Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 19 oktober 2015, nr.  WJZ/831660 (6788), houdende wijziging van de Regeling gegevenslevering openbare bibliotheekvoorzieningen in verband met aanvulling van de door openbare bibliotheekvoorzieningen aan te leveren gegevens

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

Gelet op artikel 11, vierde lid, van de Wet Stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling gegevenslevering openbare bibliotheekvoorzieningen wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 1 wordt als volgt gewijzigd:

1. Aan het eerste lid wordt een zin toegevoegd, luidende: In afwijking van de eerste volzin kan op de website, bedoeld in artikel 5, worden aangegeven dat bepaalde gegevens meerjaarlijks worden aangeleverd.

2. In het tweede lid wordt onder het letteren van onderdelen e en f tot onderdelen f en g een onderdeel ingevoegd, luidende:

  • e. invulling van kernfuncties en dienstverlening;

B

Aan artikel 2, eerste lid, wordt een zin toegevoegd, luidende: In afwijking van de eerste volzin kan op de website, bedoeld in artikel 5, worden aangegeven dat bepaalde gegevens meerjaarlijks worden aangeleverd.

C

Artikel 3 wordt als volgt gewijzigd:

1. Aan het eerste lid wordt een zin toegevoegd, luidende: In afwijking van de eerste volzin kan op de website, bedoeld in artikel 5, worden aangegeven dat bepaalde gegevens meerjaarlijks worden aangeleverd.

2. In het tweede lid wordt onderdeel c vervangen door drie onderdelen, luidende:

  • c. ontwikkeling van innovaties ten behoeve van lokale bibliotheken;

  • d. functioneren van het netwerk;

  • e. baten en lasten.

D

In artikel 4, eerste lid, wordt ‘jaarlijks’ vervangen door: in enig jaar.

E

Bijlage I wordt als volgt gewijzigd:

1. Onderdeel a komt te luiden:

a. Voorzieningen

Aantal gemeente(n) in verzorgingsgebied

Gemeente(n) in het verzorgingsgebied waaraan bibliotheekdiensten worden geleverd

Aantal en type vestigingen

2. Onder het verletteren van onderdelen e en f tot f en g wordt een nieuw onderdeel ingevoegd, luidende:

e. Invulling van kernfuncties en dienstverlening

Aantal informatiepunten in bibliotheek, naar type

Aantal ontvangen informatieve aanvragen

Samenwerking met scholen, naar type dienstverlening per school

Samenwerking met voor- en vroegschoolse educatie instellingen (waaronder kinderopvang en peuterspeelzaal)

Samenwerking met overige (publieke) partners (waaronder educatief, cultureel en zorg en welzijn)

Samenwerking met private en commerciële partners

Dienstverlening basisvaardigheden (waaronder in ieder geval leesbevordering en laaggeletterdheid) voor jeugd en volwassenen

Dienstverlening kunst en cultuur

Dienstverlening zorg en welzijn

Dienstverlening integratie en inburgering

Dienstverlening persoonlijke ontwikkeling en leven lang leren

F

Bijlage III komt te luiden:

BIJLAGE III: PROVINCIALE ONDERSTEUNINGSINSTELLINGEN

a. Voorzieningen

Overzicht bibliotheekorganisaties in het verzorgingsgebied met bibliotheekdiensten, naar soort

Aantal netwerken per provincie (gezamenlijke collectie, catalogus en lenersadministratie)

Aantal bibliotheekorganisaties per netwerk

b. Interbibliothecair leenverkeer

Aantal vervoerde fysieke media, naar soort (binnen provincie en tussen provincies)

Aantal aanvragen binnen provincie en tussen provincies

Aantal afleverpunten, binnen provincie en tussen provincies

c. Ontwikkeling van innovaties ten behoeve van lokale bibliotheken

Ontwikkeling programma’s en projecten ten behoeve van innovatie, naar soort, sector en domein

d. Functioneren van het netwerk

Aantal en soort ondersteunende taken gericht op een gezamenlijke catalogus

Aantal en soort ondersteunende taken gericht op het gezamenlijke collectieplan (Koninklijke Bibliotheek)

Aantal en soort ondersteunende taken gericht op een op elkaar afgestemde gezamenlijke administratie en digitale infrastructuur

Aantal en soort ondersteunende taken gericht op onderwijs

e. Baten en lasten

Provinciale subsidie met betrekking tot taken op grond van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen

Inkomsten met betrekking tot taken op grond van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen

Kosten interbibliothecair leenverkeer

Kosten ontwikkeling innovatie

Kosten netwerktaken

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2016.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, M. Bussemaker

TOELICHTING

I. Algemeen

1. Inleiding

Op 1 januari 2015 is de Regeling gegevenslevering openbare bibliotheekvoorzieningen in werking getreden. Deze regeling stelt vast welke gegevens door openbare bibliotheekvoorzieningen worden verleend aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (minister van OCW) ten behoeve van de beleidsontwikkeling. Ook wordt geregeld op welk tijdstip en op welke wijze de gegevens worden verleend. In de toelichting bij de Regeling gegevenslevering openbare bibliotheekvoorzieningen is aangegeven dat de aan te leveren gegevens in een later stadium aangevuld zullen worden. Met deze regeling is hier uitvoering aan gegeven.

2. Doel van de gegevenslevering

De context waarin de openbare bibliotheek haar taken uitvoert, is de afgelopen jaren sterk veranderd. Digitalisering, veranderingen in de tijdsbesteding en lokale bezuinigingen leiden ertoe dat de bibliotheken zich moeten ontwikkelen en aanpassen. De minister van OCW heeft een stelselverantwoordelijkheid voor het openbare bibliotheekwerk in Nederland. Voor de vorming van beleid hieromtrent zijn gegevens van de bibliotheekorganisaties noodzakelijk. Daarom rust de plicht op de bibliotheekorganisaties om jaarlijks gegevens over de voorzieningen aan te leveren. De minister van OCW zal de gegevens van bibliotheken gebruiken om de ontwikkelingen in het landschap te volgen en na te gaan of er geen lacunes in het bibliotheekstelsel ontstaan. Ook vormen de gegevens een kwantitatieve basis om de werking van de wet te monitoren en deze na vijf jaar te evalueren. Tevens zullen de data beschikbaar worden gesteld aan de bibliotheken zelf zodat zij meer inzicht krijgen in hun prestaties en zullen er afspraken worden gemaakt over het gebruik van de gegevens door beleidsmakers en subsidiegevers, bijvoorbeeld ten behoeve van onderlinge vergelijking van bibliotheekorganisaties.

3. Aanvulling van de aan te leveren gegevens

Aan de bibliotheekorganisaties worden verschillende soorten gegevens gevraagd. Het gaat daarbij om kwantitatieve gegevens die vooral zien op de omvang van het openbare bibliotheekwerk in Nederland en het gebruik daarvan.

In 2015 heeft een werkgroep bestaande uit het ministerie van OCW, Koninklijke Bibliotheek (KB), gezamenlijke Provinciale Serviceorganisaties (SPN), Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB), Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Interprovinciaal Overleg (IPO) en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zich gebogen over de ontwikkeling van de gegevenslevering. De KB ontwikkelt, in samenspraak met de betrokken partijen, indicatoren die een beeld kunnen geven van de volle breedte van het bibliotheekwerk. Het doel is om deze zo te ontwikkelen, dat de data bruikbaar zijn voor de bibliotheken zelf, beleidsmakers en subsidiegevers en dat de uitvoerings- en toezichtslasten minimaal zijn, gegeven het doel van het beleid. De KB werkt eraan om het proces zoveel mogelijk te automatiseren. Hieronder wordt per soort organisatie de aanvulling van de aan te leveren gegevens toegelicht.

Lokale bibliotheken

De uitvraag aan de lokale bibliotheken betreft gegevens over aantallen organisaties en locaties, omvang en samenstelling van de collectie, aantal uitleningen naar materiaalsoort en genre, aantal bezoeken, aantal jeugd- en volwassen leden, aantal personeelsleden en vrijwilligers en inkomsten en uitgaven. Deze regeling breidt dit uit met gegevens over de invulling van de vijf wettelijke kernfuncties en de samenwerking met het onderwijs.

Koninklijke Bibliotheek

De KB levert alleen de gegevens die van toepassing zijn op de digitale bibliotheek. Deze gegevens worden op dit moment niet uitgebreid. De digitale bibliotheek is echter nog volop in ontwikkeling. De KB kan in samenspraak met de minister van OCW meer gegevens aanleveren dan opgenomen in deze regeling indien dit nodig is om een compleet beeld te geven van de omvang en activiteiten van de digitale bibliotheek.

Provinciale ondersteuningsinstellingen

De provinciale ondersteuningsinstellingen leveren vanaf 2017 gegevens met betrekking tot hun rol en taken in de wet. Zij hebben twee specifieke taken met betrekking tot interbibliothecair leenverkeer en innovatie in het fysieke domein. Daarbij leveren zij hun bijdrage aan de algemene netwerktaken. Deze regeling voegt een bijlage toe waarin de gegevens die de provinciale ondersteuningsinstellingen aanleveren zijn opgenomen. Deze gegevens kunnen worden ingedeeld in de volgende categorieën: voorzieningen, interbibliothecair leenverkeer, ontwikkeling van innovaties ten behoeve van lokale bibliotheken, functioneren van het netwerk en baten en lasten.

4. Frequentie aanlevering van de gegevens

De genoemde organisaties leveren jaarlijks voor 1 mei de gegevens over het voorafgaande jaar digitaal aan. Om de administratieve lasten te beperken kunnen op de website van de KB gegevens worden genoemd die meerjaarlijks kunnen worden aangeleverd. Dit betreft gegevens waarbij een jaarlijkse aanlevering voor een redelijk en volledig beeld niet noodzakelijk is.

5. Administratieve lasten

Onder administratieve lasten wordt verstaan: de kosten om te voldoen aan informatieverplichtingen aan de overheid, voortvloeiend uit wet- en regelgeving van de overheid. Het gaat om het verzamelen, bewerken, registreren, bewaren en ter beschikking stellen van informatie. De kosten zijn berekend volgens het standaardkostenmodel (SKM) voor de administratieve lasten, dat is opgesteld door het ministerie van Financiën. Hierbij dient vermeld te worden dat het om een grove schatting gaat. Er is uitgegaan van het tarief dat voor OCW-instellingen geldt, te weten 45 euro per uur. De toename van de administratieve lasten wordt hieronder per soort organisatie uitgewerkt.

Lokale bibliotheken

De werkgroep bestaande uit het ministerie van OCW, KB, SPN, VOB, CBS, IPO en VNG heeft geconcludeerd dat de huidige gegevens niet voldoende in beeld brengen wat de openbare bibliotheek doet op het terrein van de vijf wettelijke functies en de samenwerking met het onderwijs. Indicatoren om het aanbod en gebruik van de vijf functies van de bibliotheek te meten zijn nog niet uitontwikkeld. Daarom worden indicatoren toegevoegd die betrekking hebben op het totale aanbod dat door lokale bibliotheken wordt aangeboden, waaronder de samenwerking met scholen en overige partners en de dienstverlening die door de lokale bibliotheken wordt aangeboden ten aanzien van jeugd en volwassenen, kunst en cultuur en zorg en welzijn. De KB zorgt dat de specifieke uitvragen die zij gaan doen worden afgestemd met de eerdergenoemde werkgroep. De KB zal bij het verzamelen van de gegevens zorgdragen voor het tijdig informeren van bibliotheken over de te verzamelen gegevens en hen in 2016 en 2017 waar nodig hierbij ondersteunen. Gemiddeld zal het verzamelen en aanleveren van de gegevens per organisatie toenemen met 20 uur per jaar. Dit betekent een totale last van 162 bibliotheekorganisaties x 20 uur x 45 euro = 145.800 euro per jaar.

Koninklijke Bibliotheek

De indicatoren met betrekking tot de digitale bibliotheek worden niet uitgebreid. De KB heeft dus met betrekking tot de eigen aanlevering niet te maken met een stijging van administratieve lasten.

Provinciale ondersteuningsinstellingen

De SPN heeft in de eerdergenoemde werkgroep een voorstel gedaan met betrekking tot de aan te leveren gegevens door provinciale ondersteuningsinstellingen. Gemiddeld duurt het verzamelen en aanleveren van de gegevens per organisatie 20 uur per jaar. Dit betekent een totale last van negen provinciale serviceorganisaties x 20 uur x 45 euro= 8.100 euro per jaar.

6. Uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid

De KB verzamelt als deel van haar stelseltaken de gegevens van zowel de fysieke en digitale bibliotheek als de provinciale ondersteuningsinstellingen en zorgt voor de doorlevering aan de minister van OCW. Dit past binnen de stelseltaken die de KB volgens de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen uitvoert. De KB acht de verzameling en doorlevering van de gegevens uitvoerbaar. Bij het opstellen van de regeling is ook gekeken naar de handhaafbaarheid. Omdat de gegevensverzameling uiteindelijk grotendeels automatisch zal gaan zijn er geen bijzonderheden te melden met betrekking tot de handhaafbaarheid.

II. Artikelsgewijs

Artikel I, onderdelen A, B en C (wijziging van artikel 1, eerste lid, artikel 2, eerste lid en artikel 3, eerste lid)

Deze wijziging maakt mogelijk dat gegevens in plaats van jaarlijks ook meerjaarlijks kunnen worden aangeleverd. Voor de instelling die de gegevens aanlevert, blijkt uit de website van de KB wanneer de gegevens aangeleverd dienen te worden.

Artikel I, onderdeel A (wijziging van artikel 1, tweede lid) en onderdeel E (wijziging van bijlage I)

Aan de gegevens die aangeleverd worden door de lokale bibliotheken is de categorie invulling van kernfuncties en dienstverlening toegevoegd.

Artikel I, onderdeel C (wijziging van artikel 3, tweede lid)

Aan de gegevens die aangeleverd worden door de provinciale instellingen zijn de categorieën , ontwikkeling van innovaties ten behoeve van lokale bibliotheken, functioneren van het netwerk en baten en lasten toegevoegd. De categorie overige ondersteuningsactiviteiten is vervallen.

Artikel I, onderdeel D (wijziging van artikel 4, eerste lid)

Deze wijziging verduidelijkt dat de gegevens voor een bepaalde datum worden aangeleverd. De datum waarvoor de gegevens moeten worden aangeleverd, blijft ongewijzigd.

Artikel I, onderdeel F (toevoegen van bijlage III)

Aan de regeling wordt een derde bijlage toegevoegd. Deze bijlage betreft een uitwerking van de door provinciale ondersteuningsinstellingen aan te leveren gegevens.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, M. Bussemaker

Naar boven