Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 mei 2015, nr. 2015-0000259658, houdende wijziging van de Kiesregeling in verband met de uitvoering van de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

Gelet op de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum;

Besluit:

ARTIKEL I

De Kiesregeling wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 1, eerste lid, wordt ‘de Kieswet en het Kiesbesluit’ vervangen door: de Kieswet, de Wet raadgevend referendum, het Kiesbesluit en het Besluit raadgevend referendum.

B

Na artikel 2a wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 2b

De programmatuur, bedoeld in artikel 16 van het Besluit raadgevend referendum, ten behoeve van de berekening van de uitslag van het referendum, voldoet aan de in de bijlage bij artikel 2b van deze regeling opgenomen eisen.

C

In artikel 4 wordt ‘Kiesregeling’ vervangen door: Kies- en referendumregeling.

D

De bijlage bij artikel 1 van de Kiesregeling wordt als volgt gewijzigd:

1. In het opschrift wordt ‘Kiesregeling’ vervangen door: Kies- en referendumregeling.

2. De modellen D 3-1, D 3-2, K 6, L 8, M 3, M 6-1, M 6-3, N 10-1, N 10-2a, N 10-2b, N 11 en O 3 worden vervangen door de modellen D 3-1 (Wrr 21), D 3-2 (Wrr 21a), K 6 (Wrr 60), L 8 (Wrr 61), M 3 (Wrr 62), M 6-1 (Wrr 62), M 6-3 (Wrr 62), N 10-1 (Wrr 66), N 10-2a (Wrr 66), N 10-2b (Wrr 66), N 11 (Wrr 67) en O 3 (Wrr 73) die in de bijlage bij deze regeling zijn opgenomen.

3. De modellen D 3-3 en D 3-4 vervallen.

4. In model P 22-1, onderdeel 15, onder I, wordt ‘ten minste’ telkens vervangen door: meer dan.

5. In model P 22-2, onderdeel 15, wordt ‘Deze kandidaten hebben 25% van de kiesdeler gehaald’ vervangen door ‘Deze kandidaten hebben meer dan 25% van de kiesdeler gehaald’ en wordt ‘Deze kandidaten hebben 50% van de kiesdeler gehaald’ vervangen door: Deze kandidaten hebben meer dan 50% van de kiesdeler gehaald.

6. Na model Ya 9 worden de modellen Wrr 29-1, Wrr 29-2, Wrr 37, Wrr 41-1, Wrr 41-2, Wrr 52, Wrr 83, Wrr 116 en Wrr 118 toegevoegd die in de bijlage bij deze regeling zijn opgenomen.

E

In het opschrift van de bijlage bij artikel 2a van de Kiesregeling wordt ‘Kiesregeling’ vervangen door: Kies- en referendumregeling.

F

Er wordt een bijlage toegevoegd, luidende:

BIJLAGE BIJ ARTIKEL 2B VAN DE KIES- EN REFERENDUMREGELING

Eisen aan de programmatuur die door het centraal stembureau wordt gebruikt ten behoeve van de berekening van de uitslag van het referendum

De programmatuur, bedoeld in artikel 16 van het Besluit raadgevend referendum, ten behoeve van de berekening van de uitslag van het referendum, voldoet aan de volgende eisen:

• a. de programmatuur bevat de functionaliteiten die overeenkomstig de specificatie, bedoeld in artikel P 1, tweede lid, van het Kiesbesluit juncto artikel 16 van het Besluit raadgevend referendum, nodig zijn voor de berekening van de uitslag van het referendum;

• b. de programmatuur, waaronder de broncode, is gestructureerd opgebouwd, zodanig dat modulaire aanpassingen mogelijk zijn;

• c. de kritische functies voor de berekening van de uitslag van het referendum zijn in de programmatuur herkenbaar en van elkaar gescheiden;

• d. toevallig of opzettelijk foutief gebruik van de programmatuur wordt, voor zover redelijkerwijs technisch mogelijk is, door het ontwerp voorkomen;

• e. de programmatuur wordt als open source ontwikkeld en maakt gebruik van open standaarden. Indien dit aantoonbaar niet mogelijk is wordt technologie toegepast waarvan de doeltreffendheid in de praktijk is aangetoond en die direct toepasbaar is. Voor referendumgegevens wordt de EML_NL standaard toegepast;

• f. de standaard programmatuur waarvan gebruik wordt gemaakt is vrij verkrijgbaar;

• g. het intellectueel eigendom van de maatwerkprogrammatuur berust bij het centraal stembureau;

• h. de programmatuur is geschreven in een programmeertaal, waarvoor een door een actieve gemeenschap onderhouden open source compiler, onderscheidenlijk interpreter beschikbaar is;

• i. de programmatuur wordt ontwikkeld voor verschillende besturingssystemen, waaronder in ieder geval een open source besturingssysteem;

• j. het is mogelijk de authenticiteit van de programmatuur vast te stellen; en

• k. bij het inlezen van referendumgegevens in de programmatuur wordt de authenticiteit van de gegevens vastgesteld, bij voorkeur door middel van een gekwalificeerde elektronische handtekening.

ARTIKEL II

In artikel 13, eerste lid, van de Tijdelijke experimentenregeling centrale stemopneming wordt ‘bijlage bij de Kiesregeling’ vervangen door: bijlage bij artikel 1 van de Kies- en referendumregeling.

ARTIKEL III

In artikel 6, eerste lid, van de Tijdelijke experimentenregeling stembiljetten voor kiezers buiten Nederland wordt ‘bijlage bij de Kiesregeling’ vervangen door: bijlage bij artikel 1 van de Kies- en referendumregeling.

ARTIKEL IV

Deze regeling treedt in werking op het tijdstip waarop de Wet raadgevend referendum in werking treedt.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk

BIJLAGE BIJ ARTIKEL I, ONDER D, TWEEDE EN ZESDE LID, VAN DE REGELING VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES VAN 12 MEI 2015, NR. 2015-0000259658, HOUDENDE WIJZIGING VAN DE KIESREGELING IN VERBAND MET DE UITVOERING VAN DE WET RAADGEVEND REFERENDUM EN HET BESLUIT RAADGEVEND REFERENDUM

Model D 3-1 (Wrr 21) Registratieformulier voor kiezers buiten Nederland

Model D 3-2 (Wrr 21a) Registratieformulier voor kiezers in Aruba, Curaçao en Sint Maarten

Model K 6 (Wrr 60) Verzoek om een kiezerspas

Model L 8 (Wrr 61) Verzoek om bij volmacht te stemmen

Model M 3 (Wrr 62) Verzoek om per brief te stemmen

Model M 6-1 (Wrr 62) (kleur oranje, internationaal postformat EN-C5). Retourenveloppe voor het stemmen per brief

Model M 6-3 (Wrr 62) Enveloppe voor het stembiljet

Model N 10-1 (Wrr 66) Proces-verbaal van een stembureau

Model N 10-1 (Wrr 66) Bijlage: aantal stemmen per lijst en kandidaat (bij verkiezingen)

Model N 10-2a (Wrr 66) Proces-verbaal van de vooropening bij een briefstembureau

Model N 10-2b (Wrr 66) Proces-verbaal van de telling bij een briefstembureau

Model N 10-2b (Wrr 66) Bijlage: aantal stemmen per lijst en kandidaat (bij verkiezingen)

Model N 11 (Wrr 67) Vaststelling aantal stemmen in gemeente/openbaar lichaam

Model O 3 (Wrr 73) Proces-verbaal van het hoofdstembureau voor de verkiezing van de Tweede Kamer / het Europees Parlement / de provinciale staten van een provincie met meer dan één kieskring / het referendum

Model O 3 (Wrr 73) Bijlage: bezwaren

Model Wrr 29-1 Inleidend verzoek

Model Wrr 29-2 Inleidend verzoek

Model Wrr 37 Proces-verbaal van de beoordeling van het inleidend verzoek

Model Wrr 41-1 Definitief verzoek

Model Wrr 41-2 Definitief verzoek

Model Wrr 52 Proces-verbaal van de beoordeling van het definitief verzoek

Model Wrr 52 Bijlage

Model Wrr 83 Proces-verbaal van de uitslag van het referendum

Model Wrr 83 Bijlage: bezwaren en geschillen

Model Wrr 116 Vaststelling van het aantal in een openbaar lichaam ingediende verzoeken tot het houden van een referendum (inleidend verzoek)

Model Wrr 118 Vaststelling van het aantal in een openbaar lichaam ingediende ondersteuningsverklaringen (definitief verzoek)

TOELICHTING

1. Inleiding

Met de onderhavige regeling zijn nadere bepalingen vastgesteld ter uitvoering van de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum. Gelet op de overeenkomsten tussen het stelsel dat in de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum is vastgelegd en het stelsel dat is vastgelegd in de Kieswet en het Kiesbesluit, ten aanzien van het houden van een referendum respectievelijk het houden van een verkiezing, zijn deze nadere bepalingen om redenen van wetgevingsefficiency, uniformiteit en gebruiksvriendelijkheid verwerkt in de Kies- en referendumregeling.

De citeertitel van de Kiesregeling is gewijzigd in Kies- en referendumregeling.

2. Vaststelling van modellen

2.1. Achtergrond en doelstelling

Ten behoeve van de uitvoering van de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum dienen bij ministeriële regeling 27 modellen te worden vastgesteld. Aangezien de voorgeschreven inhoud van een groot aantal van deze modellen in aanzienlijke mate correspondeert met de voorgeschreven inhoud van een aantal modellen ten behoeve van de uitvoering van verkiezingen, is ervoor gekozen de modellen voor het referendum en de modellen voor verkiezingen onder te brengen in dezelfde ministeriële regeling. Op deze manier kan voor de modellen waarvan de voorgeschreven inhoud vergelijkbaar is, volstaan worden met de vaststelling van hetzelfde model. Dit heeft een positieve uitwerking op de uniformiteit en de gebruiksvriendelijkheid van de modellen.

Met de onderhavige regeling zijn 12 modellen uit de bijlage bij artikel 1 van de Kies- en referendumregeling vervangen. De vervangende modellen dienen zowel ter uitvoering van de Kieswet en het Kiesbesluit, als ter uitvoering van de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum. Bij het opstellen van deze modellen is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de modellen die door deze modellen worden vervangen. Inhoudelijke aanpassingen zijn enkel verricht waar nodig om de modellen mede te laten voldoen aan de eisen die gesteld worden in de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum. Aan de bijlage bij artikel 1 van de Kies- en referendumregeling zijn daarnaast 9 modellen toegevoegd die enkel uitvoering geven aan de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum.

Met deze wijzigingen zijn 21 van de 27 modellen, bedoeld in de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum, vastgesteld. De resterende 6 modellen, die allen een grafische vormgeving behoeven, zijn thans in ontwerp en worden op een later moment vastgesteld. Dit betreffen de modellen voor de stempas, de kiezershandleiding, de kiezerspas, het volmachtbewijs, het briefstembewijs en het stembiljet.

Tot slot is van de gelegenheid gebruik gemaakt om een omissie te herstellen in het model voor het proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de Tweede Kamer / het Europees Parlement / provinciale staten (model P 22-1) alsmede in het model voor het proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de gemeenteraad / de eilandsraad / het algemeen bestuur van het waterschap / provinciale staten (model P 22-2). Deze wijzigingen hebben betrekking op de passages over wanneer een kandidaat met voorkeurstemmen is gekozen.

2.2. Advisering

De ontwerpregeling is voor advies voorgelegd aan de Kiesraad, de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) en de gemeente Den Haag. Van laatstgenoemde is geen advies ontvangen.

De Kiesraad oordeelt positief over de opname van de modellen die uitvoering geven aan de Wet raadgevend referendum in de Kies- en referendumregeling. Voor wat betreft de inhoud van de modellen, benadrukt de Kiesraad dat het wenselijk is dat in de formulieren geen (persoons)gegevens worden gevraagd die niet noodzakelijk zijn voor het doel waarmee het formulier wordt ingevuld. Hiermee is in onderhavige regeling rekening gehouden. De Kiesraad doet in zijn advies daarnaast enkele suggesties om de uniformiteit van de modellen te vergroten. Deze suggesties zijn waar mogelijk overgenomen.

Aan de opmerkingen van de Kiesraad en de NVVB die specifiek zien op bepaalde modellen, wordt in paragraaf 2.3. aandacht besteed.

2.3. Een toelichting op enkele modellen

Model D 3-1 (Wrr 21) en Model D 3-2 (Wrr 21a)

Met deze formulieren kunnen kiezers buiten Nederland zich laten registreren voor de verkiezing van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, de verkiezing van het Europees Parlement of voor een referendum. Het model voorziet in de mogelijkheid dat kiesgerechtigden zich door het invullen van één formulier, voor meerdere stemmingen kunnen laten registreren in het geval dat deze stemmingen op dezelfde dag plaatsvinden. Of deze mogelijkheid wordt opengesteld, is ter beoordeling van de gemeente Den Haag, die het formulier vervaardigt op basis van het in deze regeling vastgestelde model. Indien meer dan één referendum op dezelfde dag plaatsvindt, kunnen onder punt 1 van het formulier aanvullende keuzemogelijkheden worden toegevoegd waarin de verschillende referenda worden aangeduid.

Het advies van de Kiesraad om op deze modellen geen concrete datum op te nemen waarop het formulier moet zijn ontvangen, is overgenomen.

Aangezien model D 3-1 (Wrr 21) en model D 3-2 (Wrr 21a) mede zien op registratie voor de verkiezing van het Europees Parlement, is in artikel I, onder D, derde lid, van de onderhavige regeling bepaald dat de voorheen geldende modellen D 3-3 en D 3-4 vervallen.

Model L 8 (Wrr 61)

Met dit formulier kan een kiesgerechtigde een verzoek indienen om bij volmacht te stemmen. Op advies van de NVVB zijn ten opzichte van het model zoals dat voorheen gold, ook enige wijzigingen aangebracht in de toelichting met betrekking tot wanneer gebruik gemaakt kan worden van het formulier.

Model N 10-1 (Wrr 66), Model N 10-2a (Wrr 66), Model N 10-2b (Wrr 66), Model N 11 (Wrr 67) en Model O 3 (Wrr 73)

Deze modellen betreffen processen-verbaal en formulieren voor de vaststelling van de uitslag van een stemming. In het geval meerdere stemmingen op dezelfde dag plaatsvinden, wordt voor elke stemming een apart proces-verbaal, onderscheidenlijk formulier, opgemaakt. Bij bepaalde onderdelen van de modellen is aangegeven dat deze alleen opgenomen behoren te worden als het een verkiezing betreft of als het een referendum betreft.

Model N 10-2b (Wrr 66)

Dit model betreft een proces-verbaal voor de telling bij een briefstembureau. Onder punt 4 van het model wordt gevraagd naar verklaringen voor de ongeldig beoordeelde stemmen. De grondslag hiervoor is gelegen in artikel 5 van de Tijdelijke experimentenregeling stembiljetten voor kiezers buiten Nederland. Deze informatie kan worden gebruikt voor de evaluatie van het experiment.

Model 29-1, Model 29-2, Model 41-1 en Model 41-2

Met de formulieren die op basis van deze modellen door het centraal stembureau (de Kiesraad) worden vervaardigd, kunnen kiesgerechtigden een verzoek indienen ten behoeve van het inleidend verzoek tot het houden van een referendum (model 29-1 en 29-2), onderscheidenlijk een ondersteuningsverklaring afleggen ten behoeve van het definitief verzoek (model 41-1 en 41-2). Kiesgerechtigde ingezetenen van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken gebruik van de formulieren die worden vervaardigd op basis van de modellen 29-2 en 41-2. Deze formulieren worden ter beschikking gesteld door de gezaghebbers van de openbare lichamen.

Het advies van de Kiesraad om op deze modellen de naam van de wet of het verdrag waar het inleidend of definitief verzoek over gaat bovenaan het model te plaatsen, is overgenomen. Daarnaast is naar aanleiding van het advies van de Kiesraad opgenomen dat verzoeken en ondersteuningsverklaringen die niet zijn ingediend op de door de Kiesraad of door de gezaghebber ter beschikking gestelde formulieren, ongeldig worden verklaard.

Model Wrr 37

Dit model betreft een proces-verbaal voor de beoordeling van het inleidend verzoek. Op grond van artikel 34, eerste lid, van de Wet raadgevend referendum kan de controle van verzoeken ten behoeve van het inleidend verzoek die niet reeds op grond van artikel 33, derde lid, onder a tot en met c, ongeldig zijn verklaard, geschieden door middel van een steekproef. In de artikelen 7 tot en met 9 van het Besluit raadgevend referendum zijn nadere regels gesteld over de wijze waarop deze steekproef wordt uitgevoerd. In model Wrr 37 is onder punt 3 ruimte gelaten voor het centraal stembureau om deze berekening, bij gebruikmaking van de mogelijkheid tot het uitvoeren van een steekproef, toe te lichten. Als het centraal stembureau geen gebruik wenst te maken van de mogelijkheid tot uitvoering van een steekproef, kan zij dat eveneens hier toelichten.

Model Wrr 52

Model Wrr 52 betreft een proces-verbaal voor de beoordeling van het definitief verzoek. Op grond van artikel 46, eerste lid, van de Wet raadgevend referendum kan de controle van ondersteuningsverklaringen ten behoeve van het definitief verzoek die niet reeds op grond van artikel 45, derde lid, onder a tot en met c, ongeldig zijn verklaard, geschieden door middel van een steekproef. In de artikelen 7 tot en met 9 van het Besluit raadgevend referendum zijn nadere regels gesteld over de wijze waarop deze steekproef wordt uitgevoerd. In model 52 is onder punt 4 ruimte gelaten voor het centraal stembureau om deze berekening, bij gebruikmaking van de mogelijkheid tot het uitvoeren van een steekproef, toe te lichten. Als het centraal stembureau geen gebruik wenst te maken van de mogelijkheid tot uitvoering van een steekproef, kan zij dat eveneens hier toelichten.

Model Wrr 83

Gelet op de aanzienlijke verschillen tussen de inhoudelijke eisen aan het proces-verbaal voor de vaststelling van de uitslag van verkiezingen en het proces-verbaal voor de vaststelling van de uitslag van het referendum, is ervoor gekozen om deze processen-verbaal niet samen te voegen tot één model.

3. Eisen aan de programmatuur

3.1. Achtergrond en doelstelling

Artikel 76, tweede lid, van de Wet raadgevend referendum juncto artikel P 1a van de Kieswet bepaalt dat als het centraal stembureau programmatuur gebruikt ten behoeve van de berekening van de uitslag van het referendum, zij op een algemeen toegankelijke wijze openbaar maakt welke programmatuur wordt gebruikt. In het Besluit raadgevend referendum, te lezen in verbinding met het Kiesbesluit, zijn voorwaarden opgenomen waar het centraal stembureau aan moet voldoen bij het gebruik van de programmatuur. Ingevolge artikel 16 van het Besluit raadgevend referendum juncto artikel P 1, zevende lid van het Kiesbesluit, kunnen bij ministeriële regeling nadere regels worden gesteld over de eisen aan de programmatuur.

Met de onderhavige regeling is in de Kies- en referendumregeling vastgelegd dat de programmatuur die het centraal stembureau gebruikt voor de vaststelling van de uitslag van het referendum, voldoet aan de eisen die zijn opgenomen in een aan de Kies- en referendumregeling toegevoegde bijlage. Bij het opstellen van deze bijlage is inhoudelijk aansluiting gezocht bij de bijlage bij artikel 2a van de Kies- en referendumregeling, waarin eisen zijn opgenomen aan de programmatuur die het centraal stembureau gebruikt ten behoeve van de berekening van de uitslag van verkiezingen en van de zetelverdeling.

De vaststelling van eisen aan de programmatuur die gebruikt wordt ten behoeve van de berekening van de uitslag van het referendum, heeft tot doel de transparantie, controleerbaarheid en integriteit van het proces van de vaststelling van de uitslag te vergroten.

3.2. Advisering

De Kiesraad heeft in zijn advies over de ontwerpregeling enkele opmerkingen gemaakt over de eisen die aan de programmatuur worden gesteld.

De Kiesraad stelt in zijn advies dat het onbekend is hoeveel raadgevende referenda jaarlijks plaats zullen vinden, en geeft aan dat hij het mede daarom niet voor de hand liggend acht om de specificaties en de programmatuur voor ieder referendum opnieuw te toetsen. De Kiesraad merkt voorts op dat het bij referenda, nog meer dan bij verkiezingen, voor de hand ligt dat er niet snel wetswijzigingen zullen plaatsvinden die invloed hebben op de berekeningswijze van de uitslag van een referendum.

Op grond van artikel 16 Besluit raadgevend referendum juncto artikel P 1, derde lid, van het Kiesbesluit, wordt de specificatie voor de berekening van de uitslag van het referendum getoetst door een onafhankelijke instantie en maakt de Kiesraad de uitslag van deze toets openbaar. Uit deze bepaling volgt geen verplichting om de specificatie voor elk referendum opnieuw te laten toetsen. Met de Kiesraad ben ik het dan ook eens dat deze toets niet voor elk referendum opnieuw plaats hoeft te vinden. Hiertoe is pas aanleiding indien de toepasselijke wet- en regelgeving dusdanig wijzigt dat aanpassing van de specificaties noodzakelijk is.

Voor wat betreft de programmatuur, bepaalt artikel 16 Besluit raadgevend referendum juncto artikel P 1, vierde lid, van het Kiesbesluit, dat de Kiesraad deze door een onafhankelijke instantie laat toetsen en de uitkomst hiervan uiterlijk op de vierenveertigste dag voor de dag van stemming openbaar maakt.

Het advies van de Kiesraad om de eis dat de programmatuur ontwikkeld wordt voor verschillende besturingssystemen te schrappen, heb ik niet overgenomen. Met deze eis wordt verzekerd dat de programmatuur ook op een open source besturingssysteem te gebruiken is. Zoals ik in het kader van het berekenen van de uitslag van verkiezingen vermeld in de toelichting bij de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 7 oktober 2014, nr. 2014-0000529148, houdende wijziging van de Kiesregeling met het oog op het stellen van eisen aan de programmatuur voor de berekening van de verkiezingsuitslag (Stcr. 2014, 33828), beperkt dit vereiste de afhankelijkheid van één leverancier. Het feit dat de Kiesraad bij een referendum als enig orgaan als centraal stembureau optreedt, laat dit onverlet.

In zijn advies verzoekt de Kiesraad tot slot om een verduidelijking van welke gegevens de software de authenticiteit moet vaststellen. Ik merk hierbij op dat de nadere invulling hiervan ter beoordeling van het centraal stembureau is.

3.3. Vereisten programmatuur

Voor wat betreft een toelichting op de in de bijlage bij artikel 2b van de Kies- en referendumregeling opgenomen eisen, verwijs ik naar mijn toelichting bij de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 7 oktober 2014, nr. 2014-0000529148, houdende wijziging van de Kiesregeling met het oog op het stellen van eisen aan de programmatuur voor de berekening van de verkiezingsuitslag (Stcr. 2014, 33828). De regeling voor het referendum is ontleend aan die voor de verkiezingen. Ik merk hierbij op dat voor de programmatuur die gebruikt wordt voor de vaststelling van de uitslag van verkiezingen een aantal aanvullende eisen geldt.

4. Wijziging van de citeertitel

Ingevolge artikel I, onder C, van de onderhavige regeling is de citeertitel van de Kiesregeling gewijzigd in Kies- en referendumregeling. De nieuwe citeertitel laat zien dat de gewijzigde regeling zowel betrekking heeft op de uitvoering van de Kieswet en het Kiesbesluit, als op de uitvoering van de Wet raadgevend referendum en het Besluit raadgevend referendum. Met de artikelen II en III van onderhavige regeling is bewerkstelligd dat bepalingen in andere ministeriële regelingen die verwezen naar de Kiesregeling, zijn aangepast.

5. Wettelijke grondslag

In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de grondslagen waarop de onderdelen die ingevolge de onderhavige regeling aan de Kies- en referendumregeling zijn toegevoegd, berusten.

Toegevoegd onderdeel	Grondslag	Onderwerp (indien van toepassing)
Artikel 2b	16 Brr jo. P 1 Kiesbesluit	-
Model D 3-1 (Wrr 21)	D 3 jo. D 3b Kw / 21 jo. 21b Wrr jo. D 3b Kw	Registratieformulier voor kiezers buiten Nederland
Model D 3-2 (Wrr 21a)	D 3a jo. D 3b Kw / 21a jo. 21b Wrr jo. D3b Kw	Registratieformulier voor kiezers in Aruba, Curaçao en Sint Maarten
Model K 6 (Wrr 60)	K 6 Kw / 60 Wrr jo. K 6 Kw	Verzoek om een kiezerspas
Model L 8 (Wrr 61)	L 8 Kw / 61 Wrr jo. L 8 Kw	Verzoek om bij volmacht te stemmen
Model M 3 (Wrr 62)	M 3 Kw / 62 Wrr jo. M 3 Kw	Verzoek om per brief te stemmen
Model M 6-1 (Wrr 62)	M 6 Kw / 62 Wrr jo. M 6 Kw	Retourenveloppe voor het stemmen per brief
Model M 6-3 (Wrr 62)	M 6 Kw / 62 Wrr jo. M 6 Kw	Enveloppe voor het stembiljet
Model N 10-1 (Wrr 66)	N 10 Kw / 66 Wrr jo. N 10 Kw	Proces-verbaal van een stembureau
Model N 10-2a (Wrr 66)	N 10 Kw / 66 Wrr jo. N 10 Kw	Proces-verbaal van de vooropening bij een briefstembureau
Model N 10-2b (Wrr 66)	N 10 Kw / 66 Wrr jo. N 10 Kw	Proces-verbaal van de telling bij een briefstembureau
Model N 11 (Wrr 67)	N 11 Kw / 67 Wrr	Vaststelling aantal stemmen in gemeente/openbaar lichaam
Model O 3 (Wrr 73)	O 3 Kw / 73 Wrr	Proces-verbaal van het hoofdstembureau voor de verkiezing van de Tweede Kamer / het Europees Parlement / de provinciale staten van een provincie met meer dan één kieskring / het referendum
Model Wrr 29-1	29 Wrr	Inleidend verzoek
Model Wrr 29-2	29 jo. 116 Wrr	Inleidend verzoek
Model Wrr 37	37 Wrr	Proces-verbaal van de beoordeling van het inleidend verzoek
Model Wrr 41-1	41 Wrr	Definitief verzoek
Model Wrr 41-2	41 jo. 118 Wrr	Definitief verzoek
Model Wrr 52	52 Wrr	Proces-verbaal van de beoordeling van het definitief verzoek
Model Wrr 83	83 Wrr	Proces-verbaal van de uitslag van het referendum
Model Wrr 116	116 Wrr	Vaststelling van het aantal in een openbaar lichaam ingediende verzoeken tot het houden van een referendum (inleidend verzoek)
Model Wrr 118	118 Wrr	Vaststelling van het aantal in een openbaar lichaam ingediende ondersteuningsverklaringen (definitief verzoek)
Bijlage bij artikel 2b van de Kies- en referendumregeling	16 Brr jo. P 1 Kiesbesluit	Eisen aan de programmatuur die door het centraal stembureau wordt gebruikt ten behoeve van de berekening van de uitslag van het referendum.

Brr = Besluit raadgevend referendum

Kw = Kieswet

Wrr = Wet raadgevend referendum

6. Administratieve lasten

Gelet op het gegeven dat niet te voorspellen valt hoeveel referenda plaats zullen vinden op grond van de Wet raadgevend referendum, is het op dit moment niet mogelijk om een inschatting te maken van de administratieve lasten die hiermee gepaard gaan. Beoogd is om de modellen op dusdanige wijze vorm te geven dat de handelingen die hiermee gemoeid zijn, op een zo eenvoudig mogelijke wijze verricht kunnen worden.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.H.A. Plasterk