Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 29 augustus 2016 , nr. 16128661, houdende tijdelijke vrijstelling op grond van artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter bestrijding van het quarantaine organisme Potato spindle tuber viroid, (PSTVd) (Richtlijn 2000/29/EG, bijlage I, A, I) in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel (Tijdelijke vrijstelling ter bestrijding van het quarantaine organisme PSTVd in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel, 2016)

De Staatssecretaris van Economische Zaken,

Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;

Gelet op artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van de Verordening (EG) 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen 79/117/EEG en 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309);

BESLUIT:

Artikel 1

Tijdelijke vrijstelling als bedoeld in artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden en artikel 53 van Verordening (EG) 1107/2009 wordt verleend voor het gebruik van het middel Hyperclean X (14 570), ter bestrijding van het quarantaine organisme Potato spindle tuber viroid in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel.

Artikel 2

De vrijstelling is slechts van toepassing indien de gebruiksvoorschriften in de bijlage bij dit besluit worden nageleefd.

Artikel 3

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en vervalt na 120 dagen.

Artikel 4

Dit besluit wordt aangehaald als: Tijdelijke vrijstelling ter bestrijding van het quarantaine organisme PSTVd in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel, 2016.

Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Economische Zaken M.H.P. van Dam

Bezwaar

Als u het niet eens bent met deze beslissing, kunt u binnen zes weken na dagtekening van dit besluit digitaal of schriftelijk een bezwaarschrift indienen.

Een digitaal bezwaarschrift kunt u indienen via ‘mijn.rvo.nl’. Om in te loggen heeft u uw gebruikerscode en wachtwoord nodig, voor de ondertekening een TAN-code. Bij een digitaal bezwaarschrift stuurt u een kopie van dit besluit mee als pdf-bestand of u stuurt een kopie per post na.

Als u schriftelijk bezwaar wilt maken, stuurt u het ondertekende bezwaarschrift naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, afdeling Juridische Zaken, postbus 40219, 8004 DE Zwolle. Bij een schriftelijk bezwaar stuurt u een kopie van dit besluit mee met uw bezwaarschrift.

Op mijn.rvo.nl/bezwaar vindt u meer belangrijke informatie over het digitaal en schriftelijk indienen van een bezwaarschrift.

Meer informatie

Heeft u nog vragen over uw bezwaarschrift, kijk dan op de website: mijn.rvo.nl. Of bel : 088 042 42 42 (lokaal tarief).

BIJLAGE WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT EN GEBRUIKSAANWIJZING NATRIUMHYPOCHLORIET (HYPERCLEAN X, 14570N)

A. Wettelijk gebruiksvoorschrift

Toegestaan is uitsluitend het gebruik als ontsmettingsmiddel ter bestrijding van Potato spindle tuber viroid (PSTVd) ten behoeve van de bedekte teelt van paprika, de bedekte teelt van Spaanse peper, de bedekte teelt van tomaat, de bedekte teelt van tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel.

• a. in kassen, warenhuizen, bewaarplaatsen en bedrijfsruimten;

• b. voor betonvloeren, teelttafels, druppelsystemen (uitwendig), plantcontainers, stekbakjes, plantenkwekers- en aardappelkisten, handgereedschap, land- en tuinbouwapparatuur en -gereedschap en materialen;

• c. apparatuur gebruikt bij rooien, transporteren en verwerken van aardappelen.

De gebruiksaanwijzing zoals opgenomen onder B. moet worden aangehouden.

Draag geschikte handschoenen en beschermende kleding.

P260 ‘Damp en spuitnevel niet inademen’.

P271 ‘Alleen buiten of in een goed geventileerde ruimte gebruiken’.

Om waterorganismen te beschermen dient de behandeling met dit middel plaats te vinden op een vloeistofdichte vloer en dienen afstroming en drift naar nabijgelegen water te worden voorkomen.

Om verminderd functioneren van een Individuele Behandeling Afvalwater (IBA) te voorkomen en om in het water levende organismen te beschermen, dienen afvalresten die het middel bevatten geloosd te worden op de riolering met aansluiting op de RWZI.

Het middel is uitsluitend bestemd voor professioneel gebruik.

B. GEBRUIKSAANWIJZING

Algemeen

Hyperclean X is een reinigings- en desinfectiemiddel op basis van natriumhypochloriet (NaClO). Het product bevat 5% actieve chloor. Natriumhypochloriet is een sterke oxidator die micro-organismen kan doden bij de juiste toepassing.

Toepassingsgebied en dosering

Desinfecteren van oppervlakken en materialen

Voor het desinfecteren dienen de oppervlakken en materialen eerst grondig gereinigd te worden. Het gebruikte reinigingsmiddel dient vervolgens met schoon water afgespoeld te worden voordat gedesinfecteerd wordt met Hyperclean X. Overtollig water verwijderen. Bij het desinfecteren zoveel vloeistof gebruiken, dat de oppervlakken of materialen gedurende de gehele inwerktijd nat blijven. Toedienen van verdund product kan middels gieten, sproeien of dompelen. Naspoelen met schoon water.

Kassen, warenhuizen, bewaarplaatsen en bedrijfsruimten

Toepassen door middel van spuiten of borstelen.

Dosering: 10% (100 ml middel in 1 liter water)

Op betonvloeren, teelttafels, druppelsystemen (uitwendig), plantcontainers, stekbakjes, plantenkwekers- en aardappelkisten, handgereedschap, land- en tuinbouwapparatuur en -gereedschap en materialen

Toepassen door middel van spuiten of borstelen.

Kisten, plantcontainers, stekbakjes, gereedschap etc. dompelen in een oplossing

Dosering: 10% (100 ml middel in 1 liter water) De inwerktijd bedraagt 5 minuten.

Apparatuur gebruikt bij rooien, transporteren en verwerken van aardappelen

Toepassen door middel van spuiten of borstelen.

Dosering: 10% (100 ml middel in 1 liter water) De inwerktijd bedraagt 5 minuten.

TOELICHTING

1 Algemeen

Artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europese Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van de Richtlijnen nr. 79/117/EEG en nr. 91/414/EEG van de Raad (PbEU 2009, L 309) (hierna: Verordening (EG) nr. 1107/2009) en artikel 38 van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Wgb) maken het mogelijk in bijzondere omstandigheden tijdelijke vrijstelling te verlenen van het verbod om een niet toegelaten middel binnen Nederland te brengen, op de markt te brengen, voorhanden te hebben of te gebruiken.

Vrijstelling kan worden verleend als een maatregel nodig blijkt voor een gecontroleerd en beperkt gebruik ter beheersing van een gevaar dat op geen enkele andere redelijke manier te bestrijden is.

Met dit besluit wordt tijdelijke vrijstelling verleend voor het gebruik van het middel Hyperclean X (14570N) ter bestrijding van Potato spindle tuber viroid (PSTVd) in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel.

2 Adviezen

2.1 Noodsituatie

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een noodsituatie.

Gevaar

In maart 2016 is PSTVd vastgesteld in de bedekte teelt van paprika. In augustus 2016 is PSTVd vastgesteld in de veredelingsteelt van aardappel. PSTVd is een viroïde die is opgenomen in bijlage I, deel A, rubriek I, van quarantaine organismen van Richtlijn 2000/29/EG van de Raad van 8 mei 2000 betreffende de beschermende maatregelen tegen het binnenbrengen en de verspreiding in de Gemeenschap van voor planten en voor plantaardige producten schadelijke organismen (PbEU 2000, L 169) (hierna Richtlijn 2000/29/EG). Dit houdt in dat lidstaten, waar het viroïde wordt aangetroffen, alle mogelijke inspanningen moeten leveren om het viroïde uit te roeien of, indien uitroeiing niet haalbaar blijkt, verdere verspreiding te voorkomen. Vernietiging van besmet plantmateriaal en ontsmetting van materialen, vloeren, apparaten e.d. die in aanraking zijn gekomen met besmet materiaal zijn de enige opties om het viroïde uit te roeien.

Alternatieven

Het enige toegelaten middel tegen viroïden is Menno Florades op basis van de werkzame stof benzoëzuur. Bij de huidige toegelaten dosering van 1% dienen oppervlakken ten minste 16 uur vochtig te worden gehouden. Dit is onder praktische omstandigheden veelal niet haalbaar. Uit onderzoek is gebleken dat middelen op basis van natriumhypochloriet (zoals Hyperclean X, 5% actief chloor) zeer effectief zijn tegen PSTVd, ook bij kortere inwerktijden.

Hyperclean X (14570N) is toegelaten als biocide ter bestrijding van bacteriën (exclusief bacteriesporen), gisten en virussen op oppervlakken en materialen in kassen, andere teeltruimten, lege bewaar- en verwerkplaatsen van substraten, zaden, planten(delen), bloemen, knollen, bollen, groenten en fruit. De toegelaten gebruiksconcentratie is 1%. Op basis van het beschikbare onderzoek is een hogere concentratie nodig voor een goede bestrijding van PSTVd. Een gebruiksconcentratie van 10% (0,5% actief chloor) bij een contacttijd van 5 minuten geeft een goede werking.

Toegelaten alternatieve middelen en/of maatregelen zijn onder praktijkomstandigheden niet toereikend om PSTVd afdoende uit te roeien.

Bijzondere omstandigheden

Met het vóórkomen van PSTVd in de bedekte teelt van paprika en de veredelingsteelt van aardappel wordt voldaan aan de eis van bijzondere omstandigheden. In april 2016 is een vrijstelling afgegeven voor Hyperclean X voor de bedekte teelt van paprika. Omdat de opgelegde maatregelen tot en met de teeltwisseling in november/december 2016 lopen en een vrijstelling voor maximaal 120 dagen kan worden afgegeven is een nieuwe vrijstelling nodig om de besmetting in paprika volledig te elimineren. Op enkele van de besmet bevonden locaties met paprika is ook tomaat, Spaanse peper en/of tomatillo aanwezig. Daarom is ook een vrijstelling gewenst in de teelt van tomaat, Spaanse peper en tomatillo.

Conclusie

De NVWA komt tot volgende conclusies:

• De plantaardige productie van paprika en aardappel wordt bedreigd. Noodmaatregelen zijn noodzakelijk en verplicht (Richtlijn 2000/29/EG). Lidstaten moeten alle mogelijke inspanningen leveren om het viroïde uit te roeien of, indien uitroeiing onmogelijk blijkt, verdere verspreiding te voorkomen.

• Toegelaten alternatieven zijn onder praktijkomstandigheden niet toereikend om PSTVd afdoende uit te roeien.

• Het vóórkomen van PSTVd in de bedekte teelt van paprika, en de veredelingsteelt van aardappel voldoet aan de eis van bijzondere omstandigheden. Gezien het feit dat er op enkele van de besmet bevonden locaties naast paprika ook tomaat, Spaanse peper en/of tomatillo aanwezig is, en het complete bedrijf bij teeltwisseling moet worden ontsmet om het viroïde uit te roeien, voldoet de aangevraagde vrijstelling ook in deze gewassen aan de eis van bijzondere omstandigheden.

2.2 Risicobeoordeling

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft een advies opgesteld waarin de vraag wordt beantwoord of er sprake is van aanvaardbare risico’s.

Humane toxiciteit

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende risicoreducerende maatregel:

• PPE (handschoenen en beschermende kleding) tijdens mengen en laden

• Aan het CLP etiket moeten de volgende P-zinnen worden toegevoegd:

  P260 ‘Damp en spuitnevel niet inademen’.

  P271 ‘Alleen buiten of in een goed geventileerde ruimte gebruiken’.

Volksgezondheid

Voldoet aan de eisen.

Milieu

Voldoet aan de eisen met inachtneming van de volgende restrictiezinnen:

• Om waterorganismen te beschermen dient de behandeling met dit middel plaats te vinden op een vloeistofdichte vloer en dienen afstroming en drift naar nabijgelegen water te worden voorkomen.

• Om verminderd functioneren van een Individuele Behandeling Afvalwater te voorkomen en om in het water levende organismen te beschermen, dienen afvalresten die het middel bevatten geloosd te worden op de riolering met aansluiting op de RWZI.

Conclusie

Het College constateert dat er na het nemen van de hierboven genoemde risicoreducerende maatregelen geen risico verbonden is aan de vrijstelling.

Advies

Gezien het risico adviseert het College een vrijstelling ex artikel 38 Wgb van Hyperclean (natriumhypochloriet) tegen het quarantaine-organisme PSTVd in de teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel te verlenen met inachtneming van risicoreducerende maatregelen en restrictiezinnen:

PPE (handschoenen en beschermende kleding) tijdens mengen en laden.

Aan het CLP etiket moeten de volgende P-zinnen worden toegevoegd:

P260 ‘Damp en spuitnevel niet inademen’.

P271 ‘Alleen buiten of in een goed geventileerde ruimte gebruiken’.

Om waterorganismen te beschermen dient de behandeling met dit middel plaats te vinden op een vloeistofdichte vloer en dienen afstroming en drift naar nabijgelegen water te worden voorkomen.

Om verminderd functioneren van een Individuele Behandeling Afvalwater (IBA) te voorkomen en om in het water levende organismen te beschermen, dienen afvalresten die het middel bevatten geloosd te worden op de riolering met aansluiting op de RWZI.

3 Overwegingen

Een vrijstelling is gewenst, om PSTVd afdoende te bestrijden conform Richtlijn 2000/29/EG.

In het Wettelijke Gebruiksvoorschrift (zie bijlage bij dit besluit) zijn de risicoreducerende maatregelen overgenomen die door het Ctgb zijn voorgesteld. Hierdoor zijn er geen onaanvaardbare risico’s verbonden aan de tijdelijke vrijstelling van Hyperclean X in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel ter bestrijding van het quarantaine organisme PSTVd in de bedekte teelt van paprika en de veredelingsteelt van aardappel.

4 Besluit

De adviezen van de NVWA en het Ctgb overnemend, heb ik in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, besloten om op grond van artikel 38 van de Wgb tijdelijke vrijstelling te verlenen voor het gebruik van Hyperclean X, ter bestrijding van het quarantaine organisme Potato spindle tuber viroid in de bedekte teelt van paprika, tomaat, Spaanse peper, tomatillo en de veredelingsteelt van aardappel.

Deze vrijstelling treedt in werking met ingang van de dag na dagtekening in de Staatscourant en vervalt 120 dagen daarna.

De Staatssecretaris van Economische Zaken M.H.P. van Dam