Productdossier BOB Maasvallei Limburg, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Gelet op artikel 17 eerste lid van de Regeling wijn en olijfolie maakt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland de volgende nationale aanvraag tot registratie van een beschermde oorsprongsbenaming (BOB) voor wijn bekend.

Iedere natuurlijke of rechtspersoon die kan aantonen een rechtmatig belang te hebben in verband met de voorgenomen registratie door België en Nederland van bijgaande gezamenlijke registratieaanvraag, kan tot uiterlijk 8 augustus 2015 zijn bedenkingen daartegen kenbaar maken door middel van toezending van een gemotiveerde verklaring aan Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, secretariaat Adviescommissie Wijn, Postbus 93119, 2509 AC Den Haag

TECHNISCH DOSSIER

AANVRAAG VOOR DE BESCHERMING VAN EEN BENAMING VAN WIJN ALS EEN BESCHERMDE OORSPRONGSBENAMING (BOB) OF BESCHERMDE GEOGRAFISCHE AANDUIDING (BGA)

1 TE BESCHERMEN NAAM/NAMEN

TE BESCHERMEN NAAM/NAMEN: Maasvallei Limburg

  • Beschermde oorsprongsbenaming (BOB)

  • Beschermde geografische aanduiding (BGA)

2 GEGEVENS AANVRAGER

Naam en titel aanvrager: Wijnbouwers Limburgse Maasvallei

Rechtsvorm, omvang en samenstelling (in het geval van rechtspersonen):

Internationale vereniging zonder winstoogmerk (IVZW)

(statuten gepubliceerd in Belgisch Staatsblad dd. 14/06/2013).

Ondernemingsnr. BE 0534 957 374

Nationaliteit: Belgisch/Nederlands (volgens Belgisch Recht)

Adres: Hamontweg 81, 3680 MAASEIK (België)

Tel.: +32 89 56 41 02 – Mob. +32 475 513 335

Fax: Niet van toepassing

Email: info@wijndomein-aldeneyck.be

3 PRODUCTDOSSIER

In bijlage

4 (Eventueel VLAAMSE regelgeving)

Toe te voegen door het Departement Landbouw en Visserij (B) en Directie Europees Landbouw- en Visserijbeleid en Voedselzekerheid (NL).

5 ALGEMEEN DOCUMENT

TE BESCHERMEN NAAM/NAMEN: Maasvallei Limburg

5.1 Categorie wijn
  • Wijn

  • Jonge, nog gistende wijn

  • Likeurwijn

  • Mousserende wijn

  • Mousserende kwaliteitswijn

  • Aromatische mousserende kwaliteitswijn

  • Mousserende wijn waaraan koolzuurgas is toegevoegd

  • Parelwijn

  • Parelwijn waaraan koolzuurgas is toegevoegd

  • Gedeeltelijk gegiste druivenmost

  • Wijn van ingedroogde druiven

  • Wijn van overrijpe druiven

5.2 Beschrijving van de wijn
5.2.1 Analytische kenmerken

Zie art. 26 (a) van Verordening (EG) nr. 607/2009 en in overeenstemming met Verordening van de Commissie nr. 606/2009 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen voor Verordening (EG) nr. 479/2008 van de Raad, wat betreft de wijncategorieën, de oenologische procedés en de daarvoor geldende beperkingen.

  • Totale en effectieve alcoholgehalte: Min. 9,5 vol.%

  • Totaal aan suikers, uitgedrukt in fructose en glucose (met inbegrip van de eventuele sucrose wanneer het om parelwijn of mousserende wijn gaat):

    Niet van toepassing

  • Totaalgehalte aan zuren: min. 4,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur (i.e. min. 2,94 gram per liter, uitgedrukt in H2SO4)

  • Gehalte aan vluchtige zuren: < 0,98 g/l, uitgedrukt als H2SO4 of 20 meq/l voor de rode en witte gebotrytiseerde wijnen en < 0,882 g/l uitgedrukt als H2SO4 of 18 meq/l voor de overige witte wijnen

  • Totaalgehalte aan zwaveldioxide: /

  • Koolzuurgehalte (parelwijn en mousserende wijn, overdruk in bar bij 20 °C):

    Niet van toepassing

    Indien een van kenmerken niet wordt omschreven, wordt uitgegaan van de toepasselijke minimum- en maximumwaarden die zijn vastgesteld in Verordening (EU) nr. 1308/2013 en Verordening (EG) nr. 606/2009.

  • Eventuele andere kenmerkende eigenschappen:

Verhoging van TAV toegelaten door toevoeging van saccharose, geconcentreerde druivenmost of gerectificeerde, geconcentreerde druivenmost.

Verhoging van het natuurlijk TAV: max. 2,5% vol.

Gedeeltelijke ontzuring van most en jonge nog gistende wijn is toegelaten.

Na 15/03 gedeeltelijke ontzuring van de wijn toegelaten tot max. 1 g/l, als wijnsteenzuur, i.e. 13,3 meq/l.

5.2.2 Beknopte beschrijving van de wijn(en)

Auxerrois

Kleur: licht (citroengeel) en helder.

Neus: aroma’s van rijpe gele appels, soms groene peer.

Smaak:droog met een fijn en zacht zuurgehalte. De wijnen zijn fruitig, met aroma’s van appels en peer.

Afdronk: De afdronk van Auxerrois is voor de meeste jaren, mede door de klimaatsopwarming intens en lang.

Chardonnay

Kleur: helder, strogeel tot gemiddeld goudgeel (invloed van hout).

Neus: heel zuiver met fruitaroma’s van citroen, soms suikermeloen, abrikoos, boter, toast en vanille en complexe aroma’s (door bâtonnage).

Smaak: droog. Het mondgevoel varieert van strak tot smeuïg. De wijnen zijn fruitig en elegant maar kunnen door houtopvoeding ook breder, intens en weelderig smaken. De mineraliteit van de kiezel uit de Maasvallei Limburg is hier uitgesproken. Bijzonder verfijnde zuren zorgen voor een uitgesproken terroirexpressie.

Afdronk: de kiezelondergrond is de basis van een lange mineralige intensiteit.

Pinot Blanc

Kleur: heldere, gele kleur.

Neus:fruitig met impressies van Conferencepeer en een vleugje kruidig.

Smaak: mineralig door de Maaskiezel met een klein beetje petillant.

Afdronk:een grote lengte en een smaakrijke finale, met uitgesproken ‘crispy’ zuren en fruitigheid in evenwicht, typisch voor de Maasvallei Limburg.

Pinot Gris

Kleur: zachtgele kleur met een mooi tranencollier.

Neus:zuiver met intense geuren van gele peren, honing (soms amandel) en een open expressieve van kruidigheid, peper, vuursteen en een beetje rokerig.

Smaak en afdronk: perfect evenwicht tussen ragfijne zuren en toets van honing, gevolgd door een lange afdronk.

Gewürztraminer

Kleur: Het uiterlijk van de wijn is intens geel met lichtgouden reflexen.

Neus: De geur bevat een zeer aromatisch palet. De neus is krachtig en complex, met uitgesproken exotisch fruit, bloemen, citrusfruit en specerijen. Vaak komen daar aroma ́s bij van honing en rijpe vruchten.

Smaak:De wijn heeft veel body, goed gestructureerd is met discrete zuren.

Afdronk:het hele aromaspectrum van de neus komt terug, vaak met nog wat zoethout.

Riesling

Kleur: citroengeel en helder van uiterlijk.

Neus: heel zuiver met intense geuren van witte steenvruchten (perzik) en appels, soms groene peer en een vleugje citrus.

Smaak: De kiezel in de Maasvallei Limburg geeft een rokerige minerale smaak met een vleugje kruidigheid. Gerijpt voert de uitgesproken karakteristieke geur van petroleum en honing de boventoon.

Afdronk: intense en lange afdronk.

Siegerebe

Kleur: lichtgeel

Neus: Zeer aromatische wijn door de typiciteit van de kruisingsouders Madeleine Angevine en Gewürztraminer welke in de Maasvallei Limburg explicieter naar voren treedt door een meer kruidig karakter en een aciditeit die blijkens ervaring niet naar voren komt in andere wijngebieden.

Smaak: goede combinatie van zuren en aroma’s.

Afdronk: intens mondgevoel

Pinot Noir

Kleur: wit, rosé en van robijnrood tot granaatrood

Neus: de wijnen zijn intens en fruitig, delicate fruitaroma’s van rode bessen, framboos, zwarte kers en wilde braam.

Smaak: Fluweelzachte, rijpe tannines, in goede balans met veel structuur en de typische terroirexpressie van de Maasvallei Limburg. Kan tot 10 jaar op de fles rijpen.

Afdronk: zeer intense en lange afdronk

Acolon

Kleur: Een vroegrijpende kwaliteitsdruif met hoge mostgewichten waarvan de wijn zich kenmerkt door een diepe kleur

Smaak: volle en fruitige smaak. De zachte tannines zorgen voor een snelle rijping op fles. Voor Noordelijk gelegen wijngebieden, zoals de Maasvallei Limburg, blijven ook hier de zuren goed bewaard waardoor een harmonisch evenwicht ontstaat tussen tannines, fruit en diepgang.

Afdronk: fruit domineert in de afdronk.

Dornfelder

Kleur: intens dieprood

Neus: De Dornfelder heeft intense fruitaroma’s van amarenakersen, bramen en vlierbessen.

Smaak: overheersende, volle fruitsmaak. Kenmerkend voor de Maasvallei Limburg is dat de zuren vrij discreet zijn en de tannines zeer licht en rijp.

Afdronk:het hele aromaspectrum van de neus komt terug, vaak met nog wat zoethout.

5.3 Traditionele aanduidingen (TA)
5.3.1 TA gebruikt om aan te duiden dat de wijn een BOB of BGA heeft
  • Gecontroleerde oorsprongsbenaming

  • Landwijn

  • Appellation d'origine contrôlée

  • Vin de pays

5.3.2 Andere TA
 
 
5.4 Wijnbereidingsprocedés
5.4.1 Essentiële oenologische procedés

Type oenologisch procedé:

Voor de verse druiven, de gedeeltelijk gegiste druivenmost of de jonge nog gistende wijn, en uitsluitend op het wijnbouwbedrijf, is verhoging van TAV toegelaten door toevoeging van saccharose, geconcentreerde druivenmost of gerectificeerde, geconcentreerde druivenmost.

Beschrijving van het procedé:

Koele temperatuurgecontroleerde gisting op roestvrijstalen tanks, barriques en houtlagering op barriques mogelijk naargelang de druivensoort.

Verhoging van het natuurlijk TAV: max. 2,5% vol.

 

Gedeeltelijke ontzuring van most en jonge nog gistende wijn is toegelaten.

Na 15/03 gedeeltelijke ontzuring van de wijn toegelaten tot max. 1 g/l, als wijnsteenzuur, i.e. 13,3 meq/l.

 

Aanzuring van wijn tot max. 2,5 g/l, als wijnsteenzuur, i.e. 33,3 meq/l, toegelaten mits met toestemming van de Europese Commissie voor de betreffende lidstaten/regio’s, in jaren waarin zich uitzonderlijke weersomstandigheden hebben voorgedaan. In de jaren dat zich geen uitzonderlijke weersomstandigheden voordoen, wordt geen aanzuring van de wijnen toegelaten.

5.4.2 Maximumopbrengst

Auxerrois

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Chardonnay

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Pinot Blanc

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Pinot Gris

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Gewürztraminer

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Riesling

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Siegerebe

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Pinot Noir

Max. opbrengst per ha: 8.600 kg levert 60 hectoliter

Acolon

Max. opbrengst per ha: 11.500 kg levert 80 hectoliter

Dornfelder

Max. opbrengst per ha: 12.850 kg levert 90 hectoliter

5.5 Afgebakend gebied
5.5.1 Begrens het afgebakende gebied

De voor de productie van wijn uit de Maasvallei Limburg afgebakende zone bevindt zich in de wijnbouwzone A, gesitueerd tot op de geografische middenterrassen aan de beide oevers van de Maas in het historisch en geografisch verbonden Belgisch en Nederlands Limburg.

  • Gemeenten/steden langs Belgische zijde: Kinrooi, Maaseik, Dilsen-Stokkem, Maasmechelen Lanaken

  • Langs Nederlandse zijde: Stein, Sittard-Geleen, Echt-Susteren, Maasgouw, Roermond, Maasgouw en Leudal

5.5.2 NUTS-gebied: provincies en arrondissementen
  • BE BELGIË (NUTS-0)

    • BE2 VLAAMS GEWEST (NUTS-1)

      • BE22 Prov. Limburg (BE) (NUTS-2)

        • BE221 Arr. Hasselt (NUTS-3)

        • BE222 Arr. Maaseik (NUTS-3)

        • BE223 Arr. Tongeren (NUTS-3)

  • NL NEDERLAND (NUTS-0)

    • NL4 Regio ZUID-NEDERLAND (NUTS-1)

      • NL42 Prov. LIMBURG (NL) (NUTS-2)

        • NL 422 Midden-Limburg (NUTS-3)

        • NL-423 Zuid-Limburg (NUTS-3)

5.5.3 Kaarten van het afgebakende gebied
5.6 Voornaamste wijndruiven

Auxerrois, Chardonnay, Pinot Blanc, Pinot Gris, Gewürztraminer, Riesling, Siegerrebe, Pinot Noir, Acolon, Dornfelder. Deze rassen behoren tot de soort Vitis vinifera sp.

(Hybride rassen worden niet toegelaten)

5.7 Verband met het geografisch gebied
5.7.1 Gegevens over het geografische gebied

5.7.1.1. Situering

Het gebied “Maasvallei Limburg” situeert zich binnen de alluviale vlakte van de grindige Gemeenschappelijke Maas (i.e. fysieke landsgrens tussen Nederland en België). De ondergrond bestaat uit een dikke laag grind welke door sedimentatie werd afgezet uit Jura en Ardennen. De dikte van het grindpakket bedraagt 5 à 15 m. Bovenop het grindpakket werd later een dikke leemlaag afgezet die maakte dat de Maasvallei agrarisch een aantrekkelijke regio werd. De regio kende historisch en economisch een sterke ontwikkeling toen de Maas nog bevaarbaar was. Steden zoals Roermond, Stokkem en Maaseik zijn daardoor als handelscentra tot ontwikkeling kunnen komen.

 

5.7.1.2. Relevante druivensoorten binnen de geografische omschrijving

Typische druivenrassen die goed kunnen gedijen in een gematigd klimaat komen ook voor in de Maasvallei Limburg: Auxerrois, Chardonnay, Pinot Blanc, Pinot Gris, Gewürztraminer, Riesling, Siegerrebe, Pinot Noir, Acolon, Dornfelder, …. De ondergrond van leem en grind geeft een regionaal karakter aan de smaak van de wijnen.

5.7.2 Causaal verband

5.7.2.1. Historisch

Reeds in de vroege Middeleeuwen werden er in de abdijen langs de Maas wijndruiven geteeld. Historische geschriften verwijzen naar een bescheiden wijnproductie binnen de abdijmuren. Verder bestaan nog meerdere toponymische verwijzingen naar wijngaarden (o.m. de Wingerd), hetgeen de historische aanwezigheid van wijnbouw in de streek verklaart. Ook de adellijke Benedictessen van het Stift in Thorn verwierven hun Vrijheerlijkheidsstatus en uiteindelijk het vorstendom o.a. door de wijn. De vele typoniemen zoals “wingerd”, “wingerdenplein” enz. verwijzen naar een rijk wijnbouwverleden. Deze verwijzing naar aanwezigheid van wijn strekt zich uit over de volledige Maasvallei.

 

5.7.2.2. Geologie/Bodem

Maasgrind bevat vooral kalksteen, kwarts en silex. Door zijn mengeling van meerdere soorten gesteenten is het zeer rijk aan mineralen hetgeen zich vertaalt in uitgebalanceerde wijnen met typisch mineralige smaken en ragfijne zuren.

Bovenop het grindpakket zorgt de zandleembodem voor meer gewicht, diepgang en rijkdom en een breder smaakpallet. De onderliggende kiezel en stenen zorgen voor een zekere sprankeling en vooral kracht die wijnen met een typische mineralige smaak opleveren. De wortels van de wijnstok gaan altijd doorheen het grindpakket tot op het grondwaterniveau waar zich de meeste mineralen bevinden die de smaak van de wijnen zo kenmerkt.

 

5.7.2.3. Klimaat

Een trage rijping in het gematigde microklimaat van de Maasvallei Limburg verbetert de ontwikkeling van de smaak. Door de koelere nachten in de herfst worden zuren geleidelijk afgebouwd waardoor de wijndruiven lang kunnen rijpen en de typische aroma’s uit dit gebied worden versterkt. Het Kempisch Plateau beschermt de achterliggende Maasvallei tegen teveel neerslag en zorgt voor een warmer en beschut microklimaat. Vooral de watermassa’s van de achtergebleven grindplassen zorgen voor een regulerende temperatuurwerking en voor een uitstekende ventilatie. De loofwand droogt hierdoor sneller op. Hierdoor bereiken de druiven een perfecte balans tussen suikers, zuren en aroma’s.

5.8 Aanvullende voorwaarden

nvt

5.9 Bewijsstukken

België:

  • Het organoleptisch onderzoek wordt uitgevoerd door de Erkenningscommissie Wijn en heeft betrekking op kleur, klaarheid, reuk en smaak.

  • Alleen wijnen die voldoen aan de analytische eigenschappen (zie hoger paragraaf 5.2.1.), worden aan een organoleptisch onderzoek onderworpen.

  • Om de benaming Beschermde Oorsprongsbenaming “Maasvallei Limburg” te bekomen moet een aanvraag bij het secretariaat van de Erkenningscommissie worden ingediend. Elke producent uit de omschreven productiezone mag een volledig dossier indienen met het oog op de erkenning. De organisatie, werking en samenstelling van de Erkenningscommissie worden bij huishoudelijk reglement geregeld.

Nederland:

  • Minimaal 1 controle (1 bedrijf) per jaar, zoveel mogelijk te combineren met reguliere controlebezoeken voor wijn;

  • Administratieve controle op naleving bepalingen uit het productdossier (en andere wettelijke vereisten);

  • Voor BOB Maasvallei Limburg is een analyse verplicht: bedrijven laten zelf monsters analyseren bij een gecertificeerd lab (in of buiten Nederland, lijst met beperkt aantal labs aan te leveren bij en goed te keuren door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, afgekort: NVWA) van elke wijn. NVWA ziet hierop toe (via de administratieve controle) en neemt steekproefsgewijs contramonsters om te laten analyseren bij het NVWA-lab;

  • Organoleptische controle is vereist voor elke wijn die onder BOB Maasvallei Limburg op de markt wordt gebracht. De bij BOB Maasvallei Limburg betrokken bedrijven organiseren zelf organoleptische keuring op verschillende door hen te bepalen tijdstippen, maken daarbij gebruik van door de NVWA goed te keuren lijst van gekwalificeerde personen (20-30 personen, aan te leveren door bedrijven) en werkwijze. Bedrijven maken de data van de organoleptische keuringen bekend aan NVWA. NVWA zal steekproefsgewijs daarbij aanwezig zijn en toezien op het verloop.

5.10 Andere documenten

Productdossier met bijlagen:

  • Bijlage 1: Relevante Nederlandse en Vlaamse Regelgeving

  • Bijlage 2: Bijkomende eigenschappen per druivensoort

  • Bijlage 3: Beschrijving van het procedé

  • Bijlage 4: Kaart met afbakening van de WijnbouwzoneA “Maasvallei Limburg”

  • Bijlage 5: Neerslagkaarten Nederland/België

  • Bijlage 6: Statuten van de Internationale vereniging zonder winstoogmerk

6 Andere informatie

6.1 Gegevens van de bemiddelende instantie

België

Departement Landbouw en Visserij

Koning Albert-II-laan 35, bus 40

1030 Brussel

E-mail: wijn@lv.vlaanderen.be

Tel. +32 (0)2 552 79 20

Nederland

RVO.nl

Postbus 93119

2509 AC Den Haag

E-mail: info.wijn@rvo.nl

6.2 Gegevens van de belanghebbende partij
  • Vzw Belgische wijnbouwers (B)

    Monarkenweg 50, 3050 Oud-Heverlee

  • Vinum & Spiritus Belgium (B)

    Livornostraat 13 bus 5, 1060 Brussel

  • Erkenningscommissie Wijn (Vlaanderen, B)

    Koning Albert-II-laan 35, bus 40, 1030 Brussel

  • Vereniging van Nederlandse Wijn Producenten (Vereniging in Oprichting), Rijksstraatweg 12, 3921 AJ Elst (NL)

  • Adviescommissie geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen wijn, secretariaat: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Beatrixlaan 2, 2595 ALn Haag NL)

6.4 Taal aanvrager

Nederlands

Naar boven