Besluit van de Minister van Economische Zaken van 9 december 2016, nr. WJZ/16189535, tot wijziging van het Besluit van de Minister van Economische Zaken van 17 augustus 2016, nr. WJZ / 16122672, inzake verlengbaarheid van de vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroepen in de FM-band

Gelet op artikel 18, tweede lid, aanhef en onder b, en het vierde lid, van het Frequentiebesluit 2013;

Besluit:

ARTIKEL I

Bijlage 1 behorend bij het Besluit verlengbaarheid vergunningen niet-landelijke commerciële radio-omroepen in de FM-band 2016 wordt als volgt gewijzigd:

A

Onderdeel D van artikel I komt te luiden:

D

Aan artikel 2, tweede lid, wordt de volgende volzin toegevoegd:

Op frequenties die hetzelfde SFN-ID hebben en gemarkeerd zijn als gesynchroniseerd of als netgebonden, zendt de vergunninghouder, behoudens reclame, hetzelfde radioprogramma uit.

B

Onderdeel A van artikel II komt te luiden:

A

Aan artikel 2, tweede lid, wordt de volgende volzin toegevoegd:

Op frequenties die hetzelfde SFN-ID hebben en gemarkeerd zijn als gesynchroniseerd of als netgebonden, zendt de vergunninghouder, behoudens reclame, hetzelfde radioprogramma uit.

C

Na artikel II worden de volgende artikelen toegevoegd;

ARTIKEL III

• 1. Onder punt 2 Gegevens t.b.v. zendsystemen als opgenomen in de bijlagen behorend bij artikel 2, tweede en derde lid, van de vergunningen, bedoeld in artikel 1 van het besluit, wordt ‘gesynchroniseerd’ telkens vervangen door: netgebonden.

• 2. Het eerste lid is van toepassing ten aanzien van een frequentie:

  • a. die na vergunningverlening door middel van een wijziging van die vergunning is verleend, en

  • b. waarmee het niet-gesynchroniseerd uitzenden volgens de zerobaseplanningsnorm niet leidt tot een verkleining van het theoretische verzorgingsgebied (groen gebied), behorende bij de betreffende vergunning.

• 3. Het eerste lid is evenzeer van toepassing ten aanzien van een oorspronkelijk verleende frequentie¹ die gesynchroniseerd is met een frequentie als bedoeld in het tweede lid, onderdeel a, indien het niet-gesynchroniseerd uitzenden van die frequentie volgens de zerobaseplanningsnorm niet leidt tot een verkleining van het theoretische verzorgingsgebied (groen gebied), behorende bij de betreffende vergunning.

ARTIKEL IV

• 1. Onder punt 2 Gegevens t.b.v. zendsystemen als opgenomen in de bijlagen behorend bij artikel 2, tweede en derde lid, van de vergunningen, bedoeld in artikel 1 van het besluit, vervalt telkens ‘gesynchroniseerd’.

• 2. Het eerste lid is uitsluitend van toepassing ten aanzien van frequenties waarvoor geldt dat:

  • a. ‘gesynchroniseerd’ niet ingevolge artikel III wordt vervangen, en

  • b. het niet-gesynchroniseerd uitzenden volgens de zerobaseplanningsnorm niet leidt tot een verkleining van het theoretische verzorgingsgebied (groen gebied) van de betreffende frequenties.

ARTIKEL V

• 1. Onder punt 2 Gegevens t.b.v. zendsystemen als opgenomen in de bijlage behorend bij artikel 2, tweede en derde lid, van de vergunningen, bedoeld in artikel 1 van het besluit, wordt, voor zover het betrokken cluster van frequenties nog geen uniek SFN ID heeft, het nummer behorend bij SFN ID gewijzigd in een uniek SFN ID voor elk cluster van frequenties die ingevolge de zerobase planningsnorm met elkaar gesynchroniseerd dienen te worden om een verkleining van het theoretische verzorgsgebied (groene gebied) te voorkomen.

• 2. Het eerste lid is uitsluitend van toepassing op frequenties waarop de artikelen III en IV niet van toepassing zijn.

ARTIKEL VI

• 1. Onder punt 2 Gegevens t.b.v. zendsystemen als opgenomen in de bijlage behorend bij artikel 2, tweede en derde lid, van de vergunningen, bedoeld in artikel 1 van het besluit, wordt, voor zover dit nog niet geval is, het nummer behorend bij SFN ID gewijzigd in een uniek SFN ID voor het samenstel van de oorspronkelijk vergunde frequentie en de frequenties die met die frequentie netgebonden zijn en die tevens door middel van een wijziging van die vergunning zijn verleend.

• 2. Het eerste lid is uitsluitend van toepassing op frequenties waarop artikel III van toepassing is.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst.

Dit besluit zal met toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 9 december 2016

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

Tegen dit besluit kan degene wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken binnen 6 weken na de dag van dagtekening van deze Staatscourant een gemotiveerd bezwaarschrift indienen bij de afdeling Juridische Zaken van Agentschap Telecom van het Ministerie van Economische Zaken, Postbus 450, 9700 AL Groningen.

TOELICHTING

I. Aanleiding

Het besluit van de Minister van Economische Zaken van 17 augustus 2016, nr. WJZ/16122672, inzake verlengbaarheid van de vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroepen in de FM-band, maakt 36 van de 38 vergunningen voor niet-landelijke commerciële radio-omroep verlengbaar voor een periode van vijf jaar (tot 1 september 2022). In de bijlage behorend bij dat besluit is bepaald op welke onderdelen de te verlengen vergunningen zullen worden aangepast per 1 september 2017.

Een van de te wijzigen voorschriften bepaalt dat door middel van gesynchroniseerde frequenties, behoudens reclame, hetzelfde radioprogramma dient te worden uitgezonden. Achtergrond hiervan is het belang van een doelmatig frequentiegebruik en het voorkomen dat in strijd met de jurisprudentie van het College van Beroep voor het bedrijfsleven nieuwe vergunningen worden gecreëerd bij een wijziging van een bestaande vergunning. Tijdens de zerobase planning zijn bepaalde frequenties dichter op elkaar gepland om meer ruimte te creëren voor commerciële radio-omroep. De keerzijde van die keuze is dat deze frequenties sneller op elkaar kunnen gaan storen vanwege het ‘dichter op elkaar plannen’. Om interne storing binnen een vergunning te voorkomen is in de zerobase planningsnorm en de FM-vergunningen bepaald dat bepaalde frequenties gesynchroniseerd dienen te worden om bereiksverlies als gevolg van de zerobase planning te voorkomen. Synchronisatie kan technisch alleen wanneer op gesynchroniseerde frequenties hetzelfde radioprogramma wordt uitgezonden. Een tweede reden waarom op bepaalde frequenties behorend tot één vergunning, hetzelfde programma dient te worden uitgezonden is de volgende. Na de (oorspronkelijke) vergunningverlening zijn via een wijziging van de vergunningen extra netgebonden frequenties vergund om gerechtvaardigde ontvangstproblemen op te lossen of een bestaand FM-net te verbeteren. Zie bijvoorbeeld artikel 1, onderdeel f, van de Beleidsregel optimalisatie commerciële FM-vergunningen. Ook zijn er onder de Gedragslijn netverbetering FM-omroepband en bescherming paarse gebieden (hierna: Gedragslijn), extra netgebonden frequenties vergund. In beide gevallen werden deze frequenties niet verdeeld door middel van een vergelijkende toets of veiling, maar op volgorde van binnenkomst, exclusief aan bestaande vergunninghouders. Aanleiding hiervoor was om ontvangstproblemen op te lossen als gevolg van de herindeling van de FM-band (zero base) of om het bestaande bereik te verbeteren en zeker niet om nieuwe stations te creëren.

Naar aanleiding van een vraag van een marktpartij is duidelijk geworden dat de begrippen synchronisatie en netgebonden niet geheel juist zijn gebruikt en derhalve verwarring opgeroepen. Die gedeeltelijke onjuistheid bestaat er in dat synchronisatie een technische betekenis heeft en netgebondenheid een technische en juridische betekenis, waardoor ‘netgebonden’ een ruimer begrip is dan ‘synchronisatie’. Om die reden wordt de bijlage behorende bij het verlengbaarheidsbesluit aangepast, zodat de aan de vergunningen te verbinden voorschriften op dit punt verduidelijkt worden en beide begrippen niet door elkaar gebruikt worden. Beide begrippen licht ik onderstaand toe.

II. Netgebonden versus Synchronisatie

Aan de huidige planning ligt de zerobaseplanningsnorm ten grondslag. Bij die planning zijn (Near) Single Frequency-technieken geïntroduceerd. Wanneer met die techniek is gepland en de frequentie-afstand kleiner is dan 300 KHz, gelden niet de gebruikelijke protectieverhoudingen voor conventioneel geplande zenders, maar de protectieverhoudingen voor gesynchroniseerd geplande zenders (SF en NSF). Deze laatste protectieverhoudingen zijn minder streng dan bij conventioneel geplande zenders. Om het doel van herindeling van de FM-band te realiseren – extra FM-bereik – blijft de verplichting gelden dat deze frequenties gesynchroniseerd dienen te worden. Zonder synchronisatie treedt er bereiksverlies op, hetgeen een ondoelmatig frequentiegebruik oplevert. Op gesynchroniseerde frequenties kan alleen hetzelfde programma wordt uitgezonden. Elke frequentie die gesynchroniseerd dient te worden, is, uiteraard, ook netgebonden. In het deel van zendtijd dat een vergunninghouder reclame uitzendt, geldt geen verplichting tot synchronisatie, om de redenen genoemd in het oorspronkelijke besluit.

Onder het reparatie- en optimalisatiebeleid en de hiervoor aangehaalde Gedragslijn zijn na de initiële vergunningverlening extra netgebonden frequenties verleend. Die frequenties werden verleend om gerechtvaardigde ontvangstproblemen op te lossen dan wel het bereik van een FM-net te verbeteren. De frequenties werden niet vergund om een nieuw station in de lucht te brengen. Netgebonden frequenties kunnen op grond van de zerobase planningsnorm (bescherming groene gebied) dan wel de Gedragslijn (bescherming paarse gebied) naar hun aard alleen gebruikt worden door één vergunninghouder; de houder van de vergunning van de frequentie waarmee netgebondenheid is.

Het paarse gebied werd onder de Gedragslijn beschermd op verzoek van de vergunninghouders. Hier komt bovendien bij dat als een extra verleende netgebonden frequentie wordt gebruikt om een nieuw programma uit te zenden er sprake is van een wijziging van het object van de vergunning en daarmee het verlenen van een nieuwe vergunning. Dit laatste is reeds uitvoerig toegelicht in het toelichting bij het verlengbaarheidsbesluit, zodat daarnaar wordt verwezen. De reden waarom extra netgebonden frequenties zijn verleend (verbeteren bereik bestaand programma) en de jurisprudentie van het CBb en de rechtbank Rotterdam verzetten zich ertegen dat deze frequenties worden gebruikt om een nieuw of ander station in de lucht te brengen. Ook hier geldt dat reclame wel gedifferentieerd kan worden.

Het voorgaande betekent dat op gesynchroniseerde en netgebonden frequenties hetzelfde programma, behoudens reclame, dient te worden uitgezonden. Wat betreft het materiele effect van deze wijziging is van belang dat in een aantal gevallen ‘gesynchroniseerd’ wordt vervangen door “netgebonden”. In beide gevallen dient hetzelfde programma te worden uitgezonden, behoudens reclame. Voor 15 frequenties wordt de verplichting om hetzelfde programma’s uit te zenden geschrapt. Voor geen enkele frequentie wordt in deze wijziging ‘gesynchroniseerd’ of ‘netgebonden’ opgenomen, terwijl nu een dergelijke voorwaarde niet bestaat. Deze wijziging is derhalve niet ingrijpend voor de vergunninghouders.

III. Onderscheid niet-landelijke en landelijke programma’s

Van de gelegenheid is gebruik gemaakt om de zin ‘Verder zendt hij geen radioprogramma uit dat ook wordt uitgezonden met gebruikmaking van een FM-vergunning voor landelijke commerciële radio-omroep.’, die aanvankelijk beoogd was toe te voegen aan artikel 2 van de vergunningen, te schrappen. Dat een houder van een vergunning voor niet-landelijke commerciële radio in de FM-band geen programma uitzendt dat tevens wordt uitgezonden door een landelijke commerciële radio-omroep, volgt nu reeds uit de Regeling aanwijzing en gebruik frequentieruimte commerciële radio-omroep 2003 (hierna: de Regeling AGF), die recentelijk op dit punt is gewijzigd. Nu genoemd verbod rechtstreeks uit de regeling voortvloeit is het wenselijk noch noodzakelijk datzelfde verbod als voorschrift aan de vergunning te verbinden. Daarbij is onder meer van belang dat het Commissariaat van de Media verantwoordelijk is voor het toezicht op de naleving van de Regeling AGF. Agentschap Telecom is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de vergunningen voor commerciële radio. Zou een met de Regeling AGF vergelijkend voorschrift opgenomen zijn in die vergunningen, dan zou dit dus met zich brengen dat twee instanties toezicht houden op naleving van materieel hetzelfde voorschrift. Deze onwenselijke situatie wordt met het schrappen van voornoemde zin voorkomen.

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

---

1 Een frequentie als opgenomen in een bekendmakingsbesluit als bedoeld in artikel 3 Frequentiebesluit (oud) of artikel 3.10 van de Telecommunicatiewet.