Aanwijzing van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, nr. MC-U-3088152, op grond van artikel 7 van de Wet marktordening gezondheidszorg inzake bekostiging ADL-assistentie 2012–2013

25 oktober 2011

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

Gelet op artikel 7 van de Wet marktordening gezondheidszorg;

Na op 22 juni 2011 schriftelijk mededeling te hebben gedaan aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal en op 8 juli 2011 aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal als bedoeld in artikel 8 van de Wet marktordening gezondheidszorg (Kamerstukken II 2010/11, 30 597, nr. 195);

Gelet op mijn nadere brief van 9 september 2011 aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal (Kamerstukken II 2010/11, 30 597, nr. 203) die ik op dezelfde datum bij afzonderlijke brief ook aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal heb toegezonden (DLZ/SFI-U-3080928);

Gelet op het algemeen overleg op 14 september 2011 met de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (Kamerstukken II 2011/12, 30 597, nr. 215), mijn brief van 27 september 2011 aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal (Kamerstukken II 2011/12, 30 597, nr. 212), die ik op 3 oktober 2011 bij afzonderlijke brief ook aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal heb toegezonden (DLZ/SFI-U-3084738), alsmede het plenaire debat op 28 september 2011 naar aanleiding van het verslag van het genoemde algemeen overleg;

Besluit:

Artikel 1 definities

In deze aanwijzing wordt verstaan onder:

a. wet:

de Wet marktordening gezondheidszorg;

b. zorgautoriteit:

de Nederlandse Zorgautoriteit, genoemd in artikel 3 van de wet;

c. ADL-woning:

woning die deel uitmaakt van een aantal bij elkaar horende rolstoeldoorgankelijke sociale huurwoningen die tot stand zijn gekomen met behulp van subsidie uit de Regeling Geldelijke Steun Huisvesting Gehandicapten of het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten;

d. ADL-assistentie:

gedurende het gehele etmaal direct oproepbare persoonlijke assistentie bij algemene dagelijkse levensverrichtingen in en om de ADL-woning;

e. ADL-subsidieregeling:

paragraaf 2.9 van de Regeling subsidies AWBZ, zoals die thans luidt.

Artikel 2 werkingssfeer

Deze aanwijzing is van toepassing op ADL-assistentie waarop aanspraak bestaat op grond van het Besluit zorgaanspraken AWBZ, zoals dat komt te luiden indien het ontwerpbesluit houdende wijziging van het Besluit zorgaanspraken AWBZ en het Uitvoeringsbesluit Wtzi in verband met het treffen van een overgangregeling voor een tijdelijke aanspraak op ADL-assistentie tot besluit is verheven en in werking is getreden.

Artikel 3 uitvoering aanwijzing

De zorgautoriteit stelt ter uitvoering van deze aanwijzing de nodige regels of beleidsregels vast, zo nodig met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2012.

Artikel 4 macrokader

• 1. Het macrokader voor ADL-assistentie voor 2012, onderscheidenlijk 2013, bedraagt ten hoogste € 76.884.000 (prijspeil 2011). De zorgautoriteit indexeert op de haar gebruikelijke wijze.

• 2. De zorgautoriteit toetst de productieafspraken tussen de zorgaanbieders die ADL-assistentie verlenen en de betrokken zorgkantoren voor 2012, onderscheidenlijk 2013, aan het macrokader voor 2012, onderscheidenlijk 2013. De wijze van toetsing en eventuele correctie is overeenkomstig de bij de contracteerruimte AWBZ gebruikelijke wijze.

Artikel 5 prestatiebeschrijving

• 1. De zorgautoriteit stelt ambtshalve, zo nodig met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2012, een prestatiebeschrijving vast voor ADL-assistentie die geldt voor de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2013.

• 2. Voor de prestatiebeschrijving neemt de zorgautoriteit als uitgangspunt de aanspraakomschrijving van het Besluit zorgaanspraken AWBZ, zoals die omschrijving komt te luiden indien het ontwerpbesluit houdende wijziging van het Besluit zorgaanspraken AWBZ en het Uitvoeringsbesluit Wtzi in verband met het treffen van een overgangregeling voor een tijdelijke aanspraak op ADL-assistentie tot besluit is verheven en in werking is getreden.

Artikel 6 tarief

• 1. Voor de prestatie, bedoeld in artikel 5, geldt een maximumtarief als bedoeld in artikel 57, vierde lid, onder b, van de wet.

• 2. De zorgautoriteit stelt de hoogte van het maximumtarief ambtshalve vast, zo nodig met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2012. Bij de vaststelling baseert zij zich op het maximumtarief, genoemd in artikel 2.9.4, tweede lid, van de ADL-subsidieregeling.

Artikel 7 budgetgarantie

De zorgautoriteit voorziet voor de jaren 2012 en 2013 in een budgetgarantie voor de zorgaanbieders die in 2011 subsidie ontvingen op grond van de ADL-subsidieregeling. Hierbij hanteert de zorgautoriteit de volgende uitgangspunten:

• a. de budgetgarantie per zorgaanbieder komt overeen met de bedragen die het College voor zorgverzekeringen voor 2011 als subsidie heeft verleend aan de onderscheiden zorgaanbieders;

• b. de budgetgarantie wordt jaarlijks geïndexeerd op de voor de zorgautoriteit gebruikelijke wijze.

Artikel 8 nieuwe capaciteit

De productie in ADL-woningen die voor de eerste maal voor bewoning beschikbaar zijn gekomen of komen in de periode 2011 tot en met 2013 wordt toegevoegd aan de garantiebedragen tot ten hoogste het macrokader, bedoeld in artikel 4.

Van deze aanwijzing wordt mededeling gedaan door plaatsing in de Staatscourant.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

M.L.L.E. Veldhuijzen van Zanten-Hyllner.

TOELICHTING

Algemeen

Per 1 januari 2012 verdwijnt de subsidieregeling voor aanbieders van assistentie bij algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL-assistentie) en wordt deze zorg een verzekeringsaanspraak in de AWBZ. Het kabinet wil per 2014 regelen dat de aanspraak op ADL-assistentie niet alleen beperkt blijft tot de bewoners van de huidige ADL-woningen. Hoe die aanspraak per 2014 precies moet komen te luiden, moet nog worden uitgewerkt. Daarover wordt een uitvoeringstoets gevraagd aan het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Voor de tussentijd, de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2013, wordt voorzien in een tijdelijk aanspraak die als zodanig in het Besluit zorgaanspraken AWBZ wordt opgenomen. Deze aanwijzing heeft op deze periode betrekking.

De situatie tot 2012 is als volgt. Het CVZ voert de subsidieregeling voor ADL-assistentie uit. De drie aanbieders van deze zorg, te weten de Stichting Fokus Exploitatie (Fokus), de Stichting Wassenaarse Zorgverlening (SWZ) en de OsiraGroep (Osira), dienen daartoe bij het CVZ een onderbouwde begroting in van het verwachte aantal te verlenen uren. Op basis daarvan en het maximum uurbedrag dat in de subsidieregeling is vastgelegd (in 2011: € 57,04), verleent het CVZ de subsidie. Na afloop van het jaar stelt het CVZ de subsidie definitief vast aan de hand van de werkelijke kosten zoals die door de aanbieders zijn verantwoord. Voor 2011 geldt een subsidieplafond van € 76.884.000, het bedrag dat maximaal beschikbaar is voor het verstrekken van subsidies aan aanbieders van ADL-assistentie op grond van paragraaf 2.9 van de Regeling subsidies AWBZ.

Vanaf 2012 gaan drie zorgkantoren de zorg inkopen. Dat zijn Zorgkantoor Groningen voor Fokus, Zorgkantoor Haaglanden voor SWZ en Zorgkantoor Amsterdam voor Osira. Deze zorgkantoren maken dan met Fokus, SWZ en Osira volume- en prijsafspraken voor ADL-assistentie. Het eerdergenoemde bedrag van € 76.884.000 (prijspeil 2011) dient als kader voor 2012 en ook voor 2013. Dit macrobedrag wordt op de voor de zorgautoriteit reguliere wijze geïndexeerd. Binnen dit kader maken de betrokken zorgkantoren en zorgaanbieders productieafspraken over ADL-assistentie. De zorgautoriteit toetst en corrigeert, waar nodig, de gezamenlijke productieafspraken analoog aan de manier waarop zij dit doet voor de contracteerruimte AWBZ. De productieafspraken die zorgkantoren en zorgaanbieders maken voor zorgverlening in de huidige ADL-clusters worden dus apart ingediend en blijven buiten de reguliere contracteerruimte AWBZ.

De drie betrokken zorgaanbieders krijgen tot 2014 een budgetgarantie tot maximaal het eerder genoemde macrobedrag van € 76.884.000 (prijspeil 2011). Bij het vorggeven van de budgetgarantie dient de zorgautoriteit onder meer rekening te houden met de ingebruikname in de loop van 2011–2013 van ADL-woningen die nog met behulp van een van de voormalige subsidieregelingen tot stand zijn gekomen. Voor zover nodig kan de zorgautoriteit aan het CVZ relevante informatie vragen met betrekking tot het jaar 2011. Voor de jaren 2012 en 2013 gaat het om informatie van de betrokken aanbieders en zorgkantoren.

Om te zorgen dat ADL-assistentie rechtsgeldig in rekening kan worden gebracht, dient de zorgautoriteit in de eerste plaats een prestatiebeschrijving vast te stellen. De zorgautoriteit baseert deze op de omschrijving van de tijdelijke aanspraak zoals die per 1 januari 2012 in het Besluit zorgaanspraken AWBZ wordt opgenomen. Het is de bedoeling de omschrijving van deze tijdelijke aanspraak nauwkeurig te laten aansluiten bij hetgeen thans is geregeld in paragraaf 2.9 van de Regeling subsidies AWBZ. In de tweede plaats dient de zorgautoriteit een bijpassend voorlopig maximumtarief vast te stellen. Ook hiervoor geldt de huidige subsidieregeling als uitgangspunt.

Artikelsgewijs

Definities (artikel 1)

ADL betekent: algemene dagelijkse levensverrichtingen. De definities van de begrippen ADL-woning en ADL-assistentie zijn overgenomen uit paragraaf 2.9 van de Regeling subsidies AWBZ. Dit betekent dat het gaat om gedurende het gehele etmaal direct oproepbare persoonlijke assistentie bij algemene dagelijkse levensverrichtingen in en om de ADL-woning. Om eventuele misverstanden te voorkomen: de persoonlijke assistentie wordt niet alleen op afroep, maar ook op aanwijzing van de cliënt verleend. Een ADL-woning is een woning die met behulp van een daartoe strekkende subsidieregeling tot stand is gebracht. Dit betreft de Regeling Geldelijke Steun Huisvesting Gehandicapten en diverse subsidieregelingen in het kader van de AWBZ, laatstelijk de paragrafen 2.7 en 2.8 van de Regeling subsidies AWBZ die per 2009 zijn beëindigd.

Werkingssfeer (artikel 2)

Deze aanwijzing is van toepassing op ADL-assistentie waarop gedurende de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2013 aanspraak zal bestaan ingevolge de AWBZ. Het besluit tot aanpassing van het Besluit zorgaanspraken AWBZ zal naar verwachting per 1 januari 2012 in werking kunnen treden.

Uitvoering aanwijzing (artikel 3)

De zorgautoriteit dient de nodige regels of beleidsregels vast te stellen. Bij de voorbereiding kan zij uiteraard het voorbehoud maken dat de wijziging van het Besluit zorgaanspraken AWBZ per 1 januari 2012 in werking treedt. Mocht de zorgautoriteit er onverhoopt niet in slagen tijdig vóór 1 januari de noodzakelijke regels en beleidsregels vast te stellen, bijvoorbeeld omdat de wijziging van het Besluit zorgaanspraken AWBZ pas op een laat moment kan worden gepubliceerd, dan zal de zorgautoriteit daaraan terugwerkende kracht moeten verlenen tot en met 1 januari 2012. Zij kan uiteraard wel, vooruitlopend op de publicatie van de wijzinging van het Besluit zorgaanspraken AWBZ en onder voorbehoud, voorlopige regels en beleidsregels bekendmaken aan de betrokken zorgaanbieders en zorgkantoren.

Macrokader (artikel 4)

Als macrokader voor 2012 en ook voor 2013 geldt het subsidieplafond zoals dat van toepassing was voor 2011, te weten € 76.884.000 op prijspeil 2011. De zorgautoriteit past hierop op voor haar gebruikelijke wijze een indexering toe.

Volgens informatie van het CVZ over de verleende subsidies 2011, is er sprake van een aanzienlijke onderuitputting van het subsidieplafond 2011. De financiële ruimte die hierdoor ontstaat wordt, in combinatie met de indexering van het macrokader, voldoende geacht om de ADL-assistentie te bekostigen die wordt verleend in nieuw in gebruik genomen/te nemen ADL-woningen.

Voor toetsing van het macrokader en eventuele correcties dient de zorgautoriteit aan te sluiten bij de methode die gebruikelijk is voor de contracteerruimte AWBZ.

Prestatiebeschrijving (artikel 5)

De prestatiebeschrijving voor ADL-assistentie geldt voor dezelfde periode als de tijdelijke aanspraak zal gelden. Om onnodige administratieve lasten te voorkomen stelt de zorgautoriteit de prestatieomschrijving ambtshalve vast. De prestatiebeschrijving dient gebaseerd te zijn op de aanspraakomschrijving zoals die wordt opgenomen in het Besluit zorgaanspraken AWBZ.

Tarief (artikel 6)

Om onnodige administratieve lasten te voorkomen is bepaald dat de zorgautoriteit ambtshalve het maximumtarief vaststelt, waarbij zij zich dient te baseren op het maximumtarief genoemd in de huidige ADL-subsidieregeling. Daarin wordt voor 2011 een bedrag genoemd van maximaal € 57,04.

Budgetgarantie (artikel 7)

De drie aanbieders van ADL-assistentie krijgen voor de periode 2012 tot en met 2013 een budgetgarantie. Deze is gerelateerd aan de subsidie zoals die door het CVZ aan ieder van hen voor 2011 is verleend.

Nieuwe capaciteit (artikel 8)

In 2011, 2012 en 2013 zijn of worden nog enkele clusterwoningen opgeleverd waarvan de bouw is toegestaan onder de oude stimuleringsregelingen. De zorg die hierin in de onderscheiden jaren wordt verleend, dient opgeteld te worden bij de budgetgarantie van de desbetreffende zorgaanbieder voor de jaren 2012 en 2013. De budgetgarantie wordt dus verhoogd met de exploitatiegevolgen van de ingebruikname van gereedgekomen capaciteit 2011 doorgerekend naar 12 maanden, plus de exploitatiegevolgen voor 2012, onderscheidenlijk 2013 van ingebruikname van gereedgekomen capaciteit 2012, onderscheidenlijk 2013.

Dit kan tot maximaal het bedrag van het macrokader als bedoeld in artikel 4.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

M.L.L.E. Veldhuijzen van Zanten-Hyllner.