Regeling van de Minister van Economische Zaken van 30 november 2016, nr. WJZ/16151443, tot wijziging van de Regeling nationale EZ-subsidies in verband met een tender voor de seed capital module specifiek voor e-health

De Minister van Economische Zaken,

Gelet op de artikelen 16 en 25 van het Kaderbesluit nationale EZ-subsidies;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling nationale EZ-subsidies wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 3.10.1, eerste lid, wordt in alfabetische volgorde de volgende begripsbepaling ingevoegd:

eHealth technostarter:

technostarter wiens onderneming producten, processen of diensten verkoopt en levert, die zijn gebaseerd op een nieuwe technische of creatieve vinding of een nieuwe toepassing van bestaande technologie onderscheidenlijk van een bestaande creatieve vinding onder meer op het gebied van ICT om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren, en die bijdragen aan zelfregie, zelfredzaamheid of zelfzorg van de patiënt;.

B

Onder vernummering van het vierde en vijfde lid tot vijfde en zesde lid wordt in artikel 3.10.2 een lid ingevoegd, luidende:

• 4. De minister verstrekt op aanvraag subsidie aan een startersfonds voor het uitvoeren van een fondsplan voor eHealth technostarters.

C

Aan artikel 3.10.7 wordt een lid toegevoegd, luidende:

• 3. Indien een starterfonds een aanvraag die betrekking heeft op het uitvoeren van een fondsplan voor eHealth technostarters, onder zowel een generieke openstelling voor fondsplannen voor technostarters als onder een gelijktijdige specifieke openstelling voor fondsplannen voor eHealth technostarters heeft ingediend, en dit fondsplan op basis van de rangschikking en hoogte van het subsidieplafond bij beide openstellingen in aanmerking komt voor subsidiëring, beslist de minister afwijzend op de aanvraag onder de generieke openstelling.

D

In artikel 3.10.12, eerste en tweede lid, wordt ‘artikel 3.10.2, eerste, tweede en derde lid’ telkens vervangen door: artikel 3.10.2, eerste, tweede, derde en vierde lid.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2017.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 30 november 2016

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

TOELICHTING

I. ALGEMEEN

1. Aanleiding en doel

Nederland is volgens de Global Competitiveness Report 2016-2017 (https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2016-2017-1) van het World Economic Forum de meest concurrerende economie in de Europese Unie (EU) en kenmerkt zich door sterke innovatiekracht. De Nederlandse topsectoren, waaronder de topsector Life Sciences & Health (LSH), spelen een belangrijke rol in het stimuleren en benutten van deze innovatiekracht om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. Binnen de topsector LSH doen zich nieuwe kansen voor op het gebied van ICT. Het gaat dan met name om kansen op het gebied van eHealth.

eHealth is het gebruik van (nieuwe) ICT, met name internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Toepassingen van eHealth spelen een belangrijke rol bij de innovatie van de zorgsector. Bekende voorbeelden van eHealth zijn toepassingen waarbij zorgverleners en patiënten op afstand met elkaar kunnen communiceren via een video-verbinding of via een digitaal platform, applicaties die patiënten helpen goede keuzes te maken over hun behandeling of bijvoorbeeld sensoren in huis die melding maken wanneer bijvoorbeeld een oudere valt of dreigt uit te drogen.

Deze toepassingen kunnen oplossingen bieden voor uitdagingen die momenteel spelen in de Nederlandse zorgsector. In Nederland is er sprake van een verouderende bevolking die steeds langer en zelfstandiger thuis blijft wonen, mensen met een beperking die steeds langer maatschappelijk actief zijn en burgers die mondiger zijn en een actievere rol willen spelen in het inrichten van de zorg en ondersteuning. Door eHealth kan de zorg beter worden ingericht naar de voorkeuren en behoeftes van patiënten en burgers. Daarnaast kan het bijdragen aan meer zelfregie, zelfzorg en zelfredzaamheid van patiënten. Daarom stimuleert het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het gebruik van eHealth in de zorg, onder andere door innovatieve bedrijven vanuit het Fast Track eHealth initiatief te ondersteunen (Kamerstukken II 2016/17, 27 529, nr. 141).

Nederland wil in 2020 tot de top 5 van startup ecosystemen in de wereld behoren. Er zijn in Nederland in de afgelopen jaren dan ook talloze impactvolle eHealth toepassingen ontwikkeld vanuit innovatieve startups. Het lukt echter op dit moment vaak niet of het duurt heel lang om deze innovatieve eHealth toepassingen, die op kleine schaal (lokaal of regionaal) succesvol zijn, nationaal en internationaal op te schalen. Eén van de redenen hiervoor is het gebrek aan (risico)kapitaal voor specifiek eHealth bedrijven. Daarnaast is het voor ondernemers in de zorgsector lastig op nationaal of internationaal niveau in contact te komen met en commitment te krijgen vanuit nieuwe investeerders, gebruikers en stakeholders. Het duurt daarom lang voordat lokale en regionale initiatieven landelijk kunnen worden toegepast en op deze manier een zo breed mogelijk positief effect voor patiënten kunnen bereiken.

Extra risicokapitaal gericht op de eHealth sector kan een belangrijke bijdrage leveren aan de opschaling van deze eHealth toepassingen. Een financiële impuls om meer kapitaal aan te trekken moet ervoor zorgen dat investeerders sneller in eHealth technostarters investeren.

Nederland beschikt met de subsidiemodule seed capital technostarters (titel 3.10 van de Regeling nationale EZ-subsidies (hierna: RNES)) reeds over een zeer succesvol instrument waardoor de brede Nederlandse risicokapitaalmarkt in tien jaar volwassen is geworden. Deze subsidiemodule maakt het mogelijk om subsidie te verstrekken in de vorm van een geldlening voor de financiering van beginnende ondernemingen die technisch innovatief van aard zijn (de zogenoemde technostarters). De subsidie wordt niet rechtstreeks aan ondernemingen verstrekt, maar aan investeringsfondsen die participaties nemen in ondernemingen van technostarters (startersfondsen).

Onderhavige regeling voorziet daarom in de mogelijkheid om een tender voor de seed capital module ten behoeve van MKB in de eHealth open te stellen. Deze openstelling is bedoeld voor een specifieke doelgroep die past binnen de huidige definitie van technostarter. Het betreft hier participaties ten aanzien van technostarters wiens onderneming producten, processen of diensten verkoopt en levert die zijn gebaseerd op een nieuwe technische of creatieve vinding of een nieuwe toepassing van bestaande technologie onderscheidenlijk van een bestaande creatieve vinding op het gebied van ICT om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren, en die bijdragen aan zelfregie, zelfredzaamheid of zelfzorg van de patiënt. In ieder geval in 2017 wordt door het Ministerie van VWS een bedrag van € 6 miljoen beschikbaar gesteld specifiek voor investeringsfondsen gericht op eHealth technostarters. Dit subsidieplafond is opgenomen in de Regeling openstelling EZ-subsidies 2017. De openstellingsperiode loopt van 1 januari tot en met 31 maart 2017.

Adequate financiering is een essentiële, maar niet toereikende voorwaarde voor succesvolle opschaling. Binnen het Fast Track eHealth initiatief wordt daarom ook aandacht gegeven aan organisatorische en veranderkundige aspecten van introductie van nieuwe technologieën in de zorgsector, onder andere door blijvende netwerken en ecosystemen van stakeholders op te zetten die een belangrijke rol kunnen spelen bij de opschaling.

2. Staatssteun

Deze wijzigingsregeling van de seed capital subsidiemodule specifiek voor eHealth is verenigbaar met de Europese regels betreffende staatssteun. De subsidie die op grond van deze titel wordt verstrekt, is aan te merken als staatssteun in de zin van artikel 107 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Deze staatsteun is echter geoorloofd op grond van artikel 21 (risicofinancieringssteun) van de algemene groepsvrijstellingsverordening (AGVV) als bedoeld in artikel 1.1 van de RNES. De seed capital subsidiemodule voldoet aan de voorwaarden van artikel 21 en hoofdstuk I van de AGVV. De met deze wijzigingsregeling in de seed capital subsidiemodule opgenomen definitie voor de eHealth technostarter blijft binnen de bestaande definitie van technostarter, zoals al opgenomen in artikel 3.10.1, eerste lid RNES. De openstelling zal separaat ter kennisneming aan de Europese Commissie worden toegezonden, conform artikel 11, onder a, van de AGVV.

3. Regeldruk

De wijzigingen hebben gevolgen voor de regeldruk. Het gaat hier om een verhoging van de administratieve lasten voor een startersfonds. Deze administratieve lasten komen voor in de fasen van aanvraag, uitvoering en vaststelling van de subsidie. Het betreft de gebruikelijke werkzaamheden voor het opstellen van de aanvraag, voortgangsrapportages en eindverantwoording. Verder vergt het opnemen van geld onder de leningsovereenkomst en het uitbetalen aan het ministerie van een deel van de inkomsten uit participaties bepaalde administratieve handelingen. Indien ervan uit wordt gegaan dat er vier aanvragen worden gedaan en één aanvraag wordt toegewezen, beslaat het totale bedrag aan administratieve lasten voor alle aanvragende fondsen over de gehele looptijd van de subsidie in totaliteit € 45.000, ofwel 0,75% van het beschikbaar gestelde subsidiebedrag.

II. ARTIKELEN

Artikel I

Met onderdeel A is aan de begripsbepalingen van titel 3.10 RNES het begrip eHealth technostarter toegevoegd, om de technostarters af te bakenen waarvoor in de eHealth tender een fondsplan ingediend kan worden. Voor de afbakening van het begrip eHealth wordt aangesloten bij de definitie die de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg hanteert.

Daarnaast wordt in artikel 3.10.2 een vierde lid opgenomen. Dit maakt het mogelijk om een aparte openstelling voor eHealth technostarters op te nemen in de Regeling openstelling EZ-subsidies.

Met onderdeel c wordt een afwijzingsgrond toegevoegd aan artikel 3.10.7. Wanneer zowel de reguliere tender als de specifieke tender voor eHealth technostarters openstaat, kan een startersfonds een aanvraag voor een fondsplan specifiek gericht op eHealth technostarters in beide openstellingen indienen. Wanneer het fondsplan op basis van de rangschikking en het beschikbare subsidieplafond in beide openstellingen voor subsidie in aanmerking komt, wordt de aanvraag in de reguliere tender afgewezen. Hiermee wordt geborgd dat eerst het specifieke budget voor eHealth fondsen wordt uitgeput.

Artikel II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2017. Hiermee wordt afgeweken van het beleid inzake vaste verandermomenten, zoals opgenomen in aanwijzing 174 van de Aanwijzingen voor de regelgeving. Deze afwijking is gerechtvaardigd, omdat de specifieke doelgroep gebaat is bij een spoedige inwerkingtreding.

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp