Regeling van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 9 juli 2012, nr. WJZ/11112789, tot wijziging van de Regeling afnemers en monitoring Elektriciteitswet 1998 en Gaswet in verband met de implementatie van de gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en aardgas

De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

Gelet op richtlijn nr. 2009/72/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot intrekking van Richtlijn 2003/54/EG (Pb EU 2009, L 211) en richtlijn nr. 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor aardgas en tot intrekking van Richtlijn 2003/55/EG (Pb EU 2009, L 211) en de artikelen 24b en 95m van de Elektriciteitswet 1998 en de artikelen 17a en 52b van de Gaswet;

Besluit:

ARTIKEL I

De Regeling afnemers en monitoring Elektriciteitswet 1998 en Gaswet wordt gewijzigd als volgt:

A

Artikel 2 wordt gewijzigd als volgt:

a. Onderdeel d, komt te luiden:

• d. de looptijd van de overeenkomst, de voorwaarden voor verlenging en beëindiging van de overeenkomst, en of het toegestaan is de overeenkomst kosteloos op te zeggen.

b. In onderdeel e wordt na de zinsnede ‘niet aan de overeengekomen kwaliteitsniveaus voldoen’ ingevoegd: met inbegrip van onnauwkeurige en te late facturering.

c. Er wordt een nieuw onderdeel toegevoegd, luidende:

• g. informatie over consumentenrechten, met inbegrip van informatie over klachtenbehandeling.

B

Na artikel 2 wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 2a

Informatie bedoeld in artikel 2, onderdeel g, wordt duidelijk meegedeeld door middel van de facturen of via de website van de leverancier.

C

Artikel 9 komt te luiden:

Artikel 9

• 1. De netbeheerder voert de wisseling binnen 5 werkdagen uit indien de overeengekomen datum van de wisseling, bedoeld in artikel 8, onderdeel b, daartoe noodzaakt.

• 2. Als de wisseling niet wordt uitgevoerd dan stelt de netbeheerder de leverancier, bedoeld in artikel 8, en, al dan niet door tussenkomst van genoemde leverancier, de afnemer daarvan in kennis, binnen vijf werkdagen, gerekend vanaf de datum waarop de netbeheerder het verzoek te wisselen heeft ontvangen.

• 3. Een kennisgeving, als bedoeld in het tweede lid, vermeldt de redenen waarom de wisseling niet wordt uitgevoerd. Een reden om de wisseling niet uit te voeren, is in ieder geval dat de afnemer de in artikel 8 genoemde gegevens niet, niet volledig of niet tijdig heeft overlegd.

D

Na artikel 10 wordt een nieuw artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 10a

Een afnemer die van leverancier wisselt ontvangt de eindafrekening binnen zes weken nadat de oorspronkelijke leverancier door de netbeheerder van deze wisseling op de hoogste is gesteld.

ARTIKEL II

Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst, met uitzondering van artikel I, onderdeel A dat op 1 april 2013 in werking treedt.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

's-Gravenhage, 9 juli 2012

De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, M.J.M. Verhagen.

TOELICHTING

I. Algemeen

1. Doel en aanleiding

De wijzigingen in deze regeling dienen ter implementatie van de derde energierichtlijnen: richtlijn 2009/72/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot intrekking van Richtlijn 2003/54/EG (PbEU 2009, L 211) en richtlijn nr. 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor gas en tot intrekking van Richtlijn 2003/55/EG (PbEU 2009, L 211). Consumentenbelangen hebben in deze richtlijnen een centrale plaats. De derde energierichtlijnen (hierna: richtlijnen) versterken de rechten van consumenten door eerdere bepalingen aan te vullen en te verbijzonderen.

2. Wijzigingen in deze regeling

In de nieuwe bijlage bij de richtlijnen staat een aantal elementen opgesomd die in een contract tussen een leverancier en een consument moeten worden vermeld. Deze elementen kunnen ook worden opgenomen in de algemene voorwaarden die onderdeel uitmaken van de leveringsovereenkomst. Nieuwe elementen daarin zijn of het toegestaan is het contract kosteloos op te zeggen, een beschrijving van de toepasselijke vergoedingen en terugbetalingsregelingen bij onnauwkeurige en te late facturering door de leverancier en informatie over consumentenrechten, waaronder klachtenbehandeling. Deze elementen moeten ook kenbaar worden gemaakt door middel van facturen of via de website van de leverancier. Indien er voor wordt gekozen de elementen kenbaar te maken door middel van de factuur dan hoeft de informatie niet per se op de factuur te worden vermeld. De informatie kan ook via een toelichting op de factuur worden verstrekt.

De richtlijnen bepalen verder dat een wisseling van leverancier binnen drie weken door de netbeheerder moet worden uitgevoerd. Op basis van de Informatiecode Elektriciteit en Gas moet een netbeheerder een switch zo nodig binnen vijf werkdagen uitvoeren. De netbeheerder moet hiervoor wel alle vereiste informatie van de leverancier hebben ontvangen. De richtlijnen laten dus meer ruimte voor de netbeheerder dan de huidige voorschriften op basis van de Informatiecode Elektriciteit en Gas. Omdat Nederlandse netbeheerders al in staat zijn om zo nodig een switch binnen vijf werkdagen uit te voeren en het niet wenselijk is dat netbeheerders hier in de toekomst meer tijd voor nemen wordt de termijn van vijf dagen ook in deze regeling vastgelegd.

De richtlijnen bepalen ook dat de afnemer binnen zes weken recht heeft op de eindafrekening bij een wisseling van leverancier. Deze verplichting wordt daarom ook opgenomen in de Regeling afnemers en monitoring Elektriciteitswet 1998 en Gaswet.

3. Overgangsrecht

Deze regeling voorziet in uitgestelde inwerkingtreding tot 1 april 2013 van de nieuwe voorwaarden die worden gesteld aan een contract tussen een leverancier en een consument. Reden hiervoor is dat op die datum het zogenaamde ‘leveranciersmodel’ in werking treedt en in dat kader de algemene voorwaarden voor de contracten tussen leveranciers en consumenten worden aangepast. Bij het aanpassen van de algemene voorwaarden kan zodoende rekening worden gehouden met de wijzigingen als gevolg van deze regeling.

4. Uitvoering toezicht en handhaving

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft een uitvoerings- en handhavingstoets gedaan. De conclusie van deze toets is dat de regeling uitvoerbaar en handhaafbaar is. Ook heeft deze regeling geen personele consequenties voor de NMa.

5. Consultatie

Van 7 maart 2012 tot 5 april 2012 is een internetconsultatie gehouden voor de voorgestelde wijziging in deze regeling. Hierop zijn reacties ontvangen van Energie Nederland, Netbeheer Nederland en de Vrijhandelsorganisatie voor Elektriciteit en Gas (VOEG). Deze consultatie heeft tot één aanpassing geleid en tevens tot enkele verduidelijkingen van de toelichting. De aanpassing betreft een uitbreiding van het overgangsrecht. Het overgangsartikel (artikel III) heeft nu niet meer alleen betrekking op de eis dat in contracten wordt aangegeven of het toegestaan is kosteloos op te zeggen, maar geldt nu ook voor de andere twee nieuwe eisen aan consumentencontracten, namelijk een beschrijving van de toepasselijke vergoedingen en terugbetalingsregelingen bij onnauwkeurige en te late facturering door de leverancier en informatie over consumentenrechten, waaronder klachtenbehandeling. Door dit overgangsartikel hebben leveranciers tot 1 april 2013 de tijd om hun contracten en algemene voorwaarden aan te passen aan deze nieuwe eisen. Voor een meer uitgebreide reactie op de consultatie wordt verwezen naar het consultatierapport op www.internetconsultatie.nl.

6. Regeldruk

De wijzigingen in de regeling bevatten geen nieuwe informatieverplichtingen voor bedrijven richting de overheid, zodat er geen sprake is van nieuwe administratieve lasten. Wel zijn er wijzigingen waaruit inhoudelijke verplichtingen voortvloeien voor energiebedrijven. Energieleveranciers en netbeheerders voldoen echter op dit moment in de praktijk al grotendeels aan de nieuwe verplichtingen in deze regeling. Hieruit ontstaan dus niet of nauwelijks inhoudelijke nalevingskosten. Zo wordt een switch door netbeheerders nu al uitgevoerd binnen 5 werkdagen en voldoen de contracten tussen leveranciers en consumenten al aan bijna alle nieuwe voorwaarden zoals genoemd in deze regeling. Een nieuwe element waarvoor dit niet geldt betreft de voorwaarde om in contracten te vermelden of het is toegestaan dit contract kosteloos op te zeggen. In de algemene voorwaarden voor contracten voor bepaalde tijd is doorgaans al opgenomen dat kosten zijn verbonden aan het opzeggen van de overeenkomst. In contracten voor onbepaalde tijd zijn hiervoor doorgaans nog geen bepalingen opgenomen. Aangezien dit element dus nog niet is opgenomen in alle bestaande contracten is in deze regeling een overgangsbepaling opgenomen die regelt dat deze voorwaarde pas geldt vanaf 1 april 2013. Dit is het moment van inwerkingtreding van het ‘leveranciersmodel’ waarbij nieuwe algemene voorwaarden voor de contracten tussen leveranciers en consumenten gaan gelden. Deze overgangstermijn is opgenomen om de regeldruk voor energiebedrijven te beperken. Kortom, energiebedrijven kunnen door middel van enkele eenvoudige en eenmalige aanpassingen aan de algemene voorwaarden voldoen aan de nieuwe verplichtingen in deze regeling. Het gaat hierbij slechts om enkele tientallen bedrijven. De inhoudelijke nalevingskosten van deze regeling zijn daarom verwaarloosbaar.

7. Vaste verandermomenten

De inwerkingtredingsbepaling wijkt deels af van het in het Kabinetsstandpunt inzake Vaste Verandermomenten neergelegde uitgangspunt. Hetgeen voor dit deel gerechtvaardigd is, nu het gaat om implementatie van Europese regelgeving (uitzonderingsgrond 4). De Europese implementatietermijn biedt onvoldoende ruimte voor toepassing van de Vaste Verandermomenten

II. Artikelsgewijs

Artikel I, onderdeel A

Dit onderdeel borgt dat de nieuwe elementen uit de bijlage van de richtlijnen straks onderdeel uitmaken van de leveringsovereenkomst tussen een leverancier en een kleinverbruiker.

In alle overeenkomsten zal een bepaling worden opgenomen waaruit valt af te leiden of het toegestaan is de overeenkomst kosteloos op te zeggen. Hierbij is het niet relevant of het gaat om een overeenkomst voor bepaalde of onbepaalde duur. Uit artikel 95m, achtste lid, van de Elektriciteitswet 1998 en artikel 52b, achtste lid van de Gaswet volgt evenwel al dat leveranciers geen kosten in rekening mogen brengen voor contracten voor onbepaalde duur. Voor contracten voor bepaalde duur is het wel mogelijk om bij tussentijdse beëindiging van de overeenkomst de afnemer een redelijke vergoeding in rekening te brengen.

Bij dit onderdeel moet tevens worden benadrukt dat leveranciers enkel de toepasselijke vergoedingen en terugbetalingsregelingen bij onnauwkeurige en te late facturering hoeven te vermelden. Wanneer de leverancier geen vaste vergoedingen of terugbetalingsregelingen bij onnauwkeurige en te late facturering hanteert is het niet verplicht hierover iets op te nemen in het contract.

Informatie over consumentenrechten, met inbegrip van informatie over klachtenbehandeling wordt in ieder geval geacht te zijn gegeven indien de leverancier een duidelijke verwijzing naar Consuwijzer opneemt en bovendien melding maakt van de wijze van klachtenbehandeling door de leverancier zelf en de mogelijkheid van geschillenbeslechting via de Geschillencommissie Energie en Water.

Artikel I, onderdeel B

Informatie over consumentenrechten moet niet alleen worden opgenomen in het contract, maar een referentie hieraan moet ook worden opgenomen in de factuur of vindbaar zijn op de website van de leverancier.

Artikel I, onderdeel C

Deze wijziging wordt toegelicht onder 2.

Artikel I, onderdeel D

De afnemer heeft binnen zes weken na het in kennis stellen van de leverancier door de netbeheerder over de leverancierswissel recht op een eindafrekening van zijn oorspronkelijke leverancier. De afnemer kan deze informatie opvragen bij zijn netbeheerder.

De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, M.J.M. Verhagen.