Regeling van de Minister van Economische Zaken van 2 september 2014, nr. WJZ/14144628, tot uitvoering van de bijzondere Europese maatregelen in verband met het importverbod groenten en fruit van de Russische Federatie

De Minister van Economische Zaken,

Gelet op:

artikelen 219, eerste lid, en 228 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van een gemeenschappelijke ordening van de markten voor landbouwproducten en tot intrekking van de Verordeningen (EEG) nr. 922/72, (EEG) nr. 234/79, (EG) nr. 1037/2001 en (EG) nr. 1234/2007 van de Raad (Pb L 347);

Gedelegeerde Verordening (EG) nr. 932/2014 van de Commissie van 29 augustus 2014 tot vaststelling van tijdelijke buitengewone maatregelen ter ondersteuning van producenten van bepaalde soorten groenten en fruit en tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 913/2014 (Pb L 259), en

artikelen 13, eerste lid, onderdeel b, 15, en 19, eerste lid, onderdeel a, van de Landbouwwet;

Besluit:

Artikel 1

In deze regeling wordt verstaan onder:

– minister:

Minister van Economische Zaken;

– Verordening 1308/2013:

Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van een gemeenschappelijke ordening van de markten voor landbouwproducten en tot intrekking van de Verordeningen (EEG) nr. 922/72, (EEG) nr. 234/79, (EG) nr. 1037/2001 en (EG) nr. 1234/2007 van de Raad (Pb L 347),

– Verordening 932/2014:

Gedelegeerde Verordening (EG) nr. 932/2014 van de Commissie van 29 augustus 2014 tot vaststelling van tijdelijke buitengewone maatregelen ter ondersteuning van producenten van bepaalde soorten groenten en fruit en tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 913/2014 (Pb L 259);

– producentenorganisatie:

erkende producentenorganisatie als bedoeld in artikel 154 van Verordening 1308/2013 in de sector groenten en fruit;

– producent:

producent in de sector groenten en fruit, die als zodanig is ingeschreven in het handelsregister, bedoeld in artikel 2 van de Handelsregisterwet 2007, die niet is aangesloten bij een producentenorganisatie.

Artikel 2

De minister verstrekt op aanvraag bijstand voor uitgaven van producentenorganisaties en producenten voor het uit de markt nemen, groen oogsten of niet oogsten van de producten, bedoeld in artikel 1, tweede lid, van verordening 932/2014.

Artikel 3

Voor producentenorganisaties zijn ten aanzien van:

• a. het uit de markt nemen van producten de artikelen 230a, derde, vierde en vijfde lid, 230b, 230d, 230e en 230f, alsmede de artikelen 289, 291, 302, 307 tot en met 310 van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit van toepassing, en

• b. het groen oogsten en het niet oogsten de artikelen 230i, 230j en 230k, alsmede de artikelen 289, 291, 302, 307 tot en met 310 van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit van toepassing.

Artikel 4

• 1. Onverminderd artikel 4, derde en vierde lid, van verordening 932/2014, kunnen producenten het uit de markt nemen van producten melden aan de minister.

• 2. Ten aanzien van het uit de markt nemen van producten door een producent die de melding, bedoeld in het eerste lid, verricht, zijn de artikelen 230a, derde, vierde en vijfde lid, 230b, 230d, 230e en 230f, alsmede de artikelen 289, 291, 302, 307 tot en met 310 van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit van overeenkomstige toepassing.

Artikel 5

Ten aanzien van het groen oogsten en het niet oogsten door producenten zijn de artikelen 230i, 230j en 230k, alsmede de artikelen 289, 291, 302, 307 tot en met 310 van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit van overeenkomstige toepassing.

Artikel 6

De minister stelt de voor groen oogsten en niet oogsten te betalen bijstand per hectare, bedoeld in artikel 5, tweede lid, van verordening 932/2014 vast.

Artikel 7

Meldingen door producenten, gedaan in afwachting van de publicatie van verordening 932/2014, alsmede meldingen op basis van de artikelen 230b, eerste lid, of 230 i, eerste lid, van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit die zijn gedaan van 18 augustus tot de dag waarop Europese Commissie de mededeling aan de lidstaten doet dat zij geen meldingen meer in ontvangst zal nemen, zoals bedoeld in artikel 9, tweede alinea, van verordening 932/2014, worden geacht te zijn gedaan op basis van deze regeling.

Artikel 8

De Regeling uitvoering GMO groenten en fruit wordt als volgt gewijzigd:

A

De artikelen 230a, tweede lid, en 230g, tweede lid, worden telkens als volgt gewijzigd:

1. In onderdeel c wordt ‘Witte kool’ vervangen door: Witte kool en rode kool.

2. In onderdeel e wordt ‘Bloemkool’ vervangen door: Bloemkool en broccoli.

3. De onderdelen k, l en m worden geletterd: l, m, n.

4. Er wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

• k. Pruimen met GN-code 0809 40 05.

B

Artikel 230b wordt als volgt gewijzigd:

1. Onder vernummering van het tweede en derde lid tot het derde en vierde lid, wordt een lid ingevoegd, luidende:

• 2. Een melding als bedoeld in het eerste lid betreft een massa van ten hoogste 30.000 kilogram.

2. Onder vervanging van de punt aan het einde van het vierde lid door een puntkomma worden twee leden toegevoegd, luidende:

• 5. Indien de oogst van de producten die uit de markt genomen worden, plaatsvindt op een dag nadat de termijn, bedoeld in het vierde lid is verlopen, wordt de controle, bedoeld in artikel 108, eerste lid, van verordening 543/2011 uiterlijk verricht op de tweede werkdag na de datum van voorkeur die door de producentenorganisatie of unie van producentenorganisaties is aangegeven op het in het derde lid bedoelde formulier.

• 6. De uit de markt genomen producten worden bij controle in dusdanige verpakking aangeboden dat controle mogelijk is en in elk geval niet in verpakking met een omvang groter dan 1 kubieke meter.

C

Artikel 230e, eerste lid, wordt als volgt gewijzigd:

1. In onderdeel b wordt ‘te ondertekenen, en’ vervangen door: te ondertekenen;.

2. Onder vervanging van de punt aan het einde van onderdeel c door ‘, en’ wordt een onderdeel toegevoegd, luidende:

• d. tot vervoer van de uit de markt genomen producten voor bestemmingen als bedoeld in artikel 230a, vierde lid, onderdeel a en b, zonder dat verlies uit het vervoermiddel van producten of delen ervan plaatsvindt.

D

Artikel 230i wordt als volgt gewijzigd.

1. Onder vernummering van het tweede en derde lid tot het derde en vierde lid, wordt een lid ingevoegd, luidende:

• 2. In de melding als bedoeld in het eerste lid wordt het door de minister toegekende registratienummer van het toepasselijke perceel of de registratienummers van de toepasselijke percelen, zoals vermeld op het formulier, bedoeld in de Regeling landbouwtelling en gecombineerde opgave 2014 opgegeven.

2. Onder vervanging van de punt aan het einde van het vierde lid door een puntkomma wordt een lid toegevoegd, luidende:

• 5. Indien het groenoogsten of de vernietiging van de producten plaatsvindt op een dag nadat de termijn, bedoeld in het vierde lid is verlopen, wordt de controle, bedoeld in artikel 110, eerste en tweede lid, van verordening 543/2011 uiterlijk verricht op de tweede werkdag na de datum van voorkeur die door de producentenorganisatie of unie van producentenorganisaties is aangegeven op het in het tweede lid bedoelde formulier.

Artikel 9

Deze regeling wordt aangehaald als: Uitvoeringsregeling bijzondere Europese maatregelen inzake Russische boycot groenten en fruit.

Artikel 10

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt terug tot en met 18 augustus 2014.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

's-Gravenhage, 2 september 2014

De Staatssecretaris van Economische Zaken, S.A.M. Dijksma

TOELICHTING

I Algemeen

§ 1. Doel en aanleiding

Op 8 augustus 2014 heeft de Russische Federatie een importverbod afgekondigd van één jaar voor bepaalde landbouwproducten, waaronder groenten en fruit, afkomstig uit onder andere de lidstaten van de Europese Unie. Op 18 augustus 2014 heeft de Europese Commissie in reactie hierop aangekondigd, buitengewone steunmaatregelen voor bepaalde bederfelijke soorten groenten en fruit in te zullen stellen. Vooruitlopend daarop heeft Nederland op 27 augustus een wijziging van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit gepubliceerd¹ in die zin dat erkende producentenorganisaties met terugwerkende kracht vanaf 18 augustus 2014 tot en met 30 november 2014 wordt toegestaan om in het kader van de GMO voor groenten en fruit gebruik te maken van de reguliere crisismaatregelen.

Op 29 augustus 2014 heeft de Europese Commissie (verder EC) een gedelegeerde verordening (verordening (EU) nr. 932/2014) gepubliceerd waarmee zij tijdelijke buitengewone maatregelen vaststelt om producenten van bepaalde soorten groenten en fruit te ondersteunen. Het betreft de producten tomaten, wortelen, kool, niet-scherpsmakende pepers (paprika’s), bloemkool en broccoli, komkommers en augurken, paddenstoelen, appelen, peren, pruimen, zacht fruit, druiven voor tafelgebruik en kiwi's. De tijdelijke steunmaatregelen zijn van toepassing in de periode van 18 augustus 2014 tot en met 30 november 2014. De EC stelt voor de uitvoering van deze verordening € 125 miljoen beschikbaar, waarvan € 82 miljoen voor appels en peren en € 43 miljoen voor de overige producten. De EC is hierbij uitgegaan van de gerealiseerde exportgegevens van de afgelopen jaren. De vergoedingen voor de verschillende producten die onder deze regeling vallen zijn gebaseerd op uitvoeringsverordening (EU) nr. 543/2011. Voor zover geen maximumbedragen voor de verschillende producten in deze uitvoeringsverordening zijn opgenomen heeft de EC maximumbedragen in deze gedelegeerde verordening opgenomen.

Met onderhavige regeling wordt uitvoering gegeven aan verordening (EU) nr. 932/2014 van de EC.

§ 2. Uitvoering verordening ten aanzien van producentenorganisaties

Het geven van de uitvoering aan verordening (EU) nr. 932/2014 gebeurt in aansluiting op de op 27 augustus 2014 gepubliceerde regeling waarin erkende producentenorganisaties wordt toegestaan om in het kader van de GMO voor groenten en fruit gebruik te maken van de reguliere crisismaatregelen.

In artikel 7 van onderhavige regeling is derhalve bepaald dat de meldingen die zijn gedaan op grond van de op 27 augustus gepubliceerde regeling worden aangemerkt als meldingen onder de onderhavige regeling. Daardoor komen producenten van groente en fruit in aanmerking voor de vergoedingen op grond van Verordening (EU) nr. 932/2014, onder de voorwaarden die op grond van die verordening gelden, met inbegrip van de daarin vastgestelde steunpercentages.

Op het moment dat de door de EC beschikbaar gestelde bedragen zijn uitgeput, kunnen op grond van Verordening (EU) nr. 932/2014 geen meldingen meer worden gedaan. In dat geval blijft de regeling van 27 augustus 2014 van kracht.

Door van toepassingverklaringen van bepalingen uit de regeling van 27 augustus 2014 in artikel 3 van onderhavige regeling zijn de procedurele bepalingen uit de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit van kracht.

§ 3. Niet-leden producentenorganisaties

De op 27 augustus 2014 gepubliceerde regeling is alleen van toepassing op de leden van producentenorganisaties. Op basis van de Verordening (EU) nr. 932/2014 en onderhavige regeling kunnen ook producenten die geen lid zijn van een producentenorganisatie een vergoeding krijgen voor het tijdelijk uit de markt nemen, groen of niet oogsten van producten. De EC noemt daarvoor als reden de uitzonderlijke marktverstoringen en de wens om ervoor te zorgen dat alle producenten van groenten en fruit door de Unie worden ondersteund.

Producenten die geen lid zijn van een producentenorganisatie kunnen op grond van artikel 4, derde lid, Verordening (EU) nr. 932/2014 een overeenkomst sluiten met een producentenorganisatie voor het uit de markt nemen van de producten. Zij betalen voor de werkzaamheden van de producentenorganisatie een redelijke vergoeding en krijgen de bijstand op grond de Commissieverordening via de desbetreffende producentenorganisatie. Producentenorganisaties kunnen alleen weigeren onredelijke verzoeken van producenten te aanvaarden.

In artikel 4, eerste lid, van onderhavige regeling is geregeld dat producenten die geen lid zijn van een producentenorganisatie als alternatief de mogelijkheid hebben om rechtstreeks bij de minister (RVO.nl) meldingen voor het uit de markt nemen van de producten te verrichten. De reden hiervoor is dat deze constructie het laagdrempeliger maakt voor niet-leden om van deze regeling gebruik te maken. Ook houdt Nederland op deze wijze eenvoudig centraal toezicht op deze categorie meldingen.

De meldingen van dergelijke producenten ten aanzien van groen oogsten en niet oogsten dienen in ieder geval bij de minister verricht te worden. Op de maatregelen ten aanzien van de producenten die geen lid zijn van een producentenorganisatie zijn dezelfde procedurele bepalingen van toepassing als in het geval de melding wordt gedaan door een producentenorganisatie. Zie hiertoe de van toepassingsverklaringen in artikel 4, tweede lid, en artikel 5 van onderhavige regeling.

§ 4. Overige wijzigingen

In artikel 8 van onderhavige regeling wordt een aantal wijzigingen doorgevoerd in de regeling van 27 augustus 2014. Deze wijzigingen hebben, door de van toepassingsverklaringen ook werking ten aanzien van onderhavige uitvoeringsregeling voor verordening (EU) nr. 932/2014.

In onderdeel A wordt de lijst producten waarop desbetreffende regeling van toepassing is wordt uitgebreid met rode kool, broccoli en pruimen, in aansluiting op de in verordening (EU) nr. 932/2014 genoemde producten.

In onderdeel B wordt om de controleerbaarheid van de meldingen te verzekeren, geregeld dat per keer maximaal 30 ton groenten of fruit voor uit de markt nemen kan worden gemeld en dat de producten in verpakkingen van maximaal 1 kubieke meter moeten worden aangeboden.

Tevens wordt het mogelijk om meldingen vroegtijdig te verrichten. In dat geval zullen de verplichte controles niet reeds binnen twee werkdagen plaatsvinden, maar binnen twee werkdagen vanaf de datum van voorkeur voor controle die producentenorganisaties of producenten op het formulier hebben aangegeven. Zie hiertoe naast onderdeel B, ook onderdeel D.

Ten aanzien van het vervoer van de uit de handel genomen producten is in onderdeel C van artikel 8 geregeld, dat bij het vervoer van de producten geen verlies van de producten of delen ervan mag plaatsvinden. Een zeker verlies van massa zal door onder meer vergisting plaatsvinden, maar voor de verantwoording van de hoeveelheid producten op de plaats van bestemming is het belangrijk dat het verlies van producten of delen ervan wordt beperkt.

Tot slot wordt in onderdeel G van artikel 8 van onderhavige regeling geregeld dat meldingen voor groen oogsten of niet oogsten vergezeld gaan van de officiële nummers van de percelen waarop de bewuste producten staan.

§ 5. Vergoedingensystematiek

Op basis van de gedelegeerde verordening (EU) nr. 932/2014 zijn vergoedingen mogelijk voor:

• Uit de markt nemen in combinatie met gratis verstrekking

• Uit de markt nemen met andere bestemming (afvalverwerking/veevoer)

• Niet of groen oogsten.

De maatregelen gelden met ingang van 18 augustus jongstleden tot en met 30 november 2014. Er is € 125 miljoen beschikbaar voor EU-steun onder deze regeling, waarvan € 82 miljoen voor appels en peren en de overige middelen voor de overige producten.

De maximale steunbedragen zijn vastgesteld in de gedelegeerde verordening. Lidstaten moeten op grond van artikel 5, tweede lid, van deze verordening evenwel de bijdrage per hectare vaststellen. Daartoe is in artikel 6 van onderhavige regeling een bevoegdheid voor de minister opgenomen.

Het gaat om onderstaande maximumbedragen. Maximale steun betekent het maximale bedrag dat de teler mag ontvangen: hieronder valt zowel de EU-bijdrage Europese Unie als de bijdrage van de producentenorganisatie.

Tabel 1 Maximum steunbedragen

Product (korte omschrijving)	Maximum steunbedrag (€/100 kg)
	Gratis uitreiking	Overige bestemmingen, niet oogsten en groen oogsten
tomaten	27,45	18,30
wortelen	12,81	8,54
kool	5,81	3,88
paprika’s	44,4	30
bloemkool en broccoli	15,69	10,52
komkommers	24	16
augurken	24	16
paddenstoelen	43,99	29,33
appelen	16,98	13,22
peren	23,85	15,90
pruimen	34	20,4
zacht fruit	12,76	8,50
druiven voor tafelgebruik	39,16	26,11
kiwi's	29,69	19,79

Bij gratis uitreiking komen telers daarnaast in aanmerking voor vergoeding van vervoerskosten en kosten van sorteren en verpakken.

Het vergoedingensysteem in elk van deze situaties wordt hieronder toegelicht.

Uit de markt nemen met gratis verstrekking

Op grond van deze regeling kunnen uit de markt genomen producten niet alleen als afval of veevoer worden verwerkt, maar kunnen deze op zich goede en kwalitatief hoogwaardige producten gratis worden uitgereikt aan liefdadigheidsinstellingen, zoals voedselbanken. Om dit aantrekkelijk te maken voor de producenten komt de vergoeding hiervoor voor 100% voor rekening van de Europese Unie. De bijbehorende maximumbedragen voor de aangeboden producten zijn ook hoger dan voor andere bestemmingen. De vergoeding en maximumbedragen zijn gelijk voor producenten die lid zijn van een erkende producentenorganisatie en producenten die geen lid zijn van een dergelijke organisatie.

De 100% EU vergoeding is alleen mogelijk als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Zo moeten voedselbanken door de lidstaat erkend zijn en moeten de producten worden verstrekt aan personen die over onvoldoende middelen beschikken om in hun levensonderhoud te voorzien. Over beide zaken is de EC geconsulteerd. Hieruit is gebleken dat de ANBI status van de voedselbanken (= algemeen nut beogende instelling) alsook de toekenningscriteria die de Nederlandse voedselbanken reeds hanteren voor het verstrekken van voedselpakketten aan hun klanten, voldoende aan deze voorwaarden tegemoet komen.

Uit de markt nemen met andere bestemming

Voor uit de markt nemen met een bestemming anders dan gratis uitreiking (zoals afvalverwerking of veevoer) gelden lagere maximum steunbedragen. Leden van erkende producentenorganisaties krijgen 75% van het maximumbedrag vergoed door de EU; de overige 25% moet worden opgebracht door de producentenorganisaties.

Niet-leden van producentenorganisaties krijgen 50% van het maximumsteunbedrag vergoed door de EU. Als niet-lid krijgen zij dit bedrag echter niet aangevuld tot het maximum steunbedrag.

De EC noemt als reden voor het verschil in vergoeding het feit dat producentenorganisaties het aanbod concentreren en met grotere hoeveelheden product sneller ingrijpen op de markt dan producenten die geen lid zijn van een producentenorganisatie.

Niet of groen oogsten

In het geval van niet of groen oogsten gelden dezelfde maximumsteunbedragen als in het geval van uit de markt nemen met een andere bestemming dan gratis verstrekking. Omdat er in deze situatie echter geen sprake is van een hoeveelheid product op basis waarvan de vergoeding bepaald kan worden, dienen deze steunbedragen door de lidstaat omgerekend te worden naar een hectarebedrag (aantal kilo’s per hectare). Daarbij geldt dat het hectarebedrag begrensd moet worden op 90% van het maximumsteunbedrag (dit om overcompensatie te voorkomen). Deze hectarebedragen worden in een apart besluit vastgesteld. Voor het overige is de financieringssystematiek hetzelfde als bij uit de markt nemen met een andere bestemming dan gratis verstrekking: leden van producentenorganisaties krijgen 75% van het maximumbedrag (per hectare) vergoed door de EU. De overige 25% moet worden opgebracht door de producentenorganisatie. Niet-leden krijgen 50% van het maximale steunbedrag vergoed door de EU. In het geval van groen oogsten en niet oogsten gelden bovendien strengere ingangsvoorwaarden voor niet-leden (onder andere met betrekking tot de situatie dat de oogst al gestart is). Dit met het oog op de controlelast die anders bij grote aantallen niet georganiseerde producenten te groot zou worden.

§ 6. Controle

Op grond van de verordening en bijgaande regeling zal Nederland, net zoals andere lidstaten, de EC twee keer per week melden hoeveel product is aangemeld. Dit om te voorkomen dat het totaalbedrag van € 125 miljoen overschreden wordt. Verder dient er afdoende controle te zijn op de aanvragen; de EC zal hierop scherp toezien. Voordat producten uit de markt worden genomen controleert de NVWA (met als onderaannemer de plantaardige keuringsdienst KCB) het gewicht en de kwaliteit van de producten. Als het product wordt afgevoerd naar afvalverwerking of veehouders vindt de controle plaats bij de producentenorganisatie of bij de producent en is het controle percentage 100%. Het product is dan niet meer geschikt voor menselijke consumptie. Als het product gratis wordt verstrekt aan voedselbanken, vindt de controle plaats bij de voedselbanken of de distributiecentra van voedselbanken. Het controlepercentage is dan tenminste 10%. Voedselbanken moeten een administratie bijhouden.

In het geval van groen oogsten of niet oogsten controleert de NVWA vooraf of er inderdaad product te oogsten is en in welke staat dat verkeert. Achteraf wordt gecontroleerd of het product ongeschikt is gemaakt voor verdere producten en verwaarding.

§ 7. Regeldruk

De regeldruk die gepaard gaat met deze regeling is eerder berekend in het kader van de Regeling van de Minister van Economische Zaken van 26 augustus 2014, nr. WJZ/14140572, houdende wijziging van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit ten behoeve van het tijdelijk openstellen van de maatregelen uit de markt nemen, groen oogsten en niet oogsten in verband met het importverbod van de Russische Federatie. De regeldrukeffecten die in de toelichting bij die regeling zijn genoemd voor transporteurs en ontvangers, alsmede de inspanningen voor het fysiek oogsten, zijn bij deze regeling hetzelfde. Wel nieuw zijn de regeldrukeffecten voor niet-leden van producentenorganisaties. Uitgaande van 1.000 meldingen van niet-leden à 5 uur per melding tegen een uurtarief van 40 euro komen deze effecten neer op een totaalbedrag van 200.000 euro.

De Regeling uitvoering GMO groenten uit en deze wijziging daarop zijn nationale regelgeving ter uitvoering van Europese regelgeving.

§ 8. Inwerkingtreding en buitenwerkingtreding

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst, werkt terug tot en met 18 augustus 2014.

De Staatssecretaris van Economische Zaken, S.A.M. Dijksma

---

1 Regeling van de Minister van Economische Zaken van 26 augustus 2014, nr. WJZ/14140572, houdende wijziging van de Regeling uitvoering GMO groenten en fruit ten behoeve van het tijdelijk openstellen van de maatregelen uit de markt nemen, groen oogsten en niet oogsten in verband met het importverbod van de Russische Federatie.