Regeling van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 9 mei 2017, kenmerk 1127710-163376-Z, houdende wijziging van de Regeling zorgverzekering in verband met het Nationaal contactpunt

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

Gelet op artikel 69b, derde lid, van de Zorgverzekeringswet;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling zorgverzekering wordt als volgt gewijzigd:

A

Onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel dd door een puntkomma, wordt aan artikel 1, eerste lid, een onderdeel toegevoegd, luidende:

ee. Richtlijn 2011/24/EU:

Richtlijn 2011/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg (Pb EU 2011, L 88).

B

Aan hoofdstuk 6 wordt een paragraaf toegevoegd, luidende:

Paragraaf 9. Nationaal contactpunt

Artikel 6.9.1

• 1. Het Zorginstituut verstrekt patiënten en zorgaanbieders uit een lidstaat van de Europese Unie op verzoek algemene informatie over de rechten en aanspraken op grensoverschrijdende zorg, in het bijzonder over de voorwaarden met betrekking tot de vergoeding van zorgkosten, de procedures voor toegang tot en vaststelling van aanspraken en de rechtsmiddelen die daarbij voor hen openstaan en de namen en contactgegevens van de nationale contactpunten in andere lidstaten.

• 2. In de informatie wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen de rechten die patiënten hebben op grond van Richtlijn 2011/24/EU en Verordening (EG) Nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004, betreffende de coördinatie van socialezekerheidsstelsels (Pb EU 2004, L 166).

Artikel 6.9.2

• 1. Het Zorginstituut verstrekt patiënten uit een andere lidstaat van wie de behandeling in Nederland plaatsvindt op verzoek informatie over:

  • zorgaanbieders, waaronder informatie over het recht van een specifieke zorgaanbieder om diensten te verlenen of mogelijke beperkingen ten aanzien van zijn praktijk;

  • patiëntenrechten, klachtenregelingen en rechtsmiddelen overeenkomstig de Nederlandse wetgeving;

  • de wettelijke en bestuursrechtelijke opties om geschillen te beslechten, onder meer als schade ontstaat als gevolg van zorg die wordt verleend of voorgeschreven in Nederland;

  • kwaliteits- en veiligheidsnormen en -richtsnoeren die in Nederland zijn vastgesteld, inclusief de bepalingen over toezicht op en beoordeling van zorgaanbieders en over de vraag op welke zorgaanbieders deze normen en richtsnoeren van toepassing zijn;

  • informatie over de toegankelijkheid van ziekenhuizen voor personen met een handicap.

• 2. De informatie wordt gemakkelijk toegankelijk gemaakt en voor zover nodig met elektronische middelen en in een voor personen met een handicap toegankelijk formaat beschikbaar gesteld.

Artikel 6.9.3

• 1. Het Zorginstituut overlegt met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders en zorgverzekeraars over de uitvoering van Richtlijn 2011/24/EU.

• 2. Het Zorginstituut werkt nauw samen met de Europese Commissie en bevordert informatie-uitwisseling met andere nationale contactpunten.

• 3. Het Zorginstituut verleent andere lidstaten alle bijstand die voor de uitvoering van Richtlijn 2011/24/EU nodig is.

Artikel 6.9.4

Het Zorginstituut verstrekt patiënten informatie over de gegevens die op grond van Uitvoeringsrichtlijn 2012/52/EU van de Commissie tot vaststelling van maatregelen om de erkenning van in een andere lidstaat verstrekte medische recepten te vergemakkelijken (Pb EU 2012, L 356) moeten worden opgenomen in recepten die worden verstrekt in een andere lidstaat dan de lidstaat waar de genees- of hulpmiddelen worden verstrekt.

Artikel 6.9.5

Het Zorginstituut betrekt met ingang van 1 januari 2017 het CAK bij de uitvoering van deze paragraaf.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking op het tijdstip waarop artikel I, onderdeel D, van de wet van 8 maart 2017 tot wijziging van de Zorgverzekeringswet, de Wet marktordening gezondheidszorg en de Wet financiering sociale verzekeringen in verband met grensoverschrijdende zorg (Stb. 2017, 99) in werking treedt en werkt terug tot en met 25 oktober 2013.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, M.J. van Rijn

TOELICHTING

Algemeen

Deze regeling voorziet in een nadere uitwerking van de Wet houdende wijziging van de Zorgverzekeringswet, de Wet marktordening gezondheidszorg en de Wet financiering sociale verzekeringen in verband met grensoverschrijdende zorg¹. Met deze wet is onder meer artikel 6, eerste lid, van richtlijn 2011/24/EU² (hierna: de Patiëntenrichtlijn) geïmplementeerd, door het Zorginstituut Nederland aan te wijzen als het nationaal contactpunt zoals bedoeld in de Patiëntenrichtlijn. In deze regeling worden de taken en informatieverplichtingen van het nationaal contactpunt (NCP), zoals verwoord in de Patiëntenrichtlijn, geïmplementeerd.

In deze regeling is voorts een bepaling opgenomen in het kader van de implementatie van Uitvoeringsrichtlijn 2012/52/EU³. Deze bepaling behelst ook een informatieverplichting van het nationaal contactpunt.

De Patiëntenrichtlijn beoogt grensoverschrijdende zorg te vergemakkelijken door verduidelijking van de rechten en verplichtingen van patiënten bij zorggebruik in een andere lidstaat en helderheid over de vergoedingsvoorwaarden van die zorg. Een van de middelen om dat te bereiken is goede informatievoorziening aan patiënten. Daarin voorziet de richtlijn door lidstaten te verplichten een informatiepunt voor grensoverschrijdende zorg in te stellen, het NCP. Dit NCP verschaft onder meer informatie over rechten en aanspraken op grensoverschrijdende zorg, voorwaarden voor vergoeding en rechtsmiddelen en algemene informatie over kwaliteit van zorgaanbieders, patiëntenrechten, klachtenregelingen en rechtsmiddelen.

In onderstaande transponeringstabel wordt inzichtelijk gemaakt welke onderdelen van de Patiëntenrichtlijn en van Uitvoeringsrichtlijn 2012/52/EU met deze regeling worden geïmplementeerd.

Artikel Richtlijn 2011/24/EU	Artikel Uitvoeringsrichtlijn 2012/52/EU	Artikel Regeling zorgverzekering
4, tweede lid, onder a		6.9.2, eerste lid
4, tweede lid, onder c		6.9.2, eerste lid
5, onder b		6.9.1
6, eerste lid		6.9.3
6, tweede lid		6.9.1, eerste lid
6, derde lid		6.9.2, eerste lid
6, vierde lid		6.9.1
6, vijfde lid		6.9.2, tweede lid
10, eerste lid		6.9.3
	4	6.9.4

Artikelsgewijs

Artikel I

Onderdeel A

Met dit onderdeel wordt een definitie van de Patiëntenrichtlijn toegevoegd aan artikel 1 van de Regeling zorgverzekering.

Onderdeel B

Artikel 6.9.1

De Patiëntenrichtlijn bevat een aantal informatieverplichtingen voor het NCP. In het eerste lid van dit artikel is vastgelegd welke algemene informatie het NCP verstrekt aan Nederlandse verzekerden die overwegen zorg te gebruiken in een andere lidstaat en aan buitenlandse patiënten die overwegen zorg te gebruiken in Nederland.

Voor specifieke informatie over bijvoorbeeld de vergoeding van een bepaalde behandeling richt de Nederlandse verzekerde zich tot zijn zorgverzekeraar.

In het tweede lid wordt de verplichting opgenomen dat er in de informatievoorziening onderscheid wordt gemaakt tussen de rechten die met betrekking tot het gebruik van grensoverschrijdende zorg zijn opgenomen in de Patiëntenrichtlijn en in de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 883/2004. Deze verordening bevat namelijk ook mogelijkheden om gebruik te maken van zorg in een andere lidstaat, maar de voorwaarden en hoogte van de vergoeding verschillen van de systematiek van de Patiëntenrichtlijn.

Artikel 6.9.2

Dit artikel bevat de informatieverplichtingen van het NCP met betrekking tot buitenlandse patiënten die een medische behandeling in Nederland ondergaan. De Patiëntenrichtlijn bevat een opsomming van informatie die een patiënt nodig heeft bij zijn keuze voor een behandeling in een andere lidstaat. Daarbij gaat het onder meer om informatie over de registratie-status van zorgaanbieders, klachtregelingen en geschillenbeslechtingmechanismen.

De informatie wordt conform de vereisten van de Patiëntenrichtlijn op de website van het NCP aangeboden op een wijze die toegankelijk is voor alle burgers, ook voor hen die visueel of lichamelijk gehandicapt zijn. Zo zijn de website en de onderliggende documenten geschikt gemaakt voor de leesapparatuur die visueel gehandicapten gebruiken.

Artikel 6.9.3

De Patiëntenrichtlijn bevat enkele bepalingen over de samenwerking en overleg van het NCP met andere actoren. Deze bepalingen zijn in dit artikel vastgelegd.

Artikel 6.9.4

Wanneer een patiënt een behandeling ondergaat in een andere lidstaat dan is het van belang dat hij eventueel meegekregen geneesmiddelrecepten ook in zijn eigen land kan gebruiken. Artikel 11 van de Patiëntenrichtlijn ziet op de erkenning van in een andere lidstaat erkend recepten en verplicht de Europese Commissie om nadere maatregelen vast te stellen om die erkenning te vergemakkelijken. De Europese Commissie heeft dit gedaan bij Uitvoeringsrichtlijn 2012/52/EU van 20 december 2012. Deze Uitvoeringsrichtlijn bevat een informatieverplichting voor het NCP die met dit artikel wordt geïmplementeerd.

Artikel 6.9.5

Met ingang van 1 januari 2017 is de uitvoering van de zogenoemde burgerregelingen overgegaan van het Zorginstituut naar het CAK. Dit zijn regelingen voor specifieke groepen burgers zoals gemoedsbezwaarden, wanbetalers en verdragsgerechtigden. Deze overheveling stelt het Zorginstituut in staat zich te richten op het vaststellen van goede zorg, de advisering over het basispakket van de zorgverzekering en het beheer van het Fonds langdurige zorg en het Zorgverzekeringsfonds. Het CAK kan zich verder gaan ontwikkelen tot het administratieve loket van de zorg. De verwachting is dat hierdoor de informatiestromen naar burgers worden verbeterd, een hoger serviceniveau voor de burger haalbaar is en de uitvoering van de burgerregelingen door schaalvoordelen doelmatiger kan. In het verlengde hiervan is het CAK een centrale rol gaan vervullen bij de uitvoering van de taken van het NCP. Op die manier kunnen de informatiestromen optimaal op elkaar worden afgestemd en hebben betrokkenen met minder instanties te maken. Zo is de website van het NCP eenvoudig te vinden via het CAK. Feitelijk worden de taken van het NCP voornamelijk uitgevoerd door het CAK. Te gelegener tijd zal de deze verschuiving van het Zorginstituut naar het CAK worden neergelegd in Zorgverzekeringswet.

Artikel II

Deze regeling treedt in werking op het moment dat de wet waarmee het NCP wordt aangewezen in werking treedt. Die wet biedt ook de grondslag voor deze regeling. Net als die wet, werkt deze regeling terug tot en met 25 oktober 2013, de uiterste implementatiedatum van de Patiëntenrichtlijn. Het Zorginstituut voert de taak van het NCP al uit sinds die datum. Door het verlenen van terugwerkende kracht gelden de nadere voorschriften voor het NCP ook formeel met ingang van 25 oktober 2013 zodat boven elke twijfel is verheven dat per die datum is voldaan aan de implementatieverplichtingen die voortvloeien uit de Patiëntenrichtlijn.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, M.J. van Rijn

---

1 Stb. 2017, 99.

2 Richtlijn 2011/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 betreffende de toepassing van de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg (Pb EU 2011, L 88).

3 Uitvoeringsrichtlijn 2012/52/EU van de Commissie van 20 december 2012 tot vaststelling van maatregelen om de erkenning van in een andere lidstaat verstrekte medische recepten te vergemakkelijken (PbEU 2012, L 356).