eHealth is van 1 januari tot en met 31 maart 2017 opengesteld. De tender heeft één startersfonds in eHealth opgeleverd, die maar een deel van het beschikbare budget heeft aangevraagd. Tijdens de openstelling werd duidelijk dat de definitie van eHealth te smal is om een heel investeringsfonds op te richten. Daarom is er bij deze nieuwe tender voor gekozen om de tender open te stellen voor startersfondsen die minimaal 50 procent van het investeringsbudget gebruiken voor het verkrijgen van participaties in eHealth technostarters. Hiermee ligt de focus nog wel op eHealth technostarters, maar kunnen de fondsen zelf kiezen in welke technostarters zij de overige 50 procent van het investeringsbudget investeren om zo tot een optimale investeringsportefeuille te komen. Dit past binnen het generieke karakter van de seed capital subsidiemodule. Startersfondsen moeten in het fondsplan wel de keuze voor een bepaalde opzet onderbouwen. Bij de beoordeling van de aanvragen wordt onder andere gekeken naar deze onderbouwing, de capaciteiten van de betrokkenen bij het fonds en de wijze waarop het fondsplan wordt uitgevoerd. In de rangschikking van de aanvragen worden de fondsplannen ook beoordeeld op doelmatigheid. Hiermee wordt onder meer geborgd dat er voldoende samenhang bestaat tussen de (sub)sectoren waar het fonds zich op richt.

Voor deze tender is een budget van € 12 miljoen beschikbaar, waarvan € 6 miljoen wordt bijgedragen door de Minister van VWS. Hiermee kan er, inclusief de private middelen, € 24 miljoen beschikbaar komen voor eHealth technostarters.

Adequate financiering is een essentiële, maar niet toereikende voorwaarde voor succesvolle opschaling. Binnen het Fast Track eHealth initiatief wordt daarom ook aandacht gegeven aan organisatorische en veranderkundige aspecten van introductie van nieuwe technologieën in de zorgsector, onder andere door blijvende netwerken en ecosystemen van stakeholders op te zetten die een belangrijke rol kunnen spelen bij de opschaling.

2. Staatssteun

Deze wijzigingsregeling van de seed capital subsidiemodule specifiek voor eHealth is verenigbaar met de Europese regels betreffende staatssteun. De subsidie die op grond van deze titel wordt verstrekt, is aan te merken als staatssteun in de zin van artikel 107 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Deze staatssteun is echter geoorloofd op grond van artikel 21 (risicofinancieringssteun) van de algemene groepsvrijstellingsverordening (AGVV) als bedoeld in artikel 1.1 van de RNES. De seed capital subsidiemodule voldoet aan de voorwaarden van artikel 21 en hoofdstuk I van de AGVV. De openstelling zal separaat ter kennisneming aan de Europese Commissie worden toegezonden, conform artikel 11, onder a, van de AGVV.

3. Regeldruk

Deze regeling heeft regeldrukgevolgen en leidt tot administratieve lasten voor startersfondsen Deze administratieve lasten komen voor in de fasen van aanvraag, uitvoering en vaststelling van de subsidie. Het betreft de gebruikelijke werkzaamheden voor het opstellen van de aanvraag, voortgangsrapportages en eindverantwoording. Verder vergt het opnemen van geld onder de leningsovereenkomst en het uitbetalen aan het ministerie van een deel van de inkomsten uit participaties bepaalde administratieve handelingen. Indien ervan uit wordt gegaan dat er acht aanvragen worden gedaan en twee aanvragen worden toegewezen, beslaat het totale bedrag aan administratieve lasten voor alle aanvragende fondsen over de gehele looptijd van de subsidie in totaliteit € 90.000, ofwel 0,75% van het beschikbaar gestelde subsidiebedrag.

II. Artikelen

Artikel I

Met onderdeel A is het tweede lid van artikel 3.10.2 RNES aangepast. Hiermee is het mogelijk gemaakt dat startersfondsen die minimaal 50 procent van het investeringsbudget bestemd hebben voor het verkrijgen van participaties in eHealth technostarters, kunnen meedoen in de tender voor eHealth.

Met onderdeel B wordt de afwijzingsgrond, die bij de eerdere eHealth tender aan artikel 3.10.7 was toegevoegd, weer geschrapt. Deze afwijzingsgrond was destijds toegevoegd omdat zowel de reguliere tender als de specifieke eHealth tender openstond. Hierdoor kon een startersfonds een aanvraag voor een fondsplan specifiek gericht op eHealth technostarters in beide openstellingen indienen. De afwijzingsgrond diende te borgen dat eerst het specifieke budget voor eHealth fondsen wordt uitgeput. Nu gelijktijdige openstelling van zowel de reguliere tender als de specifieke eHealth tender niet meer wordt voorzien, kan het derde lid van artikel 3.10.7 RNES weer vervallen.

Artikel II

Met dit artikel wordt de tabel behorende bij artikel 1 van de Regeling openstelling EZ-subsidies 2017 aangepast in verband met de openstelling van de specifieke eHealth tender voor de seed capital subsidiemodule. Deze openstelling loopt van 1 september 2017 tot en met 16 oktober 2017.

Artikel III

De regeling treedt in werking met ingang van 1 september 2017. Hiermee wordt afgeweken van het beleid inzake vaste verandermomenten, zoals opgenomen in aanwijzing 174 van de Aanwijzingen voor de regelgeving. Deze afwijking is gerechtvaardigd, omdat de specifieke doelgroep gebaat is bij een spoedige inwerkingtreding.

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp