BIJLAGE I: LOKALE BIBLIOTHEKEN
De volgende gegevens worden aangeleverd door lokale bibliotheken. Voor zover niet
anders vermeld gaat het bij aantallen om de stand op 31 december van het jaar waarover
de gegevens worden aangeleverd.
a. Voorzieningen
Aantal gemeente(n) in verzorgingsgebied
Gemeente(n) in het verzorgingsgebied waaraan bibliotheekdiensten worden geleverd
Aantal publieke PC's met toegang tot internet
Beschikbaarheid WIFI in bibliotheek voor bezoekers
Aantal publieke PC's met toegang tot het Basispakket Digitale Content
Aantal informatiepunten in bibliotheek, naar type
b. Collectie
Bezit: boeken jeugd (fictie)
Bezit: boeken jeugd (non-fictie, inclusief naslag)
Bezit: boeken volwassenen (fictie)
Bezit: boeken volwassenen (non-fictie, inclusief naslag)
Bezit: overig, naar type
Aanschaf: boeken jeugd (fictie)
Aanschaf: boeken jeugd (non-fictie, inclusief naslag)
Aanschaf: boeken volwassenen (fictie)
Aanschaf: boeken volwassenen (non-fictie, inclusief naslag)
Aanschaf: overig, naar type
c. Uitleningen
Uitleningen: boeken jeugd (fictie; exclusief verlenging)
Uitleningen: boeken jeugd (non-fictie, inclusief naslag; exclusief verlenging)
Uitleningen: boeken jeugd via Bibliotheek op school; (fictie; exclusief verlening)
Uitleningen: boeken jeugd via Bibliotheek op school; (non-fictie; exclusief verlening)
Uitleningen: volwassenen (fictie; exclusief verlenging)
Uitleningen: volwassenen (non-fictie, inclusief naslag; exclusief verlenging)
Uitleningen: overig, naar type (exclusief verlenging).
Aantal reserveringen
Aangevraagde materialen bij andere organisaties
Aangevraagde materialen door andere organisaties
d. Lidmaatschap en bezoek
Totaal aantal jeugdleden (leeftijd t/m 17 jaar)
Totaal aantal volwassen leden (leeftijd 18 jaar en ouder)
Aantal nieuwe jeugdleden (leeftijd t/m 17 jaar)
Aantal nieuwe volwassen leden (leeftijd 18 jaar en ouder)
Aantal vervallen jeugdleden (leeftijd t/m 17 jaar)
Aantal vervallen volwassen leden (leeftijd 18 jaar en ouder)
Aantal drempeloverschrijdingen
Aantal bezoekers op website
Leeftijd tot waarop jeugdleden (t/m 17 jaar) gratis mogen lenen
e. Personeel
Aantal personeelsleden betaald (vast dienstverband in loondienst: fulltimers)
Aantal personeelsleden betaald (vast dienstverband in loondienst: parttimers)
Omvang personeelsbestand betaald in fte (vast dienstverband in loondienst)
Aantal personeelsleden betaald (tijdelijk dienstverband in loondienst: fulltimers)
Aantal personeelsleden betaald (tijdelijk dienstverband in loondienst: parttimers)
Omvang personeelsbestand betaald in fte (tijdelijk dienstverband in loondienst)
Aantal personeelsleden in loondienst van het mannelijke geslacht
Aantal personeelsleden in loondienst van het vrouwelijke geslacht
Aantal personeelsleden niet in loondienst (fulltimers, exclusief vrijwilligers)
Aantal personeelsleden niet in loondienst (parttimers, exclusief vrijwilligers
Omvang personeelsbestand betaald in fte (niet in loondienst, exclusief vrijwilligers)
Aantal vrijwilligers
Totaal aantal uren per week ingezet door vrijwilligers
Opbouw personeelsbestand, naar leeftijdscategorie
f. Baten en lasten
Inkomsten gebruikers
Inkomsten specifieke dienstverlening
Inkomsten specifieke dienstverlening: mobiele diensten
Inkomsten diverse baten
Inkomsten interest
Overige baten
Subsidie: exploitatiesubsidie gemeente
Subsidie: overige gemeentelijke subsidies
Subsidie: provinciale subsidie
Subsidie: overig
Kosten Bestuur & Organisatie
Huisvestingskosten
Kosten personeel in loondienst
Kosten personeel niet in loondienst.
Kosten met betrekking tot studie en deskundigheidsbevordering
Administratiekosten
Transportkosten
Automatiseringskosten
Kosten collectie en media
Specifieke kosten / Overige kosten
Saldo boekjaar
Onttrekking reserves en voorzieningen
Toevoeging reserves en voorzieningen
Dotatie algemene reserve
BIJLAGE II: LANDELIJKE DIGITALE BIBLIOTHEEK
De volgende gegevens worden aangeleverd door de Koninklijke Bibliotheek. Voor zover
niet anders vermeld gaat het bij aantallen om de stand op 31 december van het jaar
waarover de gegevens worden aangeleverd.
a. Collectie
Bezit: e-boeken jeugd (fictie)
Bezit: e-boeken jeugd (non-fictie, inclusief naslag)
Bezit: e-boeken volwassenen (fictie)
Bezit: e-boeken volwassenen (non-fictie, inclusief naslag)
Bezit: overig, naar type
Aanschaf: e-boeken jeugd (fictie)
Aanschaf: e-boeken jeugd (non-fictie, inclusief naslag)
Aanschaf: e-boeken volwassenen (fictie)
Aanschaf: e-boeken volwassenen (non-fictie, inclusief naslag)
Aanschaf: overig, naar type
Overlap met fysieke collectie
b. Gebruik
Uitleningen: e-boeken jeugd (fictie; exclusief verlenging)
Uitleningen: e-boeken jeugd (non-fictie, inclusief naslag; exclusief verlenging)
Uitleningen: e-boeken volwassenen (fictie; exclusief verlenging)
Uitleningen: e-boeken volwassenen (non-fictie, inclusief naslag; exclusief verlenging)
Uitleningen: overig, naar type (exclusief verlenging)
Aantal websitebezoeken
Gebruik aangeboden diensten, naar type
c. Lidmaatschap
Aantal accounts jeugd (t/m 17 jaar)
Aantal accounts volwassenen
Aantal actieve accounts jeugd (t/m 17 jaar)
Aantal actieve accounts volwassenen
Aantal nieuwe accounts jeugd (t/m 17 jaar)
Aantal nieuwe accounts volwassenen
Aantal vervallen accounts jeugd (t/m 17 jaar)
Aantal vervallen accounts volwassenen
TOELICHTING
Algemeen deel
1. Inleiding
Met ingang van 1 januari 2015 treedt de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen
in werking. Op grond van artikel 11, tweede lid, van die wet verstrekken lokale bibliotheken,
de provinciale ondersteuningsinstellingen en de Koninklijke Bibliotheek (KB) aan de
Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (minister van OCW) gegevens ten behoeve
van de beleidsontwikkeling. Op grond van het vierde lid stelt de minister van OCW
de aard van deze gegevens nader vast en worden regels gesteld over het tijdstip en
de wijze waarop de gegevens worden verstrekt. Met deze regeling is hier uitvoering
aan gegeven.
2. Doel van de gegevenslevering
De context waarin de openbare bibliotheek haar taken uitvoert is de afgelopen jaren
sterk veranderd. Digitalisering, veranderingen in de tijdsbesteding en lokale bezuinigingen
zorgen dat de bibliotheken zich moeten ontwikkelen en aanpassen. De minister van OCW
heeft een stelselverantwoordelijkheid voor het openbare bibliotheekwerk in Nederland.
Voor de vorming van beleid hieromtrent zijn gegevens van de bibliotheekorganisaties
noodzakelijk. Daarom rust de plicht op de bibliotheekorganisaties om jaarlijks gegevens
over de voorzieningen aan te leveren. De minister van OCW zal de gegevens van bibliotheken
gebruiken om de ontwikkelingen in het landschap te volgen en na te gaan of er geen
lacunes in het bibliotheekstelsel ontstaan. Ook vormen de gegevens een kwantitatieve
basis om de werking van de wet te monitoren en deze na vijf jaar te evalueren.
Vanwege de snelle veranderingen in het veld en de zorg van de Tweede en Eerste Kamer
over het effect hiervan op het bibliotheekwerk, heeft de minister in de Eerste Kamer
toegezegd na twee jaar een midterm-review naar de beide Kamers te sturen. De hier
gevraagde gegevens zullen ook als basis voor deze review worden gebruikt.
3. Soort gegevens
Aan de bibliotheekorganisaties worden verschillende soorten gegevens gevraagd. Het
gaat daarbij om kwantitatieve gegevens die vooral zien op de omvang van het openbare
bibliotheekwerk in Nederland en het gebruik daarvan. De gegevens die aangeleverd moeten
worden zijn opgedeeld in categorieën. De categorieën verschillen voor de lokale bibliotheken,
provinciale ondersteuningsinstellingen en de KB en zijn afgestemd op de specifieke
taken die deze organisaties in het stelsel hebben. De daadwerkelijk aan te leveren
gegevens zijn opgenomen in de bijlage bij deze regeling.
De uitvraag aan de lokale bibliotheken betreft gegevens over aantallen organisaties
en locaties; omvang en samenstelling van de collectie; aantal uitleningen naar materiaalsoort
en genre; aantal bezoeken; aantal jeugd- en volwassen leden; aantal personeelsleden
en vrijwilligers en inkomsten en uitgaven. In een later stadium zal de uitvraag worden
uitgebreid, zodat alle vijf wettelijke functies worden gemonitord. Ook zullen er indicatoren
over de samenwerking met het onderwijs worden ontwikkeld.
De KB levert bovengenoemde gegevens, voor zover van toepassing van de digitale bibliotheek.
Zo kan in beeld worden gebracht hoe de fysieke en digitale bibliotheek zich tot elkaar
verhouden. Bepaalde gegevens over de digitale bibliotheek zijn in dit kader niet nodig
omdat de minister van OCW deze al op andere wijze ontvangt, zoals via de algehele
verantwoording door de KB.
De provinciale ondersteuningsinstellingen leveren vanaf 2017 gegevens met betrekking
tot hun rol en taken in de wet. Deze gegevens hebben in ieder geval betrekking op
het interbibliothecair leenverkeer en op de ondersteuning van de fysieke bibliotheek.
Nadere verkenning van de feitelijke inrichting van deze activiteiten is nodig, voordat
hiervoor bruikbare en betrouwbare indicatoren kunnen worden vastgesteld. Deze zullen
in een later stadium in een bijlage bij de regeling worden opgenomen.
4. Aanlevering van de gegevens
De bibliotheken verzamelen vanaf de inwerkingtreding van de wet de gevraagde gegevens.
Vervolgens leveren zij jaarlijks voor 1 mei de gegevens over het voorafgaande jaar
digitaal aan. De eerste aanlevering van gegevens zal zodoende in 2016 plaatsvinden.
De eerste aanlevering van gegevens door provinciale ondersteuningsinstellingen zal
in 2017 plaatsvinden. Op de website van de KB zal worden vermeld hoe de gegevens moeten
worden aangeleverd. Een deel van de gegevens kan daarbij automatisch worden doorgegeven,
bijvoorbeeld via het daarvoor ontwikkelde datawarehouse. Voor de indicatoren waarvan
de aanlevering (nog) niet volledig geautomatiseerd verloopt, staat op de website van
de KB vermeld hoe de aanlevering precies dient te geschieden.
5. Administratieve lasten
Bij de voorbereiding van deze regeling is nagegaan of sprake is van administratieve
lasten.
Onder administratieve lasten wordt verstaan: de kosten om te voldoen aan informatieverplichtingen
aan de overheid, voortvloeiend uit wet- en regelgeving van de overheid. Het gaat om
het verzamelen, bewerken, registreren, bewaren en ter beschikking stellen van informatie.
De kosten zijn berekend volgens het standaardkostenmodel (SKM) voor de administratieve
lasten, dat is opgesteld door het ministerie van Financiën. Hierbij dient vermeld
te worden dat het om een grove schatting gaat. Er is uitgegaan van het tarief dat
voor OCW-instellingen geldt, te weten 45 euro per uur.
-
– De wijziging in de structurele administratieve lasten voor bibliotheekvoorzieningen
na implementatie van deze regeling worden geraamd op + 145.800 euro vanaf 2015.
-
– de wijziging in de structurele administratieve lasten voor de KB na implementatie
van deze regeling worden geraamd op + 405 euro vanaf 2015.
Lokale bibliotheken
Tot en met 2014 leverden lokale bibliotheken jaarlijks vrijwillig gegevens aan de
Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB). Deze regeling gaat uit van grotendeels dezelfde
gegevensverzameling, verminderd met de indicatoren die niet meer actueel zijn of op
gespannen voet staan met privacywetgeving. Gemiddeld duurt het verzamelen en aanleveren
van de gegevens per organisatie 20 uur per jaar. Dit betekent een totale last van
162 bibliotheekorganisatie x 20uur x 45 euro= 145.800 euro per jaar. Omdat deze kosten
in de huidige situatie al vrijwillig worden gemaakt, leveren de regels in de praktijk
geen extra kosten op. Omdat de gegevens maar een deel laten zien van wat de openbare
bibliotheek doet, zullen er in samenspraak met de brancheorganisatie, de KB, VNG,
IPO, SPN en het CBS indicatoren worden ontwikkeld die een goed beeld geven van het
brede scala aan activiteiten dat de openbare bibliotheek aanbiedt. Deze zullen op
een later moment worden toegevoegd aan de regeling.
KB
De digitale bibliotheek is nieuw en heeft dus nog geen historie met betrekking tot
gegevenslevering. Alle benodigde gegevens worden digitaal geregistreerd. Het presenteren
en aanleveren van de gegevens kost 9 uur x 45 euro = 405 euro per jaar.
Om de noodzakelijke lasten zoveel mogelijk te beperken zijn bij de vormgeving alternatieven
overwogen en is, gegeven de noodzaak om een informatieverplichting op te leggen, voor
het minst belastende alternatief gekozen. Om de administratieve lasten niet te verzwaren
zal het proces zo veel mogelijk geautomatiseerd worden. Daarbij zullen indicatoren
zo worden ontwikkeld, dat de data bruikbaar is voor de bibliotheken zelf, beleidsmakers
en subsidiegevers en dat de uitvoerings- en toezichtslasten minimaal zijn gegeven
het doel van het beleid. De regeling is intern voorgelegd voor toetsing op administratieve
lasten.
6. Uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid
De KB verzamelt als deel van haar stelseltaken de gegevens van zowel de fysieke en
digitale bibliotheek als de provinciale ondersteuningsinstellingen en zorgt voor de
doorlevering aan de minister van OCW. Dit past binnen de stelseltaken die de KB volgens
de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen uitvoert. De KB acht de verzameling
en doorlevering van de gegevens uitvoerbaar.
Bij het opstellen van de regeling is gekeken naar de handhaafbaarheid. Omdat de gegevensverzameling
grotendeels automatisch zal gaan zijn er geen bijzonderheden te melden met betrekking
tot de handhaafbaarheid.
Artikelsgewijs deel
Artikel 1. Gegevenslevering door lokale bibliotheken
Voor de beleidsontwikkeling door de minister van OCW leveren lokale bibliotheken gegevens
aan. Deze gegevens zijn opgedeeld in categorieën en uitgewerkt in bijlage I. De gegevens
hebben telkens betrekking op het voorafgaande jaar. Bij gegevens die aantallen betreffen
wordt als peildatum 31 december van dat jaar genomen (bijvoorbeeld bij aantal leden,
aantal boeken, etc.). De gekozen categorieën volgen grotendeels de gegevens die de
lokale bibliotheken op dit moment aan de branchevereniging aanleveren. Het gaat om
gegevens die in de algemene bedrijfsvoering van de bibliotheek worden bijgehouden.
Artikel 2. Gegevenslevering landelijke digitale bibliotheek
De Koninklijke Bibliotheek levert als verantwoordelijke de gegevens over de landelijke
digitale bibliotheek. Deze gegevens komen grotendeels overeen met de soorten gegevens
die de lokale bibliotheken moeten leveren. Over financiën, personeel en organisatie
hoeven geen gegevens aangeleverd te worden. De KB is een zelfstandig bestuursorgaan
en levert deze informatie al op andere wijze aan de minister van OCW.
Artikel 3. Gegevenslevering provinciale ondersteuningsinstellingen
De provinciale ondersteuningsinstellingen zullen ook gegevens gaan aanleveren. Omdat
hier nog geen goede indicatoren voor zijn en de gekozen indicatoren een goed beeld
moeten geven over de omvang van de activiteiten van de provinciale ondersteuningsinstellingen,
worden de aan te leveren gegevens later aangevuld door wijziging van deze regeling.
Dit betekent dat de provinciale ondersteuningsinstellingen voor het eerst over het
jaar 2016 gegevens zullen aanleveren. Voor een nadere uitleg hierover wordt verwezen
naar het algemeen deel van deze toelichting.
Artikel 4. Aanleverdatum
De gegevens worden telkens voor 1 mei van het opvolgende jaar aangeleverd. Deze regeling
gaat in per 1 januari 2015 en dit betekent dat de eerste aanlevering over het kalenderjaar
2015 plaatsvindt en dus voor 1 mei 2016 voor de eerste keer moet hebben plaatsgevonden.
Voor de provinciale ondersteuningsinstellingen worden de gegevens in 2015 vastgesteld
en zal voor het eerst over het kalenderjaar 2016 gegevens worden aangeleverd.
Artikel 5. Wijze van aanlevering
Omdat de KB de digitale infrastructuur voor het bibliotheeknetwerk gaat beheren, zal
de aanlevering van de gegevens technisch via de website van de KB plaatsvinden. Op
de website van de KB zal worden aangegeven hoe de aanlevering dient plaats te vinden.
Artikel 6. Inwerkingtreding
Deze regeling treedt in werking op 1 januari 2015. De termijn tussen publicatie en
inwerkingtreding is beperkt. Dit is echter geen probleem omdat de eerste levering
van gegevens pas in 2016 plaatsvindt. Daarbij gaat het om gegevens die bibliotheekvoorzieningen
zelf al genereren, er zijn geen nieuwe gegevens die zij moeten gaan verzamelen.
De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
M. Bussemaker