Datum publicatie	Organisatie	Jaargang en nummer	Rubriek	Datum ondertekening
12-12-2012 09:00	Ministerie van Infrastructuur en Milieu	Staatscourant 2012, 25947	Besluiten van algemene strekking	11-12-2012

Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en de Minister van Defensie, van 11 december 2012, nr. IENM/BSK-2012/227874, tot wijziging van de Regeling luchtverkeersdienstverlening en de Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en de Minister van Defensie;

Gelet op de artikelen 1a, derde lid, 8, 10 en 43, tweede lid, van het Luchtverkeersreglement;

Besluiten:

ARTIKEL I

De Regeling luchtverkeersdienstverlening wordt als volgt gewijzigd:

In de alfabetische volgorde van artikel 1 wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

above mean sea level (AMSL):: boven gemiddeld zeeniveau;.

In artikel 7, eerste lid, wordt ‘450 m (1500 ft) AAL’ vervangen door ‘750 m (2500 ft) AMSL’ en wordt ‘voorafgegaan’ vervangen door: gevolgd.

In artikel 7b, tweede lid, wordt na ‘lateraal’ ingevoegd: en verticaal.

Artikel 7f vervalt.

Artikel 9 wordt als volgt gewijzigd:

1. Voor de tekst wordt de aanduiding ‘1.’ geplaatst.

2. Er wordt een lid toegevoegd, luidende:

2. De gebieden, opgenomen in bijlage G2, worden aangewezen als TFZ.

In de artikelen 18, onderdeel c, 20 en 22 wordt MSL telkens vervangen door: AMSL.

Artikel 19 wordt als volgt gewijzigd:

1. In de aanhef wordt ‘MSL’ vervangen door: AMSL.

2. In onderdeel c wordt de zinsnede ‘van de Luchtverkeersbeveiligingsorganisatie ingevolge artikel 45, vierde lid,’ vervangen door: ingevolge artikel 45, vierde of vijfde lid,.

Na artikel 21b wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 21c

1. In afwijking van artikel 43, eerste lid, van het Luchtverkeersreglement, worden voor militaire helikopters die tijdens een VFR-vlucht het militair plaatselijk luchtverkeersleidingsgebied binnen vliegen, dan wel verlaten, de volgende waarden vastgesteld:
- a. het vliegzicht is niet minder dan 1500 m;
- b. de vlucht kan vrij van bewolking met zicht op de grond of het water worden uitgevoerd.
2. In afwijking van artikel 43, eerste lid, van het Luchtverkeersreglement, worden voor militaire helikopters die tijdens een VFR-vlucht landen op of opstijgen van een militaire luchthaven binnen een militair plaatselijk luchtverkeersleidingsgebied, dan wel het luchthavenverkeersgebied of het luchtverkeerscircuit binnen vliegen, de volgende waarden vastgesteld:
- a. het grondzicht is niet minder dan 1500 m;
- b. de vlucht kan vrij van bewolking met zicht op de grond of het water worden uitgevoerd.

Bijlage G wordt als volgt gewijzigd:

1. Het opschrift komt te luiden:

BIJLAGE G BEHORENDE BIJ DE ARTIKELEN 7A, TWEEDE LID, 7B TWEEDE LID, 7C TWEEDE EN VIERDE LID, 7D, TWEEDE LID, EN 7E, TWEEDE LID, VAN DE REGELING LUCHTVERKEERSDIENSTVERLENING

2. De paragrafen 1 en 2 komen te luiden:

1. ATZ Budel

a. De laterale grenzen van de ATZ Budel zijn als volgt:
- 1. Deel A
  
  Vanaf positie 51°15’21”NB 005°33’24”OL langs de Nederlands-Belgische grens naar positie 51°17’43”NB 005°30’57”OL langs een boog van een cirkel met een straal van 5 nautische mijlen gecentreerd rond positie 51°14’21”NB 005°36’50”OL tot aan positie 51°10’52”NB 005°42’31”OL langs de Nederlands-Belgische grens naar positie 51°11’52”NB 005°39’10”OL vandaar in een rechte lijn terug naar positie 51°15’21”NB 005°33’24”OL.
- 2. Deel B
  
  Vanaf positie 51°15’21”NB 005°33’24”OL in rechte lijn naar positie 51°11’52”NB 005°39’10”OL vandaar langs de Nederlands-Belgische grens terug naar positie 51°15’21”NB 005°33’24”OL.
b. De verticale grenzen van de ATZ Budel zijn als volgt:
- 1. ondergrens: de grond, en
- 2. bovengrens in deel A: 365,76 meter (1200 ft) AMSL en bovengrens in deel B: 182,88 meter (600 ft) AMSL.

2. ATZ Lelystad

a. De laterale grenzen van de ATZ Lelystad zijn als volgt:

Vanaf positie 52°26’35”NB 005°26’17”OL naar positie 52°28’04”NB 005°28’39”OL naar positie 52°29’18”NB 005°31’07”OL naar positie 52°30’00”NB 005°31’47”OL naar positie 52°30’34”NB 005°33’50”OL naar positie 52°27’28”NB 005°36’45”OL naar positie 52°26’46”NB 005°34’54”OL naar positie 52°26’18”NB 005°34’23”OL naar positie 52°25’58”NB 005°33’31”OL langs de parallel naar positie 52°25’58”NB 005°33’05”OL naar positie 52°24’07”NB 005°30’11”OL en terug naar positie 52°26’35”NB 005°26’17”OL.
b. De verticale grenzen van de ATZ Lelystad zijn als volgt:
- 1. ondergrens: de grond, en
- 2. bovengrens: 457,2 meter (1500 ft) AMSL.

3. In de paragrafen 3, onderdeel c, 4, onderdeel b, en 5, onderdeel b, onder 2, onderdeel c, onder 1 en 2, onderdeel d, onder 2, en onderdeel e, onder 1 en 2, wordt ‘boven gemiddeld zeeniveau’ vervangen door: AMSL.

4. Paragraaf 6 vervalt.

Het opschrift van bijlage G1 komt te luiden:

BIJLAGE G1 BEHORENDE BIJ ARTIKEL 9, EERSTE LID, VAN DE REGELING LUCHTVERKEERSDIENSTVERLENING

Na bijlage G1 wordt een bijlage G2 ingevoegd zoals opgenomen in bijlage I behorende bij deze regeling.

De bijlagen C, D, E, F en I worden vervangen door de bijlagen C, D, E, F en I zoals opgenomen in bijlage II behorende bij deze regeling.

ARTIKEL II

In de Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen wordt, onder vernummering van artikel 1 tot artikel 1a, een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 1

Deze regeling berust op artikel 1a, derde lid, van het Luchtverkeersreglement.

ARTIKEL III

Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2013 met dien verstande dat artikel I, onderdeel L, terugwerkt tot en met 7 april 2011.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, W.J. Mansveld.

De Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert.

BIJLAGE I BEHORENDE BIJ ARTIKEL I, ONDERDEEL K, VAN DE REGELING VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU EN DE MINISTER VAN DEFENSIE TOT WIJZIGING VAN DE REGELING LUCHTVERKEERSDIENSTVERLENING EN DE REGELING VLUCHTEN MILITAIRE ONBEMANDE LUCHTVAARTUIGEN

Bijlage G2 behorende bij artikel 9, tweede lid, van de Regeling luchtverkeersdienstverlening

a. Ameland	De laterale begrenzing is een rechte lijn van 53°26’59.99”NB 005°37’17.55”OL naar 53°27’12.01”NB 005°43’58.46”OL, met de klok mee langs een cirkelboog (straal 2 NM, middelpunt 53°27’06”NB 005°40’38”OL) naar punt van begin
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 1200 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL

b. Hilversum	De laterale begrenzing is een rechte lijn van 52°12’18.66”NB 005°07’09.97”OL naar 52°13’24.51”NB 005°12’35.87”OL, met de klok mee langs een cirkelboog (straal 3 NM, middelpunt 52°11’31.00”NB 005°08’49.00”OL) naar 52°08’45.61”NB 005°06’54.48”OL en met een rechte lijn naar punt van begin
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 1200 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL

c. Hoogeveen	De laterale begrenzing is een cirkel met een straal van 3 NM rond middelpunt 52°43’51.00”NB 006°30’58.00”OL
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 1200 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL

d. Lemelerveld	De laterale begrenzing is een cirkel met een straal van 3 NM rond middelpunt 52°28’04.00”NB 006°19’58.00”OL
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 1200 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL

e. Terlet	De laterale begrenzing is gelijk aan de begrenzing van de Deelen CTR
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 3000 ft AMSL 2. bovengrens: FL 045 met dien verstande dat het gebied incidenteel per NOTAM kan worden opgehoogd naar FL 065

f. Twenthe	De laterale begrenzing is een cirkel met een straal van 3 NM rond middelpunt 52°16’32.99”NB 006°53’20.76”OL
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 1200 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL

g. Soesterberg	De laterale begrenzing is een cirkel met een straal van 3 NM rond middelpunt 52°08’02.36”NB 005°15’51.21”OL
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 1200 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL

h. Venlo	De laterale begrenzing is het in Nederland gelegen deel van een cirkel met een straal van 6,5 NM rond middelpunt 51°21’47.00”NB 006°12’58.00”OL
	De verticale grenzen zijn: 1. ondergrens: 2500 ft AMSL 2. bovengrens: 3500 ft AMSL
	TFZ Venlo is actief vanaf vrijdag 17.00 uur lokale tijd tot maandag 09.00 uur lokale tijd en op officiële feestdagen

BIJLAGE II BEHORENDE BIJ ARTIKEL I, ONDERDEEL L, VAN DE REGELING VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU EN DE MINISTER VAN DEFENSIE TOT WIJZIGING VAN DE REGELING LUCHTVERKEERSDIENSTVERLENING EN DE REGELING VLUCHTEN MILITAIRE ONBEMANDE LUCHTVAARTUIGEN

Bijlage C behorende bij artikel 3, eerste lid, van de Regeling luchtverkeersdienstverlening

Luchtverkeersroutes
ENR 3.1-1/11	d.d. 05 april 2012	Lower ATS Routes
ENR 3.1-12	d.d. 06 mei 2010	Lower ATS Routes
ENR 3.1-13	d.d. 05 april 2012	Lower ATS Routes
ENR 3.1-14	d.d. 06 mei 2010	Lower ATS Routes
ENR 3.1-15/21	d.d. 05 april 2012	Lower ATS Routes
ENR 3.1-22	d.d. 28 juni 2012	Lower ATS Routes
ENR 3.1-23	d.d. 05 april 2012	Lower ATS Routes
ENR 3.1-24	d.d. 06 mei 2010	Lower ATS Routes
ENR 3.1-25/39	d.d. 05 april 2012	Lower ATS Routes
ENR 3.2-1/8	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-9	d.d. 18 oktober 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-10	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-11	d.d. 10 maart 2011	Upper ATS Routes
ENR 3.2-12/14	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-15/16	d.d. 06 mei 2010	Upper ATS Routes
ENR 3.2-17/18	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-19	d.d. 10 maart 2011	Upper ATS Routes
ENR 3.2-20/24	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-25/26	d.d. 06 mei 2010	Upper ATS Routes
ENR 3.2-27/29	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-30	d.d. 06 mei 2010	Upper ATS Routes
ENR 3.2-31/32	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-33	d.d. 15 november 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-34/38	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-39	d.d. 06 mei 2010	Upper ATS Routes
ENR 3.2-40/42	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-43	d.d. 11 maart 2010	Upper ATS Routes
ENR 3.2-44/46	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-47	d.d. 05 juni 2008	Upper ATS Routes
ENR 3.2-48/51	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-52	d.d. 10 maart 2011	Upper ATS Routes
ENR 3.2-53/57	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-58	d.d. 10 maart 2011	Upper ATS Routes
ENR 3.2-59/60	d.d. 05 april 2012	Upper ATS Routes
ENR 3.2-61	d.d. 07 april 2011	Upper ATS Routes
ENR 6-3.1	d.d. 05 april 2012	ATS Routes

Bijlage D behorende bij artikel 4 van de Regeling luchtverkeersdienstverlening

Helicopter Main Routes/Helicopter Protection Zones/Helicopter Traffic Zones
ENR 3.4-1/3	d.d. 03 mei 2012	Helicopter Routes
ENR 3.4-4/8	d.d. 15 november 2012	Helicopter Routes
ENR 3.4-9	d.d. 20 december 2007	Helicopter Routes
ENR 3.4-10/12	d.d. 03 mei 2012	Helicopter Routes
ENR 3.4-13	d.d. 22 november 2007	Helicopter Routes
ENR 3.4-14/19	d.d. 03 mei 2012	Helicopter Routes
ENR 3.4-20	d.d. 22 november 2007	Helicopter Routes
ENR 3.4-21	d.d. 23 november 2006	Helicopter Routes
ENR 3.4-22/23	d.d. 03 mei 2012	Helicopter Routes
ENR 6-3.3	d.d. 03 mei 2012	North Sea Operations

Bijlage E behorende bij de artikelen 5, vierde en vijfde lid, en 16, tweede lid, van de Regeling luchtverkeersdienstverlening

Plaatselijke luchtverkeersleidingsgebieden
AD 2.EHAM-8	d.d. 09 februari 2012	EHAM AD 2.17 ATS Airspace
AD 2.EHBK-5	d.d. 26 juli 2012	EHBK AD 2.17 ATS Airspace
AD 2.EHEH-4	d.d. 20 september 2012	EHEH AD 2.17 ATS Airspace
AD 2.EHGG-5	d.d. 26 juli 2012	EHGG AD 2.17 ATS Airspace
AD 2.EHKD-5	d.d. 25 augustus 2011	EHKD AD 2.17 ATS Airspace
AD 2.EHRD-6	d.d. 26 juli 2012	EHRD AD 2.17 ATS Airspace
ENR 2.1-11	d.d. 18 oktober 2012	Deelen control Zone
ENR 2.1-11	d.d. 18 oktober 2012	De Peel control Zone
ENR 2.1-12	d.d. 18 oktober 2012	Gilze-Rijen control Zone
ENR 2.1-12	d.d. 18 oktober 2012	Leeuwarden control Zone
ENR 2.1-12	d.d. 18 oktober 2012	Kleine-Brogel control Zone 2
ENR 2.1-12	d.d. 18 oktober 2012	Niederrhein control Zone
ENR 2.1-13	d.d. 18 oktober 2012	Volkel control Zone
ENR 2.1-13	d.d. 18 oktober 2012	Woensdrecht control Zone

Bijlage F behorende bij artikel 7, tweede en derde lid, van de Regeling luchtverkeersdienstverlening

Aerodrome Traffic Zones
ENR 5.1-13/14	d.d. 31 mei 2012	Aerodrome Traffic Zones

Bijlage I behorende bij artikel 23a van de Regeling luchtverkeersdienstverlening

Luchthaven Ameland (EHAL)
AD 2.EHAL-4	d.d. 15 november 2012	Flight procedures
AD 2.EHAL-VAC	d.d. 23 augustus 2012	Visual approach chart

Luchthaven Schiphol (EHAM)
AD 2.EHAM-19/20	d.d. 07 april 2011	Noise abatement procedures
AD 2.EHAM-22/23	d.d. 15 november 2012	Instrument departure procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-24	d.d. 12 januari 2012	Instrument departure procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-25/26	d.d. 20 september 2012	Instrument departure procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-27/28	d.d. 12 januari 2012	Instrument departure procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-29/31	d.d. 20 september 2012	Instrument departure procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-32/36	d.d. 12 januari 2012	Instrument departure procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-37/38	d.d. 15 november 2012	Instrument approach procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-39	d.d. 13 december 2012	Instrument approach procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-40/45	d.d. 15 november 2012	Instrument approach procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-46/47	d.d. 15 november 2012	VFR flight procedures Schiphol Airport
AD 2.EHAM-SID-OVERVIEW	d.d. 31 mei 2012	Standard instrument departure chart
AD 2.EHAM-SID-04	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 04
AD 2.EHAM-SID-06	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 06
AD 2.EHAM-SID-SUP-06	d.d. 20 oktober 2011	Standard instrument departure chart RWY 06 supplementary
AD 2.EHAM-SID-09	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 09
AD 2.EHAM-SID-18C	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 18C
AD 2.EHAM-SID-18L	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 18L
AD 2.EHAM-SID-22	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 22
AD 2.EHAM-SID-24	d.d. 05 april 2012	Standard instrument departure chart RWY 24
AD 2.EHAM-SID-27	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 27
AD 2.EHAM-SID-36C	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 36C
AD 2.EHAM-SID-36L	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 36L
AD 2.EHAM-SID-SUP-36L	d.d. 22 september 2011	Standard instrument departure chart RWY 36L supplementary
AD 2.EHAM-STAR.1	d.d. 31 mei 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHAM-STAR.2	d.d. 31 mei 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHAM-IAC-06.1	d.d. 05 april 2012	Instrument approach chart RWY 06 ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-06.2	d.d. 05 april 2012	Instrument approach chart RWY 06 RNAV night transitions
AD 2.EHAM-IAC-06.3	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 06 NDB/DME
AD 2.EHAM-IAC-09.1	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 09 VOR/DME
AD 2.EHAM-IAC-18C.1	d.d. 15 december 2011	Instrument approach chart RWY 18C ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-18C.2	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 18C NDB/DME
AD 2.EHAM-IAC-18C.3	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 18C SRE
AD 2.EHAM-IAC-18R.1	d.d. 15 december 2011	Instrument approach chart RWY 18R ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-18R.2	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 18R RNAV night transitions
AD 2.EHAM-IAC-18R.3	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 18R VOR/DME AMS
AD 2.EHAM-IAC-18R.4	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 18R SRE
AD 2.EHAM-IAC-22.1	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 22 ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-22.2	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 22 COPTER ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-22.3	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 22 SRE
AD 2.EHAM-IAC-24.1	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 24 VOR/DME PAM
AD 2.EHAM-IAC-27.1	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 27 ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-27.2	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 27 VOR/DME
AD 2.EHAM-IAC-27.3	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 27 SRE
AD 2.EHAM-IAC-36C.1	d.d. 15 december 2011	Instrument approach chart RWY 36C ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-36C.2	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart RWY 36C VOR/DME
AD 2.EHAM-IAC-36R.1	d.d. 05 april 2012	Instrument approach chart RWY 36R ILS/DME
AD 2.EHAM-IAC-36R.2	d.d. 05 april 2012	Instrument approach chart RWY 36R NDB/DME
AD 2.EHAM-IAC-36R.3	d.d. 05 april 2012	Instrument approach chart RWY 36R SRE
AD 2.EHAM-IAC-MISC	d.d. 22 september 2011	Instrument approach chart SRE
AD 2.EHAM-VAC.1	d.d. 23 augustus 2012	Visual approach chart
AD 2.EHAM-VAC.2	d.d. 22 september 2011	Visual approach chart VFR traffic circuits

Luchthaven Budel (EHBD)
AD 2.EHBD-5	d.d. 24 september 2009	Instrument departure procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-6	d.d. 29 juli 2010	Instrument departure procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-7	d.d. 11 maart 2010	Instrument departure procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-8	d.d. 10 april 2008	Instrument departure procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-9	d.d. 26 augustus 2010	Instrument departure procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-9	d.d. 26 augustus 2010	Instrument approach procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-10/11	d.d. 10 februari 2011	Instrument approach procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-11	d.d. 10 februari 2011	VFR flight procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-12	d.d. 13 januari 2011	VFR flight procedures Budel/Kempen Airport
AD 2.EHBD-SID-OVERVIEW	d.d. 11 maart 2010	Standard instrument departure chart
AD 2.EHBD-SID-03	d.d. 11 maart 2010	Standard instrument departure chart RWY 03
AD 2.EHBD-SID-21	d.d. 11 maart 2010	Standard instrument departure chart RWY 21
AD 2.EHBD-STAR	d.d. 24 september 2009	Standard arrival chart
AD 2.EHBD-IAC-21	d.d. 06 mei 2010	Instrument approach chart RWY 21 RNAV (GNSS)
AD 2.EHBD-VAC.1	d.d. 31 mei 2012	Visual approach chart
AD 2.EHBD-VAC.2	d.d. 24 september 2009	Visual approach chart VFR traffic circuits

Luchthaven Maastricht Aachen (EHBK)
AD 2.EHBK-7	d.d. 26 juli 2012	Instrument departure procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-8	d.d. 28 juni 2012	Instrument departure procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-9/10	d.d. 26 juli 2012	Instrument departure procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-10	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-11	d.d. 28 juni 2012	Instrument approach procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-12	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-13	d.d. 28 juni 2012	Instrument approach procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-14/17	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-18/19	d.d. 26 juli 2012	VFR flight procedures Maastricht Aachen Airport
AD 2.EHBK-SID-OVERVIEW	d.d. 28 juni 2012	Standard instrument departure chart
AD 2.EHBK-SID-03	d.d. 28 juni 2012	Standard instrument departure chart RWY 03
AD 2.EHBK-SID-21	d.d. 20 september 2012	Standard instrument departure chart RWY 21
AD 2.EHBK-STAR.1	d.d. 28 juni 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHBK-STAR.2	d.d. 28 juni 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHBK-IAC-03.1	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 03 ILS/DME and BEMTI approach
AD 2.EHBK-IAC-03.2	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 03 BAXIM, BOBMO, MODRU, OLNO, RUMER and OSGOS RNAV transitions ILS/DME
AD 2.EHBK-IAC-03.3	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 03 NDB/DME and BEMTI approach
AD 2.EHBK-IAC-21.1	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 21 ILS/DME
AD 2.EHBK-IAC-21.2	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 21 BAXIM, BOBMO, MODRU, OLNO, RUMER and OSGOS RNAV transitions
AD 2.EHBK-IAC-21.3	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 21 NDB/DME
AD 2.EHBK-VAC.1	d.d. 18 oktober 2012	Visual approach chart
AD 2.EHBK-VAC.2	d.d. 28 juni 2012	Visual approach chart VFR traffic circuits

Luchthaven Drachten (EHDR)
AD 2.EHDR-4	d.d. 10 april 2008	VFR Flight procedures and regulations
AD 2.EHDR-VAC	d.d. 27 augustus 2009	Visual approach chart

Luchthaven (MIL) Eindhoven (EHEH)
AD 2.EHEH-6	d.d. 02 juni 2011	Instrument departure procedures Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-7/10	d.d. 13 december 2012	Instrument departure procedures Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-10	d.d. 13 december 2012	Instrument approach procedures Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-11	d.d. 22 september 2011	Instrument approach procedures Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-12/14	d.d. 13 december 2012	Instrument approach procedures Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-14	d.d. 13 december 2012	VFR flight procedures and regulations Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-15/16	d.d. 25 augustus 2011	VFR flight procedures and regulations Eindhoven Airport
AD 2.EHEH-SID-OVERVIEW	d.d. 13 december 2012	Standard instrument departure chart
AD 2.EHEH-SID-04	d.d. 13 december 2012	Standard instrument departure chart RWY 04
AD 2.EHEH-SID-22	d.d. 13 december 2012	Standard instrument departure chart RWY 22
AD 2.EHEH-STAR.1	d.d. 13 december 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHEH-STAR.2	d.d. 13 december 2012	Standard arrival chart – only from EBAW, EBBR, EHAM, EHGG, EHLE, EHRD and EHTW
AD 2.EHEH-IAC-04.1	d.d. 13 december 2012	Instrument approach chart RWY 04 ILS/DME Y
AD 2.EHEH-IAC-04.2	d.d. 13 december 2012	Instrument approach chart RWY 04 NDB/DME
AD 2.EHEH-IAC-22.1	d.d. 13 december 2012	Instrument approach chart RWY 22 ILS/DME Y
AD 2.EHEH-IAC-22.2	d.d. 13 december 2012	Instrument approach chart RWY 22 NDB/DME
AD 2.EHEH-VAC.1	d.d. 31 mei 2012	Visual approach chart
AD 2.EHEH-VAC.2	d.d. 31 mei 2012	Visual approach chart VFR traffic circuits

Luchthaven Eelde (EHGG)
AD 2.EHGG-7	d.d. 26 juli 2012	Instrument departure procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-8	d.d. 23 augustus 2012	Instrument departure procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-9	d.d. 26 juli 2012	Instrument departure procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-10	d.d. 23 augustus 2012	Instrument departure procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-11	d.d. 26 juli 2012	Instrument departure procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-11	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-12	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-13	d.d. 28 juni 2012	Instrument approach procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-14	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-15	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-16	d.d. 18 oktober 2012	VFR flight procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-17/18	d.d. 26 juli 2012	VFR flight procedures Eelde Airport
AD 2.EHGG-SID-OVERVIEW	d.d. 26 juli 2012	Standard instrument departure chart
AD 2.EHGG-SID-05	d.d. 26 juli 2012	Standard instrument departure chart RWY 05
AD 2.EHGG-SID-23	d.d. 26 juli 2012	Standard instrument departure chart RWY 23
AD 2.EHGG-STAR	d.d. 26 juli 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHGG-IAC-05.1	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart RWY 05 VOR/DME
AD 2.EHGG-IAC-05.2	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart RWY 05 NDB/DME
AD 2.EHGG-IAC-23.1	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart RWY 23 ILS/DME
AD 2.EHGG-IAC-23.2	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart RWY 23 TOLKO APCH ILS/DME
AD 2.EHGG-IAC-23.3	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart RWY 23 VOR/DME
AD 2.EHGG-IAC-23.4	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart RWY 23 NDB/DME
AD 2.EHGG-IAC-MISC	d.d. 26 juli 2012	Instrument approach chart all RWYs SRE
AD 2.EHGG-VAC.1	d.d. 26 juli 2012	Visual approach chart
AD 2.EHGG-VAC.2	d.d. 26 juli 2012	Visual approach chart VFR traffic circuits RWY 01/19
AD 2.EHGG-VAC.3	d.d. 26 juli 2012	Visual approach chart VFR traffic circuits RWY 05/23

Luchthaven Hoogeveen (EHHO)
AD 2.EHHO-4	d.d. 10 april 2008	Flight procedures
AD 2.EHHO-VAC	d.d. 13 maart 2008	Visual approach chart

Luchthaven Hilversum (EHHV)
AD 2.EHHV-4	d.d. 12 maart 2009	Flight procedures
AD 2.EHHV-VAC.1	d.d. 23 augustus 2012	Visual approach chart RWY 07/25 and 18/36
AD 2.EHHV-VAC.2	d.d. 23 augustus 2012	Visual approach chart RWY 13/31

Luchthaven (MIL) De Kooy (EHKD)
AD 2.EHKD-6/8	d.d. 18 november 2010	Departure procedures De Kooy Aerodrome (MIL)
AD 2.EHKD-8	d.d. 18 november 2010	Initial approach procedures De Kooy Aerodrome (MIL)
AD 2.EHKD-9	d.d. 18 oktober 2012	Initial approach procedures De Kooy Aerodrome (MIL)
AD 2.EHKD-9/10	d.d. 18 oktober 2012	VFR flight procedures
AD 2.EHKD-SID-03.1	d.d. 18 oktober 2012	Standard instrument departure chart RWY 03 COPTER
AD 2.EHKD-SID-03.2	d.d. 18 oktober 2012	Standard instrument departure chart RWY 03 COPTER
AD 2.EHKD-SID-21.1	d.d. 18 oktober 2012	Standard instrument departure chart RWY 21 COPTER
AD 2.EHKD-SID-21.2	d.d. 18 oktober 2012	Standard instrument departure chart RWY 21 COPTER
AD 2.EHKD-STAR	d.d. 13 december 2012	Standard arrival chart COPTER
AD 2.EHKD-IAC-03.1	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 03 VOR/DME
AD 2.EHKD-IAC-03.2	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 03 COPTER VOR/DME
AD 2.EHKD-IAC-21.1	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 21 ILS
AD 2.EHKD-IAC-21.2	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 21 VOR/DME
AD 2.EHKD-IAC-MISC	d.d. 18 oktober 2012	Instrument approach chart RWY 03/21 SRE
AD 2.EHKD-VAC	d.d. 18 oktober 2012	Visual approach chart

Luchthaven Lelystad (EHLE)
AD 2.EHLE-6	d.d. 18 oktober 2012	Instrument departure procedures Lelystad Aerodrome
AD 2.EHLE-7	d.d. 13 december 2012	Instrument departure procedures Lelystad Aerodrome
AD 2.EHLE-8	d.d. 20 september 2012	Instrument departure procedures Lelystad Aerodrome
AD 2.EHLE-8/9	d.d. 20 september 2012	Instrument approach procedures Lelystad Aerodrome
AD 2.EHLE-9	d.d. 20 september 2012	VFR flight procedures Lelystad Aerodrome
AD 2.EHLE-10	d.d. 18 oktober 2012	VFR flight procedures Lelystad Aerodrome
AD 2.EHLE-SID-OVERVIEW	d.d. 20 september 2012	Standard instrument departure chart
AD 2.EHLE-SID-05	d.d. 20 september 2012	Standard instrument departure chart RWY 05
AD 2.EHLE-SID-23	d.d. 20 september 2012	Standard instrument departure chart RWY 23
AD 2.EHLE-STAR	d.d. 20 september 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHLE-IAC-05.1	d.d. 20 september 2012	Instrument approach chart RWY 05 NDB/DME
AD 2.EHLE-IAC-05.2	d.d. 20 september 2012	Instrument approach chart RWY 05 NDB
AD 2.EHLE-IAC-23.1	d.d. 20 september 2012	Instrument approach chart RWY 23 NDB/DME
AD 2.EHLE-IAC-23.2	d.d. 20 september 2012	Instrument approach chart RWY 23 NDB
AD 2.EHLE-VAC	d.d. 20 september 2012	Visual approach chart

Luchthaven Midden-Zeeland (EHMZ)
AD 2.EHMZ-4	d.d. 14 februari 2008	Flight procedures
AD 2.EHMZ-VAC.1	d.d. 03 mei 2012	Visual approach chart RWY 09
AD 2.EHMZ-VAC.2	d.d. 03 mei 2012	Visual approach chart RWY 27

Luchthaven Rotterdam (EHRD)
AD 2.EHRD-8	d.d. 08 maart 2012	Instrument departure procedures Rotterdam Airport
AD 2.EHRD-9/12	d.d. 09 februari 2012	Instrument departure procedures Rotterdam Airport
AD 2.EHRD-12/14	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach procedures Rotterdam Airport
AD 2.EHRD-14	d.d. 09 februari 2012	VFR flight procedures Rotterdam Airport
AD 2.EHRD-15	d.d. 05 april 2012	VFR flight procedures Rotterdam Airport
AD 2.EHRD-16	d.d. 09 februari 2012	VFR flight procedures Rotterdam Airport
AD 2.EHRD-SID-OVERVIEW	d.d. 31 mei 2012	Standard instrument departure chart
AD 2.EHRD-SID-06	d.d. 09 februari 2012	Standard instrument departure chart RWY 06
AD 2.EHRD-SID-24	d.d. 09 februari 2012	Standard instrument departure chart RWY 24
AD 2.EHRD-STAR	d.d. 31 mei 2012	Standard arrival chart
AD 2.EHRD-IAC-06.1	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach chart RWY 06 ILS/DME
AD 2.EHRD-IAC-06.2	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach chart RWY 06 VOR/DME
AD 2.EHRD-IAC-24.1	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach chart RWY 24 ILS/DME
AD 2.EHRD-IAC-24.2	d.d. 09 februari 2012	Instrument approach chart RWY 24 VOR/DME
AD 2.EHRD-VAC.1	d.d. 28 juni 2012	Visual approach chart
AD 2.EHRD-VAC.2	d.d. 28 juni 2012	Visual approach chart VFR traffic circuits radio equipped light aircraft
AD 2.EHRD-VAC.3	d.d. 28 juni 2012	Visual approach chart VFR training circuits

Luchthaven Seppe (EHSE)
AD 2.EHSE-4	d.d. 10 april 2008	Flight procedures
AD 2.EHSE-VAC	d.d. 08 maart 2012	Visual approach chart

Luchthaven Stadskanaal (EHST)
AD 2.EHST-2	d.d. 08 april 2010	Flight procedures
AD 2.EHST-3	d.d. 10 april 2008	Flight procedures
AD 2.EHST-VAC	d.d. 05 juli 2007	Visual approach chart

Luchthaven Teuge (EHTE)
AD 2.EHTE-5/6	d.d. 17 november 2011	Flight procedures
AD 2.EHTE-VAC	d.d. 17 november 2011	Visual approach chart

Luchthaven Terlet (EHTL)
AD 2.EHTL-VAC	d.d. 31 mei 2012	Visual approach chart

Luchthaven Enschede (EHTW)
AD 2.EHTW-5	d.d. 11 maart 2010	Instrument departure procedures Enschede/Twenthe
AD 2.EHTW-6	d.d. 26 augustus 2010	Instrument departure procedures Enschede/Twenthe
AD 2.EHTW-6	d.d. 26 augustus 2010	Instrument approach procedures Enschede/Twenthe
AD 2.EHTW-7/8	d.d. 29 juli 2010	Instrument approach procedures Enschede/Twenthe
AD 2.EHTW-9	d.d. 11 maart 2010	VFR flight procedures Enschede/Twenthe
AD 2.EHTW-SID-OVERVIEW	d.d. 11 maart 2010	Standard instrument departure chart
AD 2.EHTW-SID-06	d.d. 11 maart 2010	Standard instrument departure chart RWY 06
AD 2.EHTW-SID-24	d.d. 11 maart 2010	Standard instrument departure chart RWY 24
AD 2.EHTW-STAR	d.d. 20 november 2008	Standard arrival chart
AD 2.EHTW-IAC-06.1	d.d. 20 november 2008	Instrument approach chart RWY 06 NDB/DME
AD 2.EHTW-IAC-06.2	d.d. 20 november 2008	Instrument approach chart RWY 06 SRE
AD 2.EHTW-IAC-24.1	d.d. 20 november 2008	Instrument approach chart RWY 24 NDB/DME
AD 2.EHTW-IAC-24.2	d.d. 20 november 2008	Instrument approach chart RWY 24 SRE
AD 2.EHTW-VAC.1	d.d. 31 mei 2012	Visual approach chart
AD 2.EHTW-VAC.2	d.d. 31 mei 2012	Visual approach chart VFR traffic circuits

Luchthaven Texel (EHTX)
AD 2.EHTX-4	d.d. 15 november 2012	Flight procedures
AD 2.EHTX-VAC	d.d. 03 mei 2012	Visual approach chart

Helihaven Amsterdam Heliport (EHHA)
AD 3.EHHA-1	d.d. 15 december 2011	Flight procedures
AD 3.EHHA-2	d.d. 28 juli 2011	Flight procedures
AD 3.EHHA-VAC	d.d. 08 maart 2012	Visual approach chart

TOELICHTING

Algemeen

In de onderhavige regeling worden twee regelingen gewijzigd die betrekking hebben op de indeling en het gebruik van het Nederlandse luchtruim. Het betreft ten eerste de Regeling luchtverkeersdienstverlening. In deze regeling wordt de terminologie met betrekking tot hoogteaanduidingen aangepast aan de internationale terminologie. Tevens worden de gebieden die worden uitgezonderd van de plicht om een transponder te voeren, transponder vrije gebieden (transponder free zones – TFZ’s), in de regeling opgenomen. Daarnaast worden de zichtwaarden voor militaire luchtvaartuigen binnen bepaalde luchtverkeergebieden aangepast. Ten slotte worden de bijlagen bij de Regeling luchtverkeersdienstverlening, die de juridische basis bevatten voor de luchtvaartpublicaties, aangepast om aanpassingen in de luchtvaartgids een grondslag te geven. Het merendeel van deze aanpassingen is slechts redactioneel van aard, de overige aanpassingen worden hieronder toegelicht.

Ten tweede wordt aan de Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen expliciet de thans geldende grondslag toegevoegd.

Administratieve lasten en bedrijfseffecten

Het merendeel van de wijzigingen heeft geen financiële gevolgen voor burgers of het bedrijfsleven. De opname van de TFZ’s in de regeling brengt een verlaging van de administratieve lasten met zich mee, aangezien de zeven betrokken zweefvliegclubs tot op heden jaarlijks een ontheffing dienden aan te vragen. Geschat wordt dat de clubs gemiddeld een half uur bezig waren met het indienen van de aanvraag waardoor de lastenverlaging drie en een half uur bedraagt.

Artikelsgewijs

Artikel I Regeling luchtverkeersdienstverlening

Onderdelen A en F

De definitie en afkorting van boven gemiddeld zeeniveau, above mean sea level (AMSL), wordt in onderdeel A toegevoegd aan de opsomming van artikel 1 om bij hoogteaanduidingen in de regeling beter aan te sluiten bij de nationale en internationale terminologie. Onderdeel F past de overige bepalingen van de regeling hierop aan.

Onderdeel B

Onderdeel B past de hoogte van de Aerodrome Traffic Zone (ATZ) binnen militaire plaatselijke luchtverkeersleidingsgebieden aan. Binnen een militaire ATZ kunnen buiten de openstellingsuren van de militaire luchthavens zweefvliegactiviteiten plaatsvinden. De zweefvliegtuigen worden opgelierd tot een maximaal toegestane hoogte van 2300 voet (ft) Above Aerodrome Level (AAL). De huidige ATZ hoogte bedraagt 1500 voet AAL. Naar aanleiding van een incident, waarbij een motorvliegtuig dreigde de lierkabel te raken, heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) geadviseerd de hoogte van de ATZ aan te passen aan de maximale lierhoogte. Door het verhogen van de ATZ-hoogte naar 2500 voet AMSL wordt gevolg gegeven aan dit advies. Tevens wordt de hoogteaanduiding van de ATZ gewijzigd van AAL naar AMSL enerzijds voor harmonisatie met de hoogteaanduiding van de civiele ATZ’s en anderzijds overeenkomstig de voorgeschreven hoogtemeterinstelling voor vluchtuitvoeringen binnen het vluchtinformatiegebied Amsterdam.

Onderdelen D en I

Met de intrekking van de aanwijzing als luchthaven van de militaire luchthaven Soesterberg, heeft de militaire ATZ Soesterberg in die hoedanigheid haar functie verloren. De onderdelen D en I laten de relevante bepalingen in de Regeling luchtverkeersdienstverlening vervallen. Met deze wijziging wordt de ATZ Soesterberg formeel ingetrokken. Onderdeel I actualiseert tevens coördinaten van de ATZ Budel en Lelystad. Ten slotte past onderdeel I bijlage G aan aan de nieuw ingevoerde definitie van AMSL.

Onderdelen E, J en K

Op 8 april 2010 is de derde fase van de transponderverplichting voor ongemotoriseerde luchtvaartuigen ingevoerd. Voorafgaand hieraan is tussen de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL) en de toenmalige Minister van Verkeer en Waterstaat in een bestuurlijke afspraak vastgelegd dat voor de zweefvliegvelden Hoogeveen, Lemelerveld, Terlet, Twenthe, Soesterberg en Hilversum een transponder vrij gebied, TFZ, wordt ingevoerd. In dit transponder vrije gebied mogen zweefvliegtuigen van de lokale zweefvliegclub of van gastvliegers vliegen die niet zijn uitgerust met een transponder. De TFZ Ameland is medio 2012 ingesteld. De TFZ Ameland kan alleen worden gebruikt wanneer er geen militaire laagvliegoefeningen in de omgeving van Ameland zijn. Zowel met de zweefvliegclub Hilversum als met de zweefvliegclub Ameland is een convenant afgesloten waarin afspraken zijn gemaakt over het veilig gebruik van de betrokken TFZ. De TFZ’s zijn tot op heden jaarlijks per beschikking ingesteld. Met deze wijziging worden de TFZ’s opgenomen in regelgeving, waardoor de beschikkingen niet meer verleend dan wel verlengd hoeven te worden.

Onderdeel G

Onderdeel G past de terminologie van artikel 19 aan en verwijdert tevens de verwijzing naar de ontheffing die in het verleden door de Luchtverkeersbeveiligingsorganisatie werd verleend, maar die thans door de minister wordt verleend.

Onderdeel H

Militaire helikopters opereren in de regel binnen een militair plaatselijk luchtverkeersleidingsgebied (CTR). Op grond van artikel 43, eerste lid, van het Luchtverkeersreglement (LVR) is het verboden om tijdens een VFR-vlucht te starten van of te landen op een luchthaven in een CTR, of het luchthavenverkeersgebied of het luchtverkeerscircuit in te vliegen, indien de wolkenbasis lager is dan 450 m (1500 ft), of het grondzicht minder is dan 5 km, tenzij een klaring is verkregen van de luchtverkeersleidingdienst of bij regeling andere waarden zijn vastgesteld.

Buiten de militaire CTR’s bevindt zich ongecontroleerd luchtruim waar op en beneden 3000 ft VFR-vluchten mogen worden uitgevoerd, indien het vliegzicht 1500 m bedraagt en er te allen tijde zicht op grond of water kan worden gehouden.

Indien de zichtweersomstandigheden zodanig zijn dat wel in ongecontroleerd luchtruim kan worden gevlogen, maar VFR-vluchten binnen de CTR vanwege de in artikel 43, eerste lid, van het LVR vereiste zichtweersomstandigheden niet zijn toegestaan, is het voor militaire helikopters, die doorgaans VFR opereren, in beginsel niet mogelijk om deel te nemen aan oefeningen die plaatsvinden in ongecontroleerd gebied.

Het klaren voor een bijzondere VFR-vlucht biedt in het huidige kader geen uitkomst. Militaire helikopters vliegen doorgaans in verbanden van twee of meer toestellen. In geval van bijzondere VFR-vluchten dienen luchtvaartuigen bij het starten van of landen op een in de CTR gelegen luchthaven onderling 500 ft te worden gesepareerd. Op deze wijze wordt het hoogst vliegende toestel in geval van minimum zichtweersomstandigheden als omschreven in artikel 43, eerste lid, van het LVR gedwongen om in of in de nabijheid van het wolkendek te vliegen, hetgeen de speciale VFR-regeling niet in alle gevallen toepasbaar maakt.

Dit probleem kan worden ondervangen door voor militaire helikopters die tijdens een VFR-vlucht starten van of landen op een luchthaven in een militaire CTR, of het luchthavenverkeersgebied of het luchtverkeerscircuit in vliegen, dezelfde minimum zichtweersomstandigheden te hanteren als voor het vliegen in ongecontroleerd gebied. Onderdeel H voorziet in deze oplossing.

Onderdeel L

Onderdeel L wijzigt een aantal bijlagen bij de Regeling luchtverkeersdienstverlening om een grondslag te geven aan wijzigingen in de luchtvaartgids (Aeronautical Information Publication – AIP). De luchtvaartgids is de informatiebron voor de luchtvaart en wijzigt maandelijks, waardoor ook de Regeling luchtverkeersdienstverlening regelmatig gewijzigd moet worden. Hieronder volgt een korte toelichting op de wijzigingen voor zover zij een inhoudelijke component inhouden. De wijzigingen die slechts tekstueel van aard zijn worden niet besproken.

ILS 24 Rotterdam

De naderingsprocedure (ILS) voor landingsbaan 24 op de luchthaven Rotterdam is aangepast. Vluchten komende vanuit het zuid-westen (Masos IAF) met bestemming Rotterdam vlogen bij de oude procedure via een rechterhand patroon naar landingsbaan 24. Deze vluchten interfereerden met vluchten met bestemming Schiphol. Op verzoek van de Luchtverkeersleiding Nederland is de procedure aangepast waarbij deze vluchten een profiel vliegen dat aansluit op de reeds bestaande procedure vanaf ROT IAF.

Aanpassing Magnetische Variatie

In de AIP wordt op diverse pagina’s de magnetische variatie vermeld. Vanwege het veranderende aardmagnetisch veld is om de AIP consistent te houden ten opzichte van de magnetische variatie een update van deze AIP-pagina’s nodig. Deze update wordt elke vijf jaar uitgevoerd. De aanpassing van de AIP zal gefaseerd worden doorgevoerd. Met deze wijziging worden hoofdzakelijk de verschillende koersen van de vliegprocedures van Schiphol aangepast.

Helikopterprocedure van luchthaven De Kooy naar Schiphol

Door de offshore helikopter operators is in de Taskforce Noordzee aangegeven dat de bestaande IFR ‘communication failure’ procedure op Schiphol, een procedure voor vluchten die op basis van instrumentvliegvoorschriften vliegen (instrument flight rules – IFR), voor hun luchtvaartuigen niet uitvoerbaar is. De beperkte vliegsnelheid en -hoogte lenen zich niet voor de bestaande ‘communication failure’ procedures zoals gepubliceerd in de AIP. Het was uit veiligheidsoogpunt daarom zeer wenselijk dat er een speciale (‘IFR non-com’) naderingsprocedure werd ontworpen en vastgesteld waardoor een veilige nadering naar Schiphol baan 22 kan plaatsvinden waarbij vrij gebleven wordt van het reguliere Schiphol verkeer. De route is tevens geschikt gemaakt voor al het offshore helikopterverkeer vanaf De Kooy met Schiphol als uitwijkhaven.

Verwijderen RNAV-dagnadering Schiphol

Vanaf 2002 zijn er naast de naderingen gebaseerd op area navigation (RNAV) voor gebruik in de nachtperiode, de ‘nachtnaderingen’ voor de banen EHAM 06 en 18R, ook RNAV naderingen voor gebruik overdag op de banen 06, 18C, 18R, 36C en 36R op Schiphol gepubliceerd. Omdat de huidige RNAV-dagnaderingen voor de verkeersafhandeling geen toegevoegde waarde hebben en niet beschouwd worden als een vereenvoudiging van het luchtverkeersmanagement (air traffic management – ATM) systeem, worden deze RNAV-dagnaderingen in de praktijk niet gebruikt.

Op dit moment is een nieuwe, langere RNAV vaste naderingsroute (VNR) naar baan 36R in voorbereiding. Hierdoor is nu de noodzaak ontstaan om de huidige RNAV-dagnaderingen uit de AIP te verwijderen, omdat anders verwarring kan ontstaan over de te volgen route en er te veel informatie op de instrument naderingskaarten komt te staan.

Nieuwe instrumentnaderingsprocedure Groningen

Groningen Airport Eelde heeft aangegeven dat er behoefte bestaat om instrument naderingen naar de luchthaven uit te kunnen voeren volgens het Continuous Descent Operation (CDO) principe. Een promotiecampagne van Eurocontrol in samenwerking met IATA langs Europese vliegvelden heeft de CDO ook onder de aandacht van de LVNL Regio Unit gebracht. De reductie van CO₂-uitstoot, de vermindering van geluid en de besparing van brandstof worden als voordelen aangehaald die passen in de duurzaamheidsdoelstellingen van Groningen Airport Eelde. De CDO zal de vlucht binnen het naderingsverkeersleidingsgebied EELDE naar het final approach point leiden van de met een instrument landing systeem uitgeruste baan 23.

VFR-meldingspunten Rotterdam

In de praktijk is er onduidelijkheid gebleken omtrent de meldingspunten voor vluchten op basis van zichtvliegvoorschriften (visual flight rules – VFR) van en naar de luchthaven Rotterdam. Er bestond verwarring over het al dan niet moeten rapporteren van deze punten indien er naar de luchthaven werd gevlogen.

De meldingspunten dienen zowel door aankomende als vertrekkende luchtvaartuigen gerapporteerd te worden. De AIP is hierop aangepast waardoor de onduidelijkheid is weggenomen.

Overige wijzigingen

Naast bovengenoemde wijzigingen zijn er nog enkele voornamelijk kleine tekstuele wijzigingen die geen invloed hebben op bestaande routes en procedures.

Artikel II Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen

Ingevolge het Koninklijk Besluit van 29 november 2006, houdende wijziging van het Luchtverkeersreglement in verband met diverse technische aanpassingen (Stb. 654), vormt artikel 56 van het Luchtverkeersreglement niet langer de grondslag voor de Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen. Artikel 1a, derde lid, van het Luchtverkeersreglement verschaft evenwel aan de Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen een nieuwe basis. In de Regeling vluchten militaire onbemande luchtvaartuigen wordt thans een bepaling opgenomen overeenkomstig het model dat is vastgelegd in aanwijzing 227, tweede lid, van de Aanwijzingen voor de regelgeving, zodat over de nieuwe grondslag geen onduidelijkheid kan bestaan.

Artikel III Inwerkingtreding

De onderhavige regeling treedt in werking op 1 januari 2013. Met betrekking tot de publicatie van deze regeling wordt afgeweken van de Vaste Verandermomenten om het mogelijk te maken dat de wijzigingen die in december 2012 in de internationale luchtvaartpublicaties zijn opgenomen en die gekoppeld zijn aan internationale publicatiedata ook in deze regeling verwerkt konden worden. Aan de wijzigingen bij de bijlagen bij de Regeling luchtverkeersdienstverlening C, D E, F en I wordt terugwerkende kracht verleend. De wijzigingen in de bijlagen werken terug tot en met 7 april 2011 om een grondslag te geven aan de gewijzigde procedures in de luchtvaartgids die in de praktijk al gevolgd werden.