De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie,
Gelet op artikel 108, eerste lid, van de Vreemdelingenwet 2000 en de artikelen 2.2a,
vierde lid, 4.2, tweede en vierde lid, van het Vreemdelingenbesluit 2000;
Besluit:
TOELICHTING
Algemeen
Deze regeling tot wijziging van het Voorschrift Vreemdelingen 2000 bevat onder andere
een uitbreiding van de lijst met afschriftplichtige luchthavens en een actualisering
van de lijst met grensdoorlaatposten.
De invoeringstermijn bedraagt minder dan twee maanden en wijkt daarmee af van het
in het Kabinetsstandpunt inzake Vaste Verandermomenten neergelegde uitgangspunt. Deze
regeling betreft onder andere een aanpassing van de lijst met afschriftplichtige luchthavens,
waarvoor afwijking is toegestaan op grond van aanwijzing 174, vierde lid, onder a,
van de Aanwijzingen voor de regelgeving, omdat de ingangsdatum is afgestemd met het
bedrijfsleven om een goede uitvoering te bewerkstelligen.
Artikelsgewijs
Artikel I
Onderdelen A en C (artikel 2.1a, eerst lid, bijlage 1a, behorend bij artikel 2.1a,
eerste lid)
Met deze wijziging wordt het aantal luchthavens uitgebreid waarop de luchtvaartmaatschappijen
passagiersgegevens dienen te verzamelen en, voorafgaand aan de aankomst in Nederland,
te verstrekken aan de ambtenaren belast met de grensbewaking (de Koninklijke Marechaussee).
Deze uitbreiding vindt plaats binnen de juridische kaders van de Vreemdelingenwet
2000 en het Vreemdelingenbesluit 2000, die op hun beurt een uitwerking zijn van de
richtlijn nr. 2004/82/EG van de Raad van de Europese Unie 29 april 2004 betreffende
de verplichting voor vervoerders om passagiersgegevens door te geven (PbEU L 261;
hierna: API-richtlijn).
De API-richtlijn heeft tot doel de grenscontroles te verbeteren en illegale immigratie
te bestrijden door erin te voorzien dat luchtvervoerders desgevraagd passagiersgegevens
(de zogenoemde Advance Passenger Information, API-gegevens) vooraf verstrekken aan
de ambtenaren belast met de grensbewaking. Het gaat hier onder andere om gegevens
uit het reisdocument en over de reis van de desbetreffende passagier.
De uitbreiding van het aantal luchthavens geschiedt door middel van een aanwijzing
van alle luchthavens die gelegen zijn buiten de Europese Unie of buiten een land dat
betrokken is bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis.
Bijlage 1a, behorend bij artikel 2.1a, eerste lid, komt daarmee te vervallen.
Uitbreiding van het aantal luchthavens
Het programma vernieuwing grensmanagement dat in 2008 is gestart, is erop gericht
de doorstroming van reizigers op de luchthavens te bevorderen en de effectiviteit
van het grenstoezicht te vergroten door de informatiepositie van de betrokken diensten,
o.a. de douane en Koninklijke Marechaussee, te versterken. Er is op 9 maart 2012 een
uiteenzetting over deze aanpak en de onderliggende problematiek aan de beide Kamers
der Staten-Generaal gezonden.
Het programma vernieuwing grensmanagement heeft als doel om, uiteindelijk, van alle
internationale passagiers voorafgaand aan de aankomst in Nederland de gegevens te
ontvangen. Op die manier worden de met de grenscontrole belaste autoriteiten in een
vroeg stadium geïnformeerd over onder andere de identiteit en reisroute van de aangevoerde
passagiers, zodat de grenscontrole sneller, efficiënter en effectiever kan worden
uitgevoerd.
Behalve de reeds aangewezen routes waarop thans API-gegevens dienen te worden verstrekt,
worden ook andere routes gebruikt voor illegale immigratie. Daarnaast leert de ervaring
dat routes die worden gebruikt voor illegale migratie zich snel kunnen verleggen.
Met deze regeling wordt deze verplichting verder uitgebreid tot inkomende vluchten
vanaf alle luchthavens die gelegen zijn buiten de Europese Unie of een land dat betrokken
is bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis. Deze
uitbreiding maakt het mogelijk om effectiever op te treden tegen mensensmokkel en
illegale immigratie tegen te gaan. De uitbreiding geeft de KMar meer mogelijkheden
tot informatie gestuurd optreden aan de Schengenbuitengrens. Dit past ook in de nationale
en Europese ontwikkelingen met betrekking tot (risicogestuurde) grenscontroles, zoals
het voorstel van de Europese Commissie d.d. 15 december 2015 inzake het wijzigen van
de Schengengrenscode (COM(2015)670 final). Om de juiste balans in het grenstoezicht
te houden tussen enerzijds het controle- en veiligheidsbelang en anderzijds het economisch
belang bij een vlotte en klantgerichte afhandeling van personen is het van belang
(een deel van) de grenscontroles in een zo vroeg mogelijk stadium te verrichten. De
administratieve controle van de API-gegevens is hiervoor essentieel.
Met deze wijziging wordt voorkomen dat de lijst van luchthavens telkens periodiek
moet worden aangepast, en wordt de Kmar in de gelegenheid gesteld flexibeler en meer
risicogericht op te treden aan de grens.
Handhaving
De onderhavige wijziging brengt geen veranderingen in de bestaande handhaving. De
wettelijke basis voor de sanctionering bij het niet naleven van de verplichtingen
die uit artikel 2.1a van het Voorschrift Vreemdelingen 2000 voortvloeien, is verankerd
in artikel 108, tweede lid, van de Vreemdelingenwet 2000. De op grond van artikel
108, tweede lid, van de Vreemdelingenwet 2000 maximum te stellen sanctie is een hechtenis
van zes maanden of een geldboete van de vierde categorie. Het sanctiebeleid is verder
uitgewerkt in de Richtlijn voor strafvordering strafrechtelijke aansprakelijkheid
voor het verstrekken van passagiersgegevens door luchtvaartmaatschappijen.
Onderdeel B (artikel 7.1h)
Verordening (EG) nr. 562/2006 van 15 maart 2006 (de Schengengrenscode) is herhaaldelijk
en ingrijpend gewijzigd. Ter wille van de duidelijkheid en een rationele ordening
van de tekst is in Verordening (EU) 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad
van 9 maart 2016 betreffende een Uniecode voor de overschrijding van de grenzen door
personen (Schengengrenscode) (PbEu 2016, L77) tot codificatie van die verordening
overgegaan. Dit heeft onder andere tot hernummering van de bestaande bepalingen geleid.
Met de hier voorgestelde aanpassingen worden de verwijzingen in het Voorschrift Vreemdelingen
2000 naar de Schengengrenscode waar nodig geactualiseerd.
Onderdeel D (bijlage 4, behorend bij de artikelen 2.4 en 4.2)
Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Verordening nr. 2016/399 betreffende een Uniecode
voor de overschrijding van de grenzen door personen (Schengengrenscode) mogen de buitengrenzen
slechts via de grensdoorlaatposten en gedurende de vastgestelde openingstijden worden
overschreden. Met onderhavige wijziging wordt de lijst met grensdoorlaatposten geactualiseerd.
Delfzijl en Valkenburg worden geschrapt, Eemshaven en Coevorden toegevoegd.
Delfzijl verzorgt vooral werkzaamheden voor passagiers in de Eemshaven. Vanwege de
uitbreiding van het windmolenpark wordt een forse groei verwacht. Door in de Eemshaven
een doorlaatpost te creëren kan passagiers veel reistijd bespaard worden en kan de
KMar effectiever en efficiënter haar werkzaamheden verrichten. Delfzijl kan als doorlaatpost
komen te vervallen. Dezelfde openingstijden worden aangehouden.
Het afgeven van nooddocumenten bij de doorlaatpost Enschede vergt een onevenredige
en inefficiënte inzet van capaciteit. Deze taak zal worden overgenomen door de doorlaatpost
in Coevorden, waar permanente bezetting op de brigade Oostgrens-Noord gestationeerd
zit. Dezelfde openingstijden worden aangehouden.
De doorlaatpost in Valkenburg was reeds geruime tijd gesloten en worden nu ook uit
de bijlage verwijderd.
Handhaving
De onderhavige wijziging brengt geen veranderingen in de bestaande handhaving.
De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie,
K.H.D.M. Dijkhoff